Hodujemy_bonsai.pdf

Hodujemy bonsai

Bonsai – po japońsku – roślina w doniczce. Faktycznie jest to nazwa obejmująca sztukę

hodowania miniaturowych drzewek w ceramicznych naczyniach.

Omówię w skrócie podstawowe zasady hodowania bonsai, które być może przyczynią

się do zainteresowania czytelnika tym zagadnieniem.

Wstęp do hodowli

Wbrew pozorom hodowla bonsai nie wymaga specjalnego przygotowania ani

skomplikowanych umiejętności. Przestrzeganie zasad i wytrwałość wystarczy każdemu

laikowi w tej dziedzinie do rozpoczęcia hodowli swego bonsai. Miniaturyzację drzew

osiąga się nie drogą skomplikowanych zabiegów genetycznych, ale wieloletnimi prostymi

zabiegami ogrodniczymi, takimi jak: przycinanie korzeni, gałęzi i liści, drutowanie i

przesadzanie. najszybciej hodujemy bonsai z sadzonek tzw. samosiejek, ponieważ

hodowla z nasienia jest bardzo powolna, trzeba 2–3 lat, aby uzyskać roślinę nadającą się

do właściwych zabiegów.

Wybór sadzonki

Sadzonkę drzewa możemy kupić w szkółce lub wykopać samosiejkę na skraju jakiegoś

zagajnika lub lasu. Na początek hodowli nadają się drzewa szybko rosnące i łatwe do

uprawy. Do takich należą: klon, dzika jabłoń, buk, grab, wiąz, sosna i jałowiec. W czasie

wyboru drzewka zwracamy uwagę na pień; musi być prosty, zwężający się stopniowo do

korony, należy unikać pni z przewężeniami. Ważne są korzenie, które powinny

rozchodzić się promieniście i nie mogą być zdeformowane. Wybieramy drzewko dobrze

ugałęzione, wystrzegając się ciężkiego czubka. Najlepsze na bonsai drzewka znaleźć

można często w okolicach pastwisk lub na łąkach przyleśnych i polanach. Siewkę

najlepiej wykopać na wiosnę, kiedy liście są w pąkach. Latem drzew liściastych nie

wykopujemy i nie przesadzamy. Można hodować również bonsai z sadzonek

pochodzących z gałęzi, liści lub korzenia. Najłatwiejsze do hodowli z takich sadzonek są

wierzby, nadają się też wiąz (brzostownica) i jałowiec. Sadzonki z gałęzi zagłębiamy w

piasku ogrodniczym na 1/3 długości i dobrze podlewamy. Po rozwinięciu się korzeni

takiej sadzonki należy ją bezwłocznie przesadzić do bardziej pożywnej ziemi.

Naczynia ceramiczne

W hodowli bonsai doniczka odgrywa bardzo ważną rolę. Powinny być to naczynia

ceramiczne, niepowlekane od wewnątrz, z otworami zapewniającymi dobry odpływ wody.

Młode drzewka z małą koroną i małymi korzeniami potrzebują małych, płytkich

pojemników, większe – większych z powodu rozbudowanego systemu korzeniowego.

Dla dorosłych drzew bonsai, głębokość doniczki powinna być równa średnicy pnia, a

szerokość prostokątnego pojemnika powinna być czterokrotnie większa.

Ziemia

Dobór ziemi zależy od gatunku drzewa, o tym nalezy dowiedzieć się z literatury

fachowej. Przed ułożeniem ziemi w doniczce należy ją wysterylizować, najlepiej

wyprażyć w piekarniku w szczelnym naczyniu. Ziemię w naczyniu po posadzeniu

drzewka można posypać świeżym lub wysuszonym mchem, który w miarę podlewania

zacznie rosnąć.

Przesadzanie

Drzewka nie powinno się sadzić pośrodku naczynia, tylko nalezy je umiejscowić w jednej

z ćwiartek. Od właściwego przesadzenia zależy w dużej mierze przyszłość drzewka. W

długotrwałej hodowli bonsai jest to jeden z podstawowych, wielokrotnie wykonywanych

zabiegów. Drzewko wyjmujemy ze starego pojemnika razem z ziemią poprzez

odwrócenie naczynia i delikatne opukiwanie. Następnie wygrabiamy zewnętrzne korzenie

i redukujemy je nie więcej niż o 1/3 długości.

Podlewanie

W hodowli bonsai nie lejemy wody na powierzchnię ziemi, tylko doniczkę zanurzamy w

wodzie aż po brzegi, albo zraszamy liście i ziemię rozpylaczem. Najlepiej używać

naturalnej wody deszczowej, a jeżeli jesteśmy zmuszeni używać wody z kranu, to

odstawiamy ją na dobę, żeby chlor się zdesorbował. Temperatura wody powinna być

dostosowana do tej, w jakiej przebywa drzewko w porze podlewania. Nie należy

podlewać mało i często, tylko wtedy, kiedy drzewko tego naprawdę potrzebuje. Drzewko

należy obserwować, podnosić i “na wagę” oceniać ubytek wody. Latem podlewamy rano

lub wieczorem raz dziennie, zimą w południe 1–2 razy tygodniowo. Drzewa liściaste

latem potrzebują więcej wody od iglastych, zimą odwrotnie.

Odżywianie

Bonsai skazane na małą doniczkę szybko wyczerpuje najbardziej mu potrzebne

składniki, a że nie możemy drzewka przesadzać często, trzeba co pewien czas

dostarczać mu dodatkowych składników. Drzewka bonsai wymagają nawozów

azotowych i fosfatowych, najlepiej w płynie. Odżywkę trzeba aplikować na dobrze

zwilżoną ziemię zwykle po przekwitnięciu, gatunki owocujące albo po zawiązaniu się

owoców, albo po opadnięciu owoców. Nawozimy przeważnie wczesnym lub późnym

latem. Reguła jest taka, że w porze kwitnienia i owocowania, odżywiamy drzewko dwa

razy częściej.

Przycinanie

Jest najtrudniejszym i najistotniejszym zabiegiem w całej hodowli. Stymuluje wzrost

drzewka i sprawia, że odbywa się on w sposób założony, prowadzący do uzyskania

pożądanego kształtu. Przycinamy powyżej pączka pędu, równolegle do niego, który

wypuści nową gałązkę skierowaną do dołu. Jeżeli nowe pędy gałęzi są niepożądane,

najlepiej usunąć pączki. Większość drzew liściastych przycinamy regularnie co dwa

tygodnie podczas lata, a np. buk tylko dwa razy do roku niezwłocznie po pojawieniu się

nowych pędów. Inną metodą kształtownia jest obcinanie liści. Klon pozbawiony listowia

na początku czerwca rozwinie nowe gałązki, z drobniejszymi listkami, co jest pożądane u

miniaturowych drzewek. Liście obcinamy tak, żeby pozostał ogonek z jedną czwartą

liścia. Po takiej operacji drzewko należy trzymać w półcieniu dopóki nie pojawią się nowe

pędy. Niektóre drzewa przycinamy nieco mniej lub calkiem minimalnie, a po tym zabiegu

należy wzmocnić je przez nawożenie. U drzew iglastych zamiast przycinania usuwamy

czubki nowych pędów, a czynność tę wykonujemy palcami. W przypadku sosen wczesną

zimą usuwamy pączek, a po wyrośnięciu nowego późną wiosną redukujemy go jeszcze

do połowy, co sprawi, że nowe igły będą gęściejsze.

Drutowanie

Drutowanie przeprowadzamy w celu umiejscowienia gałęzi i nadania jej odpowiedniego

kierunku rośnięcia. Drutujemy gałęzie młode jeszcze nie zdrewniałe, kiedy można je

odpowiednio ukierunkować. Pod żadnym pozorem nie wolno drutować wraz z gałęzią

małych gałązek, lisci czy igieł. Należy używać drutu miedzianego o grubości

dostosowanej do grubości gałązki. Drut zawsze powinien być zakotwiczony na pniu

drzewka. Drut usuwamy, gdy wyda nam się zbyt mocno naprężony. Nie drutujemy za

ciasno ani za luźno. Gałęzie drzew liściastych mogą się umiejscowić w ciągu kilku

tygodni, iglastych dłużej a u jałowca może to trwać i dwa lata.

Uwagi końcowe

Po przejściu praktyki na pojedynczym bonsai będziemy mogli przystąpić do hodowli

specjalistycznej. Jest to sadzenie bonsai na skale, budowanie zagajnika z jednego pnia,

sadzenie gruntowe oraz tworzenie krajobrazów tzw. bonkei i saikei . Są to kompozycje

trójwymiarowe z domkami, mostkami itp., lub miniaturowe ogródki z roślinami

karłowatymi. Pole działania dla miłośników tej sztuki jest ogromne.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: