PORAŻENIE NERWU ŁOKCIOWEGO

1. A. Bochenek  „Aantomia człowieka tom V“
2. R. Mazur i wsp. „Podstwy kliniczne neurologii“

EPIDEMIOLOGIA:

·

ETIOLOGIA:

· złamania nadkłykcia, lub kłykcia przyśrodkowego kości ramiennej :

· pęknięcie ścięgna m. dwugłowego :

· ucisk przez arkady Struthersa :

· ucisk w kanale n. łokciowego :

-          przez przerosła tkankę łączną

-          przez przerosłą głowę przyśrodkową m. trójgłowego

-          przez ściegno m. trójgłowego (zespół strzelającego ścięgna)

-          dodatkowy mięsień : nadkłykciowo – łokciowy (występuje u 30% ludzi)

-          zapalenie stawu łokciowego

-          torbiele galaretowate pochewek ścięgnistych

-          przewlekły ucisk zewnętrzny :

®    praca biórowa

®    nawykowe opieranie łokcia o brzeg  otwartego  okna podczas jazdy samochodem

®    ułożenie w czasie znieczulenia ogólnego

· ucisk między głowami m. flexor carpi ulnaris :

-          przez pasmo powięziowe Osborne’a

· ucisk w okolicy nadgarstka (na ramus palmaris) :

-          przez t. łokciową (położoną bocznie do nerwu)

-          przez dodatkowy mięsień (dłoniowy krótki)

-          przez tkankę łączną

-          przez torbiele galaretowate pochewek ścięgnistych

-           

PATOGENEZA:

· przebieg nerwu łokciowego :

-          powstaje z pęczka przyśrodkowego (C8 – Th1)

-          w jamie pachowej leży między tętnicą i żyłą pachową

-          przechodzi na ramię z t. ramienną i biegnie w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego

-          następnie oddala się od tętnicy ku tyłowi

-          w połowie długości ramienia przeszywa przegrodę międzymięśniową przyśrodkową

-          pozostaje w ścisłym związku z pasmem łącznotkankowym rozpiętym między przegrodą międzymięśniową przyśrodkową, a głową przyśrodkową mięśnia trójgłowego (arkady Struthersa)

-          biegnie w bruzdzie nerwu łokciowego zawijając się wokół nadkłykcia przyśrodkowego (w tej okolicy pokryty jest jedynie skórą i pasmem ścięgnistym powięzi)

-          między głowami m. flexor carpi ulnaris przechodzi na przedramię

-          biegnie między m. flexor carpi ulnaris, a m. flexor digitorum profundus

-          w dolnej częsci przedramienia dzieli się na ramus dorsalis manus i ramus palmaris manus

-          ramus dorsalis manus przechodzi na grzbiet ręki zawijając się dookoła k. łokciowej

-          ramus palmaris manus przechodzi pod powierzchowną warstwą troczka zginaczy (więzadłem dłoniowym nadgarstka uworzonym przez dystalną część powięzi przedramienia) na dłoniową powierzchnię ręki i dzieli się na ramus profundus i superficialis

· zakres zaopatrzenia :

-          m. flexor carpi ulnaris i część łokciowa m. flexor digitorum profundus (dla 3, 4 i 5 palca)

-          mm. kłębika

-          mm. międzykostne

-          mm. glistowate III i IV

-          niektóre m. kłębu :

®    m. przywodziciel kciuka

®    głowa głęboka m. zginacza krótkiego kciuka

-          czuciowo :

®    na powierzchni dłoniowej 1,5 palca od strony łokciowej

®    na powierzchni grzbietowej ręki 2,5 palca po stronie łokciowej

OBRAZ  KLINICZNY:

· utrudnienie przywodzenia i zginania w nadgarstku :

-          niewiekliego stopnia

-          wynika z porażenia zginacza łokciowego nadgarstka

· niemożność przywodzenia i odwodzenia palców :

-          wynika z porażenia mm. międzykostnych i glistowatych III i IV

-          szczególnie osłabione przywodzenie palca małego, który pod wpływem działania prostownika (n. radialis) oddala się od palca IV

-          test :

®    między palce wkładamy kartkę i pociągamy

®    chory nie może jej utrzymać

· ręka szponiasta :

-          czynność mięśni międzykostnych i glistowatych polega m.in. na zginaniu w stawach śródręcznopaliczkowych i prostowaniu w stawach międzypaliczkowych

-          przy porażeniu tych mięśni wskutek przewagi mm. prostowników i długich zginaczy powstaje charakterystyczne ułożenie palców (zgięte w stawach międzypaliczkowych i wyprostowane w stawach śródręczno – paliczkowych)

-          szponiastość najbardziej wyrażona jest w palcu IV i V

· upośledzone zginanie palców IV i V :

-          szczególnie zginanie palca V jest prawie całkowicie niemożliwe

-          wynika z porażenia cześci przyśrodkowej mieśnia zginacza głębokiego

-          uwidacznia się przy próbie zacisnięcia ręki w pięść

· uposledzone przywodzenie kciuka :

-          na skutek porażenia m. przywodziciela

-          objaw Fromenta :

®    chory nie może utrzymać pociaganej kartki między kciukiem a wskazicielem bez zginania kciuka w stawie międzypaliczkowym (zginacz długi kciuka unerwiony przez n. pośrodkowy)

· zaniki mięśniowe :

-          pojawiają się pewien czas po uszkodzeniu

-          wygładza się kłąb V palca

-          pogłębiają się przesztrzenie między palcami zwł. przestrzeń między kciukiem, a wskazicielem

· zaburzenie czucia :

-          zwykle czucie jest całkowicie zniesione na niewielkiej części palca V

-          w pozostałym obszarze zaopatrywanym przez n. łokciowy stwierdza się przeczulicę, lub niedoczulicę

· zaburzenia wegetatywne :

-          dotyczą skóry palca małego i jego kłębika

-          skóra staje się sucha, sina, nadmiernie rogowaciała

-          mogą wystąpić zmiany troficzne paznokcia

ZESPOŁY UCISKOWE :

· zespół strzelającego ścięgna :

-          ucisk na n. ulnaris w jego kanale przez ścięgno m. trójgłowego

-          zginaniu łokcia towarzyszy głośny trzask ścięgna uderzającego o kość

· zespół cieśni kanału łokciowego :

-          postepujące uszkodzenie nerwu spowodowane przewlekłym uciśnięciem go w okolicy łokcia

-          vide zespół cieśni kanału nerwu łokciowego

· zespół kanału Guyona :

-          ucisk na ramus palmaris nerwu łokciowego w okolicy nadgarstka

-          vide zespół kanału Guyona

ROZPOZNANIE:

·

RÓŻNICOWANIE:

·

LECZENIE:

·

POWIKŁANIA:

·

ROKOWANIE:

·

PROFILAKTYKA:

·

PATRZ TEŻ:

· zespół cieśni kanału nerwu łokciowego

· zespół kanału Guyona

5