NOWOTWORY PRZEŁYKU
· wykluczyć naciekanie raka gruczołowego żołądka
· gł. płaskonabłonkowe (90%)
· najczęściej w części ŚRODKOWEJ, najrzadziej w części GÓRNEJ
1. ŁAGODNE
o rzadkie
o gł. pochodzenia nienabłonkowego
o bezobjawowe
o najczęściej: LEYOMYOMA
2. ZŁOŚLIWE
1. RAKI PŁASKONABŁONKOWE - 90%
2. GRUCZOLAKORAKI - z gr. śluzowych przełyku
3. MELANOMA
4. MIĘSAKORAK
5. FIBROSARCOMA
o 10% wszystkich nowotworw przewodu pokarmowego
o gł. pochodzenia nabłonkowego
o w 90% to rak płaskonabłonkowy
o 10% to gruczolakoraki - wywodzą się z gruczołów śluzowych lub metaplazji gruczołowej
o CZERNIAKI, MIĘSAKORAK - częściej u mężczyzn
o częściej u mężczyzn
Czynniki sprzyjające:
o alkoholizm (25x częściej)
o palenie tytoniu (7x)
o gorące potrawy
o przedłużony kontakt pokarmów z bł. sluzową (achalazja, zesp. Plummera i Vinsona, zwężenia przełyku)
o modzelowatość stóp i dłoni
Makroskopowo:
o najczęściej jest to zmiana polipowato-guzowata (do światła przełyku), rzadziej owrzodzenie do tkanek otaczających lub naciek śródścienny
Przerzuty:
o z części górnej - do ww. szyjnych
o z części środkowej - do okołotchawiczych
o z części dolnej - do ww. jamy brzusznej
Krwią:
o kratń, tarczyca
o tchawica
o płuca
o wątroba
o kości
o nadnercza
Leczenie: operacyjne
Objawy:
o ślinotok
o trudności w połykaniu (rak jest już wtedy zaawansowany)
o spadek masy ciała
o czkawka
o chrypka
o kaszel
o ból
Stany przedrakowe w przełyku:
o owrzodzenie
o achalazja
o leukoplakia
o oparzenia
o spożywanie gorących pokarmów
o przewlekłe stany zapalne
o zesp. Plummer-Wilsona
o przełyk Barreta (metaplazja nabł. wielowarstwowego płaskiego w gruczołowy żołądka)
Zmiana:
1. WCZESNA - białe zgrubienie bł. śluzowej
2. PÓŹNA - postacie:
1. EGZOFITYCZNA - 60%
2. ENDOFITYCZNA - nacieka w głąb śródpiersia
3. ŚRÓDŚCIENNA - usztywnienie przełyku i zwężenie światła
NOWOTWORY JELITA CIENKIEGO
1. NIEZŁOŚLIWE
o nieduże
o jeśli rosną do światła -> niedrożność
1. GRUCZOLAK (ADENOMA)
1. RAK JELITA CIENKIEGO = GRUCZOLAKORAK
2. CHŁONIAK ZŁOŚLIWY (LYMPHOMA MALIGNUM)
3. RAKOWIAK (CARCINOID)
GRUCZOLAK
· pojedynczy lub mnogi (w polipowatości rodzinnej, zesp. Puetza-Jeghersa)
· gł. w XII i jelicie krętym
GRUCZOLAKORAK
· produkuje śluz
· rośnie egzofitycznie do światła
· niedrośność
· krwawienie
CHŁONIAK ZŁOŚLIWY
· jeśli jest wtórnym ogniskiem to jest mnogi
RAKOWIAK
· jest to guz, który histologicznie przypomina raka, ale ma niezłośliwy przebieg kliniczny
· wywodzi się z komórek KULCZYCKIEGO - epiblasty zaprogramowane w kierunku kom. nerwowych
· ma zdolność do redukcji soli srebra - zależy od lokalizacji:
o z górnego odcinka przewodu pokarmowego (do XII) - tylko przy obecności reduktora (ARGYROFILIA)
o środkowy odcinek (do wyrostka robaczkowego) - redukuje sole srebra
o końcowy odcinek - nie redukuje
· złośliwość zależy od lokalizacji - tylko te z wyr. robaczkowego nie dają przerzutów
· jeśli produkuje hormony, to nazwa pochodzi od produkowanego hormonu:
o GASTRINOMA (gastryna)
o VIPOMA (VIP)
o GLUCAGONOMA
· mały guzek
Mikroskopowo:
· kom. jednakowe
5 typów histologicznych:
A. lite gniazda
B. układ beleczkowy
C. struktury rozetkowe
D. niezróżnicowany
E. mieszany
Zespół rakowiaka:
· związany z wydzielaniem serotoniny przez kom. neo
· serotonina jest degradowana do kw. 5-hydroksyoctowego (pojawia się w moczu jako marker)
· zaburzenia naczynioruchowe
· pobudzenie motoryki przewodu pokarmowego
· skurcze oskrzelowe
· zmiany w sercu
· powiększenie wątroby
RAKOWIAK WYROSTKA ROBACZKOWEGO
· bezobjawowe, wyjątek: GOBLET CELL CARCINOID - z kom. sygnetowatych
· częściej u kobiet
· rosną naciekająco
· nie rozwija się zespół rakowiaka
RAK WYROSTKA ROBACZKOWEGO - ADENOCARCINOMA
· wydziela śluz -> ŚLUZAK OTRZEWNEJ (MYXOMA PERITONEI)
· żółta obrączka na przekroju
NOWOTWORY ŻOŁĄDKA
1. NABŁONKOWE
1. GRUCZOLAKI (ADENOMA)
1. BRODAWCZAKOWATE - nałatwiej złośliwieje
2. CEWKOWE
3. CEWKOWO-BRODAWCZAKOWATE
2. NIENABŁONKOWE
1. NERWIAKI
2. MIĘSAKI (MYOMA)
3. NACZYNIAKI
4. TŁUSZCZAKI
1. GROCZOLAKORAK (ADENOCARCINOMA 1,2,3) - 70%
1. BRODAWKOWY (AD. PAPILLARE)
2. CEWKOWY (AD. TUBULARE) - 50% - jeden z najczęstszych
3. ŚLUZOTWÓRCZY (AD. MUCINOSUM) - śluz dodatni w >50% komórek
4. ŚLUZOWOKOMÓRKOWY (AD. MUCOCELLULARE) = SYGNETOWATOKOMÓRKOWY - śluz w < 50% komórek
2. RAK GRUCZOŁOWY i PŁASKONABŁONKOWY (CA ADENOSQAMOSUM = PLANOEPITHELIALE)
3. RAK PŁASKONABŁONKOWY (CA PLANOEPITHELIALE) - wykluczyć raka płaskonabłonkowego z przełyku
4. RAK NIEZRÓŻNICOWANY (CA NONDIFFERENTIATUM) - 30%
5. RAK NIESKLASYFIKOWANY
Cecha N - określa zajęcie ww. chłonnych:
Nx - nie badane
N0 - brak przerzutów
N1 - zajęcie ww. okołożoładkowych do 3 cm od ogniska
N2 - jw. dalej niż 3 cm
N3 - zajęcie innych grup ww. chłonnych
Rak żołądka
· najczęstszy nowotwór przewodu pokarmowego
· u mężczyzn na 2 miejscu (po raku płuca)
· u kobiet - na 3 (po raku sutka i szyjki macicy)
· częściej u mężczyzn, gł. po 40 r.ż.
· zależy od szeregu czynników wewnątrz- i zewnątrzpochodnychpochodnych
Lokalizacja:
1. w okolicy oddźwiernikowej - do 50% - najczęściej
2. na krzywiźnie mniejszej - do 30%
3. postać rozlana - do 15% => LINITIS PLASTICA
4. na krzywiźnie większej
Czynniki zagrożenia:
1. ZEWNATRZPOCHODNE
o miękka woda pitna
o gorące posiłki
...
MMikulicz