Rosliny ozdobne - LIATRA KŁOSOWA, TAWUŁKA (ASTILBE).doc

LIATRA KŁOSOWA – LIATRIS SPECIATA

Pochodzi ze środkowej i wsch. Części Stanów Zjednoczonych.

BIOLOGIA:

- Bylina kępiasta, rozrasta się powoli, ale z czasem może tworzyć imponujące kępy.

- Dorasta do 60-150 cm.

- Liście są równowąskie, trawiaste, dolne szersze od górnych. Ilość liści na pędzie do około 200 szt. Długość liścia do 30 cm.

- Pierwsze kwiaty pojawiają się w lipcu, zebrane w puszyste kwiatostany. Kwiatostan tworzy włochate koszyczki koloru różowego, fioletowego, lila-purpurowego, kremowego lub białego. Charakterystyczną cechą jest to, że koszyczki rozwijają się od góry pędu do dołu. Zbity kłos osiąga 15-30 cm. Liczba koszyczków w kwiatostanie do 130 szt. Kwitnie od VII do IX.

- Trwałość kwiatów w wazonie 10-14 dni. Kwiaty ścinamy gdy rozwijają się pierwsze (3-5) koszyczki na szczycie pędu lub w momencie wybarwienia koszyczków.

- Organem podziemnym są bulwy – są chętnie spożywane przez nornice.

- Rozmnażanie przez podział wiosną – wegetatywne mniej wydajne, potomstwo jednolite lub przez wysiew nasion – generatywnie przez które uzyskujemy niejednorodne pokolenie. Aby otrzymać 1000 roślin potrzebne jest 10-15g nasion.

ZASTOSOWANIE:

Nadaje się do ogrodów naturalistycznych, na rabaty, na kwiat cięty – fluoryści chętnie wykorzystują do dużych bukietów i wiązanek okolicznościowych. Cenna ze względu na późne kwitnienie.

SIEW NASION:

Nasiona siejemy do stycznia do kwietnia – im wcześniej tym większe bulwy. W 1 g = 350 nasion. Zdolność kiełkowania wynosi 70-75 %. Stratyfikację nasion wykonujemy przez 9 tygodni w temp. 4*C. Po 4-5 tygodniach następuje kiełkowanie a po kolejnych 2-3 tygodniach pikujemy siewki a następnie sadzimy na miejsca stałe.

PODZIAŁ KARPY:

Oddzielenie bulw przybyszowych (po wykopaniu rośliny IX/X). Stare bulwy usuwamy a młode czyścimy i umieszczamy na 2 miesiące przysypane trocinami w temp. 0-5*C (do sprzedaży wiosną) lub po oczyszczeniu można sadzić od razy na miejsca stałe.

                                                                                                                                                 (aby zapobiec wyrastaniu części nadziemnej -2*C) 

Niechłodzone bulwy nie kwitną. Im dłuższy okres chłodu tym więcej pędów kwiatostanowych wyrośnie z jednej bulwy.

W przyśpieszonej uprawie w styczniu, temperaturę utrzymuje się na poziomie 6-8*C.

Od połowy II do połowy III – 10-13*C.

Od połowy III – 15*C.

W uprawie opóźnionej temperatura powinna wynosić 15-17*C, max 25*C.

WYMAGANIA:

- Liatra wymaga podłożą przepuszczalnego, próchnicznego, pH 6-6,5

- Przechowywanie ciętych kwiatów:

              - na mokło – temp. 8-10*C

              - na sucho – temp. 4-6*c (papier + folia)

- Chrysal RUB lub Chrysal CUB – środki do kondycjonowania kwiatów ciętych.

ASTILBE- Tawułka

POCHODZENIE

Bylina o delikatnych, puszystych kwiatostanach- roślina lubi wilgoć, naturalnie występuje w lasach dalekiego wschodu- Chiny, Japonia, Korea. Rośnie tam kilkanaście gatunków z tego rodzaju botanicznego. Do ogrodów Europy trafiły dopiero pod koniec XIX wieku, szybko zdobyły popularność.

Dobrym towarzystwem dla tych roślin są przede wszystkim zawilce japońskie, pierwiosnki, tojady, niektóre liliowce, konwalie, ułudka wiosenna i zawsze niezastąpiony barwinek.

materiał na kwiat cięty jest polecany jako wypełnienie w bukietach żywych i suchych (bardzo dobrze się suszy).

w ogrodnictwie ozdobnym stosowane są mieszańce otrzymane w wyniku skrzyżowania różnych gatunków. Prace hodowlane zapoczątkował Lemoine we Francji w 1895, największe jednak znaczenie mają mieszańce niemieckiego hodowcy R. Arendsa, który prace swe rozpoczął w 1900r.

Astilbe x arendsii Arends - tawułka arendsa — nazwą tą objęto mieszańce powstałe przez skrzyżowanie gatunków A. chinensis, A. japonica, A. daVidii Nenry, A. astilboides, A. thunbergii inn.

BIOLOGIA

* osiągają wysokość 40-150cm.

* Liście mają złożone, zwykle podwójnie lub potrójnie ząbkowane, szorstkie i matowe. Liście najmłodsze często mają barwę czerwonawą lub brązową.

• drobne kwiaty o małych płatkach i wysuniętych pręcikach, nadają całym kwiatostanom puszysty wygląd. Kwiaty zebrane w zwarte lub luźne wiechy, które mogą być, w zależności od odmiany, wyprostowane lub mogą mieć przewieszające się wierzchołki:

• Kwitnienie trwa od VI do VIII, rośliny powtarzają kwitnienie

• Kwiaty mają, kolor biały, różowy, ciemnoróżowy, lila-róż, łososiowe, łososiowo-różowe, łososiowo- czerwone, czerwone, karminowo-czerwone, purpurowo- lila

• tawułki, z wyjątkiem chińskiej, tworzą dość zwarte karpy korzeniowe z mnóstwem drobnych, krótkich korzeni Nowe pączki odnawiające, powstające u nasady pędów kwiatowych, każdego roku wyrastają wyżej, dlatego ważnym zabiegiem jest ściółkowanie wczesną wiosną. Stosuje się do tego rozdrobnioną korę sosnową, kompost lub torf. Wiosną rozpoczynają wegetację dość późno, ale ich delikatne listki i tak mogą być uszkadzane przez majowe przymrozki. Nie odbija się to jednak na ich późniejszym kwitnieniu, uszkadzane są tylko najwcześniejsze liście.

WYMAGANIA

* Gleba wilgotna, a nawet mokra, żyzna.

* Stanowisko półcieniste, a nawet cieniste.

* Podłoże powinno zawierać dużo próchnicy, wiosną przed sadzeniem roślin, trzeba zasilić obficie glebę nawozem organicznym. Można stosować rozłożony kompost, obornik, torf wysoki, może być nie odkwaszony gdyż tawułki rosną w glebie o lekko kwaśnym odczynie, pH 4.5-6.

Tawułki bardzo dobrze zimują w naszym klimacie, nawet bez przykrycia.

ROZMNAŻANIE

Rozmnażanie wegetatywne. Najlepiej rozmnażać tawułki przez podział starszych karp wczesną wiosną. Są one zwarte i często trzeba użyć ostrego i długiego noża, by je rozciąć na kilka części. Każda z nich powinna mieć kilka (minimum 2—3) pąków odnawiających, dobrze widocznych po otrzepaniu karpy z nadmiaru ziemi. Im wcześniej podzielimy tawułki wiosną, tym szybciej zakorzenią się na nowym miejscu i obficie zakwitną jeszcze tego samego roku.

Rozmnażanie generatywne. Aby uzyskać silne rośliny, polecana jest uprawa dwuletnia. Nasiona wysiewa się wiosną w lutym marcu roku poprzedzającego kwitnienie. W 1 g znajduje się 22 tysiące nasion. Do wyprodukowania 1000 roślin potrzeba 1/8 g.

UPRAWA

Nasiona kiełkują w temp.  18- 20 (25)°C po 2-3 tygodniach. Po 4-6 tyg. roślin pakuje się do multipalet, po kolejnych 6 tyg. sadzi się do doniczek średnicy 9-11cm lub do gruntu.

Do uprawy poleca się podłoże próchniczne, przepuszczalne, zasobne w skł, pokarmowe, o pH5,5—6,5. Doniczki z roślinami można ustawić na zagonach w polu lub w nieogrzewanym tunelu foliowym. Pąki liściowe i kwiatowe powstają jesienią. W połowie stycznia rośliny przenosi się do chłodnej szklarni o temperaturze 12°C, a przyspieszanie rozpoczyna na początku marca w temperaturze nie przekraczającej 15 — 16°C. W tym okresie nawożenie roślin powinno być umiarkowane, gdyż rośliny przenawożone rosną silnie i kwitną późno. Zaleca się podlewanie dwu-, trzykrotne 0,05% i jednofazowe 0,1% Roztworem mieszanki nawozowej. Rośliny kwitną w końcu kwietnia w maju, około 6 tygodni wcześniej niż w gruncie. Przy uprawie w chłodnej szklarni (zimą ogrzewanej do 5°C) kwitnienie rozpoczyna się w stosunku do innych bylin uprawianych w takich warunkach stosunkowo późno- w 18 tygodniu- na początku maja.