KOMENTARZ_DO_OBJ.JANA(1).pdf

KOMENTARZ

KSIĘGI OBJAWIENIA

św. J A N A

Tłumaczenie z

Bible Commentary SDA

Wprowadzenie

1. Tytuł.

Najwcześniejsze rękopisy greckie w postaci pism ulotnych jak

również pism kilku Ojców Kościoła, poczynając od Ireneusza

/ok.130 - 202 po Chr,/ dają tej Księdze po prostu tytuł "Apokalip-

sa Jana". Rękopisy średniowieczne, pochodzące z okresu później-

szego rozwinęły ten tytuł w "Apokalipsę Jana Teologa i Ewange-

listy" oraz "Apokalipsa Świętego Jana Teologa". Nazwa zawarta

w Biblii Króla Jakuba /K.J.V./ stanowi wariant angielskiego tłu-

maczenia tego ostatniego tytułu. Słowo greckie "apokalupsis"

czyli "apokalipsa" oznacza dosłownie „zdarcie zasłony” a w lite-

raturze religijnej oznacza ono w szczególności zdarcie zasłony z

przyszłości, odsłonięcie przyszłości. Wśród Żydów okresu mię-

dzytestamentowego oraz wśród chrześcijan wczesnych okresów

dziejowych / zob. tom v str.87-90/ jak również pewnych autorów

Kościoła pierwotnego /zob, poniższe rozważania o "temacie"/ po-

jęcie "apokaliptyczny" stanowiło charakterystyczną formę wyra-

żenia literackiego.

2. Autorstwo.

Autor Objawienia wielokrotnie utożsamia siebie z "Janem"

/rozdz.1,1; 21,2; 22,8/. Grecka postać tego imienia "Joannes"

/zob. Komentarz na temat Łuk.1,13/ przedstawia brzmienie po-

spolitego imienia hebrajskiego Yochanan, "Johanan", które to

imię pojawia się wielokrotnie w późniejszych księgach Starego

Testamentu, w Apokryfach i u Józefa. Świadczy to o tym, że autor

był Żydem.

Różne dowody wyraźnie wskazują na to, że imię Jan było właści-

wym imieniem autora, nie zaś pseudonimem w rodzaju tych pseu-

donimów, którymi opatrzono liczne pisma i prace apokaliptyczne

tak Żydów jak i wczesnych Chrześcijan. Pierwszym dowodem jest

fakt, że utożsamiając siebie z Janem autor Objawienia nie usiłuje

przypisać sobie jakieś pozycji w kościele, nie próbuje przedstawić

siebie jako kogoś, kto taką pozycję zajmuje. Różne apokalipsy ży-

dowskie i chrześcijańskie przypisywane są hebrajskim patriar-

chom i prorokom oraz apostołom chrześcijańskim. Gdyby autor z

Objawienia posługiwał się również pseudonimem, to można by od

niego oczekiwać, że będzie on usiłował przedstawić siebie kon-

kretnie jako jakiegoś apostoła. Ale proste oświadczenie autora, że

imię jego brzmi Jan, "brat twój" /Obj.1,9 por. nawiązanie Piotra

do Pawła, 2Piotra 3,15/ stanowi świadectwo, że autor wymienił tu

swe prawdziwe imię. Oczywiście, pisarz ten był tak dobrze znany

ówczesnym zborom/gminom chrześcijańskim/, że samo wymie-

nienie jego imienia wystarczyło, aby go zidentyfikować i aby za-

ufać opisowi tych jego widzeń i które własnymi oczami oglądał.

Co więcej, staje się widoczne, że praktyka posługiwania się pseu-

donimami nie kwitła wtedy, gdy praktykowanie daru proroctwa

było czymś niesłychanie żywotnym. Z drugiej zaś strony w okre-

sie miedzy testamentowym, kiedy to - na ile możemy dziś stwier-

dzić – wśród Żydów nie działał żaden prorok i powszechnie uzna-

wany, autorzy religijni odczuwali często konieczność dołączenia

do swych pism nazwiska jakiejś starożytnej persony cieszącej się

wysoką reputacją aby w ten sposób praca ich zyskała sobie uzna-

nie. Widać wyraźnie, że nie było wówczas żadnego prawdziwego

proroka, który przemawiałby na rzecz Boga tak jak to czynili pro-

rocy Starego Testamentu. Ale z nadejściem Chrześcijaństwa do-

szło od razu do rozkwitu daru proroctwa. Rozwinął on się na

nowo. W gminie Chrześcijańskiej, w chrześcijańskim zborze

pierwszego wieku nie występowała żadna potrzeba posługiwania

się pseudonimami; Chrześcijanie byli bowiem przekonani, że ich

apostołowie i prorocy przemawiają bezpośrednio w imieniu Bo-

żym. Kiedy jednak urząd proroczy wśród Chrześcijan postradał

swą reputację i ostatecznie upadł w drugim stuleciu, zaczęły krą-

żyć prace opatrzone imionami różnych apostołów /zob. tom

VI,str.4l i 42 ang.,/ W świetle tych faktów, jest rzeczą rozsądną i

słuszną przyjąć wniosek, że Objawienie pochodzące z I wieku nie

jest pracą podpisaną pseudonimowo, ale pracą człowieka, którego

prawdziwe imię brzmi Jan.

Kim był ten Jan? Nowy Testament wymienia kilku ludzi o tym

imieniu: Jana Chrzciciela, syna Zebedeusza, który był jednym z

Dwunastu, Jana nazwanego Markiem oraz pewnego krewnego ar-

cykapłana Annasza /zob. komentarz na temat Dz.Ap.4,6/.Oczywi-

ście autorem Objawienia nie mógł być Jan Chrzciciel, ponieważ

ten Jan umarli przed ukrzyżowaniem Chrystusa. Nie jest również

wyrazem rozsądnego prawdopodobieństwa przyjąć, że był nim

krewny Annasza, o którym nie ma nawet żadnej wzmianki, że kie-

dykolwiek stał się chrześcijaninem. Podobnie mało jest prawdo-

podobne, aby autorem Objawienia był Jan Marek. Styl, słownic-

two i charakter drugiej Ewangelii różnią się całkowicie od stylu,

słownictwa i charakteru Objawienia. Nie ma również żadnych

oznak, aby ktokolwiek z ludzi wczesnego Kościoła łączył kiedy-

kolwiek na serio Objawienie z Markiem.

W wyniku tej eliminacji do rozważenia sprawa Jana, syna Zebe-

deuszowego oraz brata Jakuba. Był on nie tylko jednym z Dwuna-

stu, ale był również człowiekiem z wewnętrznego grona Jezus

owego, był jednym z najbliżej stojących Jezusa ludzi. Wczesna

tradycja chrześcijańska niemal jednogłośnie uznaje w nim autora

Objawienia. W rzeczy samej każdy pisarz chrześcijański aż do po-

łowy trzeciego wieku którego prace zachowały się do dziś w for-

mie pism ulotnych i który w ogóle wspomina coś na temat tej

sprawy przypisuje autorstwo Objawienia apostołowi Janowi. Pisa-

rzami tymi są: Justyn Męczennik z Rzymu /ok.100r. przed Ch. do

ok.165: Dialog z Trytonem 81/, Ireneusz z Lyonu ok.130 r.ne do

ok.202: Przeciw Herezjom iv. 20.11/, Tertulian z Kartaginy

/ok.160 r. do ok.240: na temat poczynań przeciwko heretykom,56/

Hipolit z Rzymu/zmarł ok. 255 po Chr.: Traktat o Chrystusie i

Antychryście,56/ oraz Klemens z Aleksandrii /zmarł ok.220 po

Chr. Kim jest ten bogacz, który będzie zbawiony?/ Wszystkie te

świadectwa demonstrują występowanie silnej i rozpowszechnio-

nej wiary we wczesnym kościele, że autorem Objawienia był apo-

stoł Jan. Co więcej, niektóre wczesne tradycje chrześcijańskie ko-

jarzą i wiążą późniejsze lata życia Jana z miastem Efez. I tak Ire-

neusz /dzieło cytowane 3,3; ANF, tom I.str.416 ang./stwierdza, że

w swej młodości widział on sędziwego Polikarpa ze Smyrny, któ-

ry "rozmawiał z wieloma, którzy widzieli Chrystusa", a między

innymi był Jan, który pozostawał stale w Efezie aż do dni

Trajana /98 rok po Chr. do 117/. Polikrates /130 - do ok.200 po

Chr./, biskup Efezu, ósmy ze swego rodu biskup chrześcijański,

oświadcza, że Jan, "który na łonie Pańskim kładł głowę, spoczywa

w Efezie./List do Wiktora i do Kościoła Rzymskiego na temat

dnia świecenia Paschy ANF t.8 str.775 ang.,/ Stwierdzenia te po-

krywają się z faktem, że Jan zwraca się sam do Efezu oraz do in-

nych kościołów Azji /Objawienie 1,4.11/.

Jedynym świadectwem tego okresu, które wydawałoby się pozo-

stawać w sprzeczności z poglądem, że autorem Objawienia był

Jan, jest świadectwo pochodzące od wczesnego ojca chrześcijań-

skiego Papiasza /zmarł ok.160 r. po Chr./. Prace Papiasza zaginęły

i wszystko, co zachowało się z jego pism, zawiera się w wysoce

fragmentarycznym zbiorze cytatów podawanych przez później-

szych autorów. Dwa z pośród tych cytatów odnoszą się do śmierci

Jana. Jeden z nich znajduje się w rękopisie pochodzącym z siód-

mego lub ósmego wieku po Chrystusie, który to rękopis wydaje

się być jakimś epitomem Kroniki Filipa Bocznego /V wiek/.W do-

kumencie tym czytamy: "Papiasz w swej drugiej księdze mówi, że

Jan Boski i Jakub, brat jego, zamordowani zostali przez Żydów" /

R.H. Charles,: Objawienie - Międzynarodowy Komentarz Kry-

tyczny, tom I str.46/ Podobnie i rękopis Kroniki Georgiusa Ha-

martolusa /ok.860 rok po Chr./stwierdza: "Bo Papiasz, biskup

Hierapolis, będący tego naocznym świadkiem, mówi w swej dru-

giej Księdze słów Pańskich, że on /Jan/ zgładzony został przez

Żydów, wraz ze swym bratem, co wyraźnie spełnia Chrystusową

przepowiedni dotyczącą ich obu /tekst grecki H.B.Swete, Apoka-

lipsa Św. Jana/

Na pierwszy rzut oka cytaty powyższe wydawałyby się wskazy-

wać na to, że urzędnik chrześcijański żyjący pod koniec pierwsze-

go i na początku drugiego wieku w Efezie i w okolicach Efezu

stwierdził, że apostoł Jan - podobnie jak jego brat - zabity został

przez Żydów i że wydarzenie to nastąpiło zbyt wcześnie, aby

można było napisać Objawienie w czasach bądź Nerona, bądź Do-

micjana czyli w okresie w którym uczeni zazwyczaj umiejscawia-

ją ten fakt /zob. poniżej na temat "tła historycznego"/. Kilka jed-

nak kwestii trzeba bezwzględnie podnieść - przy bliższym bada-

niu, przy głębszej analizie - w związku z przytoczonymi wyżej cy-

tatami. Fakt, że ustęp pochodzący z rękopisu oksfordzkiego na-

wiązuje do Jana jako do "teologa", wskazuje, że cytat ten poddany

został przez średniowiecznego skrybę pewnym modyfikacjom,

ponieważ tytuł ten nie odnosi się do Jana w żadnym ulotnym rę-

kopisie Biblii przed wiekiem ósmym i jest wprost niemożliwe do

przyjęcia, że Papiasz mógł się nim po służyć. Drugi cytat, pocho-

dzący z prac Georgiusa Hamartolusa, pojawił się "odkryty został"

tylko w jednym rękopisie tego autora. Inne rękopisy jego pracy

stwierdzają po prostu, że Jan umarł w pokoju, ale nie cytują w

ogóle Papiasza. W konsekwencji trudno jest dowiedzieć się, co

właściwie Papiasz mówił na temat śmierci Jana. Gdyby napisał

on, że Jan podobnie jak Jakub zabici zostali przez Żydów, nie

oznaczałoby to jeszcze w żadnym razie, że śmierć ich nastąpiła w

tym samym czasie albo, że śmierć jednego nastąpiła wkrótce po

śmierci drugiego czy odwrotnie. Samo Objawienie pokazuje, że w

czasie, gdy Księga ta była spisywana, Żydzi sprawiali jeszcze

wiele trudności Chrześcijanom. I gdyby Jan zginął ostatecznie

śmiercią męczeńską, mogło to być równie dobrze rezultatem ma-

chinacji żydowskich.

Trzeci cytat z Papiasza zapisany został przez historyka kościoła,

Euzebiusza / 540 rok po Chr./:

"A ja nie zawaham się dodać do tych wykładów to, czego nauczy-

łem się kiedykolwiek od prezbiterów i co pamiętam, ponieważ,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: