POCHP - WYKŁAD.doc

POCHP – PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC

POCHP – to stan charakteryzujący się postępującym, trudno odwracalnym ograniczeniem drożności oskrzeli (ograniczony przepływ powietrza), spowodowanym przewlekłym zapaleniem oskrzeli i/lub rozedmą płuc, któremu może towarzyszyć nieswoista nadreaktywność oskrzeli.

Ograniczenie przepływu powietrza jest związane ze zmianami zapalnymi głównie, głównie w obrębie drobnych dróg oddechowych, które przyczyniają się do ich zwężenia i destrukcji płuc. Główne zmiany lokalizują się w oskrzelach o średnicy < 3 mm.

PATOGENEZA POCHP

♣ czynniki chorobotwórcze powodują rozwój przewlekłego zapalenia oskrzeli, co jest przyczyną zwiększonego wydzielania śluzu, zaniku części rzęsek błony śluzowej – a to usposabia do zalegania wydzieliny,

♣ zalegający śluz zwęża drogi oddechowe, utrudnia swobodny przepływ powietrza, nierównomierną wentylację, co w konsekwencji prowadzi do zaburzenia wymiany gazowej ( w zaawansowanej chorobie ujawnia się w postaci częściowej lub całkowitej niewydolności oddechowej),

♣ zalegająca wydzielina w drobnych oskrzelach utrudnia opróżnianie się pęcherzyków z powietrza; powoduje to rozdęcie pęcherzyków płucnych i dochodzi do rozedmy płuc,

♣ długotrwałe zapalenie powoduje destrukcję układu oddechowego oraz niewydolność krążenia i jest najczęstszą przyczyną tzw. serca płucnego. U niektórych chorób dochodzi do kompensacyjnego zwiększenia liczby krwinek czerwonych i ich powiększenia – poliglobulii.

CZYNNIKI POWODUJĄCE POWSTANIE ZMIAN ZAPALNYCH W DRZEWIE OSKRZELOWYM:

Czynniki środowiskowe:

·         Palenie papierosów (także fajek i cygar) - dym tytoniowy – czynnik środowiskowy najczęstsza przyczyna POCHP,

·         Pyły, szczególnie organiczne drobnocząsteczkowe,

·         Dymy i gazy,

·         Narażenie zawodowe na substancje szkodliwe ( górnicy w kopalni węgla, złota, rolnicy, plantatorzy bawełny, pracownicy zakładów zbożowych, cementowni),

·         Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego (tlenki azotu, dwutlenek siarki, tlenek węgla),

·         Zanieczyszczenia w źle wentylowanych pomieszczeniach.

Pierwsze objawy POCHP po 15-25 latach trwania nałogu palenia papierosów. POCHP występuje u ok. 20% palaczy, ale aż 95% chorych to palacze tytoniu.

Czynniki klimatyczne:

·         Zimno i wilgoć sprzyja rozwojowi POCHP,

Czynniki socjoekonomiczne:

·         Zatłoczenie domostw,

·         Nieprawidłowe odżywianie,

·         Gorsza opieka ekonomiczna,

Czynniki osobnicze:

·         Wrodzony niedobór alfa1 antytrypsyny, i inne genetyczne uwarunkowania,

·         Częste zakażenia układu oddechowego,

·         Zaburzenia rozwoju płuc w okresie życia płodowego,

·         ‘nieswoista nadreaktywnośc oskrzeli i astma oskrzelowa.

ORBAZ KLINICZNY POCHP:

·         kaszel – początkowo sporadyczny, z czasem ulega intensyfikacji, występuje codziennie, szczególnie nasilony w godzinach rannych. Zaprzestanie palenia powoduje zmniejszenie kaszlu,

·         Odksztuszanie – wydzielina śluzowa, przejrzysta, niezbyt obfita, w trakcie zaostrzeń obfita i zmieniająca zabarwienie na białe, żółte lub zielone,

·         Zwiększenie liczby oddechów, oddech świszczący i tzw. oddech przez „zasznurowane usta”, czasem sinica,

·         Stany podgorączkowe lub gorączka,

·         Duszność wysiłkowa – głównie w godzinach porannych, po wyjściu na powietrze, podczas chodzenia pod wiatr,

·         Duszność wysiłkowa bez towarzyszącego kaszlu występuje u chorych z dominującym udziałem rozedmy płuc,

·         Duszność spoczynkowa – cechuje ciężką postać POCHP,

·         Objawy powikłań – prawokomorowej niewydolności krążenia, serca płucnego, poliglobulii.

CHARAKTERYSTYKA CHOREGO Z POCHP;

·         Ukończone 40 lat,

·         Pali lub palił papierosy od kilkudziesięciu lat – przynajmniej 10 paczkolat (1 paczkorok = paczka, czyli 20 sztuk papierosów dziennie przez okres jednego roku),

·         narażony na zanieczyszczenia środowiska,

·         kaszle i skąpo odksztusza od wielu lat,

·         często zapada na infekcje dróg oddechowych,

·         skarży się na stopniowo nasilającą się duszność wysiłkową,

Stopnie zaawansowania choroby.

Zawsze obecność obturacji – FEV1/FVC <70%.

N – wartość należna obliczona dla każdego pacjenta indywidualnie z parametrów jego wzrostu, wagi, płci.

Badania diagnostyczne wykonywane w POCHP

1.     Badanie spirometryczne:

FEV1 – natężona pojemność wydechowa pierwszosekundowa,

FVC – natężona wydechowa pojemność życiowa,

                            wskaźnik FEV1/FVC,

2.    PEF – szczytowy przepływ wydechowy,

3.    Gazometria (u chorych z FEV1<50% N niezależnie od objawów, oraz u chorych z objawami niewydolności oddechowej lub prawokomorowej niewydolności serca. Gazometria jest też wykorzystywana do potwierdzenia wskazań dla tlenoterapii.

4.    Pulsoksymetria – nieinwazyjna metoda określająca wysycenie krwi tętniczej tlenem. Jeżeli Sa02 <90% jest to wskazanie do wykonywania gazometrii krwi tętniczej,

5.    RTG klatki piersiowej,

6.    EKG,

7.     Morfologia krwi, OB.

Zaostrzenie POCHP – nagłe, ciężkie i/lub trwające 24 godziny pogorszenie stanu chorego, wymagające zmiany dotychczasowego leczenia.

Przyczyny zaostrzenia POCHP:

·         infekcje dróg oddechowych – 17-40% przyczyn zaostrzeń,

·         zanieczyszczenia atmosferyczne (pyły, dymy, ozon, S02, dym węglowy),

·         zatorowość płucna,

·         odma samorodna,

·         niewydolność serca.

CELE LECZENIA POCHP:

1.     Zapobieganie postępowi choroby,

2.     Łagodzenie objawów,

3.     Zwiększenie tolerancji wysiłku,

4.     Zapobieganie i leczenie powikłań,

5.     Obniżenie śmiertelności,

6.     Zapobieganie i minimalizowanie działań ubocznych stosowanego leczenia.

Formy terapii stosowanych w leczeniu POCHP:

1.     Farmakoterapia:    A)leki rozszerzające oskrzela:

·         Leki antycholinergiczne,

·         Leki B2 sympatykomimetyczne,

·         Pochodne teofiliny

B) kortykosteroidy,

C) antybiotyki,

D) mukolityki,

2.     Szczepienia ochronne:

·         Przeciwko grypie,

·         Pezciwko Streptococcocus pneumoniae (u ludzi >65 roku życia),

3.     Rehabilitacja:

·         Fizjoterapia

·         Rehabilitacja oddechowa (gimnastyka ukierunkowana na uruchomienie przepony),

·         Rehabilitacja ogólnousprawniająca - codzienne spacery lub gimnastyka – przez minimum 30 minut,

4.     Domowe leczenie tlenem (DLT),

5.     Dieta,

6.     Psychoterapia,

7.     Edukacja.

MODEL OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ NAD CHORYM Z POCHP

Problem zdrowotny I

Duszność z powodu toczącego się w oskrzelach stanu zapalnego i/lub skurczu oskrzeli.

Cel pielęgnowania:

Zmniejszenie duszności.

Plan pielęgnowania:

♣ Hospitalizacja w przypadku bardzo nasilonej duszności,

♣ ułożenie chorego w pozycji wysokiej,

♣ zastosowanie tlenoterapii (przepływ 3-4l/min), tlen nawilżony, przez maskę tlenową lub wąsy,

♣ osoba paląca powinna zrezygnować z nałogu,

♣ farmakoterapia wg zleceń lekarskich:

·         Leki rozszerzające oskrzela: beta 2 sympatykomimetyki...