FIZJOTERAPIA W ORTOPEDII I TRAUMATOLOGII

JAŁOWE MARTWICE KOŚCI I STAWÓW

__________________________________________________________________________________

JAŁOWE (ASEPTYCZNE) MARTWICE KOŚĆI I STAWÓW

- zespół chorobowy, w którym następuje obumarcie tkanki kostnej bez działania drobnoustrojów

- prowadzi do zniszczenia obumarłego odcinka, zniekształcenia i nieprawidłowego ukształtowania kręgów i wtórnych zmian zwyrodnieniowych

- w obrębie nasad trzonów kręgów piersiowych lub w postaci dystrofii wzrostowej

- trwa 2-3 lata do 22-24 r.ż.

Przyczyny:

-          niedokrwienie rosnących kości

-          przeciążenie chrząstki

-          mechaniczne uciski naczyń krwionośnych

-          zatory

-          wady rozwojowe

-          urazy

-          zmiany hormonalne

Objawy:

-          stadium początkowe- brak zmian radiologicznych lub przebudowa kości z przewagą zaniku

-          stadium kondensacji (zniszczeń kostnych)- zagęszczenie tkanki kostnej

-          stadium fragmentacji (okres gojenia) – rozwałkowywanie lub zanik jadra kostnego

-          stadium regeneracji- tworzenie nowych elementów anatomicznych

-          stadium zejściowe- zniekształcenia i zwyrodnienia

Przyczyny i czynniki sprzyjające:

-         zaburzenia procesu kostnienia rozwijającej się głowy i szyjki kości udowej

-         niedokrwienie rosnących kości

-         przeciążenie chrząstki

-         mechaniczny ucisk naczyń krwionośnych

-         wady rozwojowe

-         urazy

-         zatory

-         przebyta dysplazja stawu biodrowego w niemowlęctwie

-         sterydy

-         nadwaga

-         szybki wzrost organizmu w okresie dojrzewania

CHOROBA PERTHESA

Jałowa martwica bliższej nasady kości udowej

- samoistnie przemijające schorzenie biodra dziecięcego charakteryzujące się masowym obumarciem głowy i szyjki kości udowej

- związana jest ze zmianami samoistnymi i z nadmiernym przodoskręceniem kości udowej

- występuje w wieku 3-14 lat

- częściej u chłopców

- objawy pojawiają się w 5-8 r.ż.

- częściej jednostronnie

- trwa ok.3-4 lata

Objawy:

-          ból w pachwinie promieniujący do uda i kolana

-          ograniczenie ruchomości: odwiedzenia, rotacji wewnętrznej, zgięcia, przeprostu, rotacji zewnętrznej

-          utykanie

-          skrócenie długości chorej kończyny

-          przykurcz zgięciowy przywiedzeniowy

-          usztywnienie biodra

-          zanik masy mięśniowej pośladka i uda

-          objaw kolanowy

Okresy choroby:

- I wczesny

·         zmiany prodromalne

·         ok. 2 miesiące

·         utykanie

·         bóle

·         ograniczenie ruchomości związane z wysiękiem w stawie

·         odruchowe napięcie mięśni

·         nekroza tkanki kostnej i więzadłowo- chrzęstnej

- II martwicy

·         ok. 4-12 miesięcy

·         silniejsze bóle

·         przykurcze

·         ograniczenie ruchomości

·         proces obejmuje całą głowę kości udowej

- III regeneracji

·         od roku do kilku lat

·         przebudowa tkanki martwiczej

·         wzrastanie naczyń krwionośnych

·         podatność na nacisk i urazy mechaniczne

- IV odbudowy i utrwalania zmian

·         całkowita przebudowa struktury kostnej nasady

·         zniekształcenia kości

·         ograniczenie ruchomości

·         przykurcze

·         zmiany zwyrodnieniowe

Powikłania:

-          ciężkie zniekształcenie stawu biodrowego

-          skrócenie długości chorej kończyny

-          znaczne ograniczenie zakresu ruchu biodra

-          utrwalone przykurcze

-          zaburzenia chodu- chód utykający

-          stany zapalne całego biodra

Rehabilitacja:

-          całkowite odciążenie

-          całkowite unieruchomienie

-          działanie przekrwienie

-          działanie przeciwbólowe

-          działanie regeneracyjne

-          ćwiczenia czynne z oporem w pozostałych stawach

-          ćwiczenia oddechowe

-          ćwiczenia czynne lub bierne w odciążeniu u UGULu

-          ćwiczenia w wodzie

-          wyciągi (kamaszkowy pośredni)

-          ćwiczenia ipsikontralateralne

-          zaopatrzenie ortopedyczne

CHOROBA OSGOOD- SCHLATTERA

Jałowa martwica guzowatości piszczeli

- samoistne przemijające schorzenia charakteryzujące się czasowym obumarciem guzowatości kości piszczeli

- choroba występuje często obustronnie

- zazwyczaj u chłopców między 10-15 rokiem życia

- po 16 roku życia spotyka się ją bardzo rzadko

Przyczyny:

-          zaburzenia procesu kostnienia rozwijającej się guzowatości

-          stan zapalny okolic guzowatości piszczeli

-          nadmierne obciążenie fizyczne np. podczas uprawiania sportu

-          nadwaga

-          szybki wzrost organizmu w okresie dojrzewania

Objawy:

-          lekko obrzmiałe, ciepłe i wrażliwe na dotyk zgrubienie poniżej kolana

-          ból podczas wysiłku fizycznego, szczególnie przy prostowaniu kolana wbrew oporowi

-          ból uniemożliwiający klękanie na chorym kolanie

-          w rtg zatarcie struktury jądra kostnienia, przewapnienie, fragmentacja

Możliwe powikłania:

-          stany zapalne kości

-          nawroty choroby nawet w wieku dorosłym

-          przerost guzowatości piszczeli i powstanie bolesnego guza poniżej rzepki

Rehabilitacja:

-          pływanie- z przyborami, żabką

-          krioterapia przeciwzapalnie

-          przekrwienie

-          regeneracja

CHOROBA BLOUNTA

Jałowa martwica kłykcia przyśrodkowego piszczeli

- występuje u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu

- częściej u chłopców

- nieleczona prowadzi do szponowatości kolan

Przyczyny:

-          predyspozycje wrodzone

-          przeciążenia

-          mikrourazy

-          zaburzenia hormonalne

-          zatory

-          siedzenie po turecku u dzieci z czynną krzywicą

Postacie choroby:

- dziecięca

·         szpotawość obu kolan

·         rozciągnięcie więzadła pobocznego strzałkowego

·         stopa płasko- koślawa

- młodzieńcza

·         jednostronna

·         w obrazie radiologicznym wydłużenie, spłaszczenie i obniżenie kłykcia przyśrodkowego

Jałowa martwica II kości śródstopia

- u szczupłych, szybko rosnących dziewcząt

- ok. 11-18 r.ż.

- jedno- lub obustronna

Przyczyna:

-          stopa poprzecznie płaska

-          noszenie butów na obcasie

Objawy:

-          ból w przodostopiu

-          obrzęk

-          tkliwość uciskowa

-          zgrubienie i zniekształcenie głowy kości

-          ograniczenie ruchomości

-          duży ból powysiłkowy

Jałowa martwica guza piętowego

- 5-16 r.ż.

- częściej u dziewcząt

Objawy:

-          ból

-          obrzęk

-          utykanie

-          chodzenie na palcach

-          w obrazie radiologicznym wysycenie jądra kostnienia

-          fragmentacja i przebudowa kości

Przyczyny:

-          nadwaga

CHOROBA SCHEUERMANNA

...