EPI KONIE CAŁOŚĆ.pdf

EPIZOOTIOLOGIA KONI

1.Epizootyczne zapalenie naczyń chłonnych – rozpoznawanie, zapobieganie i

zwalczanie.

Epizootyczne zapalenie naczyń chłonnych (łac.Lymphangitis epizootica; nosacizna afrykańska – nazwa wywodzi się z

miejsca stacjonarnego występowania tej choroby - Afryka)

- przewlekła choroba zakaźna koni,mułów,osłów i wielbłądów

-objawy ropnego zapalenia podskórnych naczyń chłonnych i regionalnych węzłów chłonnych

- etiologia: Histoplasma farciminosum – rezerwuarem jest gleba (zwłaszcza nawożonej obornikiem)

Rozpoznawanie

- typowe objawy kliniczne: przewlekły przebieg choroby, paciorkowato ułożone guzki różnej wielkości wzdłuż przebiegu

naczyń limfatycznych na skórze głowy,szyi i na kończynach w miejscach najbardziej narażonych na otarcia i

uszkodzenia , rozmiękanie i pękanie guzów ze ciągliwą,śmietanowatą zawartością ropną i tworzeniem się owrzodzeń;

naczynia chłonne pomiędzy guzkami powrózkowato zgrubione i silnie uwypuklone ponad powierzchnię skóry

-badanie mikroskopowe ropnej zawartości guzów (punktaty z ropni zamkniętych) – barwienie Ziehl-Nielsena,PAS;owalne

lub kuliste blastospory z podwójnie zarysowaną otoczką luzem lub wewnątrz leukocytów

-w przypadkach wątpliwych wykonanie posiewów na podłoża stałe Sabourauda z dodatkiem chloramfenikolu – kolonie

żółtawobrązowe

-posiew na podłoża bakteriologiczne (np.. agar z krwią) – wykluczenie wrzodzejącego zapalenia naczyń chłonnych lub

wikłających pierwotną chorobę bakterii (paciorkowce,gronkowce)

- wykluczyć nosaciznę

Zapobieganie i Zwalczanie

- lista B OIE , podlega obowiązkowi zgłaszania, w PL choroba nie objęta ustawą o zwalczaniu chorób zakaźnych

-izolacja koni chorych i podejrzanych,

-poprawa warunków bytowych , głównie pełnowartościowe żywienie

- preparaty witaminowe i stymulujące reakcje odpornościowe (Biotropina, Lydium KLP)

-leczenie miejscowe – oczyszczenie owrzodzeń i pędzlowanie jodgliceryną lub Biotincturą, spryskiwanie owrzodzeń

fungicydami (enilkonazol)

-odkażanie boksu 2-3% roztworami preparatów jodoforowych

-przy nadkażeniu bakteryjnym - antybiotykoterapia

2.Wrzodziejące zapalenie naczyń limfatycznych –

rozpoznawanie,zapobieganie,zwalczanie.

Wrzodziejące zapalenie naczyń limfatycznych(łac. Lymphangitis ulcerosa)

-Corynebacterium pseudotuberculosis

przewlekła choroba zakaźna koni, guzy i wrzody wzdłuż przebiegu naczyń limfatycznych na skórze głowy,szyi,tułowia i

kończyn

-konie w wieku 5 m-cy – 2 lata

-szerzenie drogą kontaktową, przybiera charakter enzooti

Rozpoznanie

- typowe objawy kliniczne (jak przy epizootycznym zapaleniu naczyń chłonnych)

-badanie bakteriologiczne punktatu z zamkniętego guza lub z wymazów z wrzodów

- rozpoznanie różnicowe: nosacizna, epizootyczne zapalenie naczyń chłonnych, melioidoza

Zapobieganie i zwalczanie

- leczenie miejscowe – środki antyseptyczne (rywanol, preparaty jodoforowe)

-antybiotykoterapia ogólna (penicylina, penicylina ze streptomycyną)

- immunoprofilaktyka swoista – swoiste inaktywowane szczepionki lub autoszczepionki (2x podanie w przeciągu 14 dni

chroni przed zachorowaniem, podawana kilkukrotnie co 3-4 dni w małych dawkach skraca czas trwania choroby)

- choroba nie jest zwalczana z urzędu, w czasie trwania choroby ograniczenie obrotu zwierzętami, oczyszczenie i

odkażenie pomieszczeń

3.Dermatofiloza – rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie

- dermatophilus congolensis

Rozpoznanie

- charakterystyczne objawy kliniczne – ciepły wilgotny klimat,zapalenie skóry spowodowane długotrwałym

przemoczeniem, okolice pęcin i dalszych odcinków kończyn, pędzlowato sklejone kępki włosów, strupy

-wymazy odciskowe zabarwione metodą Grama lub Giemsy – gram dodatnie rozgałęziające się nitki rozpadające się na

liczne rzędy ziarniniaków

-rozpoznanie różnicowe :gruda, dermatofitoza, fotosensytyzacja, kontaktowe zapalenie skóry, leukoklastyczne zapalenie

naczyń okolicy pęciny

Zapobieganie i Zwalczanie

- konie umieszczać w suchej stajni, wyleczyć współistniejące choroby

-usunąć strupy ręcznie lub przy pomocy keratolitycznych szamponów

- dwa razy dziennie zmiany przemywać roztworami chlorheksydyny i mikonazolu, spłukać i osuszyć skórę

- ogólna antybiotykoterapia (standardowe dawki, 5 dni)

-odizolować chore zwierzęta i wydezynfekować uprząż i sprzęty

4.Ospa koni – rozpoznawanie, zapobieganie, zwalczanie.

-pęcherzykowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, osutka w postaci guzków w zgięciu pęcinowym, w nielicznych

przypadkach występowanie pęcherzyków i krost na całej powierzchni ciała

- orthipoxvirus (immunologiczne pokrewieństwo do wirusa ospy krowiej i wirusa krowianki)

Rozpoznawanie

-ospa koni pojawia się sporadycznie (związana była ze szczepieniem ludzi przeciwko ospie – rozprzestrzenianie wirusa

krowianki przez osoby szczepione)

- charakterystyczne objawy – błona śluzowa jamy ustnej w regionie górnej wargi i przejście błony śluzowej jamy ustnej i

nosa w skórę – guzki wielkości ziarna grochu, pęcherzyki i krosty, lekki wzrost wcc, nadżerki i głębsze wrzody, ślinienie,

zanik apetytu, zapalenie spojówek ze znacznym obrzękiem powiek , gęsty żółty wypływ z oka; zgięcie pęcinowe –

niewielki obrzęk, guzki i pęcherzyki, pękają i tworzą się strupy

- mikroskop elektronowy – próbki ze zmian skórnych

-badanie histopatologiczne – ciałka wtrętowe

- wykazanie wirusa w hodowli komórkowej (komórki MA 104)

- badania serologiczne – ELISA , badanie par surowic w odstępie 3 tygodni

- rozpoznanie różnicowe: dermatofiloza, zmiany powodowane przez gronkowce i paciorkowce

Zapobieganie i Zwalczanie

-chore i podejrzane o zakażenie konie odizolowane i nieużywane do pracy

- najczęściej samoistne wyleczenie w przeciągu 14 dni

5.Grzybice skórne koni

1.grzybica strzygąca (trichophytosis) Trichophyton sp.

2.grzybica drobnozarodnikowa (microsporosis) Microsporum sp.

(klinicznie bardzo do siebie podobne)

Trichophyton equinum

T. mentagrophytes

T. verrucosum

Rozpoznanie:

● objawy kliniczne

-zmiany na łopatkach, bocznych ścianach klatki piersiowej, słabiznach, zadzie, grzbiecie, szyi i głowie

-powstają nieregularne, owalne obrzęki skóry wielkości monety

-pojawiają się szare, szaro-żółte strupy, luźno przytwierdzone

-wydziela się żółtawy płyn sklejający włosy

-włosy można łatwo wyrwać całymi pęczkami

-po usunięciu strupów- plackowate wyłysienia, na których często występuje ropne zapalenie mieszków

włosowych w następnie wtórnych zakażeń

-proces odnowy od centrum zmian, skóra pokrywa się nowo wyrastającymi włosami

● zeskrobiny skóry, pobrane skalpelem w miejscu przejścia zmiany w zdrową skórę, aż pojawi się płyn tkankowy

● wskazanie obecności artrospor

● zeskrobiny na podłoże Saboaurauda z chloramfenikolem i aktydionem- wzrost po 5-8 dniach w temp. 27stC

Microsporum equinum

M. canis

M. gypseum M praecox

Rozpoznanie:

● objawy kliniczne

-pojedyńcze ogniska o średnicy 2-3cm

- łuszczące się okrągłe zmiany w ich obrębie nastroszenie włosów

-żółtawy wysięk, tworzą się guzki i pęcherzyki zapalne, przechodzące w twarde strupy

-pozostają po nich pozbawione włosów, suche, łuszczące się okrągłe zmiany, brzegi „wygryzione”

● oglądanie zmian skórnych w promieniach UV (lampa Wooda)- fluorescencja

● bad mikroskopowe zeskrobin skóry

● bad hodowlane

Zapobieganie i zwalczanie:

● postępowanie:

-pasza bogata w wit A (marchew, dobrej jakości kiszonki, siano

-dodatek cynku

-leczenie miejscowe:

imidazole Fungidermin, Clinaform- spray

natamycyna 0,01% Mycophyt

10% rozt. preparatów jodoforowych- Pollena JK

pomieszczenie zdezynfekować: Lysoformin 3000, Steridial W

derki, szczotki na 30 min we wrzącej wodzie lub spalić

wstrzymać obrót końmi

● szczepionk atenuowana monowalentne lub wieloważne

Insol Dermatophyton

odporność po ok 5tyg po pierwszym szczepieniu i trwa przez okres 9m-cy

6.Listerioza- rozpoznanie, zapobieganie i zwalczanie

Listeria monocytogenes

Rozpoznanie:

-objawy kliniczne:

● zap rdzenia i opon mózgowych

niepokój, zaburzenia w koordynacji ruchowej, porażenie kończyn

źrebięta mogą poruszać się w niewielkim stopniu lub wcale

ropne zapalenie spojówek, zażółcenie twardówki

● ronienie, przedwczesne porody, narodziny martwych lub słabych źrebiąt

● posocznica

-bad serologiczne (aglutynacja, OWD, ELISA)

-zmiany sekcyjne

-bad histologiczne

Zapobieganie i zwalczanie:

● zapobiegać zakażeniom drogą alimentarną (zapobieganie kontaminacji pokarmu)

● zwalczanie gryzonii

● uniemożliwienie kontaktu między zwierzętami chorymi, a zdrowymi

7.Choroba bornaska- rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie

rodzina: Bornaviridae

rodzaj: Bornavirus

Rozpoznanie:

● dane epizootyczne i objawy kliniczne (nerwowe)- podejrzenie

*stacjonarne występowanie, zachorowalność do 5%, śmiertelność 90%

*objawy nerwowe

-początkowo nadmierna pobudliwość- gwałtowne ruchy, przestrach, wzmożona reakcja na bodźce

-ruchy maneżowe, przymusowe wędrowanie

-niezborność ruchów- potykanie się, przewracanie

-niefizjologiczne postawy- rozstawienie lub krzyżowanie kończyn przednich

-zaburzenie żucia i połykania, ślinotok

-puste żucie, trzymanie kęsa w pysku (tzw. palenie fajki)

-częste wysuwanie prącia z napletka

-zaburzenia świadomości- brak reakcji na głos, opuszczenie głowy, zapieranie głowy o żłób, ścianę

-osłabienie odruchów, zaburzenie czucia powierzchownego i głębokiego

-obfite pocenie

-przemijające lub trwałe skurcze mięśni szyi (torticollis)

-oczopląs, zapalenie rogówki i zaćma

-końcowa faza choroby: porażenie warg, powiek, uszu

rozszerzenie źrenic, zwisanie języka

porażenie kończyn tylnych- pozycja siedzącego psa, ruchy wiosłowe

● przyżyciowe badanie płynu mózgowo- rdzeniowego

zwiększona liczba kom jednojądrzastych

kilkakrotny wzrost poziomu białka całkowitego

● bad histopatologiczne- ciałka wtrętowe Joesta- Degana w neuronach

● bad wirusologiczne

- wykrywanie w mózgu swoistego rozpuszczalnego antygenu OWD, ELISA lub kom jednojądrzastych krwi

(cytometr przepływowy)

-zakażenie rozcierem z mózgu

hodowla wirusa w HK nerki małpy- ciałka wtrętowe

króliki domózgowo- padają po 3-6tyg

identyfikacja testem IF, PCR

● bad molekularne- PCR, nested PCR, hybrydyzacja in situ

● bad serologiczne- przeciwciała w surowicy lub p m-r

OWD

ELISA

IF-pośrednia

miarodajne tylko wyniki dodatnie

Zapobieganie i zwalczanie:

● po wystąpieniu choroby- izolacja zwierząt chorych, kontumacja, bieżące i końcowe odkażanie pomieszczeń

● immunoprofilaktyka swoista

szczepionki inaktywowane lub atenuowane na terenach endemicznych

● przestrzeganie zasad san.wet

higiena pomieszczeń

oddzielny chów wrażliwych gatunków

zakaz importu koni, bydła, owiec z terenów zapowietrzonych

Pytanie 8 : Wirusowe zapalenie mózgu i rdzenia (WEE, VEE, EEE) – rozpoznawanie,

zapobieganie i zwalczanie.

Etiologia – wirusy z rodziny Togaviridae, rodzaj Alphavirus

– wirus EEE – wschodnie zapalenie mózgu i rdzenia

– wirus WEE – zachodnie zapalenie mózgu i rdzenia

– wirus VEE – wenezuelskie zapalenie mózgu i rdzenia

Głównie przenoszone przez stawonogi.

Wschodnie zapalenie mózgu i rdzenia koni (EEE)

Rozpoznawanie:

– stacjonarność i sezonowość choroby

– dwufazowa gorączka i objawy nerwowe

– badania wirusologiczne – do badań najlepszy mózg

- zakażenie zarodków kurzych, piskląt, osesków mysich, świnek morskich, królików

- izolacja wirusa w HKZK, BHK

- identyfikacja – SN, ELISA

– badania molekularne – RT-PCR

– badania serologiczne

- u ozdrowieńców – HI, OWD, SN, ELISA

- badanie par surowic – odstęp 10-14 dni – wzrost 3-4 krotny (wynik+)

Rozpoznawanie różnicowe – Wścieklizna, Choroba Bornaska, Listerioza, Choroba Aujeszkyego, zakażenie EHV-1

(postać nerwowa), WEE, VEE, JBE (japońskie zapalenie mózgu typu B), SLE (zapalenie mózgu St. Louis), MVE

(zapalenie mózgu Murray-Valley), RSSE (rosyjskie wiosenno-letnie zapalenie mózgu), FSME (wczesno-letnie zapalenie

opon i mózgu)

Zapobieganie i zwalczanie

– lista OIE – EEE, WEE, VEE, JBE

– notyfikacja w UE – wszystkie typy

– zał. 3 do Ustawy z 2004r. - podlega obowiązkowi rejestracji (nazwa: Wirusowe zapalenie mózgu i rdzenia koni)

– po wystąpieniu

- izolacja koni chorych (leczenie lub uśpienie)

- kwarantanna (28 dni)

- ograniczenie obrotu zwierzętami z terenów endemicznych (VEE)

- stosowanie insektycydów

- duża inwazja stawonogów – konie w przyciemnianych pomieszczeniach

- zmniejszanie populacji stawonogów – zabiegi agrotechniczna

– import tylko z terenów wolnych po 12 mies. od zwalczenia choroby

– immunoprofilaktyka swoista

- na terenach endemicznych

- szczepienia przed sezonem aktywności stawonogów (2x co 3 tygodnie i coroczna rewakcynacja) – wczesna

wiosna

- szczepionki inaktywowane mono- i biwalentne (EEE i/lub WEE) oraz trójwalentne (EEE, WEE, VEE)

- szczepionki złożone – EEE, WEE, VEE + toksoid tężcowy i/lub wirus influenzy

- szczepionki atenuowane – VEE (szczepionka TC-83), dla koni i ludzi stosowana od 1967r. - wyniki różne

- szczepienia chronią przed zachorowaniem – po zakażeniu wiremia i serokonwersja, ale brak wnikania do

OUN

- konieczność opracowywania nowych szczepionek

– na terenach endemicznych oprócz koni mogą chorować bażanty.

Zachodnie zapalenie mózgu i rdzenia koni (WEE)

Rozpoznanie – badania wirusologiczne, molekularne i serologiczne

Zapobieganie i zwalczanie

– lista OIE, notyfikacja w UE, obowiązek rejestracji – Zał. 3 do Ustawy z 2004r.

– Reszta jak przy EEE

Wenezuelskie zapalenie mózgu i rdzenia koni (VEE)

Rozpoznanie

– badania wirusologiczne

- namnażanie w HKZK, VERO i BHK-21

- identyfikacja – MAC-ELISA i IF

– badania molekularne – RT-PCR

– badania serologiczne (OWD, SN)

- u ozdrowieńców

Zapobieganie i zwalczanie

– lista OIE, notyfikacja w UE

– obowiązek rejestracji – Zał. 3 do Ustawy z 2004r.

– immunoprofilaktyka swoista – na terenach endemicznych.

9. Borelioza- rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie.

Patrz pytanie 15!

10. Wścieklizna- rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie.

Etiologia: wirus Lyssavirus z rodziny Rhabdowiridae, 4 serotypów: 1-ścielkizna, 2-Lagos, 3-Mokola, 4-Duvenhage, 5-

(2 podtypy) EBL1 i EBL2

Źródła i drogi zakażenia: do zakażenia dochodzi drogą krwi po pogryzieniu przez zwierzęta chore i w fazie inkubacji

choroby, u których wirus pojawił się w ślinie

Patogeneza: (duże uproszczenie) wirus namnaża się w kom. mięśni i tk. łącznej w miejscu ukąszenia, do zwojów

międzykręgowych (namnażanie) i OUN dostaje się drogą nerwów, tam namnaża się w korze mózgowej i ukł.

limbicznych powodując zmianę zachowania zwierzęcia.

Objawy: inkubacja od 10 dni do 7 m-cy (14-60dni),

-stadium zwiastunowe: cicha wścieklizna, zmiany zachowania, świąd miejsca ukąszenia, wylizywanie i samooklaleczenia

tego miejsca, płochliwość, drażliwośc, depresja, zaburzenia przełykania do zupełnego braku pobierania paszy i

wody, ślienienie, połykanie niejadalnych przedmiotów, ocrypłe rżenie, porażenie twarzy, skrzywienie głowy, ślepota,

może wzrosnąć popęd płciowy, niedowład odbytu, utrata napięcia ogona.

-stadium pobudzenia: rzadko, agresja, ruchy przymusowe, kołowacizna, drżenie mięśni, częśte oddawania kału i moczu,

napady padaczkowe

-stadium porażenia: zaburzenia nerwów rdzeniowych, porażenia i śmierć (do 100%)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: