wyk08.doc

Opis procesu oddziaływania promieniowania z układami biologicznymi

1)   Etap „fizyczny”  ®  przekaz energii do ośrodka  ®  oddziaływanie bezpośrednie

2)   Etap „chemiczny”  ®  oddziaływanie pośrednie  –  radioliza wody

3)   Etap „biologiczny”

Pełny opis oddziaływania promieniowania jonizującego (g, X, p, d, a, e, e+) na organizm  ®  ochrona radiologiczna

W ochronie radiologicznej stosuje uproszczony opis oddziaływania przez podanie ilości energii (dawki promieniowania) dostarczonej do układu

Dawka ekspozycyjna (E)  ®  absorpcja w powietrzu

[E] = 1 C/kg

[E] = 1 R (rentgen)

1 C/kg = 3876 R

1 R = 258 mC/kg = 2.58*10-4 C/kg

Dawka pochłonięta (D)  ® absorpcja w dowolnej substancji

[D] = 1 J/kg = 1 Gy (grej)

1 R = 8.69 mGy

[D] = 100 erg/g = 1 rad = 10-2 Gy

Uwaga:

Dawkę pochłoniętą mogę zmierzyć  -  dozymetry, radiometry

Moc dawki

P = D/t

[P] = Gy/h

              Dawka  =  (moc dawki)*(czas ekspozycji)

Uwaga:

E i D opisują pochłoniętą energie  ®  nic nie wiadomo o skutkach biologicznych

Skutki biologiczne

1)                 rodzaj promieniowania  ®  różny mechanizm oddziaływania

2)                 naświetlany organ

Równoważnik dawki (H)  ®  uwzględnia 1)

              H = D*wR

wR  ®  współczynnik wagowy promieniowania

        (bezwymiarowy)

[H] = J/kg = 1 Sv (siwert)

Uwaga:

Stosujemy H do opisu skutków radiologicznych naświetlania jednego organu

Efektywny równoważnik dawki (HE)  ®  uwzględnia 2)

              HE  =  wT*HT

wT  ®  współczynnik wagowy tkanek

[HE] = 1 Sv

HE w Polsce  =  3.6 mSv  ®  średnia roczna

Dawki progowe (H)

Dawki letalne (śmiertelne) (HE – Sv)

...