KRZYŻACY

Autor: Henryk Sienkiewicz

Rok powstania: lata 1897-1900

Rok wydania: 1900

Epoka literacka: pozytywizm

Rodzaj literacki: epika

Gatunek: powieść historyczno-przygodowa

Bohaterowie: Zbyszko z Bogdańca, Danusia Jurandówna, Jakgienka Zychówna, Jurand ze Spychowa, Maćko z Bogdańca, Zyndarm z Maszkowic, Zawisza Czarny, Powała z Taczewa, Jadwiga, Władysław Jagiełło, Kondrad von Jungingen, Urlyk von Jungingen, Witold

Motywy: wojna, miłość, zemsta, władca, patriotyzm, rycerz, podróż, konflikt, bunt, zdrada, spisek, ojciec, córka

Główni Bohaterowie

Zbyszko z Bogdańca herbu Tępa Podkowa, zawołania Grady: bohater główny; bratanek Maćka z Bogdańca, ostatni z rodu, mąż Danuśki Jurandówny, a potem Jagienki; rycerz spod Grunwaldu; cechy wyglądu: przystojny młodzieniec, długie, gęste, jasne włosy, wesołe spojrzenie, zgrabna sylwetka, dumna postawa, zwracał uwagę swoją urodą, szeroki w barkach; cechy charakteru: porywczy, honorowy, odważny, bez przerwy myślał o wojnie, ambitny, nie darował zniewagi, uparty, życzliwy, przyjazny, wobec damy swojego serca był troskliwy, opiekuńczy, serdeczny, pałał nienawiścią do Krzyżaków, dojrzały, odpowiedzialny; kochał Danusie ponad wszystko i nie mógł pogodzić się z jej stratą; szukał uparcie ukochanej; godnie pomścił jej śmierć;

Krzyżacy: bohater zbiorowy, tytułowy; mieli potężne konie, białe płaszcza z czarnymi krzyżami, lśniące zbroje, na głowach hełmy z pawimi piórami; przeważnie pochodzili z zamożnych rodów, najczęściej niemieckich; składali w zakonie śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa; cechuje ich pycha, rozpusta, okrucieństwo i podstępność; nagminnie posługiwali się kłamstwem i intryga w stosunkach politycznych; gromadzili bogactwa, upijali się nierzadko.

Streszczenie

Doświadczony rycerz, Maćko z Bogdańca, wraz z młodziutkim Zbyszkiem - ostatnim z rodu - zatrzymują się w Tyńcu w gospodzie „Pod Lutym Turem”. Niespodziewanie przybywa tu na odpoczynek orszak księżnej mazowieckiej, Anny Danuty, która w drodze na Wawel postanowiła odwiedzić opactwo tynieckie. Zbyszko zakochuje się od pierwszego wejrzenia w dwórce księżnej, Danusi Jurandównie. Po długich staraniach młodzi zawierają ślub. Niestety Danusia zostaje uprowadzona przez Krzyżaków, którzy chcą się zemścić na jej ojcu Jurandzie ze Spychowa, który jest prawdziwym postrachem rycerzy zakonnych. Wzywają Juranda do Szczytna, gdzie go upokarzają i więżą. W tym czasie Zbyszko odbywa pojedynek na śmierć i życie z bratem Rotgierem, jednym z ukochanych rycerzy Zygfryda de Löwe, i zwycięża. W odwecie Zygfryd każe oślepić Juranda, wyrwać mu język i odciąć prawą dłoń. Kaleki i bezradny zostaje on wypuszczony z zamku w Szczytnie. Na drodze spotykają go Jagienka Zychówna wraz z Hlawą i odwożą go do Spychowa.

Tymczasem Zbyszko nadal poszukuje Danuśki. W końcu dziewczyna zostaje odnaleziona przez Zbyszka, ale umiera w drodze do Spychowa. Załamany Zbyszko długo nie potrafi się pogodzić ze stratą ukochanej. Wreszcie zauważa troskę i miłość pięknej Jagienki Zychówny i żeni się z nią. Wzruszony i nieprzytomny z radości Maćko buduje dla młodych wspaniały kasztel. Rodzą się synowie Zbyszka i Jagienki.

Wkrótce wybucha też wojna polsko-krzyżacka, na którą Zbyszko wyrusza wraz z Maćkiem. Przed bitwą pod Grunwaldem rycerze obserwują niebo i wróżą zwycięstwo. Wygrywają Polacy i jest to jedno z naszych najwspanialszych zwycięstw.