13 III 2013
dojrzewanie płciowe dziewcząt:
u dziewcząt proces wzrasatania kończy się ok. 16 r.ż
ostateczna wysokość – skorelowana z somatotypem
ektomorficzny typ budowy – późniejsze dojrzewanie płciowe i wyższy zwrost
to czas zmiejszonego zainteresowania aktywnością ruchową.
Dojrzewanie płciowe chłopców:
okres dojrzewania trwa 5 -6 lat. Dwufazowość tego okresu trudniej zróżnicować niż u dziwcząt.
13,5 r,ż – wiek pierwszej polucji (odp. Menarche u mężczyzn)
punkt graniczny szczyt przyrostu wysokości ciała.
Pierwsze objawy – wynik gwałtownej aktywności hormonalnej gonad (testosteron)
Początek rozwoju narządów płciowych – niezauważalny dla otoczenia.
– rozwój jąder – trwa ok. 6 lat (przyspieszenie 13 – 14 r.ż)
– powiększenie worka mosznowego
– rozwój prącia od ok.13 r.ż – trwa ok 2 lat – uzależniony jest od stężenia testosteronu, wielkość zmienna indywidualnie)
– pierwsza polucja nie jest równoznaczna z możliwością zapłodnienia. Spermatogeza jest kontrolowana przez testosteron oraz FSH.
– Większy niż u dziewcząt "skok" wysokości ciala trwa kilka lat – szczyt 13.5 – 14 lat, wzrastanie stopy poprzedza wydłużenie uda i podudzia.
– Powiększenie szerokości barków i klatki piersiowej (antrogeny)
– przyrost masy ciała (ok. 10 kg rocznie – w szczycie)
– wysokość ciala – roczny przyrost może przekroczyć 12 cm (testosteron, hGH)
- owłosienie pachwowe
– dwa lata po rozpoczęciu rozwoju jąder
– 1,5 roku po pojawieniu się owłosienia łonowego
- pełny rozwój owłosienia łonowego – 15 – 16 r.ż
- zarost na twarzy 13- 14 r.ż
- ciemnienie owłosienia głowy
– szybki wzrost chrząstki tarczowej krtani i wydłużenia strun głosowych – zmiana barwy głosu tzw. mutacja między 13 a 15 r.ż
– trądzik młodzienczy (acne juvenile)
duże zróżnicowania wieku rozwojowego u chłopców
w klasie VI – VII może spotkać wszystkie studia dojrzewania płciowego
odrębności okresu pokwitania u chłopców
– zwiększenie intensywności procesów wzrastania i dojrzewania, zwłaszcza większy pokwitaniowy skok wysokości ciała
– odmienny rytm wzrasatania – późniejszy szczyt szybkości wzrastania
– odmienny rytm wzrastania – późniejszy szczyt szybkości wzrastania
– częste odchylenia sekwencji i chronologii objawów pokwitania
– odmienna dynamika zmian komponentów ciała – większy przyrost masy mięśniowej i tkanki kostnej, mniejszy – tkanki tłuszczowej
– większy zakres zmienności w występowaniou cech dojrzewania płciowego
– częstsze występowanie dysmorfofobii, szczególnie u późno dojrzewających chłopców
dojrzewanie plciowe
okres dojrzewania to czas integracji impulsów seksualnych
– czas zdobywania samodzielności, niezależności i poszukiwania swego miejsca w społeczeństwie
– okres przeksztalcenia psychiki zarówno w sferze emocjonalno – motywacyjnej, jak i poznawczej oraz funkcjonowania społecznego
występujące w tym czasie trudności dotyczą m.in nadawania sensu własnemu życiu.
Czas kształtowania się potrzeb
– biologicznych
– psychicznych
a wśród nich potrzeb:
– poznawczych
– kontaktu emocjonalnego
– sensu życia
– autonomii
– seksualnych
Potrzeba seksualna wyraża się potrzebą więzi i rozładowania napięcia
Pierwsza dominuje u dziewcząt.
Im wcześniejsze jest pokwitanie tym większe napięcie seksualne.
Wybór rozładowania napięcia nie jest zawsze świadomy.
Rola i znaczenie środowiska, rodziców, wychowawców, wzorców, zachowań, itp.
Napięcie seksualne jest jedną z przemian okresu pokwitania.
Najczęściej podawanym motywem podjęcia pierwszego stosunku jest:
– u chłopców – ciekawość lub oczekiwanie sprostania "dojrzałości"
– u dziewcząt – uczucie (miłość)
zawsze pozostawia trwały ślad w psychice.
Okres młodzieńczy
Uzyskanie dojrzalości płciowej jest równoznaczne z wkroczeniem w okres młodzieńczy.
Okres młodzieńczy – charakterystyka biologiczna
Człowiek przygotowany jest do najważniejszej biologicznej funkcji do rozrodu
wkracza w najbardziej okres działalności zawodowej
w ontogenezie stabilne są cechy morfologiczne, bardziej liabilne – cechy funkcjonalne
– kończą się procesy różnicowania większości tkanek
– ustalają się proporcje ciała
– pułap rozwoju osiągają czynności fizjologiczne i biologiczne
– ustala się ostatecznie wysokość ciała
– rozwija się jeszcze siła
– stabilizacja większości cech somatycznych
– równowaga procesów anabolicznych i katabolicznych
Elementy psychoruchowego rozwoju dziecka
wśród procesów psychicznych wyróżnia się procesy
– poznawcze
– emocjonalne
– motywacyjne
wśród właściwości psychicznych wymienia się
– temperament
– charakter
– zdolności
– zainteresowania
– skłonności
wśród procesów poznawczych wyróżnia się
– procesy orienrtacyjne
– pamięć
– wyobrażnię
– myślenie
– mowę
wszystkie elementy decydują o poziomie rozwoju umysłowego dziecka
harmonijny rozwój dziecka charakteryzuje się równomiernym nabywaniem umiejętności typowych dla określonego okresu rozwojowego na wszystkich sferach rozwoju psychicznego.
Stymulacja rozwojowa będzie skuteczna wtedy, gdy kategoria bodźców będzie dobrana prawidłowo do stadium rozwoju dziecka.
Dla kształtowania prawidłowego rozwoju psychicznego dziecka dotychczas nie znaleziono lepszego od rodziny środowiska wychowawczego.
Okres noworodkowy
trzymany pionowo – podczas dotknięcia stopą – prostuje nóżki, niekiedy tułów.
Pod koniec 1-go miesiąca potrafi na kilka sekund "fiksować" spojrzenie na kolorowy przedmiot.
Pierwsze miesiące – jedzenie i spanie (okres oralny)
– 2mc – potrafi unieść głowę (45st) reaguje na dźwięk
– 3mc – w pozycji na brzuchu "trzyma" głowę przez ok 1min wygasa reakcja podporowa wodzi oczami chwyta grzechotkę uśmiecha się coraz częściej "gurzenie"
– 4mc – utrzymuje głowę w osi kręgosłupa bawi się własnymi rączkami podtrzymuje na kilka sekund pozycje pionową różnicuje mimikę i głos matki
– 6mc – opiera się na wyprostowanych rączkach dłonie są otwarte w czasie snu rączki obok głowy chwyta całą dłonią zabawki łączy sylaby (da – da – da) uczy się żuć
– 7mc – leżąc na wznak bawi się swoimi nogami aktywnie zmienia położenie ciała i samodzielnie siedzi podtrzymane "odbija się" nogami chwyta zabawki oburącz potrafi bawić się w "a kuku" gaworzy – zwiększa zakres sylab
– 8mc – zmienia swoje położenie potrafi obrócić się wokół własnej osi kilka sekund samodzielnie siedzi śledzi czynności matki koncentruje uwagę na przedmiocie rezerwa wobec innych zmienia natężenie głosu interesuje się odbiciem w lustrze
– 9mc – podparte na ramionach pełza siedzi samodzielnie kilka sekund upuszcza przedmiot celowo – zabawa różnicuje sytuacje przestrzenne zabawa w chowanego – rozumie podwójne sylaby – ba -ba, ma- ma
– 10mc – podpiera się na dłoniach i na kolanach samodzielnie sie podnosi i siada siedzi pewnie stoi ok 30 sek – trzyma sie przedmiotów wyrzuca zabawki z łóżeczka powtarza proste gesty potrafi wskazać niektóre przedmioty
– 11mc – raczkowanie pewnie stoi pierwsze kroki – trzymany samo je np. herbatniki rozumie wypowiadane zakazy, ale je zapomina
– 12mc – stawia pierwsze kroki chętnie raczkuje reaguje na proste polecenia udział w prostych zabawach rozumie treść prostych zadań
Interakcje między rozwojem ruchowym i emocjonalnym zależą od stymulacji aktywności niemowlęcia przez matkę.
pedspec2012