A. Kościan - Choroba alkoholowa.pdf
(
691 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - 00 choroba alkoholowa
A
NNA
K
OŚCIAN
U
NIWERSYTET
K
ARDYNAŁA
S
TEFANA
W
YSZYŃSKIEGO
W
W
ARSZAWIE
Choroba alkoholowa
podłoże, mechanizmy, charakterystyka
U podstaw dzisiejszego kształtu definicji choroby alkoholowej
leży definicja podawana w VIII wersji Międzynarodowej Klasyfikacji
Chorób Urazów i Przyczyn Zgonów z 1965 r. opisująca alkoholizm
jako: „stan psychicznego i fizycznego uzależnienia, a w nim
zwiększenie się tolerancji, zespół abstynencyjny, utrata kontroli picia
tj. niemożność powstrzymywania się od picia, a w nałogu dalej
posuniętym – zmniejszenie tolerancji”. Następnie termin alkoholizm
nałogowy zastąpiono „zespołem uzależnienia od alkoholu”. Termin
ten został wprowadzony przez Światową Organizację Zdrowia w IX
wersji Międzynarodowej Klasyfikacji z 1978 roku (Woronowicz,
1993, s. 33-38). Zatem „zgodnie z definicją WHO uzależnienie od
alkoholu to stan psychiczny i fizyczny wynikający ze współdziałania
żywego organizmu i alkoholu. Stan ten charakteryzuje się zmianami
w zachowaniu i innymi następstwami, w tym zawsze przymusem
ciągłego lub okresowego używania alkoholu po to, aby doświadczyć
psychicznych efektów jego działania lub aby uniknąć objawów
wynikających z jego braku, takich jak złe samopoczucie
(dyskomfort). Zmiana tolerancji może ale nie musi towarzyszyć temu
zjawisku. Człowiek może uzależnić się równolegle od alkoholu i
innych środków” (Woronowicz, 2009, s. 36).
W tym miejscu należałoby zastanowić się, w jaki sposób
dochodzi do uzależnienia. Dlaczego pewne osoby mogą pić, nie
uzależniając się, natomiast inni sięgają po alkohol częściej i
uzależniają się od owej substancji. Jerzy Mellibruda opisuje to
zjawisko w następujący sposób: „Mechanizmy uzależnienia powstają
na skutek intensywnego oddziaływania psychofizycznego alkoholu i
stanowią podstawowe przyczyny patologicznego picia u osób
uzależnionych oraz załamywania się prób powstrzymywania się od
picia. Są aktywizowane przez negatywne stany emocjonalne i
doświadczenia związane ze stresem oraz przez specyficzne
okoliczności zewnętrzne” (Mellibruda, 1997, s.28). Jest wiele
przyczyn sięgania po alkohol, które opiszę tutaj jedynie pokrótce .
Ogólnie w literaturze wyróżnianych jest kilka podstawowych
koncepcji stawania się osobą uzależnioną. Wśród nich wymienić
należy:
1. Biologiczne uwarunkowanie alkoholizmu
Teoria ta zakłada genetyczne dziedziczenie pewnych własciwości
metabolicznych oraz biologicznych własciwości sprzyjających
szybkiemu uzależnianiu się od alkoholu. Badania prowadzone m.in.
na bliźniętach jedno- i dwujajowych, gdzie jedno z bliźniąt było
uzależnione, wykazały, iż u bliźniąt jednojajowych częstotliwość
wystąpienia choroby alkoholowej jest większa niż u bliźniąt
dwujajowych (Kinney, Leaton, 1996, s.82). Inne badania wykazały
wielokrotnie częstsze występowanie alkoholizmu u synów ojców
uzależnionych (Bołoz, 1998, s.83-92). Opisując w skrócie koncepcję
biologiczną, dziedziczeniu podlegają pewne własciwości organizmu
związane z metabolizmem alkoholu. Utlenianie alkoholu w 90%
dokonywane jest w wątrobie, za pomocą enzymów, które wykazują
róznice indywidualne w zakresie odmiany i działania. To właśnie ta
odmienność może sprzyjać spożywnaiu alkoholu w większych
ilościach, bez odczuwania przykrych konsekwencji, a to z kolei
prowadzi do szybszego uzależnienia się od owej substancji (Ryś,
2008). Jak nadmienia Irena Pospiszyl: „Z hipotezą o biochemicznym
podłożu alkoholizmu wiążą się też doniesienia o zaburzeniach w
przemianie węglowodanów i tłuszczów u osób wysokiego ryzyka.
Zaburzenia te miałyby polegać na niezdolności niektórych
aminokwasów do przemiany węglowodanów i tłuszczów w procesie
metabolizmu. Alkohol ma ułatwać ten proces, wywołując tym samym
specyficzną potrzebę – głód alkoholowy” (Pospiszyl, 2009, s. 142).
Majkowski podaje nastepujące argumenty na poparcie biologicznej
koncepcji uzależnienia:
- niektórzy ludzie mają wrodzone lub nabyte niedobory endorfin,
których niedobór czyni organizm podatnym na uzależnienie;
- osoby uzależnione zostają uzależnione do końca swojego życia,
ponieważ w mózgu zachodzą pewne nieodwracalne zmiany
- każdy organizm inaczej reaguje na substancję toksyczną, jaką jest
alkohol, co świadczy o bilogicznym, genetycznym uwarunkowaniu
pewnych predyspozycji organizmu do przyjmowania,
metabolizowania alkoholu i odczuwaniu efektów jego działania
(Majkowski, 1998, s. 76).
2. Psychiczne uwarunkowanie uzależnienia
Zaliczyć tu możemy wszystkie teorie nurtów: poznawczego,
behawioralnego, analitycznego oraz teorii osobowości.
Do najbardziej interesujących spośród wielu teorii można by
zaliczyć koncepcje behawiorystyczne, a mianowicie:
- hipoteza redukcji napięcia- zgdonie z nią osoba pije w celu
uzyskania stanu znacznej redukcji napięcia psychicznego, nauczona
jest ona natomiast, iż poprzez spożywanie alkoholu może osiągnąć
ten efekt. Mamy więc tu do czynienia z działaniem wzmocnień
pozytywnych;
- hipoteza uczenia się przez warunkowanie- która wskazuje na rolę
zmian (wewnętrznych i zewnętrznych) wywołanych działaniem
alkoholu, które mogą sprzyjać osiągnięciu wyznaczonego celu;
- hipoteza modelowania- która za przyczynę powstawania
uzależnienia podaje obserwowanie i modelowanie destrukcyjnych
wzorców picia stosowanych przez osoby bliskie i znaczące.
Internalizowane są tu postawy rodziców, innych osób z otoczenia
oraz oczekiwane pozytywne efekty działania alkoholu (Ryś, 2008, s.
19-21).
Teorie osobowościowe starają się wyjaśnić powstawanie
uzależnienia posiadaniem cech osobowości, które sprzyjają sięganiu
po alkohol. Mellibruda wymienia następujące cechy:
- słabe ego, a zatem negatywny obraz siebie, słaba identyfikacja z
płcią, niedojrzałość emocjonalna, wrogość, impulsywność;
- neurotyczność, wysokie natężenie lęku, lęk przed śmiercią,
depresyjność, histeryczność;
- zwiększona wrażliwość na bodźce, tendencja do intensyfikacji
wrażeń i nasilania dzialłania bodźców w celu spotęgowania
stymulacji;
- „zależność od pola”, zależność interpersonalna i emocjonalna
(Mellibruda, 1999, s. 20).
3. Społeczne uwarunkowania uzależnień
Badania wskazują również na bardzo istotny wskaźnik rozwoju
uzależnienia, jakim jest wpływ środowiska rodzinnego. Zgodnie z tą
koncepcją, wskutek negatywnego i długotrwałego oddziaływania tego
najbliższego otoczenia, dochodzi do ukształtowania tzw. osobowości
przednałogowej (Karpowicz, 2003, 49-50). W rodzinie
dysfunkcyjnej, o ktorej była rozmowa w poprzednich rozdziałach,
zaniedbywane są potrzeby dziecka. Wszystkie zachowania, oceny i
słowa kierowane w stronę dziecka przez najblizszych są
bezkrytycznie iunternalizowane. Tak tworzy się obraz młodego
człowieka bez poczucia bezpieczeństwa, o niskiej samoocenie oraz
słabym wglądzie w swoje uczucia, wśród których dominuje poczucie
krzywdy, żal i złosć. Brakuje również wykształconych odpowiednich
metod radzenia sobie ze stresem. Wszystko to składa się na model
osobowości sprzyjający sięganiu po alkohol. „Sięgnięcie po
substancje uzależniające poprzedza niska samoocena ukształtowana
w wyniku doświadczania różnych typów przemocy, nadużyć,
zaniedbań, trudności, lęków społecznych i poczucia winy,
wywołanego niemożnością sprostania stawianym wymaganiom”
(Ryś, 2008, s. 22-23). Sięganiu po alkohol znacznie sprzyjać mogą
zatem cechy osobowości, które wykształciły się w konsekwencji
przeżytych w dzieciństwie traum, stresu oraz zaniedbań, które trwale
zarysowały się w osobowości uzależnionej osoby. Poza niskim
poczuciem własnej wartości i innych wymienionych wyżej cech
należy jeszcze wskazać nieśmiałość, lęk społeczny, wynikające z
braku odpowiednich umiejętności interpersonalnych, kompetencji w
nawiązywaniu i podtrzymywaniu bliskch związków. Alkohol bowiem
oddziałując chemicznie na organizm, dodaje odwagi i pewności
siebie pijącemu, sprawia, iż postrzega on siebie o wiele korzystniej
niż w stanie trzeźwości. Zatem rodzina jest środowiskiem
Plik z chomika:
magdasenwicka
Inne pliki z tego folderu:
Andrzej Niesporek. Uzależnienie od alkoholu.pdf
(83 KB)
A. Kościan - Choroba alkoholowa.pdf
(691 KB)
Ćwiczenia dla kobiet w połogu.doc
(1039 KB)
Ćwiczenia dla kobiet po cesarskim cięciu.pdf
(156 KB)
Ćwiczenia dla kobiet po porodzie fizjologicznym.pdf
(156 KB)
Inne foldery tego chomika:
Dokumenty
dokumenty tekstowe fizjoterapia
fizykoterapia
Galeria
kienezyterapia
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin