20_10.pdf

Też to potrafisz

Kontynuujemy opis mikrokontrole−

ra 8051. W tym odcinku powiemy

w jaki sposób można dołączyć ze−

wnętrzną pamięć pogramu oraz

danych. Podane konkretne rozwią−

zania sprzętowe poparte schema−

tami elektrycznymi, z pewnością

dadzą Ci pojęcie na temat kontruo−

wania podstawowych bloków fun−

kcjonalnych małego systemu mik−

roprocesorowego. Opis takiego

układu będącego jednocześnie ba−

zą do naszej przyszłej nauki pro−

gramowania 8051 prezentujemy

w niniejszym numerze EdW, warto

jednak abyś najpierw zapoznał się

z niniejszym artykułem.

Mikrokontrolery?

To takie proste...

Część 4

Mikrokontroler 8051 – opis układu

Zewnętrzna pamięć programu

Jak się dowiedziałeś z wcześniejszych

części naszego cyklu, procesor 8051 i mu

podobne mają możliwość dołączenia do−

datkowej zewnętrznej pamięci programu,

np. typu EPROM. W pamięci tej podobnie

jak w wewnętrznej pamięci programu za−

szytej w kostce 8751 (8752) programista

umieszcza poszczególne rozkazy progra−

mu , używając do tego celu np. programa−

tora pamięci EPROM lub programatora do

programowania mikroprocesorów z rodzi−

ny MCS−51. Wiesz już że procesor może

pracować w następujących konfiguracjach:

a) tylko z wewnętrzną pamięcią progra−

mu (dla kostek 8751, 8752)

b) z wewnętrzna i zewnętrzną pamięcią

programu jednocześnie, w tym przy−

padku zewnętrzna pamięć programu

stanowi jak gdyby „przedłużenie” pa−

mięci wewnętrznej.

c) oraz tylko z zewnętrzną pamięcią pro−

gramu np. typu EPROM.

Pierwszy tryb jest bardzo wygodny, po−

zwala na „pełne” wykorzystanie wszyst−

kich zalet mikrokontrolera jednoukłado−

wego w całym tego słowa znaczeniu. Pro−

gramista wykorzystując procesor w wers−

ji z wbudowaną pamięcią programu

(8751,8951, xx52) cały kod swego progra−

mu umieszcza wewnątrz kości, dzięki

czemu ma do dyspozycji wszystkie porty

mikrokontrolera – w tym także P0 i P2.

(patrz poprzednie odcinki naszego cyklu).

Kostka 87C51 (89C51) ma „tylko” 4kB

(8x52 8kB pamięci programu), najczęściej

te „tylko” w zupełności wystarcza, lecz

zdarza się że jest to za mało, wtedy ko−

nieczne jest dołączenie dodatkowej ze−

wnętrznej pamięci programu w postaci

kostki EPROM. W tym przypadku (jak

wspomniałem w poprzednim odcinku)

maksymalna długość programu równa

wielkości obu pamięci zewnętrznej jak

i wewnętrznej nie może przekroczyć

64kB – czyli 65536 8−bitowych słów.

Czyli że np. do kostki 87C52 (zawiera−

jącej 8 kB wewnętrznej EPROM) można

dołączyć maksymalnie 56kB EPROM

z zewnątrz.

Trzeci tryb pracy tylko z zewnętrzną pa−

mięcią programu jak pamiętasz z pierw−

szej części cyklu wymaga zwarcia wypro−

wadzenia /EA (pin 31 procesora 8051/52)

do masy. Parę lat temu, kiedy procesory

‘51 z wbudowaną wewnętrzną pamięcią

programu kosztowały niemało, natomiast

kostki bez niej można było nabyć za kilka−

dziesiąt tysięcy (starych złotych) nazywa−

łem ten tryb pracy „oszczędnościowym”

(chyba tylko dla własnej kieszeni). Jak się

wkrótce przekonasz drogi Czytelniku pier−

wsze praktyczne kroki z wykorzystaniem

twego pierwszego systemu mikroproce−

sorowego warto będzie poczynić korzys−

tając właśnie z tego trybu.

Tak jak przy nauce jazdy samochodem

istnieje większe ryzyko stłuczki, tak

w przypadku mikroprocesora nie warto

na początku ryzykować uszkodzeniem

kostki z zapisanym w niej programem, le−

piej jest kod programu umieścić w ze−

wnętrznej pamięci EPROM.

A propos „pierwszego systemu

z 8051” – w bieżącym numerze EdW

znajdziesz opis kitu zawierającego wszys−

tkie niezbędne elementy do zbudowania

małego lecz w pełni funkcjonalnego sys−

temiku do nauki programowania i obsługi

procesorów rodziny MCS−51. Publikacja

tego systemu jest celowa i wyprzedza

nieco rozpoczęcie nauki programowania.

Wszystko po to abyś drogi Czytelniku

miał trochę czasu na nabycie tego zesta−

wu, zapoznanie się z nim, zmontowanie

oraz wstępne sprawdzenie poprawnego

działania. Wtedy wraz z pierwszym arty−

kułem dotyczącym programowania 8051

będziesz mógł rozpocząć praktyczne lek−

cje z mikrokontrolerem. Początek kursu

planowany jest w październiku.

Wracajmy jednak do naszego artykułu.

Pozostając wiernym zasadzie przekazy−

wania Tobie, tylko niezbędnych, praktycz−

nych informacji na temat ‘51−ki nie będę

się rozwodził nad teorią obsługi zewnę−

trznej pamięci programu przez sam pro−

cesor, a jedynie przedstawię Ci nieza−

wodny sposób dołączenia jej do układu

mikrokontrolera.

Rysunek 5 przedstawia schemat elekt−

ryczny takiego połączenia. W układzie tym

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 8/97

Też to potrafisz

Rys. 5. Sposób dołączenia zewnętrznej pamięci programu do procesora

zrezygnowano z użycia wewnętrznej pa−

mięci programu – wykorzystano więc kos−

tkę w wersji bez ROM (8051/52), pin /EA

zwarto do masy, w jako zewnętrzną pa−

mięć programu wykorzystano kostkę EP−

ROM o pojemności 64kB typu 27C512.

Oczywiście w praktyce nie jest konieczne

używanie tak pojemnej pamięci. Do na−

szych celów i eksperymentów wystarczy

pamięć 27C64 o pojemności 8kB. W ta−

kim przypadku linie adresowe A15, A14,

A13 (piny 28, 27 i 26 portu P2) pozostaną

niedołączone, lecz niestety i tak będą nie

do wykorzystania, bowiem w trybie adre−

sowania zewnętrznej pamięci programu

(jak i danych) cały port P2 przekazuje star−

szy bajt 16−bitowego adresu.

Zgodnie z opisem z I części artykułu,

w układzie wykorzystano dodatkowy re−

jestr w postaci układu 74HCT573, które−

go zadaniem jest zatrzaśnięcie młodszej

części 16−bitowego adresu, czyli sygna−

łów A0...A7. W czasie trwania dodatniego

poziomu sygnału na wyjściu ALE, mikro−

procesor wystawia: na piny portu P2 star−

sza część 16−bitowego adresu A8...A15,

natomiast na port P0 wystawiona zostaje

młodsza część adresu A0...A7, która zo−

staje od razu przekazana poprzez

74HCT573 na wejścia adresowe A0...A7

pamięci EPROM. Dzieje się tak dlatego że

układ ‘573 aktywowany jest poziomem,

toteż w przypadku gdy na jego wejściu

C (połączonym z ALE) panuje stan wyso−

ki, rejestr ten jest „przezroczysty” tzn. że

dane pojawiające się na jego wejściach

D1...D8 natychmiast pojawiają się na wy−

jściach Q1...Q8. Dołączenie wejścia /OC

układu U2 do masy powoduje odblokowa−

nie na stałe wyjść Q1...Q8

(gdy /OC=1 to wyjścia te przechodzą

w stan wysokiej impedancji – lecz w na−

szym przypadku nie ma to praktycznego

zastosowania).

Następnie podczas opadającego zbocza

sygnału ALE młodsza cześć adresu zostaje

„zapamiętana” w U2, a procesor może wte−

dy z portu P0 odczytać kolejny bajt z pamię−

ci EPROM podając stan niski na wyprowa−

dzenie /PSEN, które jak widać ze schematu

jest dołączone do wejścia /OE pamięci.

Wejście wyboru pamięci U3 /CE jest

na stałe zwarte do masy, co oznacza że

pamięć EPROM jest ciągle aktywna a do

jej odczytu wystarczy niski poziom poda−

ny na wejście /OE.

Czasem w różnych aplikacjach szczegól−

nie w urządzeniach zasilanych bateryjnie

wejście /OC układu U2 oraz wejście wybo−

ru pamięci EPROM /CE są razem dołączone

do wyjścia sygnału ALE. Nie jest to błędem,

bowiem podczas cyklu odczytu z zewnętr−

znej pamięci tak programu jak i danych

wszystkie operacje tak odczytu jak i zapisu

do tych pamięci odbywają się podczas sta−

nu niskiego na wyjściu ALE procesora.

Cykl odczytu z zewnętrznej pamięci

programu możesz dodatkowo prześle−

dzić na rysunku 6.

Podsumowując te akapit powinieneś

zapamiętać, że

– przestawiony sposób dołączenia ze−

wnętrznej pamięci programu jest typo−

wym dla tej konfiguracji pracy procesora

– odczyt kolejnych bajtów (rozkazów) z ze−

wnętrznej EPROM odbywa się za pośred−

nictwem sygnału /PSEN, o którym pisa−

łem w I części naszego cyklu przy okazji

omawiania wyprowadzeń procesora

– dodatkowo w układzie z zewnętrzną

pamięcią programu (jak się zaraz oka−

że także i danych) niezbędny jest do−

datkowy układ scalony w postaci 8−

krotnego rejestru równoległego

74HCT573. Można użyć wersji LS.

Natomiast kostki 74HCT373 (LS373),

które maja taka samą strukturę we−

wnętrzną, różnią się od układu 573

rozmieszczeniem wyprowadzeń

D1...D8 i Q1...Q8.

Zainteresowanych w/w układami od−

syłam do katalogów serii TTL. My w na−

szych rozwiązaniach będziemy nagmin−

nie korzystać z układów ‘573 ze względu

na bardziej korzystny rozkład jego wypro−

wadzeń wprost dostosowany do użycia

Rys. 6. Cykl odczytu z zewnętrznej pamięci programu

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 8/97

Też to potrafisz

Rys. 7. Sposób dołączenia zewnętrznej pamięci danych 32kB do procesora 8051

wraz z poczciwym 8051 oraz pochodny−

mi w obudowach DIL−40.

– 8 kostek 6264 (8x 8kB = 64kB) lub

w ostateczności

– 32 kostki 6116 (32x 2kB = 64kB).

Oczywiście dwie ostatnie sytuacje

w przypadku wymaganej maksymalnej po−

jemności zewnętrznej SRAM są nieprak−

tyczne, po pierwsze ze względu na ilość

układów scalonych co prowadzi do zwięk−

szenia płytki drukowanej, po drugie pojawia

się konieczność stosowania dodatkowego

dekodera adresu w postaci np. układu serii

TTL−LS typ 74LS138 – dekoder 1 z 8.

Rysunek 7 pokazuje podstawowy układ

dołączenia zewnętrznej kostki SRAM

o pojemności 32kB do mikrokontrolera

8051. Jak widać układ połączeń jest bar−

dzo zbliżony do schematu z rysunku 5,

gdzie omawialiśmy praktyczny sposób do−

łączenia zewnętrznej pamięci programu

typu EPROM. Dla zwiększenia czytelności

rysunku rezygnujemy z rysowania każ−

dego z połączeń magistrali adresowej

(A0...A15) oraz danych (AD0...AD7) od−

dzielnie, w zamian zastąpimy je wspól−

nym „fachowym” symbolem „szyny”

– w postaci pogrubionej kreski. Każde

połączenie „odchodzące” od takiej

magistrali ma swoją nazwę (etykietę),

czyli że końcówki układów scalonych

(w tym przypadku: procesora U1, pa−

mięci U3 oraz zatrzasku U2) przy któ−

rych znajduje się taka sama etykieta li−

terowa, są ze sobą elektrycznie połą−

czone. Prawda, że prostsze?!

Przyzwyczajmy się zatem do takie−

go sposobu czytania i rysowania sche−

matów, szczególnie jeżeli przedsta−

wiony schemat zawiera wielokońców−

kowe układy scalone takie jak mikro−

procesor. Wracajmy jednak do tematu.

Do adresowania pamięci wykorzys−

tuje się, podobnie jak do pamięci pro−

gramu, te same linie adresowe:

A0...A15, oraz danych: AD0...AD7.

Jednak sterowanie odczytem zewnętr−

znej pamięci danych zajmuje się sygnał

/RD (końcówka 17 – U1) od skrótu „Read”

– przypomnij sobie część I naszego cyklu).

Podanie odpowiednich stanów logicznych

na końcówki adresowe pamięci (U3) odpo−

wiadające adresowi komórki pamięci we−

wnątrz układu, a następnie podanie stanu

niskiego na końcówkę /RD spowoduje po−

jawienie się danej (z pamięci) na wyprowa−

dzeniach magistrali AD0...AD7 i w konsek−

wencji odczyt jej przez mikroprocesor, za

pośrednictwem portu P0.

Sytuację te w postaci przebiegów

przedstawia rysunek 8. Nie podaję tu cza−

sów poszczególnych cykli, po pierwsze

z czysto prakt]ycznego powodu, po dru−

gie ze względu że zależą one od częstot−

liwości zegara (rezonatora kwarcowego

dołączonego do procesora).

Skoro wiemy jak praktycznie (sprzęto−

wo) realizowany jest odczyt z zewnętrznej

Zewnętrzna pamięć danych

W podobny sposób jak w przypadku

zewnętrznej pamięci programu, do więk−

szości procesorów serii MCS−51 (w tym

8051/52) dołącza się zewnętrzną pamięć

danych. Do tego celu używa się zazwy−

czaj (a prawie zawsze) kostek pamięci

statycznych nazywanych często SRAM

od skrótu: „Static RAM”, czyli pamięć

statyczna. Pamięć taka powinna charak−

teryzować się 8−bitową organizacją da−

nych oraz równoległym adresowaniem,

tak jak w przypadku zwykłych EPROM

ów. Najpopularniejsze i spotykane w han−

dlu, a przy tym najlepiej nadające się do

naszych potrzeb kości pamięci SRAM to:

a) 6116 – pamięć SRAM o pojemności

2kB (6116 – 16kbitów, czyli 16384 bi−

tów / 8 = 2kB = 2048 B ).

b) 6264 – j/w lecz o pojemności 8kB (6264 –

64kbity, czyli 65536 / 8 = 8kB = 8192 B)

c) 62256 – j/w lecz o pojemności 32kB

(62256 – 256 kbitów, czyli 262144

/ 8 = 32kB...)

Cena układów wymienionych pamięci

jest obecnie znikoma, nie znaczy to jednak

że warto stosować pamięci z zapasem

(np. największe 32kB), zawsze warto prze−

widzieć wielkość praktycznie wykorzysty−

wanej ilości komórek pamięci i odpowied−

nio dobrać wymagany typ pamięci.

Pierwszy wymienionych układ SRAM

6116 spotykany jest w handlu w typowej

obudowie 24−końcówkowej o rozstawie

600 mils, dwa ostatnie natomiast w obu−

dowach 28−pinowych (600 mils, spotyka−

ne tez są wersje w „wąskich” obudo−

wach o rozstawie 300 mils).

Do kontrolerów serii ‘51 można dołą−

czyć maksymalnie 64kB zewnętrznej pa−

mięci danych. Można więc w takim

(skrajnym) przypadku zastosować:

– 2 kostki 62256 (2x 32kB = 64kB) lub

Rys. 8. Cykl odczytu i zapisu

z zewnętrznej pamięci danych

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 8/97

Też to potrafisz

pamięci danych, to warto powiedzieć jak

dokonywany jest zapis. Otóż do tego ce−

lu służy kolejny sygnał procesora nazywa−

ny /WR (od skrótu „write”− zapis), a wy−

stawiany przez procesor na końcówkę 16

(U1) w czasie tej operacji. Podobnie ja

w przypadku odczytu, najpierw procesor

ustala adres na końcówkach A0...A15

(port P2 oraz wyjścia zatrzasku U2), na−

stępnie podaje daną na port P0, po czym

wystawia stan niski na pin /WR, co po−

woduje zapis danej w pamięci SRAM.

Jak już wcześniej wspomniałem, za−

stosowanie zewnętrznej pamięci tak pro−

gramu jak i danych wiąże się ze zuboże−

niem typowej „jednoukładowości” mik−

rokontrolera, bowiem zajęte zostają portu

P0 i P2 procesora. O ile w przypadku pra−

cy z zewnętrzną pamięcią programu dzie−

je się tak zawsze: port P0 pracuje jako

multipleksowana (na zmianę) szyna da−

nych lub młodszej części adresu, a port

P2 wystawia starsze 8 bitów 16−bitowe−

go adresu, o tyle w przypadku pracy z ze−

wnętrzną pamięcią danych (bez zewnętr−

znej pamięci programu) istnieje możli−

wość oszczędniejszego gospodarowania

portami procesora.

W przykładzie opisanym powyżej mó−

wiliśmy , że procesor przy odczycie lub

zapisie „....wystawia 16−bitowy adres

(A0...A15) ... . Do tego potrzebne są

2 porty, które w takim przypadku nie na−

dają się do dodatkowego wykorzystania,

jako np. wyjścia sterowania przekaźnika−

mi, lub czymkolwiek innym.

Istnieje jednak możliwość innego odczy−

tu zewnętrznej pamięci danych, nazywana

„stronicowaniem”. Ma ona zastosowanie

szczególnie wtedy, kiedy zewn. pamięć da−

nych mam mniejszy rozmiar od maksymal−

nej przestrzeni adresowej procesora np.

2kB. Jak widać z rysunku 9 pamięć taka

(U3) ma tylko 11 linii adresowych (A0...A10),

co pozwala na zaadresowanie 2048 komó−

rek pamięci (bajtów). Tak więc pozostałe li−

nie adresowe procesora A11...A15 pozosta−

łyby niewykorzystane gdyby zastosować

odczyt jak w poprzednim przypadku z peł−

nym adresem A0...A15.

Przy „stonicowanym „ sposobie ob−

sługi zewn. pamięci danych, procesor

wystawia tylko młodszą część 16−bitowe−

go adresu (linie AD0...AD7), zaś port P2

pozostaje „nietknięty”. Wnikliwy czytel−

nik zauważy że w konsekwencji takiego

sposobu obsługi możliwe będzie zaadre−

sowanie tylko 256 bajtów (2 do potęgi

8 = 256) tej pamięci, a nie jak w naszym

przykładzie aż 2kB. No tak, chyba że

przed odczytem przez procesor, sami, za

pomocą sygnałów A8...A10 (wystawia−

nych poprzez 3 piny portu P0) ustawimy

niejako „fizyczny” adres 256 bajtowej

strony adresowanej pamięci.

Zauważmy przecież że za pomocą tych

trzech końcówek można „zaadresować”

8 stron po 256 bajtów każda co w sumie

da nam do dyspozycji pełne 2048 bajtów,

czyli 2kB. Zauważmy też że, co najważ−

niejsze, pozostałe końcówki portu P2 po−

zostają wolne i możemy je dowolnie wy−

korzystać jako wejścia lub wyjścia cyfro−

we... Prawda, że genialne?!

No tak, ale kiedy ten procesor adresuje

pamięć za pomocą pełnego adresu, a kie−

dy za pomocą stronicowania .....!. Otóż

w celu rozróżnienia przedstawionych

dwóch typów adresowania wprowadzone

są dwie różne instrukcje procesora, któ−

rych używa programista (w przyszłości Ty

! drogi Czytelniku) podczas projektowania

układu i pisania programu, w zależności od

potrzeb, ale o tym powiemy dokładnie

przy okazji nauki programowania 8051.

dzone przez programistę na etapie

tworzenia programu, stałe np. w posta−

ci tablic (sinusów, logarytmów nie−

zbędnych do obliczeń) lub cokolwiek

innego, nie będącego typową

„instrukcją” programu lub jej argumen−

tem. Aż się prosi żeby te dane umiesz−

czane były w zewnętrznej pamięci da−

nych (w wewnętrznej RAM prawdopo−

dobnie zabrakłoby na nie miejsca), czy−

li w układach SRAM. Nie ma sprawy,

można przecież je przenieść (progra−

mowo) z EPROM do SRAM w czasie

inicjacji mikroprocesora, tylko po co !.

Czy nie lepiej „jakoś” połączyć obszar

pamięci programu i danych, zachowu−

jąc oczywiście odrębne obszary adre−

sowe, pozostawiając tylko jednolity

sposób odczytu tych danych?!

I druga sytuacja, bardziej praktyczna

w fazie nauki sytuacja.

b) Zbudowałem uniwersalny mikroste−

rownik z 8051...., chciałbym mieć moż−

liwość wpisywania na bieżąco (np. za

pomocą komputera) moich programów

i testowania ich w tym układzie bez po−

trzeby każdorazowego programowania

pamięci EPROM za pomocą drogiego

programatora, na który mnie zresztą nie

stać ..... . Czy nie dało by się wykorzys−

tać dołączoną pamięć danych SRAM ja−

ko część obszaru adresowego pamięci

programu (i odwrotnie) i wpisywać do

niej nowe programy bez wyjmowania

układu scalonego z podstawki ?... .

W przedstawionych dwóch przypad−

kach, rozwiązaniem problemu jest wyko−

rzystanie do odczytu danych tak z pamięci

programu jak i danych, iloczynu sygnałów:

– odczytu z zewnętrznej pamięci danych /RD

oraz

– odczytu z zewnętrznej pamięci progra−

mu /PSEN

Iloczyn taki w praktyce najłatwiej jest

wykonać za pomocą pojedynczej 2−we−

jściowej bramki AND, jak pokazano na

rysunku 10. Przedstawiono nieco rozbudo−

waną konfigurację procesora pracującego

„Miksowanie” przestrzeni

adresowych programu

i danych

Często w praktyce podczas konstruo−

wania i oprogramowywania układów wy−

korzystujących zewnętrzne pamięci tak

programu jak i danych zdarzają się nastę−

pujące dwie sytuacje:

a) w zewnętrznej pamięci programu (EP−

ROM – stałej) znajdują się, wprowa−

Rys. 9. Przykład adresowania zewnętrznej pamięci danych 2kB poprzez stronicowanie

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 8/97

Też to potrafisz

Rys. 10. Sposób zmiksowania zewnętrznych pamięci danych i programu

z zewnętrzną pamięcią programu U3 (EP−

ROM 8kB) oraz pamięci danych U4

(SRAM 8kB). Zauważmy jednak że odczyt

z obu pamięci może odbywać się „tak

samo”. Dzięki wymnożeniu sygnałów /RD

i /PSEN, procesor ma możliwość odczytu

kolejnej instrukcji programu (za pomocą

/PSEN) tak z pamięci U3 jak i U4, bowiem

sygnał RD&PS (będący iloczynem /RD

i /PSEN) steruje wejściami /OE odczytu

obu pamięci (U3 i U4). Oczywiście sprawa

zapisu nadal dotyczy tylko pamięci SRAM

U4 (dołączony sygnał /WR procesora U1

do końcówki /WE pamięci U4).

W celu rozdzielenia obszarów adreso−

wych obu pamięci (tak aby nie następo−

wał konflikt przy odczycie na magistrali

AD0...AD7, co może mieć miejsce

w przypadku jednoczesnego pojawienia

się danej na wyjściach 11...19 układu U3

i U4), wykorzystano linię adresową A15.

Dzięki niej pamięć EPROM (U3) będzie

aktywna kiedy sygnał A15 będzie miał

stan niski, co jest adekwatne do obszaru

adresowania równemu: 0000h.....7FFFh

(oczywiście wtedy pamięć U4 jest nieak−

tywna, bo sygnał wyboru CS2 – U4 ma

stan linii A15 = niski).

Pamięć SRAM U4 będzie natomiast

obsługiwana w obszarze adresowym dla

A15 równego logicznemu „1”, czyli w za−

kresie: 8000h...FFFFh.

Na zakończenie, krótki przykład w jaki

sposób w takim układzie (z rys.10) reali−

zowany jest przypadek b) omawiany

wcześniej.

Otóż w pamięci EPROM U3 na stałe

znajduje się program umożliwiający np.

przesłanie danych (którymi mogą być tak−

że instrukcje programu) z komputera do

naszego układu mikroprocesorowego,

chociażby tego z rys.10. Program ten

często zwany „monitorem” lub „biosem”

wykonywany zostaje zaraz po włączeniu

zasilania procesora, bowiem pamięć EP−

ROM z rys.10 – układ U3 zaczyna się od

adresu początkowego 0000h.

Nie jest na razie istotne w jaki sposób

wspomniane dane zostają przesłane z kom−

putera, (może być w tym celu użyty port

szeregowy lub np. równoległy komputera).

Ważne jest że po przesłaniu mogą one

być zapisane w zewnętrznej pamięci

SRAM – U4, która przecież daje się zapi−

sywać jak zwykłą pamięć danych dzięki

sygnałowi /WR.

Kiedy już te dane, będące np. kawał−

kiem jakiegoś nowego, utworzonego

przez Ciebie programu (powiedzmy ze−

garka z 256 alarmami i tyloma timerami)

zostana wpisane do pamięci U4, możesz

teraz rozkazać procesorowi (wydając od−

powiednią instrukcję), „skoczyć” do ad−

resu 8000h i stamtąd rozpocząć dalsze

wykonywanie programu. Co będzie

w efekcie ...?, w efekcie dzięki bramce

AND (rys.10) jak powiedziałem wcześ−

niej, dalej wykonywanym programem bę−

dzie ten przesłany wcześniej z kompute−

ra i umieszczony w SRAM, czyli np. twój

super−zegarek (lub cokolwiek co w przy−

szłości stworzysz).

Zaletami takiego rozwiązania są:

– brak konieczności stosowania drogich

programatorów EPROM

– bardzo szybkie ładowanie nowych pro−

gramów do pamięci SRAM, co pozwo−

li uczącemu się programiście (takiemu

jak Ty) na szybkie obserwowanie efek−

tów swojej pracy

– niepotrzebne jest oczywiście kasowa−

nie SRAM przed zapisem nowej wers−

ji tworzonego programu

Nie brakuje i wad:

– po wyłączeniu zasilania program umiesz−

czony w SRAM zostaje wymazany (ale

dalej znajduje się np. w komputerze);

– konieczne jest „posiadanie” EPROM

ze wspomnianym „biosem” (moni−

torem).

Jak się wkrótce przekonasz, drogi Czy−

telniku, na etapie nauki programowania

i obsługi procesorów 8051 pierwsza „wa−

da” w praktyce wcale nie jest wadą.

O drugi drobiazg (zaprogramowany EP−

ROM) nie musisz się martwić, będziesz

mógł go otrzymać wraz zestawem dla po−

czątkujących programistów, który znaj−

dziesz w tym numerze EdW.

Bardziej ambitnych muszę w tym

miejscu uspokoić. Jestem pewien, że

każdy kto ukończy nasz kurs projektowa−

nia będziecie w stanie sam napisać swój

własny program monitora. Na razie na

etapie wstępnej nauki programowa−

nia, do której niebawem przejdziemy, nie−

zbędna będzie wersja „gotowa” bio−

su, wierzcie mi drodzy Czytelnicy, za−

oszczędzi to wam wielu stron teorii, któ−

ra na początku mogłaby niejednego

z Was przerazić swoimi rozmiarami,

a którą sami nabędziecie z czasem, ucząc

się pisać pierwsze swoje programy.

W następnym odcinku omówię po−

krótce (praktyczne rady) ważniejsze te−

maty dotyczące „czasowego” sposobu

wykonywania przez mikrokontroler 8051

programu, po czym przejdziemy do pier−

wszych kroków w programowaniu.

Słławomiir Surowiińskii

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 8/97

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: