Wundtyzm - Artykul.pdf - Psychologia_Psychiatria - himen303

WUNDTYZM.

Wundt wynalazł metodę dopuszczającą powtarzalność badań, metodę eksperymentalną

pokazującą zależność między tym, co się w człowieku dzieje a jak się on zachowuje. Była to

psychologia atomistyczna - psychika jest złożona z atomów: wrażeń, uczuć, spostrzeżeń,

doznań zmysłowych (będzie wypełniała dom, jakim jest ludzkie ciało i będzie zapełniała

psychikę). Ta psychologia jest najbardziej analityczna. Otoczenie jest bazą, z której przez

zmysły odbieramy to, co nas otacza. Dzieje się tak, ponieważ najpierw uruchamiane są

zmysły - człowiek nie może żyć bez kontaktu z otoczeniem (receptory ma także wewnątrz).

Spostrzeżenia dadzą nam informacje o tym, co widzimy - jedno drugim jest determinowane.

Atomy tworzą strukturę psychiczną (inną u każdego).

Już małe dziecko wie, że kiedy mama widzi bałagan to się denerwuje i następuje zły osąd

oraz wszystkie jego konsekwencje. Wzajemne oddziaływanie na siebie i związki atomów

psychicznych jako podstawa rozumienia struktury psychicznej jest do dzisiaj czymś, co

będzie charakteryzować każde dynamiczne podejście do ludzkiej psychiki. ,,Jak zobaczyć

siebie stojąc obok siebie” - uważał, że na skutek tych powiązań tworzą się

w świadomości konstelacje asocjacyjne (wzajemne związki), tworzą się psychiczne skutki

tych wzajemnych powiązań w ten sposób, że owe spostrzeżenia, uczucia, wola i pamięć

razem są ze sobą związane (była to podstawa świadomości). Twierdził, że wtedy może być

świadomy, kiedy powstanie poznanie bezpośrednie.

Ludzka świadomość jest nie do końca wyjaśniona. Badania nad ludzką świadomością

stanowią ogromną tajemnicę, dlatego w jednoznaczny sposób nie można powiedzieć, kto ma

racje. Tak naprawdę to ciągle do końca nie wiadomo, czym jest ludzka świadomość. Uważa

się, że świadomość to swoisty rodzaj poznania bezpośredniego, ale możemy bazować jedynie

na własnym postrzeganiu. Poznaniem bezpośrednim będą, więc nasze spostrzeżenia, uczucia,

wola i to, czego się podejmujemy - jest to metoda introspekcyjna. Introspekcja to wchodzenie

w samoświadomość - zawsze będzie indywidualna jako samopoznanie siebie.

Podstawą aktywności człowieka jest kreatywność (twórczość) wtedy, kiedy chcielibyśmy

zobaczyć, kto rozwija się lepiej, a kto gorzej. Będzie to zależeć od tego na ile te konstelacje

będą uaktywnione przez człowieka,

i w którą stronę będą one skierowane. Gdyby ta teoria ostała się dłużej (podważono ją po

niespełna 10 latach), to może zdolni uczniowie nie musieliby się nudzić, bo ta zasada

indywidualnych cech została zatracona. Nasze szkolnictwo dzisiaj nie jest przygotowane do

pracy z uczniem. Zasługą Wundta było spostrzeżenie, że wtedy, kiedy dochodzi do połączeń

poszczególnych atomów powstają obrazy psychiczne, które nie muszą już pochodzić z

zewnątrz. Na skutek połączeń tych atomów pojawiać się będą obrazy, które człowiek sam

wytworzy na zasadzie skojarzeń (zasadzie wyobraźni).

Następstwem indywidualnego obrazu świata są asocjacje. Jeżeli człowiek tworzy

indywidualne asocjacje to, gdyby został malarzem to swoje obrazy może zawrzeć na płótnie,

ale tylko on prawdopodobnie będzie je właściwie interpretował. Konsekwentnie do badania

używana była metoda obserwacji, czyli badanie

i analizowanie wytworów ludzkich. Oznaczało to bardzo humanistyczne podejście - takie,

które widzi człowieka w ciągłym związku z jego otoczeniem, ale też pozwala na wyobrażenie

sobie, że każdy człowiek jest indywiduum. W niej właśnie wiązanie asocjacji i badanie

wpływu kultury oraz otoczenia mogły modyfikować owe asocjacje.

Wundtowi zarzucano, że taka wizja psychiki jest wizją pozorną, ponieważ zajmuje się

procesami a właściwie wyobrażeniami a istotą psychiki jest przede wszystkie treść tego, co

się w tym człowieku dzieje. Zdaniem opozycjonistów ten sposób rozumowania psychiki jest

do niczego, jeśli nie wiemy jak człowiek wykorzystuje te konstelacje do swoich wyborów i

zachowań (to, że wiemy, że tak jest nic nie daje). Na pierwsze miejsce wśród opozycjonistów

wysunął się Franz Brentano.

PSYCHOLOGIA BRENTANO:

socjolog i filozof niemiecki, miał wpływ na kształtowanie się fenomenologii Edmunda

Husserla. Jego poglądy były bliskie reizmowi. Najważniejszym dziełem była Psychologia z

empirycznego punktu widzenia Brentano był zwolennikiem empiryzmu i na doświadczeniu

opierał swoje poglądy filozoficzne – zwłaszcza na doświadczeniu introspekcyjnym. Brentano

uważał, że wspólną cechą aktów psychicznych jest intencjonalność – skierowanie ku

określonym przedmiotom. Zjawiska psychiczne dzielił Brentano na przedstawienia, sądy

(którym można w przeciwieństwie do przedstawień przypisać prawdę lub fałsz) oraz "akty

miłości i niechęci". Odpowiadają im trzy działy filozofii: estetyka, logika i etyka oraz trzy

ideały: piękno, prawda i dobro .Intencjonalność to jedno z podstawowych pojęć

fenomenologii Edmunda Husserla, odnoszące się do świadomości i oznaczające, iż zawsze

jest ona świadomością czegoś. Świadomość jest jednocześnie ujmowaniem przedmiotu,

myśleniem o nim oraz nadawaniem mu sensu, ponieważ przedmiot ujawnia się wyłącznie

dzięki intencjonalnemu projektowi skierowanej ku niemu świadomości. Kategorie

intencjonalności Husserl przejął od Franza Brentano.W psychologii intencjonalność określa

akt, stan lub zachowanie zamierzone świadomie.

Trzy rodzaje aktów psychologicznych:

- przedstawienia: fakty, które nie mogą być wartościowane, np.poczucie piękna.

- sądy: porównania, orzekania, przypomnienia, mogą być prawdziwe lub fałszywe;

najprawdopodobniejszym sądem jest ten, który obcuje z naturą, prawdą.

- akty czyste: miłość i nienawiść, łączenie uczucia i woli, subiektywny stosunek intencjonalny

osoby, która przeżywa dany akt psych.

Metoda badania wg. Brentano:

introspekcja: dotyczy aktów psych., ich obserwacja, odpowiedź na pytanie jak czujemy.

Brentano dał początek fenomenologii, czyli obserwowaniu świata takiego jakim się jawi, przy

jednoczesnym odrzuceniu założeń.

PSYCHOLOGIA POSTACI :

szkoła psychologiczna podkreślająca ważność badania subiektywnego sposobu, w jaki dany

obiekt pojawia się w umyśle ludzi, zamiast poddania badaniom wyłącznie obiektywnych,

fizycznych cech tego obiektu. Psychologia postaci (Gestalt) lub inaczej gestaltyzm to

kierunek w psychologii przeciwstawiający się koncepcji życia psychicznego jako kompleksu

elementów składowych - zjawisk elementarnych. W zamian za to proponuje koncepcję

opowiadającą się za tym, aby życie psychiczne traktować jako twór złożony z pewnych

wyłaniających się całości. Pierwotnie teoria Gestalt stanowiła zaproponowaną przed II wojną

światową w Niemczech teorię percepcji, alternatywną do innych znanych i akceptowanych na

początku XX w.

Gestaltyści zajmowali się koncepcją Rubina: całość składa się z figur , tak że figury są

wyodrębniane przez człowieka indywidualnie. U zdrowego człowieka wyodrębnianie figur z

tła jest procesem ciągłym, który char. Całe nasze życie. Cykl wyodrębniania figur z tła:

Uświadomienie, pobudzenie, działanie, kontakt. Cykl ten przebiega nieustannie.

KUST LEWIN : psych. topologiczna, myślało tym jak przenieść ludzką inteligencję na język

elektroniczny. Całość psychiki zbudowana jest z trzech sfer:

Centralna , częściowa , perfekcyjna. Napięcia między nimi powodują aktywizację całego

organizmu.

Zachowanie człowieka nie jest bezcelowe, zawsze dąży do równowagi. Teoria ta przyczyniła

się

rozwoju

psy

chologii

poznawczej .

9 nakazów terapii Gestalt 1. Żyj teraz. Zajmuj się tym, co

jest teraz a nie przeszłością lub przyszłością.

2. Żyj tutaj. Radź sobie z tym, co jest obecne, a nie z tym, co nieobecne.

3. Przestań cos sobie wyobrażać. Doświadczaj tego, co realne.

4. Powstrzymaj niepotrzebne myślenie. Raczej smakuj i spostrzegaj.

5. Raczej wyrażaj (express0, niż manipuluj, wyjaśniaj, oceniaj, czy osądzaj

6.Oddawaj się nieprzyjemności i bólowi dokładnie tak samo jak przyjemności. Nie ograniczaj

swojej świadomości

7.Nie akceptuj żadnego innego „muszę” i „powinienem” niż twoje własne.

8.Weź

pełna

odpowiedzialność

swoje

czyny,

uczucia

myśli.

9.Poddaj się byciu takim, jakim jesteś.

BEHAWIORYZM : (behave- zachowanie)

jest to kierunek psychologiczny, który rozwinął się w XX wieku, przede wszystkim w USA.

Naukowe jest tylko to, co jest sprawdzalne i co może być powtórzone (owe szkiełko i oko).

Behawioryzm jest próbą zastosowania ścisłych, znanych z nauk przyrodniczych metod

badawczych do badania ludzkiej psychiki. Behawioryzm doprowadził do ulepszenia

metodologii nauk psychologicznych, kładąc nacisk na statystyczne zależności między

obiektywnie mierzalnymi bodźcami i reakcjami. W swej złagodzonej postaci w dużym

stopniu współtworzył współczesną teorię uczenia się, psychologię poznawczą oraz

psychologię społeczną. Teoria uwzględniająca człowieka i jego podstawowe działania,

zachowania (teoria amerykańska). Teoria behawiorystyczna = Teoria uczenia się.

Teoria ta ma korzenie rosyjskie. Teoria Rosjanina Pawłowa w dużej mierze wpłynęła na jej

powstanie. Przedstawiciele behawioryzmu: Watson, Skinner, Tolman.

J. Watson był zauroczony odkryciami Pawłowa. To on używa po raz pierwszy słowa

„behawioryzm”, w takim sensie w jakim myśli się do dziś w psychologii. Watson wprowadza

powiedzenie Psychologii S -> R (bodziec – reakcja). Jest to model zachowania człowieka.

Określone bodźce wywołują jakieś reakcje. Książka Watsona, mówi o tym jak zmanipulować

człowieka by na dane bodźce miał określone reakcje. Niektóre reakcje są pożądane, a niektóre

nie z punktu widzenia społeczeństwa. Należałoby zatem wzmocnić pożądany bodziec aby

wzmocnić pożądaną reakcję a zgasić niepożądaną. Bodziec zatem może być narzędziem

wykorzystywanym do otrzymania określonej reakcji.

S -> R może spowodować nauczenie człowieka określonych reakcji, a oduczenia reakcji

niepożądanych. Wg. Watsona człowiek może posiąść taką osobowość jaką chce na drodze

uczenia się. Behawiorystyczne zmienianie osobowości człowieka polega na tym by bodźce

negatywne zamienić na neutralne. Reakcje pożądane powinny być „nagradzane”,

wzmocnione. Natomiast reakcje niepożądane, powinny być gaszone.

Funkcjonowanie człowieka i kształtowanie jego osobowości jest wg behawiorystów bardzo

proste (Np. z żebraka można zrobić poprzez naukę lorda).

WATSON wymyślił sposób na wyjście z perypetii. Ukuł powiedzenie: „Najważniejsze jest,

aby zbadać jak nasze otoczenie wpływa na zachowanie”. Behawioryzm obcuje w naszych

głowach po dzień dzisiejszy. Jaki jest człowiek? Ocenia się to po zachowaniu. Rola

czynników zewnętrznych jest szczególnie ważna. Różnorodne sposoby uczenia się.

Zachowanie podlega prawu: determinizmu, odpowiedzialności człowieka. Zachowanie

człowieka wytwór obiektywnego świata może go zmieniać, kształtować, można i badać

rodzinę i właścicieli. W takich poglądach można człowieka ulepszać. Powstała w ten sposób

analiza funkcjonalna związku przyczynowo-skutkowego. Dany wpływ: pośredni,

bezpośredni. Zmienne pośredniczące: uboczne, zakłócające. Kilka typów uczenia się:

1. Instrumentalne - jest to taka manipulacja czynu zewnętrznego poprzez manipulacje, Np.

przez nagrodę lub karę można wówczas uzyskać następujący skutek. System nagród i kar.

2. Sprawcze - przede wszystkim wzmacnia się wyniki określonych zachowań.

3. Modelowanie - wynika od innego człowieka z jego zachowania na skutek określonych

wzmocnień (uczący przejmuje jego zachowanie). Uczący musi postrzegać modela jako

autorytet. Sposób percepcji autorytetu nie jest taki sam w różnych etapach rozwojowych.

Jako forma przejmowania tych zachowań musi zmieścić się w kategoriach ważnych dla

danego uczenia się. 4. Naśladownictwo -

bardzo blisko modelowania. Wzorzec naśladowawczy musi spełnić inną rolę. Potrzebuję

takiego pozytywnego kształtu relacji. Kształt relacji nie musi być pozytywny. Wzorce

naśladowcze będą wynikały z relacji z rówieśnikami. To będzie zależało od tego jak

człowiek w tej relacji się poczuje. 5.

Impreating - jest to powtarzanie, drukowanie tych samych bodźców kompozycji będzie

wywoływało

u człowieka pewne relacje.

Środki jakimi można wzmacniać / hamować dane zachowanie - na zasadzie kija i marchewki

tj. nagród i kar.

B.F. Skinner- pierwsza jego książka „Zachowanie organizmów” 1938. Był on niezwykłym

naukowcem. Zakładał, że nie istnieje takie coś jak osobowość człowieka. Uważał, że nie

istnieją pojęcia wolności i godności („Poza wolnością i godnością”). Wolność- pozbycie się z

otoczenia bodźców niepożądanych. Człowiek pozbywa się tych bodźców poprzez unikanie

ich. Całkowite pozbawienie tych bodźców wiąże się z wyalienowaniem ze społeczeństwa,

ponieważ w społeczeństwie zawsze istnieją jakieś obowiązki. Godność wg Skinnera to

oczekiwanie na nagrodę (wzmocnienie pozytywne) (np. ratujemy kogoś, aby stać się samym

dla siebie szlachetnym). Wzmocnienie negatywne- kara.

Skinner w swojej pracy nad zachowaniem sprawczym zwrócił uwagę na to, że to będzie

zależało od tego typu, który system zastosujemy. Wielokrotność wzmocnień przyczyniła się

do teorii nawyku - zautomatyzowania się związku między bodźcem. Zautomatyzowany

sposób regulowania. Czasami może nie być bodźca ale jak człowiek go sobie przypomni to

znów jest. Normalne / nienormalne zachowanie - nawyki adaptacyjne: nawyki

dezoadaptacyjne. Świadczy sztywność reakcji o chorobie nawyku odchylenia.

1. Nie uczą się te osoby na własnych błędach. Po pewnym cierpieniu robią to samo. Brak

uczuć wyższych i brak przewidywania skutków swoich zachowań. Sztywność w zakresie

reakcji (echa dezoadaptacyjnego nawyku).

2. Autodestrukcyjność - szkodliwy dla osoby - jak czymś sobie szkodzę to nie mogę się dalej

rozwijać, czasami przyjmuje fizyczną postać.

3. Nie przystosowanie do wymagań społecznych.

Skinner stworzył określone sposoby sterowania zachowania”

- sterowanie nagrodą

a) stosowanie stałych odstępów czasowych (np. stypendium, pensja pracownicza)

b) stałe proporcje (np. za określoną ocenę w szkole, określona stała nagroda)

c) procedura zmiennych odstępów czasowych (w różnych odstępach czasowych otrzymujemy

nagrodę, nie wiemy kiedy dostaniemy nagrodę, ale zawsze otrzymujemy ją dopiero po

wykonaniu danego zadania, np. przypowieść o pannach mądrych i głupich)

d) procedura zmiennych proporcji

- sterowanie karą

może powodować rodzaje blokady, widzimy bodźce jako zagrażające. Kara jest skuteczna na

krótką metę. Można karać tylko wtedy gdy kara ta jest zasłużona.

Istnieje również reakcja awersyjna do reakcji S -> R. Osoba poddająca się tej reakcji musi być

świadoma. Określone zachowanie powoduje określony bodziec.

Tolman opublikował książkę „Teoria społecznego uczenia się”. Pojawiła się dyspozycyjność

naszej psychiki - tu behawioryzm padł. U Tolmana najważniejsze są sądy i interpretacje.

Wystąpił z krytyką behawioryzmu J.B. Watsona, zaproponował własną teorię motywacji i

wprowadził do psychologii uczenia się pojęcie popędu. Wprowadził do psychologii koncepcję

behawioryzmu celowościowego, według której powinna zajmować się badaniem całego

działania totalnego organizmu z punktu widzenia celu, do którego dąży jednostka. Poglądy

psychologiczne Tolmana wywarły znaczny wpływ na rozwój współczesnej psychologii

zwierząt, psychologii motywacji i psychologii uczenia się.

PSYCHOLOGIA POZNAWCZA ( EWOLUCYJNA )

Twórcy: Ellis, Bandura, Walters, Meichenbaum, Back.

Ellis wykonał szczególnie interesującą pracę. Przyłączył się do Tolmana i dzięki temu

zajmował się potem ludźmi chorymi. Reprezentacje psychiczne są zapisami fizycznymi

wszystkich naszych zachowań - doświadczeń. Przetwarzanie ich form jest bardziej skuteczne

i optymalne. Będziemy automatycznie skłaniani do owej optymalizacji. Nas otacza

nieskończenie wiele informacji, człowiek musi wybierać. Można szybciej niwelować błędy.

Psychologia poznawcza - zaburzenie jest konsekwencją fałszywych sądów. Osoby chore mają

fałszywe przekonanie o sobie lub o świecie. Wymiary zdrowia i choroby według Ellisa:

1. Umiejętność dbania o własne dobro (dotyczą osób dorosłych).

2. Dobre przystosowanie społeczne, towarzyskość z wyboru umiarkowania, dobre relacje z

bliskimi, rozwinięty altruizm.

3. Autonomiczność - odpowiedzialność za własne życie, osoba, która akceptuje innych i

życie.

4. Tolerancja - inni mają prawo.

5. Akceptacja dwuznaczności i niepewności - tylko w szkole można mieć pewność i

jednoznaczność.

6. Giętkość myślenia - elastyczność, taka dyspozycja, w której będziemy mogli zmieniać

swoje sądy.

7. Myślenie naukowe.

8. Zaangażowanie - stanowienie celów i realizowanie ich.

9. Podejmowanie ryzyka.

10. Hedonistyczne nastawienie do życia - przyjemność tylko taka, która nie szkodzi.

11. Samoakceptacja.

12. Brak perfekcjonizmu i utopijnych poglądów.

13. Przyjmowanie odpowiedzialności za własne trudności.

Myślenie patogenne:

1. Należy być kochanym i aprobowanym.

2. Pewne zachowania są złe, nikczemne, ludzie są niegodni i powinni być karani.

3. Tragiczne są niepowodzenia - w ogóle nie jesteśmy w stanie zaakceptować niepowodzenia.

Potem będziemy się ich bać. Charakter lękotwórczy. Płacą okup za owe myślenie, że

tragiczne są niepowodzenia. Jeżeli nie będzie tego, to nie będziemy odporni psychicznie.

Niepowodzenia są naturalne.

4. Szczęście zależy od sfer zewnętrznych.

5. Gdy przeżywamy lęk należy się na tym skupiać, a nie na rozwiązaniu.

6. Łatwiej jest unikać trudności niż wziąć za nie odpowiedzialność.

7. Trzeba mieć podporę - często credo życiowe.

8. Powinno się być najlepszymi - myślenie algorytmiczne jest zawodne. Będziemy poprawiać

innych i siebie - jest to zrywaniem relacji.

Wundtyzm - Artykul.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: