DOGOTERAPIA
Definicja:
dogoterapia- metoda terapeutyczna polegająca na intencjonalnym stosowaniu działań opartych na interakcji z psem, w celu poprawy zaburzonych funkcji
kynoterapia ( z grec. kyon – pies, w dopełniaczu: kynos i therapeia – opieka, leczenie)
Szersza definicja:
Dogoterapia jest formą terapii wspomagającej leczenie oraz rehabilitację przy udziale specjalnie wyszkolonego psa i jego przewodnika. Dogoterapia ma na celu poprawę zdrowia zarówno psychicznego jak i fizycznego. Pozwala pacjentowi otworzyć się na terapeutę i nawiązać z nim dobry kontakt, dzięki czemu terapia staje się przyjemniejsza i bardziej skuteczna. Zajęcia z udziałem psów wyzwalają w pacjentach dużo pozytywnych uczuć i dobrych emocji, motywują do podejmowania działań i samodzielnego wychodzenia z inicjatywą. Zajęcia prowadzone są pod okiem specjalistów lub przygotowanych fachowo wolontariuszy w placówkach oświatowych, ośrodkach pobytu dziennego, mieszkaniach pacjentów, domach pomocy społecznej, hospicjach oraz szpitalach.
Historia dogoterapii
§ 1964 r. – dr Boris Levinson (amerykański psychiatra) zapoczątkował prace badawczą dotyczącą terapii z użyciem zwierząt domowych
§ Organizacje:
Ø Delta Society - 1977 (Portland); wiodąca międzynarodowa organizacja zajmująca się badaniem więzi pomiędzy ludźmi, a zwierzętami.
Ø Pets as Therapy PAT Paws with Cause Therapy
Ø ANECAH- Narodowy wiązek Edukacji Psów Dla Osób Niepełnosprawnych (Francja)
Ø Dogs with jobs
Ø ADAI- Assistance Dog sof America Inc.
§ Polski Związke dogoterapii (http://pzd.free.ngo.pl/)
§ Polskie Towarzystwo Kynoterapii (http://www.kynoterapia.eu/)
§ Fundacja Przyjaźni Ludzi i Zwierząt CZENEKA- Warszawa (http://www.czeneka.org/)
§ Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Przyjaciel- Warszawa (http://www.przyjaciel.pl/)
§ Fundacja na Rzecz Terapii Kotaktowej z Udziałem Zwierząt Doktor- Trójmiasto
§ Fundacja Razem w Świecie-Nowy Sącz
§ Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Ama Canem- Łódź
§ Fundacja Dogoterapeutyczna Właśnie Tak- Bydgoszcz
§ Fundacja Pomocy Terapeutycznej Cane Pro Humano- Bydgoszcz
§ Fundacja Razem Łatwiej- Zwierzęta Przełamują Bariery- Warszawa
§ Stowarzyszenie na Rzecz Promocji Dogoterapii Niewidzialna Łapa- Lublin
Istota dogoterapii
Istotą dogoterapii jest nawiązanie łączności przy pomocy bliskiego, dotykowego kontaktu między osobą chorą, niepełnosprawną a psem terapeutą. Ta forma terapii kontaktowej pozwala na wieloprofilowe usprawnianie rozwoju:
* ruchowego,
* intelektualnego,
* emocjonalnego,
* społecznego.
Cele terapii
v kształtowanie pozytywnych emocji dziecka w kontakcie
z psem,
v wyzwalanie spontanicznej aktywności dziecka ,
v doskonalenie sprawności ruchowej,
v rozwijanie umiejętności lokomotorycznych,
v wielopłaszczyznowe oddziaływanie psa na zmysły dziecka
tj.: wzrok, słuch, dotyk, węch,
v ćwiczenie koncentracji uwagi,
v wzbogacanie zasobu słownictwa biernego i czynnego,
v poznawanie i wypowiadanie prostych komend np. „siad”,
v relaksacja, wyciszanie emocji.
Wybór psa
Rasa:
Zwyczajowo najbardziej preferowane rasy psów pracujących z ludźmi niepełnosprawnymi to: Goldeny, Nowofundlandy, Border Collie, Labladory, Cocker Spaniele, Cavalier King Charles Spaniele, Mopsy, Pudle, Flat Coated Retriviery itd.
Zdrowie:
Pies terapeuta musi być zwierzęciem zdrowym. Koniecznie należy wykonać wszystkie obowiązkowe szczepienia
i odrobaczenia. Jego stan zdrowia nie może budzić żadnych zastrzeżeń. Pies terapeuta powinien posiadać aktualne zaświadczenie weterynaryjne o dobrym stanie zdrowia
Cechy charakteru psa:
ü spokojny
ü tolerancyjny
ü bezwzględnie łagodny
ü pewny siebie
ü lubiący być poza domem
ü lubi być pieszczony i dotykany
ü współpracujący
ü posłuszny
ü potrafiący się opanować
ü odporny na stres
ü cierpliwy
ü przewidywalny
Szkolenie psa
§ Od chwili przybycia do domu
§ Zapewnienie jak największej ilości bodźców
Pamiętaj!!!
im szybciej zaczniesz pracować z psem, tym lepszym terapeutą będzie on w przyszłości.
Wskazania do dogoterapii
Ogólnie przyjąć należy, że kynoterapia obejmuje rehabilitację:
- zaburzeń sfery psychicznej
- zaburzeń sfery fizycznej
- zaburzeń sfery intelektualnej
- zaburzeń sfery społecznej
W przypadku stwierdzenia kynofobii pierwszy etap zajęć powinien obejmować zespół działań przełamujących lęk przed psem. Dopiero po pozytywnym zakończeniu tego etapu można przystępować do rehabilitacji pozostałych niesprawności.
Przeciwwskazania
§ alergia na sierść psa
§ otwarte rany
§ choroby skóry
§ choroby infekcyjne
§ pasożyty
§ podwyższona temperatura
Dokumentacja
§ Dokumenty rehabilitowanego
§ Dokumenty kynoterapeuty
§ Dokumenty psa terapeutycznego
Dokumenty rehabilitowanego
1. skierowanie na kynoterapię zawierające:
- informację o braku przeciwwskazań do zajęć kynoterapii
- pełną diagnozę schorzenia
- zalecenia rehabilitacyjne
2. zgoda rodziców \ opiekunów prawnych
3. karta informacyjna
4. karta przebiegu zajęć
5. okresowe badanie kontrolne - min. 1 raz w roku - ze szczegółowym opisem stanu rehabilitowanego
Dokumenty kynoterapeuty
1. zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania „zawodu” kynoterapeuty
2. dokument potwierdzający kwalifikacje
3. obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC)
4. zalecane ubezpieczenie na wypadek (NW)
Dokumenty psa terapeutycznego
1. aktualne zaświadczenie o szczepieniach
2. aktualne zaświadczenie o odrobaczeniu psa (wskazane raz na 3 miesiące)
3. zaświadczenie weterynaryjne o ogólnej dobrej kondycji zdrowotnej psa
4. ważne zaświadczenie o zdaniu egzaminu psa terapeutycznego
Metody terapeutyczne
₪ AAA – Animal Assisted Activity To wszelkie rodzaje aktywności, w których uczestniczą człowiek i zwierzę razem.
₪ AAT – Animal Assisted Therapy
Jest to terapia z udziałem zwierząt. Musi być prowadzona przez specjalistę, który potrafi ułożyć program zajęć i dopasować go do potrzeb pacjenta. Zakłada planowe i celowe działanie, pozbawione przypadkowych ćwiczeń.
₪ AAE – Animal Assisted Education
Rodzaj zajęć prowadzony najczęściej przez pedagoga. Ma określony edukacyjny cel, a wiec tu również występuje działanie planowane.
Czas trwania zajęć:
§ Średni czas trwania pojedynczych zajęć wynosi 30 – 45 min
§ Dostosowany do możliwości pracy psa
!!! W przypadku sygnalizowanego przez psa zmęczenia zajęcia powinny zostać przerwane. Kontynuowane mogą być po odstresowaniu psa np. na spacerze !!!
Zasady podczas terapii
v każda zabawa musi być dostosowana do miejsca, gdzie odbywają się zajęcia
v każda zabawa musi być dostosowana do wieku, liczby, rodzaju upośledzenia dzieci
v należy dopracowywać zabawy do charakteru psa
v pies powinien wziąć smakołyk delikatnie
v pies może skakać tylko za pozwoleniem swego opiekuna
v pies może szczekać tylko za pozwoleniem swego opiekuna
jarzab