czas2.pdf

Czasowniki Kan ō d ō shi ( Մೳಈࢺ )

ϗςϧͷΈͣ͸ ͷΊ ·͢ɻ ϗςϧͷਫ͸ҿΊ·͢ɻ

Woda w hotelu nadaje si 㶝 do picia.

͜Ε͸Θͨ͠ʹ΋͖ ΊΒΕ ·ͤΜɻ ͜Ε͸ࢲʹ΋ܾΊΒΕ·ͤΜɻ

Ja te 㶊 nie umiem tego ustali 㶛 .

ʹ΄Μ͕͝ ͸ͳ ͤ Δ ɻ ೔ຊޠ͕࿩ͤΔɻ

Potrafi 㶝 mówi 㶛 po japo 㶠 sku.

ύʔςΟʹ͜ ΒΕ ·͔͢ɻ ύʔςΟʹདྷΒΕ·͔͢ɻ

Mo 㶊 esz przyj 㶄㶛 na imprez 㶝 ?

W powy 㶊 szych zdaniach wyra 㶊 a si 㶝 , 㶊 e:

n ktoś ma możliwość albo umiejętność, która doprowadzi do charakterystycznego działania,

n dla przymiotnika lub rzeczy, ewentualnie osoby istnieje możliwość, która doprowadzi do charakterystycznego działania.

Aby osiągnąć te własności należy użyć odpowiedniej formy czasownika, a mianowicie Kanōdōshi . Do tworzenia Kanōdōshi

używa się Jōdoshi -( ra ) reru , które odmienia się jak czasownik Ichidan-katsuyö i przyłącza do Mizenkei . Do czasownika Ichidan-

katsuyō przyłącza się wariant - rareru .

taberu -

tabe rareru

- móc jeść

okiru -

oki rareru

- umieć

wstać

Najczęściej czasowniki Godan-katsuyō tworzy własną formę z - reru , przedstawianą w słownikach. W końcówce sylabowej

Shūshikei wstawia się e i dodaje - ru . (W przestarzałym już, tradycyjnym języku, zamiast końcówki e , stosowano końcówkę a -

odpowiednią dla Mizenkei i dodawano - reru ). Powstałe w ten sposób Kanōdōshi odmieniać się będą jak czasowniki Ichidan-

katsuyō :

kau - ka eru - móc

kupować

kaku -

kak eru

- móc pisać

hanasu -

hanas eru

- móc

mówić

matsu -

mat eru

- móc czekać

yomu -

yom eru

- móc

czytać

yobu -

yob eru

- móc wołać

toru - tor eru - móc brać

Formy z - eru wyrażają na ogół, że nośnik działania jego fizycznych umiejętności jest w sytuacji, do której doprowadziło

działanie. Podobnie zachowują się Kanōdōshi mieru „być widocznym” albo kikoeru „móc słuchać”, których działanie jest

możliwe do zrobienia bez własnej decyzji. Oprócz tego istnieją regularne warianty mirareru albo kikeru i kikareru , które

wyrażają, że działanie jest możliwe dzięki warunkom zewnętrznym, niezależnych od woli albo zamiaru czynników.

W przypadku suru (też w przypadku jego wyrazu złożonego z rzeczownikiem), powstaje forma dekiru „móc robić”, a w

przypadku kuru – korareru ( དྷΔ - དྷΒΕΔ ). Rzeczowniki oznaczające pewien rodzaj działania (np. benkyō, shigoto, yakyū),

mogą być używane w zdaniach warunkowych z wykorzystaniem dekiru .

ʹ΄Μ͕͝ Ͱ ͖ Δ ɻ ೔ຊޠ͕Ͱ͖Δɻ

Potrafi 㶝 mówi 㶛 (pisa 㶛 ) po japo 㶠 sku. (Znam japo 㶠 ski.)

͖ΐ͏ɺ ςχε ͕ Ͱ ͖·͔͢ɻ ࠓ೔ɺςχε͕Ͱ͖·͔͢ɻ

Mo 㶊 esz dzi 㶄 zagra 㶛 w tenisa?

Przy czasownikach Ichidan-katsuyō i przy kuru , w nowoczesnej japońskiej mowie, istnieje tendencja do tworzenia form

skróconych, takich jak:

tabe rareru -

tabe reru

mi rareru -

mi reru

okie rareru -

okie ru

ko rareru -

ko reru

Wypada jednak stosować tą formę Kanōdōshi w bardzo nieformalnych sytuacjach.

Często nośnik działania charakteryzuje się również przez Joshi - ni wa , - ni mo albo też - ni totte . Struktura ta znajduje się w

zdaniach z dalszym orzeczeniem. Możliwość i umiejętność można oddawać też przez budowę Rentaikei + koto-ga . Używanie

jednak takiej struktury brzmi mało formalnie i nie jest ona, zbyt często, stosowana w potocznych konwersacjach.

ʹ΄Μ͝Λ ͸ͳ ͢͜ ͱ ͕Ͱ͖Δɻ ೔ຊޠΛ࿩͢͜ͱ͕Ͱ͖Δɻ

Potrafi 㶝 mówi 㶛 po japo 㶠 sku.

τΠϨʹ͍͘͜ ͱ ͕Ͱ͖·͢ɻ τΠϨʹߦ͘͜ͱ͕Ͱ͖·͢ɻ

Mog 㶝 i 㶄㶛 do azienki. (Trafi 㶝 do azienki.)

Mog 㶝 i 㶄㶛 do azienki. (Trafi 㶝 do azienki.)

͖ͷ͏͸ɺύʔςΟʔʹ͍͘͜ͱ͕Ͱ͖·ͤΜͰͨ͠ɻ

Nie mog em wczoraj i 㶄㶛 osobi 㶄 cie na zabaw 㶝 .

Czasowniki - Fukug ō

͔Ε͸͍͔ͭ͑ͬͯ͘Δ͔΋͍Θͳ͍Ͱɺͨͪ͞Γ·ͨ͠ɻ

൴͸͍ͭؼͬͯ͘Δ͔΋ݴΘͳ͍ͰɺཱͪڈΓ·ͨ͠ɻ

Odszed , nie mówi 㶁 c, kiedy wróci.

Chodzi tu o tworzenie kompozycji z o 㶊 onych z dwóch czasowników, z których pierwszy stoi w Ren’yökei . Należy

wystrzegać się tworzenia własnych kompozycji i stosować tylko znane grupy wyuczone od Japończyków:

kakinokosu - pisemnie opuszczać uriwatasu - sprzedawać

kigaeru - przeprowadzać się

Kompozycje takie są tworzone obecnie bez przerwy i są często przedstawione w słowniku. Obydwa składniki pojawiają się

w całym swym znaczeniu, przy czym pierwszy modyfikuje drugi:

yomihajimeru - zaczynać pozwalać kakioeru - pisać na gotowo

miowaru - oglądać do końca

Wiele czasowników ma jako drugi składnik funkcję, która wymienione w pierwszym składniku działanie, jego przebieg albo

jego realizację prowadzi do zmiany, na przykład na początku, końcu, w trakcie, nałogowo itd.:

sashiageru - ktoś coś ofiarowuje uchiageru - kończyć

tachihataraku - ciężko pracować

Oprócz tych dwóch grup istnieją takie kompozycje, w których pierwszy składnik osłabł w swym znaczeniu i wzmacnia

jedynie drugi. Przy tworzeniu takich kompozycji pojawia się na początku: sashi -, uchi - i tachi -.

Czasowniki - Yarimorai

ͱ΋ͩͪͷͨͳ͔͞Μʹʹ΄ΜΈΜΑ͏ͷϨίʔυΛ͋͛·ͨ͠ɻ

༑ͩͪͷాத͞Μʹ೔ຊຽགͷϨίʔυΛ͋͛·ͨ͠ɻ

Da em mojemu przyjacielowi, Tanace p yty z japo 㶠 sk 㶁 muzyk 㶁 ludow 㶁 .

W j 㶝 zyku japo 㶠 skim jest kilka czasowników, które stosuje si 㶝 w po 㶁 czeniu z form 㶁 - te czasownika, o orientacji

oznaczanego działania wyrażanego w odniesieniu do uczestniczących osób. Są to między innymi: morau , ageru , kureru ,

kudasaru , itadaku , sashiageru , yaru .

morau - wyraża, że mówca (podmiot) otrzymał, dostał coś od kogoś ( Joshi - ni albo - kara oznacza dającego).

- te morau - wyraża, że przytrafiające się działanie wykonuje się od kogoś (charakteryzuje go Joshi - ni albo - kara ) na korzyść

mówcy (podmiotu).

ageru - wyraża, że mówca (podmiot) dał, ofiarował coś komuś ( Joshi - ni oznacza dającego).

- te ageru - wyraża, że przytrafiające się działanie wykonuje się od mówcy (podmiotu) na czyjąś korzyść ( Joshi - ni oznacza tego,

do kogo kierowane jest działanie).

kureru - wyraża, że mówcy albo osobom z jego kręgu ktoś coś dał albo ofiarował ( Joshi - ni oznacza dającego).

- te kureru - wyraża, że przytrafiające się działanie wykonuje się od kogoś na korzyść mówcy albo zaprzyjaźnionych z nim osób

( Joshi - ni oznacza tego, do kogo kierowane jest działanie).

Można zamiast morau , ageru , kureru , należących do neutralnej płaszczyzny, zastosować odpowiadające im czasowniki w

formie grzecznościowej:

morau - itadaku ageru - sashiageru kureru - kudasaru

Czasownik - Mizenkei

Mizenkei podobnie jak Ren’yōkei służy do przyłączania Jōdoshi i wywodzi się z Shūshikei .

W przypadku czasowników Ichidan-katsuyō wypada wymienna sylaba - ru , czyli Mizenkei jest identyczny z Ren’yōkei .

miru - mi iru - i

taberu - tabe oshieru - oshie

W przypadku czasowników Godan-katsuyō ostatnia sylaba zgłoskowa otrzymuje samogłoskę - a , a przy sylabie zgłoskowej + - u

otrzymuje dodatkowo - w -:

kaku - kaka- shinu - shina-

hanasu - hanasa- yomu - yoma-

motsu - mota- noru - nora-

tobu - toba- oyogu - oyoga-

kau - kawa-

Mizenkei dla kuru brzmi ko -, natomiast suru ma kilka Mizenkei , np. przed - naide stoi w formie shi -.

Czasownik - Ren’y ō kei

W przypadku czasowników Ichidan-katsuyō zanika końcowa sylaba - ru :

miru - mi iru - i

taberu - tabe oshieru - oshie

W przypadku czasowników Godan-katsuyō stosuje się te same sylaby jak w Shūshikei , ale w miejsce - u wstawiamy - i :

kaku - kaki yomu - yomi

hanasu - hanashi aru - ari

hanashiau - hanashiai

Czasownik kuru (przyjść) i suru (robić, czynić) tworzą własną odmianę:

kuru - ki suru - shi

Ren’y ō kei czasownika + KATA

ͳ͔ΉΒ͞Μ͍ͤͷ͓͔͑ͨ͠͸͡ΐ͏ͣͰ͢ɻ

தଜઌੜͷڭ͑ํ͸্खͰ͢ɻ

Metoda nauki pana Nakamury jest dobra.

Forma ta prezentuje sposób i rodzaj wzgl 㶝 dnie metod 㶝 wykonania dzia ania. Ren’yōkei + - kata konstruuje się w sposób

następujący:

ʹ΄Μ͝Λ͔͘ ʹ΄Μ͝Λ͔͖͔ͨ

೔ຊޠΛॻ͘ ೔ຊޠΛॻ͖ํ

Je 㶄 li czasownik wyprowadza si 㶝 za pomoc 㶁 suru od rzeczownika, wtedy trzeba między rzeczownik i suru wstawić Joshi -

no .

ʹ΄Μ͝Λ΂Μ͖ΐ͏͢Δ ʹ΄Μ͝Λ΂Μ͖ΐ͏ ͷ ͔ͨ͠

೔ຊޠΛษڧ͢Δ ೔ຊޠΛษڧͷ࢓ํ

Ren’yökei czasownika + NI + czasownik ruchu

͖ΐ͏͸͝͝ɺͤΜ͍ͤʹ͍͋ ʹΏ ͖·͢ɻ

͖ΐ͏͸ޕޙɺઌੜʹձ͍ʹߦ͖·͢ɻ

Dzisiaj po po udniu id 㶝 , 㶊 eby spotka 㶛 si 㶝 z moim nauczycielem.

Czasownik, który okre 㶄 la odpowiedni ruch, przy 㶁 cza si 㶝 do Ren’yōkei czasownika po włączeniu między nie Joshi - ni . Przez

konstrukcję tą podkreśla się cel ruchu. Joshi charakteryzuje dopełnienie, jak w pojedynczym zdaniu głównym.

ςϨϏΛݟΔ – ςϨϏΛݟʹߦ͘

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: