- ekstremizm lewicowy (lewactwo)
W skład wchodzą:
1) ANARCHIZM
2) TROCKIZM
3) MAOIZM
4) NOWA LEWICA AMERYKAŃSKA
Anarchizm (grec. anarchis – bezrząd), samowola, chaos
Pojawił się w I połowie XIX wieku
Przedstwaiciele:
- Pier Joseph Proudhon
- Piotr Kropotkin
- Michał Bakunin
- Max Stirner
Po roku 1930 – tym wpływ anarchizmu słabnie, wręcz zanika.
W 1960 r. ta doktryna odradza się wśród młodzieży studenckiej (neoanarchizm)
Części składowe doktryny anarchicznej:
- podstawowa zasada: dowolność przy powoływaniu organizacji
- antyapatyzm
- żywiołowość
Anarchizm klasyczny dzielił się na 4 nurty:
1) ANARCHIZM INDYWIDUALISTYCZNY:
Uważał, że wolność należy pojmować jako wartość należy pojmować jako wartość najwyższą, absolutną zawsze traktowaną w pojęciu indywidualizmu.
Cachy anarchizmu indywidualistycznego:
- występuje przeciwko państwu, prwu i wszystkim instytucjom opartym na przymusie w imię wolności absolutnej jednostki
- zamiast państwa proponuje system zwany anarchią è dobrowolny związek „egoistów”
- chcieli połączyć równość, własność i prywatność (równości ekonomiczne)
- zamiast rewolucji w sferze społecznej domagali się rewolucji w sferze natury człowieka (moralnej)
Pier Joseph Proudhon – on nazwał te poglądy anarchizmem
Napisał: „Co to jest własność?” ; „Filozofia nędzy” ; „System sprzeczości”
Kiedy się zniesie państwo trzeba wprowadzić system mutualistyczny, który miał polegać na dobrowolnej wymianie usług.
2) ANARCHIZM KOLEKTYWISTYCZNY:
Michał Bakunin – twórca
Napisał: „Rewolucyjny katechizm” ; „Państwo, a anarchia”
Krytykował wszelkie państwo, bo jest niezgodne z naturą człowieka i z prawem natury. Wolność jest niepodzielna. Nie można zabrać małej części wolności, nie biorąc jej całej. Ta odebrana część stanowi jej istotę.
3) ANARCHIZM KOMUNISTYCZNY
Koniec XIX wieku. Piotr Kropotkin – twórca (anarchokomunizm)
Napisał: „Anarchizm” ; „Komunizm i anarchizm”
Sednem jest idea połączenia postulatu absolutnej wolności jednostki z zasadą komunizmu ekonomicznego (wspólnota własności)
4) ANARCHOSYNDYKALIZM; anarchizm syndykalistyczny
Georges Sorel – francuski filozof, socjolog – twórca
Popularny na początku XX wieku we Francji, Włoszech, Hiszpanii
Zasady:
- podzielić poszczególne gałęzie przemysłu na syndykaty (związki robotników kontrolujące produkcję i podział dóbr)
- każdą gałąź produkcji kontrolują zatrudnieni w niej robotnicy
- wszystkie kwestie sporne w stosunkach między syndykatami miały roztrzygać specjalnie powołane rady
- akcja bezpośrednia – strajk generalny – droga do rewolucji
Odrodził się w latach 60 – tych jako neoanarchizm. Wątek teoretyczny jest słaby. Przewaga czynu nad teorią. Cechą charakterystyczną jest terroryzm (atak słabszego na silniejszego)
bracia Cohn – Bendit wspólnie napisali dzieło „Lewicowy radykalizm”
Organizacje terrorystyczne:
- „Czerwone Brygady” - Włochy
- „Raf” – frakcja Armii Czerwonej
- „Bader Meinhof” – Niemcy
- „Lewica proletariacka” – Francja
Ofiary: M.F. Carnot (prez. Francji); król Włoch Humbert I; W. McKinley (prez. USA)
TROCKIZM
Lejb Bronstein – urodził się w Iwanówce (Ukraina) w 1879r. W wieku 19 lat musiał uciekać z Rosji w obawie przed aresztowaniem (1898 r.) wyemigrował do Wielkiej Brytanii. W 1905r. (wybuch rewolucji) przybył do Petersburga i stanął na czele RADY DELEGATÓW ROBOTNICZNYCH. Rewolucja upadła w 1907r. i znowu emigrował. Pojawił się w Rosji w 1917r. (rewolucja marcowa).
Nosił przezwisko Trocki.
Dostał dwa stanowiska: minister spraw zagranicznych; minister spraw wojskowych
1899 – 1902 – w więzieniu
Bez zgody Lenina zerwał pokojowe układy z Niemcami (brzeski traktat pokojowy)
W 1920r. – wojna polsko – bolszewicka. Permamentna rewolucja. 1921 r. – zjazd partii bolszewickiej zakazał Trockeimu działalności frakcyjnej.
Lenin był zwolennikiem centralnego obowiązywania ustaw i reguł. (centralizm demokratyczny)
1924 – zmarł Włodzimierz Lenin.
Trocki opublikował „Nauki października” – skrytykował Lenina
Testament: Józef Stalin i Trocki
Stalin nie zabił Trockiego i podrobił testament. W 1927 Trocki zosatł wykluczony z partii. W 1929 – został wyrzucony z ZSRR (na granicy – ZSRR – Turcja)
Turcja zezwoliła mu na osiedlenie się na wyspie Marmata.
1933 – wyjeżdża do Francji, gdzie jest do 1935. Potem pojechał do Norwegii na dwa lata.
20 sierpień 1940 – umarł w Meksyku (zabójstwo na zlecenie Stalina)
trockizm = diabelski
Za poglądy trockistyczne skazywano na smierć.
TROCKIZM WYKREOWAŁ STALIN
Istotą poglądów trockistycznych była idea permamentnej rewolucji (ciągłej)
Zwolennicy skupili się w tzw. „IV Międzynarodówce”, której twórcą był Trocki w 1938r. zostało założone w Paryżu „Dokument Programowy”: „Agonia kapitalizmu i zadania czwartej międzynarodówki”
Trockizm Współczesny w latach 1960 przede wszystkim we Francji, polegał na krytykowaniu zła społecznego.
MAOIZM
1975 – 1978
Mao Tse – Tung (1893 – 1976) – ur. W prowincji Hunam. Matka była wykształcona, ojciec był prymitywem. Szkoła nic mu nie daje – teoria się nie liczy, praktyka jest ważniejsza.
Mając 20 lat zdał maturę, studiował w Pekinie – 1913 – 1918. Zakochał się w córce profesora. Nigdy nie poznał dzieł Marksa, nie uczył się Niemieckiego. To wpłynęło na jego poglądy.
1921 – załozył stowarzyszenie tzw. 12 Apostołów Chińskiego Komunizmu
KPCH – Komunistyczna Partia Chin – został jej przywódcą
Koncepcja Wielkiego skoku – 1957 – wolność słowa
W 1927r. organizator a nastepnie przywódca partyzantki walczącej z Kuomintangiem (siła nacjoalizmu)
1937 – przymierze z Chang – Kai – Szekiem
Konflikt komunistyczny zakończył się 1.X.1949 – proklamowaniem Chińskiej Republiki Ludowej w Pekinie na placu „Niebiańskiego spokoju”
1949 – układ o przyjaźni z ZSRR
1950 – zawarł układ
„...Łatwiej przeczytac 20 książek niż zabić świniaka...”
Marks – „byt określa swobodność” – Mao na odwrót
Koncepcje wielkiego skoku – w praktyce 1958 – „3 lata usilnej pracy”
- można zbiorową wolą zmieniać rzeczywistość
1959/60 zimą w Chinach zapanował głód
Oficjalnie dalej był przywódcą państwa, ale nastapił przewrót dworski tzw. Rewolucja kulturalna.
Lin Piao – wcześniej rządził
Chłopstwo było główną siła rewolucyjną.
Wojny domowe:
I. 1924 – 27
II. 1927 – 37
III. 1946 – 49
Mao Tse – Tung zmarł w 1976r.
Maoizm w najczystszej formie został zrealizowany w Kambodży przez Czerwonych Khmerów, doprowadzając do masowego ludobójstwa.
NOWA LEWICA AMERYKAŃSKA
C.W. Mills – twórca
Napisał: “List Nowej Lewicy” (1958). Od napisania tego listu mówimy o poglądach „nowa lewica”
1953 – napisał książkę „Elity Władzy” – polityczne, gospodarcze, system wojskowy
3xM – Marks, Mao, Marcuse
Nowa Lewica była antysocjalistyczna, antymarksistowska i antyleninowska.
Poglądy te skupiłay studentów oraz intelektualistów społeczeństwa (SDS). Na czele stanął senator Tom Haiden.
Przedstawiciel – Herbert Mercuse
Napisał: „Eros i cywilizacja” ; „Człowiek jednowymiarowy” ; „Rozum i rewolucja”
Wszystkie społeczeństwa to społeczeństwa REPRESYWNE.
Nasza cywilizacja è człowiek jednowymiarowy. System reklam. Oddziaływanie na świadomość człowieka. Człowiek jest zniewolony. Państwo socjalistyczne wyrabia człowieka, który jest konformistyczny, a jego poglądy konserwatywne.
Doprowadzi do rewolucji w sferze świadomości. Chciał by powstał nowy typ człowieka wrażliwego. Nowa siła to studenci, młoda inteligencja.
Przejawy funkcjonowania
Komuny ludowe:
- dobra materialne były równe
- głębokie stosunki interpersonalne
- dostrzegane indywidualne potrzeby jednostki
cysia27