prezentacja - grupy wsparcia i samopomocowe.doc

(106 KB) Pobierz
Człowiek jest istotą społeczną i do sprawnego funkcjonowania potrzebuje towarzystwa i pomocy innych ludzi

 

 

 

Człowiek jest istotą społeczną i do sprawnego funkcjonowania potrzebuje towarzystwa i pomocy innych ludzi. Wpływ zewnętrzny na zachowanie jednostki jest bardzo silny. Każdy człowiek odczuwa potrzebę kontaktu z innymi, rozmów, dzielenia się swoimi problemami i radościami, wysłuchiwania innych oraz zawierania wartościowych znajomości.

Potrzeba kontaktu jest bardzo silna i uwidacznia się już u małych dzieci, które domagają się uwagi innych. Aby dziecko mogło prawidłowo się rozwijać potrzebuje kontaktu z osobami ze swojego najbliższego otoczenia, zabawy z nimi i ich pomocy. Wraz z wiekiem te potrzeby zmieniają się, jednak jedno pozostaje stałe – inni ludzie są nam potrzebni w życiu.

Dlaczego potrzebujemy grup wsparcia?

Kontakt z innymi osobami jest szczególnie ważny w momentach trudnych, których doświadcza wiele osób. Każda sytuacja wywołująca silne emocje powoduje także zmiany w zachowaniu i psychice. Emocje wywierają bardzo silny wpływ na funkcjonowanie człowieka. Dlatego ważne jest, by w trudnych momentach znaleźć zrozumienie u innych, ich wsparcie i pomoc. Życie w grupie pozwoliło rozwinąć się takim zdolnościom, jak wyrażanie emocji, odczytywanie ich oraz wczucie się w sytuację innych osób, czyli empatię. Dlatego ludzie tak dobrze potrafią odczytywać nastroje innych, wczuwać się w trudne sytuacje i odbierać nawet drobne sygnały emocjonalne. Potrafią także ukrywać swoje emocje i starać się zastępować jej innymi, bardziej akceptowanymi przez społeczeństwo.

Rozmowa o swoich problemach, przeżywanych  trudnościach oraz odczuciach jest ważnym elementem, który pozwala rozładować napięcie emocjonalne, pogłębić więzi społeczne oraz pomóc w znalezieniu wyjścia z trudnej sytuacji. Ludzie nawzajem dają sobie rady, starają się szukać najlepszych rozwiązań, dzielą się własnymi przeżyciami i potrafią wyciągać wnioski ze swojego postępowania. Czasem sytuacja, w jakiej ktoś się znajduje jest bardzo trudna i potrzebna mu jest pomoc innych. Z takich powodów organizowane są grupy wsparcia i grupy samopomocy.

 

GRUPY WSPARCIA

Grupy wsparcia tworzone są z myślą o osobach z konkretnymi problemami. Zwykle kojarzą się z grupami Anonimowych Alkoholików. Natomiast obecnie istnieje wiele grup oferujących pomoc w konkretnych problemach. Do takich problemów można zaliczyć: zaburzenia odżywiania, zaburzenia psychiczne, trudne sytuacje – śmierć lub choroba bliskich osób, problemy w małżeństwie, uzależnienia , współuzależnienie, przemoc w związku. Każdy człowiek potrzebujący pomocy i wsparcia może znaleźć odpowiednią dla siebie grupę. Zwykle są one organizowane przy Ośrodkach Pomocy Społecznej czy innych instytucjach pomocowych  lub organizacjach pozarządowych. Stają się także inicjatywą lokalną, która zaspokaja potrzeby danej społeczności.
 

Dla większości ludzkich problemów nie ma łatwych rozwiązań ani lekarstw. Nawet, jeśli można uzyskać najlepszą pomoc profesjonalną to dla wielu osób okazuje się to niewystarczające do tego by radzić sobie samodzielnie z trudnościami. Wcale nierzadko, zwłaszcza w polskich realiach, dostęp do profesjonalisty jest utrudniony bądź też wiąże się z dużą obawą samego zainteresowanego. W takich sytuacjach ludzie mogą i odnajdują wsparcie w grupach wzajemnej pomocy. Wewnątrz tych grup dzielą się wspólnymi sprawami, troskami, informacjami, które dostarczają im istotnej pomocy w zdrowieniu. Zyskują zrozumienie od ludzi, którzy mają podobne doświadczenia.
 

Pomoc w grupie wsparcia odbywa się na wiele sposobów. Nie udziela się na takich spotkaniach wsparcia materialnego, a jedynie psychiczne. Ludzie spotykający się ze sobą muszą najpierw wzbudzić wzajemne zaufanie i stworzyć atmosferę bezpieczeństwa. Praca w takiej grupie daje nowe możliwości rozwiązywania swoich problemów. Ponieważ grupy są formowane na podstawie trudności, jakie spotkały ich członków, mogą się oni dzielić swoimi doświadczeniami. Taka pomoc jest bardzo ważna. Osoby chore lub pokrzywdzone mogą uświadomić sobie, że nie są odosobnione w swoich problemach oraz znaleźć zrozumienie dla siebie. Członkowie grupy wymieniają się cennymi informacjami oraz przekazują sobie własne metody na poprawę sytuacji. Poczucie zrozumienia oraz wsparcie innych jest dobrą formą terapii. Pozwala poznawać nowe możliwości rozwiązywania problemów i znaleźć  wyjście z trudnej sytuacji. Spotkania działają także motywująco oraz wzmacniająco dla członków. Otwiera także na nowe możliwości, pomaga odnaleźć cel w życiu i podjąć trudne decyzje.
 

Oczywiście perspektywa ujawnienia wcześniej ukrywanego bólu może być przerażająca. Każdy nowy uczestnik zastanawia się co może mu zaoferować grupa, co dla niego zrobi i o co w zamian będzie go pytać. Doświadczeni uczestnicy grupy, świadomi tych mieszanych emocji pomagają nowym członkom poczuć się komfortowo. Weteran grupy może rozpocząć rozmowę i zaproponować literaturę, która przedstawia w zarysie cele grupy. Dzięki przyjacielskiej, współczującej i pełnej akceptacji atmosferze nowi uczestnicy wkrótce zdadzą sobie sprawę, ze ich udział jest całkowicie dobrowolny, bez dodatkowych zobowiązań. Istnieje niepisany (a czasem spisany w postaci ważnych zasad, którymi kieruje się grupa) kodeks poufności - prywatność i godność każdego członka grupy jest respektowana. Każdy ma prawo korzystać z siły grupy i dawać wsparcie innym, kiedy to możliwe. Nawet w grupach opartych na serii kroków wiodących do zdrowienia (jak wszyscy "Anonimowi...") członkowie podążają do celu w swoim własnym tempie, w pewnych własnych granicach. Dezaprobata grupy wobec tych, którzy potykają się w drodze do wyzdrowienia jest rzadkością, ponieważ każdy wie jak niełatwy to proces. W rzeczywistości, grupy wzajemnej pomocy używają wiedzy zdobytej w momentach kryzysu jako cennego narzędzia do budowania lepszych sposobów radzenia sobie z takimi problemami w przyszłości. Bycie z innymi podobnymi do nas samych, którzy pomyślnie idą przez życie pomimo swoich problemów, może być najlepszą zachęta ze wszystkich. Kim są ci "inni", którzy dostarczają pozytywnych przykładów utrzymujących grupę razem? Jeśli przeszli kryzys lub osiągnęli pewność siebie w radzeniu sobie z trudnościami, co nakazuje im nadal dzielić się wsparciem z innymi? Podczas gdy nie ma żadnych istotnych wyróżnień miedzy członkami, w każdej grupie zawsze znajdą się ci silniejsi, bardziej doświadczeni, bardziej zaangażowani w cele grupy, bardziej zdolni do dawania z siebie. Ci ludzie często przyjmują na siebie role liderów czerpiąc otuchę i siłę z faktu pomagania innym. To zachowanie cyklu dawania i odbierania wsparcia jest naturalną tendencją grup samopomocowych. Dla tych pomagających, którzy przewodzą, organizują, wyciągają rękę do innych i podbudowują grupowe morale przez swój własny przykład nagrodą jest obserwowanie postępu innych. "Byłem "tam" i wiem jak to jest, gdyby kiedyś była taka grupa - zaoszczędziłbym 20 lat nieszczęścia." - oto wypowiedź jednego z liderów grupy wsparcia dla osób cierpiących na depresję.
 

Ogromna siła oddziaływania terapii grupowej wiąże się z możliwością doświadczania, że:

·         nie jesteśmy sami w przeżywaniu swoich uczuć, cierpienia i lęków, a także radości i wzlotów

·         potrafię pomóc komuś innemu, dać mu wsparcie, podzielić się swoim doświadczeniem

·         mogę podzielić się i ujawnić swoje cierpienie lub trudne doświadczenia z historii swojego życia

·         jestem słuchany i zauważany przez innych ludzi, inni uznają moją odmienność i wyjątkowość

·         mogę wysłuchać informacji zwrotnych i odczuć o sobie od innych bez utraty poczucia swojej wartości i godności

·         jestem częścią ważnej dla mnie wspólnoty i czuję się bezpiecznie

·         potrafię przetrwać konflikty i kryzysy oraz nauczyć się konstruktywnie je rozwiązywać, szukając ich sensu i znaczenia w moim życiu

·         potrafię pogodzić się i przetrwać nieuchronność rozstań z bliskimi mi ludźmi.

Uczestnictwo w grupie może stać się wyjątkowym doświadczeniem poznawczym, emocjonalnym i egzystencjalnym, inspirującym i pobudzającym zmiany w zakresie własnego rozwoju oraz podniesienia jakości i satysfakcji z życia.

 

 

GRUPY SAMOPOMOCOWE

 

Czym jest grupa samopomocowa?

Pomóc sobie samemu znaczy wziąć problem i jego rozwiązanie w swoje ręce i być aktywnym na tyle, na ile pozwalają możliwości. W ramach grupy samopomocowej spotykają się ludzie cierpiący na taką samą chorobę, dotknięci takim samym rodzajem niepełnosprawności lub doświadczający takiej samej trudnej sytuacji. W grupy samopomocowe organizują się także bliscy osób bezpośrednio dotkniętych problemem.

"Grupy samopomocowe są dobrowolnymi najczęściej luźnymi zgromadzeniami osób, których aktywne działanie skierowane jest na wspólne pokonywanie chorób, problemów natury psychicznej albo socjalnej, które dotyczą ich bezpośrednio albo ich bliskich. Celem ich pracy jest zmiana własnych osobistych warunków życia. Grupa jest środkiem prowadzącym do zniesienia izolacji zewnętrznej (społecznej, towarzyskiej) i wewnętrznej (osobistej, duchowej). Cele grupy samopomocowej skierowane są głównie na jej członków a nie na osoby z zewnątrz; jest to element odróżniający grupy od innych form zaangażowania obywatelskiego. Grup samopomocowych nie prowadzą osoby udzielające na co dzień profesjonalnej pomocy. Czasem zdarza się jednak, że na spotkanie grupy zapraszani są eksperci w danej dziedzinie."

Grupy samopomocowe...

... są dobrowolnym zgromadzeniem osób.
... są kręgami dyskusyjnymi osób w liczbie dającej się objąć wzrokiem (ok. 7 - 15),
... członkowie grupy sami ustalają jak często będą się spotykać i czemu będą poświęcone te spotkania,
... wymagają od swoich członków aktywnej i trwałej współpracy,
... z reguły nie są prowadzone ani przez specjalistów ani przez profesjonalistów,
... spotykają się regularnie w ustalonych terminach (np. raz na tydzień, na dwa tygodnie albo raz w miesiącu)

W trakcie wspólnych rozmów i w przypadku regularnie odbywających się spotkań grupy i poszczególni jej uczestnicy doświadczają ulgi i wsparcia od innych biorących udział w spotkaniu i uświadamiają sobie, że nie są pozostawieni sami sobie. Uczą się rozpoznawać trudności, żyć z nimi albo je pokonywać. Podstawą pracy w grupie stanowi wzajemna wymiana doświadczeń i informacji.

W grupach samopomocowych tworzonych przez ludzi dotkniętych chorobą albo poświęconych zagadnieniom zdrowotnym członkowie dzielą się informacjami np. o możliwości leczenia danej przypadłości, lekach czy działaniach ubocznych; dyskutuje się tutaj także o prawach osób z wysoką grupą inwalidztwa, ubezpieczeniu zdrowotnym i chorobowym, o możliwościach pielęgnacji.

Cele grup samopomocowych

D kogo skierowane są grupy ?

Do osób, które:

·         chcą poznać lepiej siebie

·         chcą wiedzieć, jak widzą ich i czują inni ludzie

·         chcą mieć poczucie, że decydują o losach swojego życia

·         chcą czuć się pewnie i bezpiecznie w kontaktach z innymi

·         przeżywają lęki społeczne i niskie poczucie wartości w relacjach z ludźmi

·         nie radzą sobie ze swoją złością i innymi emocjami w kontakcie z ludźmi

·         są zrezygnowane i apatyczne oraz obawiają się innych w kontaktach

·         obawiają się nowego środowiska i zmian w otoczeniu

·         mają blokady w realizowaniu swoich celów i ujawnianiu potencjału

Nadrzędnym celem członków grup samopomocowych jest pomoc samym sobie w kręgu osób dotkniętych takim samym problemem.

Cele grupy samopomocowej ustalają sami jej uczestnicy i zawsze mogą je zmienić.

Różnym grupom samopomocowym przyświecają różne cele. Na przykład członkowie grup samopomocowych poświęconych uzależnieniom chcą pozostać przede wszystkim "czyści", podczas gdy członkowie grup z zakresu chorób przewlekłych będą się starać nauczyć się żyć z takim schorzeniem i zdobyć jak najszerszą wiedzę na jego temat. Inne grupy chcą poprzez wspólne aktywne spędzanie czasu wolnego wyzbyć się samotności i wyjść z izolacji.

 

 

Co daje udział w grupie samopomocowej

Poprzez wspólną pracę w ramach grupy samopomocowej można łatwiej poradzić sobie z obciążeniami socjalnymi, psychicznymi i / lub będącymi wynikiem choroby.

Członkowie grup samopomocowych mogą ...
... wspierać się wzajemnie przy pokonywaniu trudności,
... zdobywać wiedzę na temat osobistej trudnej sytuacji,
... rozwijać nowe formy radzenia sobie z problemem,
... odrzucić izolację społeczną i fobie,
... przedsięwziąć wspólne działania,
... wytworzyć w sobie pewną siebie postawę w kontaktach z profesjonalistami (np. z lekarzami),
... stworzyć nowe perspektywy i życie wypełnić nową treścią oraz
... dodawać sobie wspólnie odwagi przy dochodzeniu swoich praw.

Wielu uczestników grup samopomocowych przyznaje z doświadczenia, że lepiej radzą sobie teraz z pokonywaniem trudności o podłożu psychicznym, społecznym i fizycznym. Często są bardziej samodzielni i pewni siebie w rozwiązywaniu swoich problemów niż inni w podobnych sytuacjach.

Różnice w porównaniu z innymi formami pomocy

Grupy samopomocowe powstają w wyniku świadomego i odpowiedzialnego zaangażowania osób dotkniętych danym problemem bądź ich bliskich. Motywacji należy upatrywać w woli dokonania zmian we własnym położeniu i wymiany doświadczeń z innymi ludźmi, którzy borykają się z takimi samymi problemami.

Członkowie grup samopomocowych porozumiewają się na płaszczyźnie bycia uwikłanym w zbliżoną sytuację i dzięki temu możliwe jest uzyskanie autentycznego zrozumienia. Osoby udzielające profesjonalnej pomocy nie będą w stanie tak szczerze zrozumieć osobę potrzebującą, ponieważ nie mogą odtworzyć problemu takiej osoby z perspektywy własnych przeżyć.

W przeciwieństwie do formy pomocy z zewnątrz (np. profesjonalna poradnia, terapia) samopomoc oznacza robienie czegoś dla siebie a nie w głównej mierze działanie na rzecz innych. Inicjatywy samopomocowe stanowią istotne uzupełnienie pomocy profesjonalnej w ramach opieki zdrowotnej i socjalnej. Wyrównują głównie braki socjo-psychologiczne.

Czego nie mogą dać grupy samopomocowe?

Pozytywnych efektów pracy w grupie nie da się odczuć z dnia na dzień. Upływa zwykle trochę czasu, zanim pojawią się pozytywne zmiany będące skutkiem aktywnej współpracy w grupie samopomocowej. Czasu takiego nie mają ci, którzy znajdują się w krytycznym położeniu. Ponadto gwałtowne stany kryzysowe jednostek mogą stanowić zbyt duże obciążenie dla całej grupy. Grupy samopomocowe nie są odpowiednim rozwiązaniem dla osób znajdujących się w głębokim kryzysie

Grupy samopomocowe nie zastąpią opieki medycznej czy psychoterapeutycznej; mogą ją natomiast skutecznie uzupełnić lub wesprzeć.

Ważne jest, aby członkowie grupy aktywnie i systematycznie brali udział w jej życiu. Powinna być zachowana równowaga pomiędzy braniem i dawaniem. Wszędzie tam, gdzie nie ma takiej gotowości, grupy samopomocowe nie mogą funkcjonować.

 

 

 

PROGRAM 12 KROKÓW

 

Wspólnota Anonimowych Alkoholików otworzyła nową erę samopomocy dzięki Programowi Dwunastu Kroków i przez wielu uznawana jest za jeden z fenomenów XX wieku.

 

Program Dwunastu Kroków
Proponowany przez Wspólnotę AA program zdrowienia wyłożony jest w "Dwunastu Krokach". Zachowaniu jedności Wspólnoty służy Dwanaście Tradycji. Podstawowe informacje na temat Wspólnoty zawiera Preambuła:

"Anonimowi Alkoholicy są wspólnotą mężczyzn i kobiet, którzy dzielą się nawzajem swoim doświadczeniem, siłą i nadzieją, aby rozwiązać swój wspólny problem i innym pomagać w wyzdrowieniu z alkoholizmu. Jedynym warunkiem uczestnictwa jest chęć zaprzestania picia. Nie ma w AA żadnych składek ani opłat, jesteśmy samowystarczalni poprzez własne, dobrowolne datki. Wspólnota AA nie jest związana z żadną sektą, wyznaniem, partią, organizacją lub instytucją; nie angażuje się w żadne publiczne polemiki; nie zajmuje stanowiska w jakichkolwiek sporach.

Naszym najważniejszym celem jest pozostawać trzeźwym i pomagać innym alkoholikom w osiągnięciu trzeźwości".

Powierzchowne zapoznanie się z treścią "Dwunastu Kroków" może nasunąć niektórym osobom podejrzenie, że są one podstępnie wciągane do jakiejś organizacji czy sekty religijnej. Tak mogą myśleć jedynie ci, którzy nie dostrzegli, że od uczestników Wspólnoty nie jest wymagana akceptacja jakiejś jednolitej koncepcji Boga ("Siły Większej od nas samych"). Po bliższym przyjrzeniu się łatwo zauważyć, że każdy może dokonać wyboru Boga "jakkolwiek Go pojmuje" i nikt spośród pozostałych uczestników Wspólnoty nie ma prawa niczego w tej kwestii narzucić. Jeden ze współzałożycieli AA - wyjaśnił tę kwestię pisząc m.in.: "ateistom i agnostykom powiedz dobitnie, że nie muszą przyjmować naszego pojmowania Boga. Niech zamiast Boga przyjmą jakąś sensowną, własną prawdę. Najważniejsze, aby oni wszyscy uwierzyli, że istnieje jakakolwiek siła większa od nich samych".

Bliższe i bardziej szczegółowe zaznajomienie się z Programem Dwunastu Kroków, znajomość literatury z nim związanej, a szczególnie osobisty udział w otwartych bądź zamkniętych spotkaniach (mityngach) grup AA, pozwalają stwierdzić, że proponowany program dostępny jest praktycznie dla każdego alkoholika (bez względu na jego wiek, wykształcenie, status społeczny czy wyznawaną religię). Program ułatwia uzyskanie wglądu w istotę uzależnienia oraz w samego siebie, umożliwia analizę swoich kontaktów interpersonalnych, wspiera w poznawaniu i wzbogacaniu potencjalnych możliwości własnego rozwoju oraz daje wskazówki, w jaki sposób można osiągnąć trzeźwość. Trzeźwość rozumiana jest w AA znacznie szerzej niż sama abstynencja, ponieważ obejmuje ona również zmieniony sposób myślenia, odczuwania siebie i innych oraz dojrzałe, a więc "trzeźwe" funkcjonowanie w życiu.

Cele sformułowane w "Dwunastu Krokach" realizowane są przez poszczególnych członków grup w sposób indywidualny i często odmienny, a "Kroki" proponują jedynie kolejność przeprowadzania analizy własnych doświadczeń i dokonywania zmian.

Krok Pierwszy ("Przyznaliśmy, że jesteśmy bezsilni wobec alkoholu, że przestaliśmy kierować własnym życiem") prowadzi do zmiany obrazu samego siebie z osoby panującej nad swoim piciem na osobę, która tego nie potrafi, skłania się do pogodzenia z ograniczeniami oraz do pozbycia się poczucia winy za coś, na co się nie ma w danym momencie wpływu. Ponieważ doświadczenie, oparte na wielu próbach samotnego poradzenia sobie z problemem alkoholowym uczy, że powrót do zdrowia bez wsparcia z zewnątrz nie jest możliwy, konieczne jest znalezienie Siły Wyższej, która mogłaby w tym pomóc (Krok Drugi - "Uznaliśmy, że Siła Większa od nas samych może przywrócić nam zdrowie"). Kolejnym działaniem musi być wyrażenie zgody na skorzystanie z tej pomocy (Krok Trzeci - "Postanowiliśmy powierzyć naszą wolę i nasze życie opiece Boga, jakkolwiek Go pojmujemy"). Następne czynności to przeprowadzenie analizy sytuacji powodujących lęk i poczucie winy oraz sporządzenie listy osób, do których żywiło się lub żywi nadal urazę (Krok Czwarty - "Zrobiliśmy gruntowny i odważny obrachunek osobisty"). Kolejny ruch to podzielenie się swoimi problemami z Siłą Wyższą i innymi ludźmi, a więc uwolnienie się od poczucia samotności i szansa na uzyskanie przebaczenia (Krok Piąty - "Wyznaliśmy Bogu i drugiemu człowiekowi istotę naszych błędów"). Po odpowiednim przygotowaniu (Krok Szósty - "Staliśmy się całkowicie gotowi, aby Bóg uwolnił nas od wszystkich wad charakteru") następuje zwrócenie się do Siły Wyższej z prośbą o pomoc w dokonywaniu zmian (Krok Siódmy - "Zwróciliśmy się do Niego w pokorze, aby usunął nasze braki"). Przygotowanie listy skrzywdzonych osób (Krok Ósmy - "Zrobiliśmy listę osób, które skrzywdziliśmy i staliśmy się gotowi zadośćuczynić im wszystkim") umożliwia naprawianie i wymazywanie wyrządzonych krzywd (Krok Dziewiąty - "Zadośćuczyniliśmy osobiście wszystkim, wobec których było to możliwe z wyjątkiem przypadków, gdyby zraniło to ich lub innych"). Krok Dziesiąty ("Prowadziliśmy nadal obrachunek osobisty, z miejsca przyznając się do popełnionych błędów") to zalecenie systematycznego powtarzania Kroków Czwartego i Piątego w celu zachowania równowagi emocjonalnej, gwarantującej kontynuację procesu zdrowienia. Podczas przerabiania Jedenastego Kroku ("Dążyliśmy, poprzez modlitwę i medytację, do coraz doskonalszej więzi z Bogiem, jakkolwiek Go pojmujemy, prosząc jedynie o poznanie Jego woli wobec nas oraz o siłę do jej spełnienia") następuje ugruntowanie, zapoczątkowanego w Trzecim Kroku, postanowienia o korzystaniu z pomocy Siły Wyższej. Krok Dwunasty ("Przebudzeni duchowo w rezultacie tych Kroków, staraliśmy się nieść posłanie innym alkoholikom i stosować te zasady we wszystkich naszych poczynaniach") jest ukoronowaniem prowadzonych działań, mówi o radości życia i dawaniu, bez oczekiwania czegokolwiek w zamian.

Program Dwunastu Kroków Anonimowych Alkoholików wyznacza więc kierunek i etapy procesu zmiany. Jego przebieg jest bardzo zbliżony do procesu psychoterapii i, podobnie jak ona, umożliwia zminimalizowanie lub usunięcie środkami psychologicznymi objawów choroby oraz uzyskanie korzystnych zmian w stanie zdrowia i zachowaniu. Po dokonaniu drobnych adaptacji znalazł on szerokie zastosowanie w ok. 200 innych grupach samopomocowych. Na świecie spotykają się m.in. grupy anonimowych: nikotynistów, hazardzistów, żarłoków, osób z problemami emocjonalnymi czy dłużników. Spotykamy również grupy anonimowych osób chorych na raka, osób z depresją, z cukrzycą, astmatyków, migrenowców itp. Wzorem Grup Rodzinnych Al--Anon powstały, oparte na tym samym programie, grupy Nar-Anon (bliscy narkomanów), Gam-Anon (bliscy hazardzistów), Work-Anon (bliscy pracoholików) itp.

Fakty te świadczą jednoznacznie o uniwersalności i popularności Programu Dwunastu Kroków.

 

 

 

 

ORGANIZOWANIE PRACY GRUPY SAMOPOMOCOWEJ

Załącznik nr 1

 

INTERNETOWE  GRUPY SAMOPOMOCY

Internetowe grupy wzajemnej pomocy mają takie same cele jak normalne grupy samopomocy, lecz specyficzną formę. Wymienianie się wsparciem w przestrzeni wirtualnej polega na operowaniu słowem pisanym. W zależności od formy grupy - chat, forum, lista email, grupa dyskusyjna - pisze się bądź krótkie i natychmiastowe odpowiedzi, bądź też dowolnej długości, wcześniej przygotowane listy.

Niewątpliwą zaletą jest to, że przestrzeń fizyczna, odległość, czas, nie stanowią przeszkody w kontakcie. Internetowe grupy samopomocowe są alternatywą dla osób, które nie mogą opuścić domu czy szpitala: dla chorych, niepełnosprawnych, opiekujących się dziećmi lub chorym krewnym, ale także dla każdego, kto podróżuje lub przebywa na wczasach. Wsparcie w Internecie jest dostępne 24 godziny na dobę każdego dnia i nocy, można z niego skorzystać siedząc wygodnie w swoim domowym fotelu lub w internetowej kafejce. Oczywiście, warunkiem jest posiadanie podstawowych umiejętności poruszania się w tym środowisku. W naszych polskich warunkach największą przeszkodą są wysokie opłaty za korzystanie z dostępu do Internetu.

Wydaje się, że zwłaszcza grupy dotykające wstydliwych problemów, tematów tabu, trudności, o których mówienie twarzą w twarz byłoby zbyt trudne - świetnie odnajdują się w internetowym środowisku. Dlatego też osoby cierpiące z powodu zaburzeń tożsamości płciowej, uzależnione od seksu, ofiary przemocy seksualnej - bardzo chętnie tworzą małe społeczności internetowe, dzięki którym wspierają się w bezpieczny, anonimowy sposób. Ale równie rewelacyjnie działają liczne grupy koncentrujące się wokół problemów uzależnień, a także te, dla osób cierpiących na rzadko spotykane choroby. Istnieją grupy online nie mającego swego odpowiednika w świecie rzeczywistym jak np. dla ofiar wypadków drogowych.

Niemal połowa badanych Amerykanów korzystających z grup wsparcia online korzysta jednocześnie z terapii indywidualnej, niemal 60% z terapii grupowej. Nikt nie próbuje ocenić skali tego zjawiska w Polsce.

Poziom troski o współuczestników w internetowych grupach jest niezwykły, o wiele łatwiej niż w realnym świecie rodzi się poczucie wspólnoty, pomimo wyłączenia z kontaktu aspektu cielesności albo właśnie dzięki temu. Uczestnik grupy online rozwija, niekiedy niezwykle szybko, poczucie przynależności do grupy i zaangażowania w jej życie. Zaczyna odczuwać ulgę, bo nie doświadcza już samotności, nie jest sam w swojej batalii o przezwyciężenie problemu. To poczucie "my", świadomość, że jest się częścią grupy i niewątpliwie anonimowość sprzyjają ujawnianiu się na forum - niezwykle szczeremu zgłębianiu swoich trudności, sukcesów i porażek. Wirtualne wsparcie nie ogranicza się do wymiany myśli - istnieją udokumentowane przypadki podjęcia leczenia przez uzależnionych od narkotyków, którzy jeden raz byli świadkami konwersacji między członkami wirtualnej grupy wsparcia. Ponadto uczestnicy grup wsparcia online traktują członków swojej grupy z wielką powagą i potrafią zmobilizować się do jak najbardziej konkretnej pomocy - kontaktu telefonicznego z potrzebującym kolegą/koleżanką, powiadomienia policji o zamiarze samobójczym czy groźbie przemocy, umożliwienia podjęcia leczenia, zorganizowania bezpiecznego noclegu i tymczasowego źródła dochodu, itd. Jest to najlepszym dowodem na to, że grupa wsparcia online nie jest dla jej bywalców tylko wirtualnym tworem, ale jak najbardziej realnym środowiskiem społecznym. Oparte na tekście społeczne relacje są prawdziwe dla zaangażowanych w nie osób i prowadzą dość często do spotkania twarzą w twarz lub kontaktów telefonicznych między ludźmi znającymi się z przestrzeni internetowej.

Uczestniczenie w rzeczywistej grupie wsparcia budzić może wiele obaw: to będzie przykre doświadczenie i tylko pogorszy mój stan, inni członkowie grupy będą narzucać swoje spojrzenie na przyczyny i sposób rozwiązania problemu, inni nie będą zdolni zidentyfikować się z moją sytuacją, poczuję się nawet jeszcze bardziej wyobcowany, będą ode mnie oczekiwać opowiadania o sobie, a ja nie jestem na to gotowy, kiedy nasłucham się jak inni mówią o swoich bolączkach i klęskach - wtedy zupełnie się załamię, a co jeśli mnie odrzucą, uznają za bezwartościowego, poddadzą krytyce?, itp.

Anonimowość kontaktu internetowego sprawia, że nie trzeba tak wiele ryzykować, każdy uczestnik grupy może po prostu "przyczaić się" i niezauważony obserwować to, co się dzieje. W momencie, gdy poczuje się już gotowy tworzy swoją wiadomość i przed jej wysłaniem ma jeszcze dowolną ilość czasu na jej przejrzenie i poprawienie. Takiego luksusu nie ma w komunikacji twarzą w twarz. W odróżnieniu od wzajemnej pomocy przebiegającej w czasie rzeczywistym, odpowiedzi są z reguły staranniej przygotowywane zanim będą wysłane. Są przemyślane, redagowane z większą pieczołowitością. Przeżycia i osobiste triumfy wyrażone w pisemnej formie mogą wydawać się mocniejsze i bardziej jasne niż podobne przesłania dzielone osobiście na mityngach. Poza tym, wiadomości można czytać wielokrotnie, można przeglądać zapisy dawniejszych wątków, co jest niezwykle atrakcyjne zwłaszcza dla nowicjuszy. Dzięki temu mogą oni zorientować się w specyfice działania grupy zanim podejmą decyzję o czynnym udziale. Spora liczba internautów pozostaje tylko w roli obserwatora na pewien okres czasu: kilka dni, tygodni a nawet wiele miesięcy. Część stałych bywalców grup online to właśnie "cisi słuchacze", nie zamieszczają swoich wpisów, nie odpowiadają na posty, a jednak całymi miesiącami uczestniczą w życiu grupy i być może nigdy nie zechcą się ujawnić. Jest to zjawisko warte refleksji - czy można czerpać "zysk" z rozmowy między innymi ludźmi będąc ukrytym obserwatorem? Może dla niektórych osób przygotowanie się do roli uczestnika grupy wsparcia wymaga długiego okresu czasu?

Uczestnikom grup wzajemnej pomocy w Internecie brakuje niektórych pomocnych elementów odnajdywanych w grupach rzeczywistych, takich jak: komunikacja ciała, uściśnięcie dłoni, patrzenie w oczy, przytulenie się czy objęcie, ludzka obecność, usłyszenie drżenia w czyimś głosie czy płaczu. Jednak grupy online także dostarczają wsparcia, informacji i poczucia przynależności. Spotkania w Sieci nie są zimne, czy bezosobowe jak można by pomyśleć, ludzie znajdują dzięki nim przyjaciół, wymieniają numery domowych telefonów, i martwią się jeśli "zbyt długo nie mieli o kimś wieści ".
Grupy online mają zazwyczaj bardziej luźną strukturę niż te działające lokalnie - brakuje wyraźnego lidera, pojawia się wiele zaimprowizowanych wątków tematycznych, mniejszy nacisk kładzie się na zasady. Wyjątkiem zdają się być grupy oparte na Programie 12 Kroków, które raczej wiernie naśladują scenariusz mityngu, trzymają się sprawdzonych metod i reguł.

Komunikacja online zrównuje ludzi - nie ma w niej żadnych wzrokowych zakłóceń : żadnych oznak społecznego statusu, wieku, ubrania, wagi, rasy, wyglądu. Każdy jest postrzegany przez pryzmat swoich słów i poglądów, i przez swoje emocje, jeśli decyduje się je ujawnić. Aby wyrażać emocje korespondenci używają często tzw. emotikonów: Smileuśmiech, Winkmrugnięcie okiem, :-0 zaskoczenie, (((imię))) przytulenie rozmówcy.

Dla osób, które przywykły do zasad obowiązujących na spotkaniach AA (lub w innych wspólnotach opartych na podobnym programie), a mianowicie do nieudzielania informacji zwrotnych i rad, Internet daje nowe możliwości wspierającego komunikowania się i rozwoju takich umiejętności. Tu bowiem zwrotne odpowiedzi, bardzo często przesycone emocjami, są na porządku dziennym tak jak okazanie zrozumienia, zaakceptowanie osoby, bycie z potrzebującym wsparcia w każdym dniu i dodawanie siły na przetrwanie kolejnego dnia i kolejnej nocy.... nauczenie , że każdy człowiek ma wartość - człowieka, bez względu na to, co zrobił i jak żył, bez względu na problemy i przeszłość, i że zawsze można zacząć wszystko od nowa

 

 

 

 

Witajcie!

Może niektóre/niektórzy z Was mnie pamiętają z wątku "Dlaczego samotność tak bardzo boli". Chcących lepiej poznać moją historię odsyłam właśnie tam. Od tamtej pory minęły ponad 2 miesiące wink

Postanowiłem stworzyć więc jeden wątek, gdzie moglibyśmy wzajemnie wspierać się w walce z samotnością. Dlaczego w walce? Bo trzeba działać! Ale od początku.

Jak było:

- odrzucenie przez znajomych
- nieodwzajemniona miłość - ciężko przeżyć to bez bratniej duszy
- brak wsparcia, zwodzenie, że "musimy się spotkać"
- gapienie się w listę znajomych na GG z nadzieją, że się ktoś odezwie
- początki depresji
- myśli samobójcze
- jednym słowem dno

Kiedy było bardzo źle - założyłem wątek tutaj. Zmobilizowało mnie to do działania...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin