07 Wyrażenia ilości w języku japońskim.pdf
(
98 KB
)
Pobierz
(anonymous)
Japoński/Wyrażenia ilości w języku japońskim
1
Japoński/Wyrażenia ilości w języku japońskim
Ilość w
języku japońskim
wyraża się zupełnie inaczej niż w językach europejskich.
Liczby
Zanim przejdziemy do bardziej skomplikowanych wyrażeń zobaczmy jak konstruuje się japońskie liczby.
Japończycy używają dwóch systemów - zapożyczonych z chińskiego liczb
on-yomi
, oraz liczb
kun-yomi
, przy czym
te drugie tylko do małych liczb.
Liczby
kun-yomi
• 1 -
一つ
(
ひとつ
hitotsu
)
• 2 -
二つ
(
ふたつ
futatsu
)
• 3 -
三つ
(
みっつ
mittsu
)
• 4 -
四つ
(
よっつ
yottsu
)
• 5 -
五つ
(
いつつ
itsutsu
)
• 6 -
六つ
(
むっつ
mutsu
)
• 7 -
七つ
(
ななつ
nanatsu
)
• 8 -
八つ
(
やっつ
yatsu
)
• 9 -
九つ
(
ここのつ
kokonotsu
)
• 10 -
十
(
とお
tō
)
Widać tu
つ
(
tsu
) na końcu liczb 1-9. Było ono dawnym japońskim licznikiem przedmiotów. Czytanie
kun-yomi
bez
つ
jest używane np. do formowania nazw dni (zobacz artykuł
Wyrażenia czasowe w języku japońskim
)
.
Istnieją też dalsze liczby
kun-yomi
, współcześnie używane jedynie w pewnych zwrotach, np.:
• 20. dzień miesiąca -
二十日
(
はつか
hatsuka
)
• 20 lat -
二十歳
(
はたち
hatachi
)
Liczby
on-yomi
Liczby
on-yomi
zostały zapożyczone z
języka chińskiego
i wyparły w znacznym stopniu liczby
kun-yomi,
m.in.
dlatego, że umożliwiają one łatwe formowanie bardzo dużych liczb.
Podobnie jak w
języku chińskim d
uże liczby są oparte na wielokrotnościach 10 000, nie zaś 1 000 jak w językach
europejskich.
Liczby te, a dokładniej odpowiednie
morfemy,
to:
• 1 -
一
(
いち
ichi
)
• 2 -
二
(
に
ni
)
• 3 -
三
(
さん
san
)
• 4 -
四
(
し
shi
), po 10
四
(
よん
yon
)
(przykład: juu yon - 14)
• 5 -
五
(
ご
go
)
• 6 -
六
(
ろく
roku
)
• 7 -
七
(
しち
shichi
, po 10
七
(
なな
nana
)
(przykład: juu nana - 17)
• 8 -
八
(
はち
hachi
)
• 9 -
九
(
きゅう
kyuu
), lub
九
(
く
ku
)
• 10 -
十
(
じゅう
juu
)
• 100 -
百
(
ひゃく
hyaku
)
Japoński/Wyrażenia ilości w języku japońskim
2
• 1 000 -
千
(
せん
sen
)
• 10 000 -
万
(
まん
man
)
• 100 000 000 -
億
(
おく
oku
)
• i dalsze liczby dla wyższych potęg 10 000.
Wielokrotności jednostek dziesiętnych tworzy się dodając licznik przed odpowiednią jednostką, np.:
• 20 -
二十
(
にじゅう
nijuu
)
• 50 -
五十
(
ごじゅう
gojuu
)
• 200 -
二百
(
にひゃく
nihyaku
)
• 500 -
五百
(
ごひゃく
gohyaku
)
• 2 000 -
二千
(
にせん
nisen
)
• 5 000 -
五千
(
ごせん
gosen
)
Pozostałe liczby tworzy się sklejając po kolei od wyższej jednostki dziesiętnej do niższej, np.:
• 14 -
十四
(
じゅうよん
juu yon
)
• 25 -
二十五
(
にじゅうご
nijuu go
)
• 106 -
百六
(
ひゃくろく
hyaku roku
)
• 110 -
百十
(
ひゃくじゅう
hyaku juu
)
• 208 -
二百八
(
にひゃくはち
nihyaku hati
)
• 210 -
二百十
(
にひゃくじゅう
nihyaku juu
)
• 567 -
五百六十七
(
ごひゃくろくじゅうなな
gohyaku rokujuu nana
)
• 1 234 -
千二百三十四
(
せんにひゃくさんじゅうよん
sen nihyaku sanjuu yon
)
• 4 567 -
四千五百六十七
(
よんせんごひゃくろくじゅうなな
yonsen gohyaku rokujuu nana
)
Nie jest to jednak pełny obraz - po pierwsze dla dużych liczb od 10 000 (
まん
man
) począwszy nie wolno omijać
jedynki - tak więc 10 000 to
一万
(
いちまん
itiman
), nie samo
万
(
まん
man
), 100 000 000 to
一億
(
いちおく
ichioku
) nie
億
(
おく
oku
) itd.
Po drugie 100 (
ひゃく
hyaku
), 1000 (
せん
sen
) i niektóre z liczników bardzo dużych liczb zaczynają się od
spółgłoski bezdźwięcznej i jako takie podlegają przekształceniom fonetycznym.
Szczegóły są opisane w artykule
Przekształcenia fonetyczne w języku japońskim
, tutaj dla podsumowania
tabelka:
• 100 -
百
(
ひゃく
hyaku
)
• 200 -
二百
(
にひゃく
nihyaku
)
• 300 -
三百
(
さんびゃく
sanbyaku
)
• 400 -
四百
(
よんひゃく
yonhyaku
)
• 500 -
五百
(
ごひゃく
gohyaku
)
• 600 -
六百
(
ろっぴゃく
roppyaku
)
• 700 -
七百
(
ななひゃく
nanahyaku
)
• 800 -
八百
(
はっぴあく
happyaku
)
• 900 -
九百
(
きゅうはく
kyuuhyaku
)
• 1 000 -
千
(
せん
sen
)
• 2 000 -
二千
(
にせん
nisen
)
• 3 000 -
三千
(
さんぜん
sanzen
)
• 4 000 -
四千
(
よんせん
yonsen
)
• 5 000 -
五千
(
ごせん
gosen
)
• 6 000 -
六千
(
ろくせん
rokusen
)
• 7 000 -
七千
(
ななせん
nanasen
)
• 8 000 -
八千
(
はっせん
hassen
)
• 9 000 -
九千
(
きゅうせん
kyuusen
)
Japoński/Wyrażenia ilości w języku japońskim
3
Liczniki
Liczb w zdaniu nie używa się jednak samodzielnie, a jedynie w połączeniu z odpowiednim
licznikiem.
Nie jest to
tak odmienne od języków europejskich jak mogłoby się na pierwszy rzut oka wydawać - wiele jednostek takich jak
waluty czy jednostki długości jest same z siebie licznikami, a więc ich użycie nie różni się od użycia w językach
europejskich, w językach europejskich zaś też często używa się liczników - np. pięć arkuszy papieru, trzy sztuki
bydła itd.
Licznikami technicznie rzecz biorąc są też już wprowadzone jednostki dziesiętne - 10, 100, 1000, 10 000, 100 000
000, itd.
Jednostki monetarne
Do popularnych walut należą niewątpliwie:
• jen -
円
(
えん
en
)
• euro -
ユーロ
yuuro
• dolar -
ドル
doru
Łączymy po prostu liczbę
on-yomi
z jednostką monetarną i otrzymujemy cenę wyrażoną w danej walucie, np.:
• 1000 jenów -
千円
(
せんえん
sen en
)
• 100 euro -
百ユーロ
(
ひゃくユーロ
hyaku yuuro
)
• 10 dolarów -
十ドル
(
じゅうドル
juu doru
)
• 32 jeny -
三十二円
(
さんじゅうにえん
sanjuu ni en
)
Jednostki metryczne
Jednostki metryczne tworzy się tak samo jak w językach europejskich - z prefiksu oznaczającego rząd wielkości oraz
z rodzaju jednostki. Są to oczywiście zapożyczenia z języków europejskich.
Najważniejsze prefiksy to:
• mili -
ミリ
miri
• centy -
センチ
senti
• kilo -
キロ
kiro
• mega -
メガ
mega
• giga -
ギガ
giga
Jednostki zaś to m.in.:
• gram -
グラム
guramu
• metr -
メートル
meetoru
• litr -
リットル
rittoru
• tona -
トン
ton
• bajt -
バイト
baito
• bit -
ビット
bitto
Tak więc skonstruowane już liczniki to:
• gram -
グラム
guramu
• miligram -
ミリグラム
miri guramu
• kilogram -
キログラム
kiro guramu
• metr -
メートル
meetoru
• kilometr -
キロメートル
kiro meetoru
• centymetr -
センチメートル
senti meetoru
• milimetr -
ミリメートル
miri meetoru
Japoński/Wyrażenia ilości w języku japońskim
4
• litr -
リットル
rittoru
• mililitr -
ミリリットル
miri rittoru
• tona -
トン
ton
• bit -
ビット
bitto
• bajt -
バイト
baito
• kilobajt -
キロバイト
kiro baito
• megabajt -
メガ バイト
mega baito
• gigabajt -
ギガバイト
giga baito
• itd.
Żeby dopełnić obrazu należy wspomnieć o tym, że samodzielne prefiksy mogą być używane do oznaczenia
jednostek o ile wynika to z kontekstu. Do szczególnie popularnych należą:
• centymetr -
センチ
senti
• kilometr -
キロ
kiro
• kilogram -
キロ
kiro
Czyli jednostki kilogram i kilometr można stosować w postaci skróconej tylko wtedy gdy jest jasne z kontekstu o
której mowa.
A przykładowe wyrażenia to:
• 5 gramów -
五グラム
(
ごグラム
go guramu
)
• 3 kilogramy -
三キログラム
(
さんキログラム
san kiro guramu
) lub
三キロ
(
さんキロ
san kiro
)
• 2 metry -
二メートル
(
にメートル
ni meetoru
)
• 3 kilometry -
三キロメートル
(
さんキロメートル
san kiro meetoru
) lub
三キロ
(
さんキロ
san kiro
)
• 10 gigabajtów -
十ギガバイト
(
じゅうギガバイト
juu giga baito
)
Czas
Jednostki czasu też są licznikami, np.:
• rok -
年間
(
ねんかん
nenkan
)
• godzina -
時間
(
じかん
jikan
)
• 2 lata -
二年間
(
にねんかん
ni nenkan
)
• 5 godzin -
五時間
(
ごじかん
go jikan
)
Czasu używa się w ten sposób tylko w znaczeniu pewnej wielkości. Wyrażenia typu
dwa lata temu
,
godzina ósma
rano
czy też
dwunasty stycznia
konstruowane są w inny, choć podobny, sposób.
Szczegółowo temat ten opisany jest w artykule
Wyrażenia czasowe w języku japońskim
.
Ludzie, zwierzęta, przedmioty
Potrafimy powiedzieć, że dany człowiek ma taki a taki wzrost, a jakiś przedmiot tyle a tyle kosztuje. Pozostaje
pytanie jak powiedzieć, że jest tyle a tyle ludzi, zwierząt czy przedmiotów.
Tutaj też należy użyć liczników. Trzy najważniejsze to:
• licznik ludzi -
人
(
にん
nin
)
• licznik zwierząt -
匹
(
ひき
hiki
)
• licznik przedmiotów -
個
(
こ
ko
)
Japoński/Wyrażenia ilości w języku japońskim
5
Liczenie ludzi
Licznik ludzi jest prosty w użyciu, ponieważ może być stosowany do wszystkich ludzi i nie licząc
よん
(
yon
) nie
podlega
modyfikacjom fonetycznym.
Wyjątkiem są tu jedynie wyrażenia "jedna osoba" i "dwie osoby", tworzone z
liczebnika
kun-yomi
i licznika
り
(
ri
) pochodzącego z dawnego japońskiego:
• jedna osoba -
一人
(
ひとり
hitori
)
• dwie osoby -
二人
(
ふたり
futari
)
• trzy osoby -
三人
(
さんにん
sannin
)
• cztery osoby -
四人
(
よにん
yonin
)
• pięć osób -
五人
(
ごにん
gonin
)
• itd.
Liczenie zwierząt
Licznik zwierząt podlega
modyfikacjom fonetycznym i
dla pewnych grup zwierząt istnieją bardziej odpowiednie
liczniki:
• duże zwierzęta -
頭
(
とう
tou
)
• ptaki -
羽
(
わ
wa
)
Tak więc:
• jedno niewielkie zwierzę -
一匹
(
いっぴき
ippiki
)
• dwa niewielkie zwierzęta -
二匹
(
にひき
nihiki
)
• trzy niewielkie zwierzęta -
三匹
(
さんびき
sanbiki
)
• jedno duże zwierzę -
一頭
(
いっとう
ittou
)
• dwa duże zwierzęta -
二頭
(
にとう
nitou
)
• trzy duże zwierzęta -
三頭
(
さんとう
santou
)
• jeden ptak -
一羽
(
いちわ
ichiwa
)
• dwa ptaki -
二羽
(
にわ
niwa
)
• trzy ptaki -
三羽
(
さんわ
sanwa
)
Liczenie przedmiotów
Liczników dla różnych rodzajów przedmiotów jest wiele i o ile użycie
個
(
こ
ko
) zostanie zwykle zrozumiane, nie
będzie to naturalny japoński.
Co ważniejsze to:
• długie przedmioty, np. ołówki -
本
(
ほん
hon
)
• płaskie przedmioty, np. "arkusze" papieru -
枚
(
まい
mai
)
• książki, "tomy" -
冊
(
さつ
satsu
)
• obuwie, "pary" -
足
(
そく
soku
)
• płyny, "szklanki", "filiżanki", "kufle" -
杯
(
はい
hai
)
• samochody i inny sprzęt -
台
(
だい
dai
)
• statki -
隻
(
せく
seki
)
• budynki -
軒
(
けん
ken
)
• ubrania -
着
(
ちゃく
chaku
)
Plik z chomika:
Schorch
Inne pliki z tego folderu:
romaji-kana sposob wpisywania w word'zie.pdf
(61 KB)
Mały słownik japoński-polski.doc
(127 KB)
język_japoński-metody_transkrypcji.7z
(11499 KB)
Japoński - Liczby, Pozdrowienia.doc
(27 KB)
japoński - fiszki kantanda. wordpress. com.pdf
(37 KB)
Inne foldery tego chomika:
Chiński
Język Czeski
Język Rosyjski
Język Słoweński
Język Turecki
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin