psychopatologia_ogolna.pdf

Psychopatologia ogólna

1. Świadomość

 w rozumieniu biologicznym – zdolność organizmów żywych do odbierania, rejestrowania i

zintegrowanego przetwarzania informacji, celowe reagowanie na bodźce

 świadomość człowieka = samoświadomość = poczucie przeżywania zjawisk psychicznych

 w rozumieniu humanistycznym – całe życie psychicznego

Prawidłowa świadomość określana jest też terminem „jasna”.

Zaburzenia ilościowe:

 senność patologiczna - wzmożona potrzeba snu, duży wysiłek woli, aby nie zasnąć

 półśpiączka (sen głęboki) – wygaszenie przytomności przy zachowanej reaktywności na

bodźce

 śpiączka – zniesienie wszelkiej reaktywności

Zaburzenia jakościowe

 przymglenie proste – zaburzenie spostrzegawczości, pojmowania świata zewnętrznego i

własnych przeżyć, dezorientacja co do własnej sytuacji, zubożenie motoryki, zobojętnienie

lub dysforia

 splątanie – niespójność wątków myślowych (inkoherencja), porozrywanie myśli, często

urojenia „dziania się”, zachowanie bezładne, podniecenie ruchowe aż do jaktacji

(bezładnego miotania się) ograniczonego do niewielkiej przestrzeni, np. łóżka, utrata

kontaktu intelektualnego i emocjonalnego z otoczeniem, zniesienie lub paradoksalne

wzmożenie reaktywności na bodźce zewnętrzne

 majaczenie – niepokój ruchowy, złudzenia i omamy ze wszystkich zmysłów, jednak głównie

wzrokowe

2. Orientacja – wiedza osoby, kim jest, gdzie się znajduje, co się z nią dzieje

 autopsychiczna – dotycząca własnej osoby

 allopsychiczna – dotycząca świata zewnętrznego (czasu, miejsca, otoczenia)

Zaburzenia orientacji – osłabienie zdolności do prawidłowej aktualizacji danych z otoczenia i

własnej osoby:

 spłycenie

 zniesienie

3. Nastrój – stan emocjonalny utrzymujący się dłuższy czas

 dostosowany do sytuacji

 dystymiczny – długo i w miarę jednostajnie utrzymujące się obniżenie nastroju miernego

stopnia

 obniżony (nieznacznie, umiarkowanie, znacznie)

 podwyższony (nieznacznie, umiarkowanie, znacznie)

 dysforyczny (gniewliwy)

4. Napęd – chęć podejmowania celowej aktywności

 prawidłowy

 osłabiony, osłupienie (stupor)

 wzmożony (pobudzenie)

 ruchy mimowolne (pląsawicze, dyskinezy, dystonie, tiki), stereotypie, perseweracje,

 kompulsje, negartywizmy (czynny i bierny), deficyt lub nadmiar ruchów dowolnych

5. Afekt – stan napięcia emocjonalnego

 modulacja prawidłowa, słabo modulowany

 napięty, sztywny, zalegający, nietrzymanie

 blady, stępiały

6. Emocje (lęk, złość,radość) – stan dominujący w danym momencie

 prawidłowo wyrażone

 nadmiernie wyrażone

 słabo wyrażone

 labilność (chwiejność)

 paratymia, paramimia, parafonia, katatymia

7. Popędy – najbardziej podstawowa forma zachowań człowieka i zwierząt –

samozachowawczy, seksualny, macierzyński, łaknienie

Popęd -> regulacja społeczna -> regulacja poprzez uczuciowość wyższą

Np. popęd seksualny regulowany poprzez normy społeczne (nie współżyjemy publicznie),

regulowany przez uczucie miłości (współżyjemy z osobą kochaną), do innych form zaspokajania

popędu niechętnie się przyznajemy, więc nie w pełni są one akceptowane społecznie

 prawidłowy

 osłabiony

 zniesiony

 wzmożony

8. Sfera wolicjonalna – umiejętność zdobycia się na aktywność lub powstrzymania się od

konkretnej aktywności, na przykład od używek

 prawidłowa

 osłabiona – u osób uzależnionych

9. Uwaga – zdolność do wykonywania konkretnej czynności poznawczej, na przykład

odbierania treści przekazywanej przez wykładowcę

 skupienie (prawidłowe, uwaga rozproszona, wielowątkowość) – zdolność do

skoncentrowania uwagi na konkretnym przekazie i do odfiltrowania niepotrzebnych

informacji, jak hałas za oknem

 przerzutowość (prawidłowa, lepkość) – zdolność do płynnej zmiany obszaru, na którym

skupiamy uwagę

10. Pamięć – zdolność do gromadzenia, przechowywania i odtwarzania informacji

 dawna

 świeża

 operacyjna

albo

 prawidłowa

 osłabiona

 luki pamięciowe

 wzmożona

11. Intelekt (norma II=85 do 115) – zdolność uczenia się (czytania, pisania, mówienia), analizy i

syntezy informacji, myślenia abstrakcyjnego, umiejętności społeczne

 prawidłowy dla wieku

 powyżej przeciętnej

 obniżony

Kategoria ICD-10 - upośledzenie – II - Wiek umysłowy

pogranicze (ociężałość) 84-70

F70 lekkie 69-50 11 - 9

F71 umiarkowane 49-35 8-6

F72 znaczne 34-20 5-3

F73 głębokie poniżej 20 poniżej 3

12. Osobowość – trwałe cechy charakteru i postaw człowieka

Normą jest, że pewne cechy charakteru u różnych osób są bardziej widoczne.

Znaczenie psychopatologiczne ma to wtedy, gdy cechy osobowości powodują cierpienie osoby lub

otoczenia albo trudności w kontaktach i funkcjonowaniu społecznym.

Zaburzenia osobowości uwidaczniają się jako problemy w procesach:

 poznawczych i myślenia o sobie i innych

 uczuciach – zakres, intensywność reagowanie emocjonalne

 zachowaniu - funkcjonowanie społeczne, w tym zawodowe i rodzinne

Osobowość może być:

 prawidłowa, nieprawidłowa (dyssocjalna, bierno - zależna, bierno – agresywna,

neurotyczna, charakteropatyczna)

 struktura zwarta, rozpad struktury (ambiwalencja, ambisentencja, ambitendencja)

Niektóre typy osobowości nieprawidłowej:

 paranoidalna – nadwrażliwość, podejżliwość, zaaferowanie wyjaśnianiem spisków,

nastawienie ksobne, brak zaufania do innych, skłonność do dochodzenia swoich racji w

sposób akceptowany społecznie na przykład wytaczając sprawy sądowe

 schizoidalna – zimny typ – oziębłość emocjonalna, obojętność na los innych, nadmierna

samoobserwacja

 dyssocjalna – dawniej psychopata, osobowość antyspołeczna – brak czułości, brak troski o

innych, nieodpowiedzialność, skłonność do agresji, niezdolność do utrzymania trwałych

związków, pogarda, łamanie praw innych, egocentryzm, nieumiejętność odraczania

gratyfikacji, nieuczenie się na błędach, mniejsze odczuwanie bólu, małe odczuwanie lęku

 niestabilna emocjonalnie typ impulsywny – niezdolność do kontrolowania złości,

nieprzewidywalność i labilność uczuć i zachowań

 niestabilna emocjonalnie typ z pogranicza – borderline – skłonność d wchodzenia w

intensywne i niestabilne związki, nieprzewidywalność, skłonność do samookaleczeń,

impulsywność

 histrioniczna – skłonność do dramatyzacji własnych zachowań, spłycenie uczuciowe,

egocentryzm, pragnienie ogniskowania na sobie uwagi otoczenia, skłonność do

manipulowania otoczeniem, skłonność do zachowań impulsywnych

 narcystyczna – brak empatii, potrzeba bycia podziwianym, pretensjonalność

 lękliwa – przeżywanie napięcia, nieśmiałość, strach przed negatywną oceną, bojaźliwość,

niepewność

 anankastyczna – obsesyjno kompulsywna – wątpliwości, niezdecydowanie, ostrożność,

drobiazgowość, sztywność poglądów , nadmierna troska o porządek i kontrolę nad

otoczeniem

 zależna – uległość, nadmierna potrzeba podporządkowania się, bycia pod stałą opieką,

przymus pozostawania z kimś w związku

13. Spostrzeganie – zdolność do rejestrowania zmysłami bodźców z otoczenia

 niezaburzone

 złudzenia – zafałszowanie spostrzeżeń do których osoba podchodzi krytycznie

 omamy (halucynacje) – doznawanie spostrzeżeń bez odpowiadających im objektów

zewnętrznych: słuchowe, w tym imperatywne, wzrokowe, czuciowe, węchowe

Omamy:

 prawdziwe – postrzegane w przestrzeni zewnętrznej, różne od wyobrażonych obrazów,

pozostają poza kontrolą świadomości, utrzymują się relatwnie długo

 rzekome – pseudohalucynacje – brak jednej lub wszystkich powyższych cech

 czynnościowe – doznawane tylko podczas doświadczania percepcji danych wrażeń, na

przykład głosy, gdy jest hałas

 ekstrakampalne – postrzeganie wydaje się poza obszarem zazwyczaj dostępnym zmysłom

człowieka, na przykład pacjent słyszy co dzieje się w innym mieście

 elementarne – proste – błyski, trzaski, pstryknięcia

 hipnagogiczne – przed zaśnieciem

 hipnopompiczne – podczas budzenia się

 imperatywne – o charakterze nakazów

 słuchowe w trzeciej osobie – charakterystyczne dla schizofrenii omamy słuchowe

komentujące

 z odbicie – percepcja prawdziwego bodźca wywołuje omamy z innego zmysłu

14. Myślenie

 prawidłowe

 zaburzenia toku przepływania myśli:

 - ilościowe : przyspieszenie, zwolnione, otamowania, zahamowanie

 - jakościowe: splątanie

 zaburzenia treści (urojenia, fałszywe sądy i przekonania nie mające odzwierciedlenia w

rzeczywistości, nie poddające się krytycznej ocenie nawet przy oczywistych dowodach

błędności)

Podstawowe rodzaje urojeń:

 pierwotne – wynikające bezpośrednio z psychopatologii

 wtórne – w wyniku innych zaburzeń psychicznych (na przykład winy w depresji,

wielkościowe w manii)

 urojeniowe interpretowanie otoczenia,

 prześladowcze,

 wielkościowe,

 posłannictwa,

 grzeszności,

 winy

 autochtoniczne – przekonanie, że określone osoby to ktoś inny, niż wskazywał by na to ich

wygląd (zespół Capgrasa – osoby wyglądające znajomo tak na prawdę są obce; zespół

Fregoliego – przekonanie, że osoby obce, na prawdę są znajomymi)

 choroby pasożytniczej (zespół Ekomba)

 hipochondryczne

 oddziaływania

 ksobne

 nihilistyczne

 zakochania – przekonanie pacjenta, że inna osoba jest w nim zakochana

 niewierności małżeńskiej, na przykład u przewlekłych alkoholików – zespół Otella

15. Krytycyzm – zdolność do prawidłowej oceny siebie lub otoczenia

 prawidłowy

 osłabiony

 zniesiony

16. Uczuciowość wyższa (miłość, patriotyzm, przyjaźń)

 zachowana

 osłabiona, zubożona

 zniesiona

Niektóre zespoły psychopatologiczne:

 Cotarda – szczególnie ciężka depresja z urojeniami nihilistycznymi i hipochondrycznymi,

pacjent może na przykład uważać, że nie żyje, że jego organy nie pracują, że się rozpada

 Couvarda – występuje u partnerów kobiet w ciąży i polega na występowaniu objawów

ciąży: nudności, wymioty, bóle brzucha, wzmożone łaknienie. zaburzenia nie mają

charakteru urojeń

 Diogenesa – gromadzenie bezużytecznych przedmiotów, śmieci, zaniedbywanie porządku

 Gansera – zespól reaktywny na przykład u więźniów – dawanie przybliżonych ale błędnych

odpowiedzi, długie i „skupione” zastanawianie się nad odpowiedzią

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: