LESZEK MAGIERA, ROBERT WALASZEK MASA� SPORTOWY Z ELEMENTAMI ODNOWY BIOLOGICZNEJ : Krak�w 2003 Recenzenci: Prof. dr hab. Tadeusz Kasperczyk Dr n.med. Emil Staszk�w Copyright by Wydawnictwo BIOSPORT, Krak�w 2003 Wszystkie prawa zastrze�one. Przedruk i reprodukcja w jakiejkolwiek postaci ca�o�ci lub cz�ci ksi��ki bez pisemnej zgody wydawcy s� zabronione. Ryciny: Projekt ok�adki: Zdj�cia: Wojciech Pir�g Wojciech Pir�g Maciej Ka�u�a ISBN 83 - 917610 - 0 - 2 Wydawnictwo: BIOSPORT Krak�w, ul. Siemaszki 41/21 tel/fax (012) 266 09 09, tel. (012) 648 21 60 Druk i oprawa: Zak�ad Graficzny �Colonel" Krak�w, ul. D�browskiego 16 Sk�ad komputerowy i na�wietlanie: �Grafton" Krak�w, ul. Gda�ska 18a SPIS TRE�CI PRZEDMOWA............................................................................................ 11 WST�P......................................................................................................... 15 1. Anatomiczno-fizjologiczne podstawy masa�u sportowego.................. 17 1.1. Sk�ra i tkanka podsk�rna.........................................................................17 1.2. Ko�ci, stawy i elementy oko�ostawowe .....................................................18 1.3. Mi�nie i elementy oko�omi�niowe..........................................................23 1.4. Uk�ad kr��enia............................................................................................30 1.5. Uk�ad nerwowy...........................................................................................39 1.6. Uk�ad oddechowy........................................................................................44 1.7. Uk�ad endokrynologiczny..........................................................................47 2. Teoria klasycznego masa�u sportowego...............................................53 2.1. Cel i zadania masa�u sportowego .............................................................53 2.2. Zasady i warunki stosowania masa�u sportowego..................................53 2.2.1. Zasady...................................................................................................53 2.2.2. Warunki................................................................................................54 2.2.3. Dawkowanie si�y bod�ca w masa�u......................................................55 2.2.4. Gabinet masa�u.....................................................................................56 2.2.5. �rodki po�lizgowe do masa�u..............................................................57 2.2.6. �rodki wspomagaj�ce masa�................................................................57 2.3. Techniki masa�u sportowego ....................................................................60 2.3.1. Technika g�askania................................................................................60 2.3.2. Technika rozcierania ............................................................................61 2.3.3. Technika ugniatania .............................................................................62 2.3.4. Technika oklepywania..........................................................................63 2.3.5. Technika wibracji..................................................................................65 2.3.6. Technika wa�kowania............................................................................66 2.3.7. Technika wyciskania............................................................................67 2.3.8. Technika mieszania..............................................................................67 2.3.9. Technika rolowania..............................................................................67 2.3.10. Technika roztrz�sania..........................................................................67 2.3.11. Technika funkcjonalna.......................................................................67 2.3.12. Inne techniki.......................................................................................68 3 2.4. Wp�yw klasycznego masa�u sportowego na organizm ...........................69 2.4.1. Wp�yw masa�u na sk�r�........................................................................69 2.4.2. Wp�yw masa�u na stawy i aparat wi�zad�owy......................................69 2.4.3. Wp�yw masa�u na tkank� ��czn� .........................................................70 2.4.4. Wp�yw masa�u na mi�nie...................................................................70 2.4.5. Wp�yw masa�u na uk�ad kr��enia.........................................................70 2.4.6. Wp�yw masa�u na uk�ad nerwowy........................................................71 2.4.7. Wp�yw masa�u na uk�ad oddechowy...................................................71 2.4.8. Wp�yw masa�u na uk�ad moczowy.......................................................72 2.4.9. Wp�yw masa�u na uk�ad pokarmowy...................................................72 2.5. Wskazania i przeciwwskazania do masa�u sportowego.........................72 3. Metodyka klasycznego masa�u sportowego.........................................75 3.1. Masa� grzbietu ...........................................................................................75 3.2. Masa� kr�gos�upa.......................................................................................83 3.3. Masa� grzbietu w ca�o�ci...........................................................................93 3.4. Masa� karku i obr�czy barkowej..............................................................93 3.5. Masa� klatki piersiowej ...........................................................................110 3.5.1. Masa� klatki piersiowej w pozycji le�enia ty�em............................... 110 3.5.2. Masa� klatki piersiowej w pozycji siedz�cej...................................... 119 3.6. Masa� pow�ok brzusznych........................................................................124 3.7. Masa� ko�czyny g�rnej............................................................................129 3.7.1. Masa� palc�w...................................................................................... 129 3.7.2. Masa� strony grzbietowej r�ki ........................................................... 132 3.7.3. Masa� strony d�oniowej r�ki............................................................... 134 3.7.4. Masa� stawu nadgarstkowego............................................................ 137 3.7.5. �wiczenia i mobilizacje po masa�u r�ki ............................................ 139 3.7.6. Masa� przedramienia.......................................................................... 142 3.7.7. Masa� stawu �okciowego.................................................................... 146 3.7.8. Masa� ramienia .................................................................................. 150 3.7.9. Masa� mi�nia naramiennego i stawu ramiennego ............................ 154 3.7.10. Masa� ko�czyny g�rnej w ca�o�ci.................................................... 158 3.7.11. �wiczenia i mobilizacje po masa�u staw�w �okciowego i ramiennego................................................................................... 158 3.8. Masa� ko�czyny dolnej.............................................................................159 3.8.1. Masa� palc�w..................................................................................... 159 3.8.2. Masa� �r�dstopia................................................................................ 160 3.8.3. Masa� strony grzbietowej stopy.......................................................... 162 3.8.4. Masa� strony podeszwowej stopy....................................................... 164 3.8.5. Masa� stawu skokowego.................................................................... 166 3.8.6. �wiczenia i mobilizacje po masa�u stopy........................................... 168 3.8.7. Masa� przedniej strony podudzia........................................................ 170 3.8.8. Masa� stawu kolanowego................................................................... 172 3.8.9. Masa� przedniej strony uda................................................................ 177 3.8.10. Masa� przedniej strony ko�czyny dolnej w ca�o�ci ......................... 181 3.8.11. Masa� strony podeszwowej stopy.................................................... 181 3.8.12. Masa� �ci�gna Achillesa .................................................................. 183 3.8.13. Masa� tylnej strony podudzia........................................................... 186 3.8.14. Masa� do�u podkolanowego............................................................. 189 3.8.15. Masa� tylnej strony uda ................................................................... 189 3.8.16. Masa� po�ladka................................................................................ 190 3.8.17. Masa� tylnej strony ko�czyny dolnej w ca�o�ci............................... 194 3.8.18. Masa� stawu biodrowego................................................................. 195 3.8.19. �wiczenia i mobilizacje po masa�u staw�w kolanowego i biodrowego.................................................................................... 197 3.8.20. Masa� ko�czyny dolnej w ca�o�ci..................................................... 197 3.9. Masa� tylnej strony tu�owia.....................................................................199 3.9.1. �wiczenia i mobilizacje po masa�u tylnej strony tu�owia..................201 3.10. Masa� ca�ego cia�a...................................................................................210 4. Klasyczny masa� sportowy w wybranych dyscyplinach sportowy...
januszernest