ocenianie niedosłuch).docx

(221 KB) Pobierz

Problem oceniania ucznia z niedosłuchem.

Kontrola i ocena pracy uczniów jest bardzo ważna. Spełnia funkcję dydaktyczną, wychowawczą i informacyjną. Ocenianie ma za zadanie również aktywizować uczniów i wyrabiać u nich nawyki do systematycznej pracy. Rodziców dzieci informuje o postępach w nauce.

Problem oceny uczniów pełnosprawnych jest dość obszernie opracowany w literaturze pedagogicznej. Natomiast bardzo rzadko zajmowano się nim w stosunku do uczniów niepełnosprawnych w tym do dzieci z wadą słuchu, uczących się w szkole masowej.

Badania przeprowadzone przez J. Baran (1995) dotyczyły oceniania uczniów głuchych w szkołach specjalnych. Uzyskany materiał empiryczny pozwolił dać odpowiedź na pytanie, co należy brać pod uwagę przy ocenianiu dzieci głuchych. Wiele z tych czynników można zastosować w stosunku do oceny dzieci z wadami słuchu w szkole masowej.

Do najważniejszych elementów, czynników wchodzących w skład oceny należy zaliczyć:

1. Aktywność ucznia na lekcjach.

W przypadku ucznia z niedosłuchem jego aktywność jest wystawiona na ciężką próbę. Wiąże się ze stopniem onieśmielenia, różnego rodzaju zahamowaniami, ale przede wszystkim jest zależna od tego, czy dziecko łatwo nawiązuje kontakty z rówieśnikami. Nauczyciel powinien starać się maksymalnie aktywizować ucznia na lekcjach. W ten sposób ułatwi uczniowi zrozumienie i przyswojenie treści programowych.

2. Wkład pracy ucznia.

Możliwości poznawcze oraz utrudnione przyswajanie materiału przewidzianego programem spowodowane niedosłuchem sprawia, że uczeń taki musi włożyć wiele wysiłku, aby opanować nowe wiadomości.

3. Zainteresowanie przedmiotem.

Element ten świadczy głównie o stosunku ucznia do nauki. Należy zwrócić uwagę, iż zainteresowanie przedmiotem nauczania może być uwarunkowane stopniem jego trudności, a także poziomem intelektualnym dziecka z niedosłuchem oraz zasobem językowym i sprawnością językową. Szczególnie trudnymi przedmiotami dla ucznia z wadą słuchu są przedmioty humanistyczne. Chociaż bywa też, że trudności te dotyczą tylko przedmiotów ścisłych. Uczeń łatwiej uczy się przedmiotów, których treści w dużym stopniu są realizowane metodami oglądowymi ( np. fizyka, chemia, biologia ).

4. Systematyczność i pilność.

Są to te cechy charakteru dziecka, na które ubytek słuchu nie ma większego wpływu. Biorąc te cechy pod uwagę, nauczyciel ma możliwość jednakowego traktowania ucznia słyszącego i ucznia z niedosłuchem.

5. Staranność i samodzielność w wykonywaniu zadań.

Uczeń z niedosłuchem, uczący się w szkole masowej wymaga dodatkowych wyjaśnień, pomocy ze strony nauczyciela. Stąd też jego samodzielność na lekcjach może wyglądać różnie. Dlatego potrzebne mu są słowa zachęty, otuchy, a przede wszystkim naprowadzenia na właściwą odpowiedź. Zdarza się, że taki uczeń zna odpowiedź pod kątem rzeczowym, ale jest mu trudno sformułować ją słownie.

6. Wiadomości i umiejętności.

Są one zasadniczym przedmiotem oceny ucznia. Opanowanie programu szkoły masowej jest niewątpliwie bardzo trudne dla ucznia niesłyszącego. Osiąganie odpowiednich wyników nauczania zgodnych z programem, napotyka u nich na trudności. Nauczyciel powinien dokonać pewnej selekcji materiału nauczania, którego dziecko z niedosłuchem musi się nauczyć. Chodzi tu o przyswojenie podstawowych wiadomości, a tym samym przyczynienie się do jego ogólnego rozwoju. A. Korzon proponuje oceniając ucznia z niedosłuchem przyjąć za główny element oceny jego stosunek do nauki. Oczywiście wiadomości i umiejętności są równie ważne, ale w przyszłości ważniejsza będzie ukształtowana postawa wobec pracy, obowiązków poprzez właściwe wychowanie. Bardzo ważne jest u takiego ucznia rozbudzenie w nim różnych zainteresowań, aktywności i samodzielności. Pracowitość, pilność, systematyczność może mu w życiu wyrównać braki w zakresie sprawności intelektualnych.

Przy wystawianiu oceny uczniowi z wadą słuchu nauczyciela obowiązuje dobra znajomość tego ucznia, charakteru jego kalectwa i wynikających z tego utrudnień rozwojowych. W ocenach dziecka niepełnosprawnego powinny przeważać oceny pozytywne, gdyż tylko takie spełniają funkcję rewalidacyjną. Ocena negatywna nie dynamizuje ucznia do nauki, ale jeszcze bardziej go onieśmiela i utwierdza w braku wiary we własne siły. Tym samym taka ocena nasila u ucznia z niedosłuchem kompleks niepełnosprawności. Nauczyciel może postawić takiemu uczniowi ocenę negatywną, jeśli jest on świadomy tego, wie za co ją otrzymał i uzyskał od nauczyciela informacje jak ma ją poprawić.

Podsumowując problem oceniania ucznia z niedosłuchem w szkole masowej należy zwrócić uwagę na fakt, iż ocenianie takiego ucznia ma spełniać nie tylko funkcję dydaktyczną, ale przede wszystkim wychowawczą i rewalidacyjną. Właściwe ocenianie ma ogromny wpływ na powodzenie ucznia z wadą słuchu w szkole masowej lub przyczynia się do jego braku oraz różnych trudności.

Opracowała

mgr Halina Lenart

Oto kilka wskazówek do pracy z uczniem niedosłyszącym rozpoczynającym naukę w szkole masowej o których powinien pamiętać każdy nauczyciel:

a. należy zaspokoić potrzebę bezpieczeństwa ucznia w klasie poprzez:

· poznanie interakcji w grupie

· poznanie osobowości ucznia

· poznanie jego możliwości i umiejętności

b. należy poznać mocne i słabe strony dziecka, a szczególnie mocne strony, by stało się to źródłem samoakceptacji dziecka

c. w pracy z uczniem niedosłyszącym należy stosować pozytywne pochwały i nagrody

d. jeżeli chcemy zastosować upomnienia, nagany musimy upewnić się czy zrozumiało za co otrzymało upomnienie

e. poprzez interakcje społeczne kształtować odpowiednie wzory zachowań

f. stale informować rodziców o postępach i porażkach dziecka, wspólnie poszukiwać nowych rozwiązań

Włączanie dzieci i młodzieży niepełnosprawnej do kształcenia i wychowania razem z dziećmi i młodzieżą pełnosprawną w przedszkolach, szkołach ogólnodostępnych lub organizujących oddziały integracyjne uczy sprawnych uczniów tolerancji dla drugiego człowieka, solidarności i demokracji w odniesieniu do niepełnosprawnych koleżanek i kolegów.
Po obserwacji dzieci niepełnosprawnych uważam, iż są to osoby dysponujące wielką siłą i wewnętrzną mocą, która musiała się wykształcić, aby pokonać własne trudności i nieprzystosowania. Pamiętajmy, że takim uczniom jest trudniej pokonać problemy codzienności.

1. Wieloaspektowa ocena osiągnięć ucznia obejmująca wiedzę, umiejętności, systematyczność, aktywność i która poza informacją wspiera rozwój i pozytywnie motywuje do nauki.

Ważną rolę stanowią arkusze lub zeszyty obserwacji, w których na bieżąco odnotowujemy zachowania i postępy w różnych sferach.

Ocena postępów dziecka dokonywana jest w płaszczyźnie indywidualnej tzn. co dziecko osiągnęło w stosunku do siebie, a nie w odniesieniu do innych. Obserwacji dokonują również rodzice, których opinie uwzględniane są przy ocenianiu.

OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ SZKOLNYCH UCZNIA Z WADA SŁUCHU

Przy ocenie wiadomości i umiejętności ucznia niedosłyszącego uwzględniamy jego indywidualne możliwości, dokonujemy selekcji materiału nauczania i dostosowujemy podstawowe wymagania edukacyjne do możliwości psychofizycznych ucznia ( poziomu rozwoju mowy, umiejętności przekazywania zdobytych wiadomości). Należy bardziej doceniać własną aktywność i wk lad pracy ucznia, a także jego stosunek do obowiązków szkolnych. Najtrudniejsze dla ucznia niedosłyszącego są przedmioty humanistyczne, j. polski, historia, j. obcy.

W opanowaniu języka polskiego problemy są w porawnej pisowni, w opanowaniu gramatyki, składni i ćwiczeniach stylistycznych. Dziecko nie jest w stanie czytać i zrozumieć treści obszernych lektur szkolnych

W ocenach takiego dziecka powinny przeważać oceny pozytywne, pochwały, nagrody. Oceny negatywne pogłębiają jego bierność i brak wiary we własne możliwości.

RADY DLA NAUCZYCIELI

1. Należy stworzyć właściwa atmosferę wokół dziecka z wadą słuchu, zwalczać przejawy złośliwości ze strony dzieci, jak też niepożądane odruchy współczucia.

2. Należy zadbać o spokój i ciszę w klasie- eliminować zbędny hałas dochodzący z zewnątrz, ponieważ utrudnia to dziecku rozumienie poleceń nauczyciela i wypowiedzi innych uczniów. Nauczyciel powinien wiedzieć, że aparat słuchowy pomaga dziecku, ale nie przywraca prawidłowego słyszenia.

Wzmacnia natomiast głos rozmowy oraz wzmacnia przypadkowe dźwięki otoczenia z klasy, zza okna.

3. Należy mówić do dziecka wyraźnie, używając normalnego głosu i intonacji, unikając gwałtownych ruchów czy nadmiernej gestykulacji,gdyż dziecko z wadą słuchu odczytuje mowę całego człowieka, który do niego mówi.W czasie mówienia do uczniów w miarę możliwości stoimy przed niedosłyszącym.

4. Dziecko siedzi w pierwszej lub drugiej ławce najlepiej ze zdolnym, zrównoważonym emocjonalnie, chętnie pomagającym dzieckiem.

5.W czasie lekcji używamy jak najczęściej pomocy wizualnych i tablicy, aby dziecku ułatwić zapamiętywanie nowego tematu.

6.Podczas sprawdzianów uczeń powinien mieć więcej czasu na udzielenie odpowiedzi z uwagi na wolniejsze tempo pracy. Wszystkie pytania dziecko otrzymuje na piśmie.

7. W dyktandach należy dyktować całe zdania, jeżeli są krótkie. Nie dyktujemy pojedyńczych słów. Pisanie dyktand można traktować jako formę indywidualizacji pracy z uczniem.

8.Nie każde dziecko z wadą słuchu może nauczyć się śpiewu, ale potrafi

--opanować tekst piosenki

--odtworzyć rytm piosenki na instrumentach perkusyjnych

-- różnicować rodzaj instrumentu i barwę głosu.

9. Przy ocenianiu dziecka z odpowiedzi należy brać pod uwagę wkład włożony w przyswojenie wiadomości. Ocena pozytywna bardzo mobilizuje dziecko do dalszej nauki.

10. Oceniając wypowiedzi pisemne, a szczególnie prace klasowe, dyktanda, nie należy obniżać oceny ze względu na błędy spowodowane niedosłuchem.

11.Należy indywidualizować zadania na lekcji, dostosować wymagania edukacyjne do jego możliwości.

12. Aby praca z dzieckiem niedosłyszącym była w pełni efektywna ależy systematycznie współpracować z domem rodzinnym ucznia i traktować rodziców jako partnerów w trudnym procesie nauczania i wychowania.