Cherryh Carolyn Janice - Tristan 03 - Forteca sów.doc

C. J. CHERRYH

FORTECA SÓW

(FORTRESS OF OWLS)

TŁUMACZYŁ DARIUSZ KOPOCIŃSKI

Zysk i S-ka

2001

Dla mojej redaktorki Caitlin,

        której wiara i entuzjazm towarzyszyły powstawaniu

        niniejszej książki.

        Dla Jane, która cierpliwie czytała poszczególne

        wersje, oraz dla Beverly, której dziełem jest

        rozrastający się leksykon.

        Wszystkim Wam dziękuję

Wstęp

        Istnieją czary. Jest też magia. Oraz czarna magia. Wszystkie one różnią się od siebie - tak było i tak już pozostanie.

        Przed dziewięcioma wiekami w pewnej wieży, w miejscu o nazwie Galasjen, książę imieniem Hasufin Heltain żył w niepojętym strachu przed śmiercią. Ów strach odciągnął go od uczciwych studiów nad istotą czarów, a poprowadził ku posępniejszym praktykom czarnej magii.

        Mauryl Gestaurien, ucząc go rzemiosła, zauważył, że zgłębia on wiedzę z zakazanej dziedziny, sprowadził więc sprzymierzeńców z krain baśniowej północy... Ci nie musieli uczyć się magii, gdyż była ich wrodzoną zdolnością. Tak oto pojawiło się pięciu lordów Sihhe.

        Rozgorzała bitwa, w której nie tylko Hasufin poniósł klęskę; zginęli także starożytni Galasjeni, a wraz z nimi wszelkie ich dzieła. Po pięknym grodzie pozostała jedynie wieża - siedziba Mauryla.

        Ynefel, jak ją nazwały późniejsze pokolenia, otoczona zewsząd Lasem Marna, zdobyła sobie sławę nawiedzonego zakątka. Z jej murów spoglądały przerażające, nie naruszone zębem czasu wizerunki zaginionych mieszkańców Galasjen. Mijały stulecia, a Mauryl wciąż sprawował stamtąd swoją władzę, od czasu do czasu interweniując w sąsiedzkich zatargach.

        Lordowie Sihhe wzięli w posiadanie ziemie południa... nie zamieszkane bynajmniej przez Galasjenów - ci podzielili los Ynefel - ale przez innych przybyszów, zwłaszcza tych z rasy Ludzi, którzy napłynęli ukradkiem z północy. Sihhijczycy ujarzmili kraj, zdobywali i budowali, podbijali i zmieniali wszystko, co było dziełem Galasjenów, nagradzając lojalnych podwładnych włościami i stanowiskami.

        Długowieczność Sihhijczyków pozwoliła pięciu pełnoprawnym członkom tego rodu żyć wiele lat. Pozostawili oni po sobie wśród tubylczych plemion nieliczne potomstwo półkrólów. Podczas gdy sihhijscy spadkobiercy zasiadali na tronie w Althalen, grodzie pozbawionym obwarowań, królestwo Ludzi szybko rosło w siłę. Na ziemiach sąsiadujących z włościami Ynefel rozwijało się osadnictwo.

        Mauryl, nie napastowany przez nikogo pan nawiedzonej wieży Ynefel, bądź to za sprawą czarów, bądź daru natury wiódł długie życie, dłuższe nawet od żywota samych Sihhijczyków. Był świadkiem zmian i złowróżbnych przetasowań władzy, w miarę jak sihhijska krew i zarazem ich wrodzona magia słabły w linii następców Najwyższych Królów. Świetność dawno minionych królestw wspominały już tylko Cienie snujące się po uroczyskach. Takie jak Cień Hasufina Heltaina.

        Pewnego dnia za panowania półkróla Elfwyna, w hołdowniczym kraju Amefel, w sihhijskiej stolicy, królowa porodziła martwe dziecię. Pogrążyła się w żałobie, lecz jakaż zapanowała radość, kiedy cudownym zrządzeniem losu dziecina złapała oddech i ożyła - rozbudzona, w mniemaniu władczyni, dzięki magii i matczynej miłości.

        Królowa bardzo się cieszyła z tego wspaniałego daru, jednak owo drugie życie nie było takie jak pierwsze. W rzeczywistości nie zawdzięczała niczego przyrodzonej sihhijskiej magii: to najczarniejsza z mocy tchnęła ducha w ciało martwego noworodka, ducha nie wywodzącego się ani z jej rodu, ani z rodów Ludzi. Sam Hasufin Heltain wstąpił bowiem w dziecko, żądny życia i władzy.

        I oto niedorosły Hasufin zagnieździł się w samym sercu sihhijskiej arystokracji, gdy tymczasem mogący go rozpoznać Mauryl ciągle tkwił w swej pustelni. Rzadko wędrował do Althalen, ponieważ ostatecznie zaczął odczuwać piętno minionych wieków... w których Hasufina nie było pośród żywych.

        W miarę jak owo tajemnicze, przymilne dziecko nabierało sił, w nie wyjaśniony sposób ginęli pozostali królewicze. Zaalarmowany tymi wypadkami, znający zakres jego umiejętności, pełen gniewu i dobrych rad, Mauryl postanowił wreszcie przybyć na dwór i stawić czoło groźbie. Królowa nie chciała jednak dać posłuchu przestrogom czarodzieja, a tym bardziej zabijać syna, ulubieńca, najukochańszej i obdarzonej magią pociechy, który po śmierci starszych braci uzyskał bezpośrednie prawa do tronu.

        Zgodnie z ostrzeżeniem Mauryla owego dnia, kiedy dziecko dojdzie do pełnoletności, i w owej godzinie, kiedy obejmie rządy, rozpocznie się upadek dynastii i królestwa. Nawet to wyraźne napomnienie nie zdołało przekonać monarchini. Po stronie zrozpaczonej królowej stanął także król, odrzucając żądania Mauryla pragnącego przebadać naturę chłopca i zgładzić królewicza.

        Ogarnięty desperacją i w przewidywaniu klęski, Mauryl zaniechał próśb na dworze półkróla i zwrócił się do Ludzi służących Sihhijczykom. Wszedł w zmowę z zaufanym generałem Elfwyna, wojowniczym Selwynem Marhanenem, nakłaniając jego i innych Ludzi do obalenia dynastii półkrólów i przejęcia tronu.

        Takim oto sposobem, by położyć kres czarnej magii Hasufina, Mauryl zdradził spadkobierców tych samych lordów, których ongi wyniósł do władzy. Z tejże przyczyny nazywano go jednocześnie Twórcą i Zgubą Królów.

        Po zapewnieniu sobie pomocy Ludzi oraz zwołaniu czarodziejów ze wszystkich zakątków królestwa Mauryl zaprowadził do królewskiego pałacu grupę czarodziejów oraz Marhanena z oddziałem żołnierzy. Wespół ze swoimi konfratrami okiełznał magię, aby umożliwić Emuinowi, młodemu adeptowi tajemnej wiedzy, zabicie śpiącego księcia w jego własnej komnacie - czego Emuin dokonał, choć był to straszny i krwawy uczynek... Niestety, dopiero pierwszy tej nocy.

        Po unicestwieniu Hasufina Mauryl przestał interesować się dalszym rozwojem wypadków. Losy Sihhijczyków w rękach Selwyna i jego ludzi, nawet losy pomagających mu czarodziejów, były mu obojętne, toteż wycofał się do swojej wieży, zgarbiony i znużony życiem. Młody Emuin przyjął święcenia kapłańskie, chcąc zapomnieć o popełnionej zbrodni i uzyskać zbawienie jako Człowiek i kapłan.

        Tymczasem ambicja Selwyna tudzież strach Ludzi przed obcą dla nich magią skłoniły ich do zbrojnego wystąpienia przeciwko sihhijskiemu panowaniu: poszczególne prowincje jedna po drugiej padały łupem Marhanenów.

        Położony za rzeką Elwynor, choć zamieszkany przez Ludzi, okazał wierność rodowi Sihhe - zebrano tam armię, by poprowadzić ją przeciw buntownikowi, wszelako różnorodne niesnaski, roszczenia i pretensje związane z obsadzeniem tronu uniemożliwiały wymarsz wojsk. Dzięki temu Marhanen zajął hołdownicze królestwo Amefel, na którego obszarze leżała stolica Althalen, traktując je odtąd jako podległą mu prowincję.

        Selwyn Marhanen, zamiast sprawować władzę z Althalen, grodu oddalonego od serca jego potęgi i będącego przedmiotem sporów wszystkich lordów Ludzi, ustanowił nową stolicę na swej rodzimej ziemi, ogłosił siebie królem, a talent i okrucieństwo pozwoliły mu poskromić zapędy sojuszników i uczynić z nich baronów nowo powstałego dworu.

        Ze stołecznego grodu w Guelemarze kontrolował prowincje położone na południu. On i jego poddani, głównie Gueleńczycy oraz Ryssandowie, byli Ludźmi z krwi i kości, nie przejawiali więc uzdolnień w sferze magii i okazywali większe zaufanie kapłanom z sekt terantynów i quinaltynów. Obok pałacu Selwyn zbudował wielką świątynię i wyniósł do wysokich godności quinaltyńskiego patriarchę, który religijną pieczęcią sankcjonował wszelkie okrutne czyny nowego króla.

        Ze wszystkich Ludzi poddanych Sihhijczykom jedynie Elwynimi zdołali uchronić swój kraj przed wtargnięciem gueleńskiego wojska, gdyż jego granic strzegły wody szerokiej rzeki Lenualim, a także, w okolicach starej wieży, upiorne leśne ustronia Marny.

        Wszystko znalazło swoje rozstrzygnięcie... z wyjątkiem sprawy Amefel, prowincji położonej po kontrolowanej przez Marhanena stronie Lenualimu. Selwyn miał nadzieję, iż uchroni swoje ziemie przed zakusami Elwynimów, jeśli nie dopuści ich na gueleński brzeg rzeki, stąd kwestia Amefel miała kluczowe znaczenie.

        A oto historia Amefel. Było to niezależne królestwo Ludzi, kiedy pierwsi lordowie Sihhe stanęli pod murami stołecznego grodu i zażądali otwarcia bram. Królowie Amefel, Aswyddowie, rozwarli wrota i pomogli Sihhijczykom w podboju Guelessaru, czego żaden Gueleńczyk nigdy im nie wybaczył. W nagrodę za zdradę członkowie miejscowej dynastii Aswyddów, mający szczególny status pod sihhijskimi rządami, mogli prawnie określać się mianem królów, w odróżnieniu od Najwyższych Królów, albowiem taki właśnie tytuł przyjęli sihhijscy lordowie.

        Po podbiciu tej prowincji, lecz w obawie przed całkowitym upadkiem z trudem zjednoczonego królestwa - co mogło nastąpić, gdyby wdał się w spory z Aswyddami na temat ich przywilejów - Selwyn Marhanen udzielił Aswyddom gwarancji poszanowania wielu spośród ich starożytnych praw, łącznie z prawami do zachowania godności i wyznawanej religii. Tym sposobem Aswyddowie zostali wasalami króla Ylesuinu i uzyskali miano diuków, ale zarazem we własnej prowincji posługiwali się tytułem aethelingów, co oznaczało królów. Celowo odłożono na bok kwestię, czy ranga amefińskich earlów odpowiada rangom diuków na gueleńskich i ryssandyjskich ziemiach. A że Amefińczycy i Gueleńczycy przeważnie unikali wzajemnych odwiedzin na dworach, kwestia ta nadal pozostawała otwarta.

        Selwyn zdołał więc utrzymać Amefel w karbach, jednak wrogi dystrykt Elwynoru zajmował niemal tak rozległy obszar jak Ylesuin i Amefel razem wzięte. Owa niezależność od Ylesuinu dała elwynimskim lordom możność zebrania sił w ciągu pierwszej zimy. Z nastaniem wiosny rzeka Lenualim wyznaczała już granicę między wrogimi krajami. Włączenie Elwynoru w skład królestwa Ylesuinu było wielkim, lecz nigdy nie spełnionym marzeniem Selwyna.

        Tymczasem Elwynimi, skoro zabrakło w Althalen Najwyższego Króla, ustanowili rządy regencyjne, powierzając władzę jednemu z earlów, z odrobiną sihhijskiej krwi w żyłach, który przybrał tytuł lorda regenta. Ludność Elwynoru z uporem wierzyła, że nie wszyscy lordowie Sihhe wyginęli i że jeszcze za ich życia nowy sihhijski władca, nazywany powszechnie Zapowiedzianym Królem (może jakiś ocalały książę?), wyjdzie z ukrycia, obali władzę Marhanena i odbuduje sihhijskie królestwo. Tym razem opoką nowego królestwa byłby wierny Elwynor, a lojalni poddani zaczęliby znów wieść beztroskie i dostatnie życie.

        Wobec powyższego Elwynimi pielęgnowali magię i wysoko cenili czarnoksięski kunszt. Jednakże tylko nieliczni poza rodem lorda regenta posiadali jakiekolwiek czarodziejskie umiejętności. A już z pewnością nikt nie posługiwał się tą magią, którą niegdyś sihhijscy monarchowie. Czarodzieje niechętnie mówili o Zapowiedzianym Królu, pomni na bolesne starcia z Hasufinem Heltainem, stronili więc od elwynimskich arystokratów pragnących ich wynająć. Także ci, których łączyło jeszcze jakiekolwiek pokrewieństwo z dawnymi Sihhijczykami, chowali się w cieniu ze strachu przed wmieszaniem w bunt mogący doprowadzić jedynie do katastrofy.

        Tak więc Elwynimi, opuszczeni przez swoich czarodziejów i tych, którzy ocalili w sobie trochę królewskiej krwi, zaniechali ostrożności wobec magii i wszystkich ją obiecujących... Mijały lata, dziesięciolecia, a wciąż nie pojawiał się wiarygodny pretendent do tronu w Elwynorze.

        Wreszcie umarł Selwyn. Władza nad Ylesuinem przeszła w ręce Inareddrina, jego syna, człowieka w średnim wieku, który był już dwukrotnie żonaty i miał dwóch dorosłych synów.

        Inareddrin był całą duszą Gueleńczykiem, co znaczyło, że bezgranicznie, ślepo wierzył w quinalt, wpojony mu przez matkę. Jeszcze jako książę przestał darzyć miłością swojego ojca, bezlitosnego wojownika, ale czuł przed nim przemożny strach. Pomimo wymogów traktatu z Amefińczykami dorastał w atmosferze braku tolerancji dla innych wyznań. Stracił cierpliwość dla niesfornego Cefwyna, swojego najstarszego syna, ponieważ ten brał przykład z dziadka i pobierał nauki u kapłana zakonu terantynów, Emuina (tego samego, który pomagał Maurylowi w Althalen), wyznaczonego przez Selwyna na nauczyciela swoich wnuków.

        Wybór ten nie był wcale przypadkowy: sprawując rządy, Selwyn traktował kapłanów i quinalt jako powolne mu narzędzia, cieszące się do pewnego stopnia jego poparciem - dzięki nim utrzymywał Gueleńczyków w posłuszeństwie. Ale by zapewnić królestwu bezpieczną przyszłość, nękany wspomnieniami z Althalen, Selwyn chciał zdobyć pewność, że jego wnukowie nie będą się bali kapłanów ani czarodziejów, a raczej ich zrozumieją, jednego z najlepszych mając po swojej stronie.

        W tym właśnie należało upatrywać źródła zaciekłych sporów wewnątrz królewskiej rodziny. Śmierć królowej jeszcze bardziej skłóciła Inareddrina z ojcem i tego samego roku, kiedy zmarł Selwyn, narzucił on młodszemu synowi, Efanorowi, najsurowsze rygory quinaltu, przelewając nań równocześnie całą miłość, której skąpił starszemu synowi.

        Efanora faworyzowali także wszyscy znaczący baronowie, zwłaszcza ci z prowincji Ryssandu i Murandysu. Zaczęły już nawet chodzić słuchy o odwróceniu praw do tronu, albowiem w miarę jak Efanor stawał się coraz bardziej religijny, Cefwyn, bezpośredni następca tronu, oddawał się szalonym wojażom i wypadom na pogranicze oraz szukał towarzystwa kobiet... bardzo wielu kobiet.

        Tak czy inaczej, zgodnie z gueleńskim prawem i obyczajem, a nawet z dogmatami quinaltu, Cefwyn był niezaprzeczalnym dziedzicem korony. Dlatego Inareddrin - bądź to w nadziei, że administracyjne obowiązki poskromią temperament księcia, bądź że, jak tu i ówdzie szeptano, jakiś zamachowiec lub nadgraniczna potyczka uczynią z Efanora bezpośredniego następcę tronu - powierzył Cefwynowi dowództwo nad stacjonującym w Amefel garnizonem, nadał mu kurtuazyjny tytuł wicekróla i tym sposobem umocnił władzę Marhanenów w owej osobliwie niepodległej prowincji.

        Ani tradycja, ani postanowienia traktatu nie przewidywały kogoś takiego jak wicekról w Amefel, nic więc dziwnego, że decyzja ta nie spodobała się diukowi Herynowi Aswyddowi. Ten jednak, skrzętnie ukrywając niezadowolenie, zgodził się nawet składać Inareddrinowi raporty o postępkach księcia, jak też o pogarszającej się sytuacji za rzeką - był bowiem powód, dla którego król czuł potrzebę utwierdzenia gueleńskiej obecności w Amefel. Podstarzały już regent Elwynoru miał tylko córkę. Elwynimscy lordowie, zniecierpliwieni oczekiwaniem na Najwyższego Króla, zaczęli napomykać, że regent powinien wybrać na przyszłego władcę jednego z nich. A jeśli któryś z earlów zechciałby związać się z królewskim rodem więzami prawomocnego powinowactwa, musiałby poślubić córkę lorda regenta.

        Regent Uleman Syrillas odrzucał wszystkie oferty, przysięgając, że jego jedyne dziecko, córka imieniem Ninevrise, sama zasiądzie na regencyjnym tronie. Było to bezprecedensowe postanowienie, gdyż nigdy za sihhijskiego panowania kobieta nie sprawowała samodzielnych rządów. Uleman przygotował wszakże córkę do objęcia władzy, a kiedy pewnego dnia pojawił się zalotnik, próbując zbrojnie poprzeć swe żądania i uprowadzić Ninevrise, regent stawił mu czoło.

        W Elwynorze wybuchła wojna domowa, której echa niosły się do Amefel, za rzekę, albowiem na obu jej brzegach żyły spokrewnione ze sobą rody. Przez wzgląd na tę okoliczność Inareddrin posłał syna w celu wzmocnienia garnizonu.

        I, co było dlań charakterystyczne, kazał Herynowi mieć oko na Cefwyna, natomiast Cefwynowi polecił obserwować Heryna, będącego wszak heretykiem, wyznawcą bryaltu. W rzeczywistości król nie miał pojęcia, iż diuk Heryn sprzymierzył się z jednym ze zbuntowanych earlów z Elwynoru. Inni elwynimscy rebelianci, ci, którym brakowało wojska, gorliwie wypatrywali czarodziejskiego wsparcia.

        Hasufin Heltain, teraz znowu nieżywy - w ludzkim znaczeniu tego słowa - tylko czekał na podobny kryzys i odpowiedni układ gwiazd. Dzięki sytuacji w Elwynorze coraz szerzej poczęła się otwierać furtka życia przed starożytnym duchem.

        Mauryl już dawno przewidział taki obrót sprawy, toteż zachował siły na jedno wielkie, jedyne w swoim rodzaju zaklęcie: Wezwanie i Formowanie upiora z zaświatów, którego wywołał z ognia przy kominku. Niestety, jego dzieło okazało się ułomne, niedojrzałe i nie budziło grozy. Ku rozpaczy Mauryla w pamięci Zawezwanego w ten sposób młodzieńca nie zachowało się żadne wspomnienie tego, czym lub kim był kiedyś.

        Mauryl nazwał swój twór... Tristenem. I tego samego dnia, kiedy czarodziej przegrał walkę z Hasufinem, tenże Tristen, młodzieniec niewinny jak noworodek, wyruszył w świat z nadzieją na urzeczywistnienie zamysłów Mauryla.

        Tymczasem Droga mająca początek w Ynefel, zamiast zaprowadzić Tristena do nie znanego czarodzieja, mogącego udzielić mu nauk, przywiodła go prosto do zamku księcia Cefwyna, który spał tej nocy, pomimo uprzedzeń względem gospodarza, z siostrami Heryna Aswydda, bliźniaczkami Orien i Tarien.

        Cefwyn nie spotkał dotąd tak niewinnej duszy... Niezdolny do gniewu, bezradny i nie potrafiący się wysłowić, Tristen miał jednak pewne magiczne zdolności. Szybko rozbudził ciekawość księcia, wyznając, że pochodzi od Mauryla. Książę zaś, kiedy już zaczął przebywać z młodzieńcem, doświadczywszy wcześniej gniewu i chłodnej niechęci ojca, opuszczony przez brata, zdając sobie sprawę, że baronowie północy pragną widzieć na tronie Efanora, po raz pierwszy w życiu przyjął płynącą z głębi serca ofertę przyjaźni obcego człowieka.

        A tymczasem Tristen nadal się uczył, był bowiem niczym pusta gliniana tabliczka, po której nieustannie pisał zaklęty rylec Mauryla, objawiając mu czarodziejskim sposobem kolejne Słowa i udostępniając ciągle nowe dziedziny wiedzy. Tristen podziwiał lot motyli... i zadawał pytania, które trafiały prosto w serce Cefwyna.

        Widząc, że księcia łączą z tajemniczym przybyszem coraz silniejsze więzy przyjaźni, diuk Heryn postanowił przyspieszyć realizację własnych planów. Wykorzystał nieufność, jaką Inareddrin żywił wobec syna, żeby zwabić do Amefel króla i księcia Efanora: zamierzał za jednym zamachem pozbyć się całej trójki i w ten sposób obalić rządzącą dynastię Marhanenów.

        Książę Efanor jednakże nie dołączył do królewskiego orszaku, tylko przybył bezpośrednio do Cefwyna, by oskarżyć i złajać brata oraz poznać prawdę jeszcze przed przyjazdem ojca, a także by uchronić go przed zasadzkami mogącymi czyhać na króla. Był to bohaterski czyn. Ledwie Cefwyn posłyszał, że jego ojciec dał wiarę podszeptom lorda Heryna, ogarnięty trwogą i niebaczny na niebezpieczeństwo, wyruszył, aby zapobiec nieszczęściu.

        Przybył jednak za późno i niechybnie sam zginąłby w bitwie z ludźmi, którzy zabili jego ojca, gdyby Tristenowi właśnie tego dnia, na polu bitwy, nie objawiła się sztuka walki; uległy młodzieniec przeobraził się w wojownika. Uratował obu książąt i zmusił do odwrotu żołnierzy Heryna. Kiedy Cefwyn powrócił niespodziewanie do Henas'amef, nie tylko żywy, ale i w koronie Ylesuinu, Heryn zapłacił życiem za swoją zdradę...

        Pewnego razu Tristen, błąkając się wśród wzgórz, napotkał umierającego lorda regenta z Elwynoru, ukrytego przed tymi samymi nieprzyjaciółmi, którzy zabili jego odwiecznego wroga, Inareddrina. Ostatnim życzeniem sędziwego regenta było, by Tristen zaprowadził córkę Ninevrise na dwór Cefwyna Marhanena i zaproponował mu jej rękę, albowiem jedyna nadzieja zachowania rządów regencyjnych wiązała się teraz z ustanowieniem pokoju z Ylesuinem.

        Tristen przyprowadził lady Ninevrise przed oblicze Cefwyna, a wtedy nowy król Ylesuinu zakochał się od pierwszego wejrzenia w regentce z Elwynoru.

        W uznaniu zasług Tristen został ogłoszony lordem. Nie wyśmiewano już jego nieporadności, wręcz przeciwnie, wzbudzał strach, nikt bowiem, kto przyjrzał mu się w boju, nie mógł go teraz lekceważyć. Orien, siostrę Heryna, Cefwyn mianował duchessą Amefel, gdyż nie był jeszcze gotów do rozrachunku z całym rodem, a z jej strony nie spodziewał się dużego zagrożenia. Ona jednak kryła w sercu zemstę i kłamała przy składaniu przysięgi. Z powodu braku własnego wojska i umiejętności prowadzenia wojen szukała innych sposobów zdobycia władzy, aż padła łupem wrogich, czarodziejskich podszeptów Hasufina Heltaina.

        Bezpośrednim celem Hasufina było wtargnięcie do fortecy w Henas'amef, lecz ze względu na Tristena i Emuina nie potrafił sforsować zapór. Dlatego nakazał będącej w jego mocy Orien dokonać zamachu na życie Cefwyna, komu innemu zaś rozkazał napaść na Emuina. Równocześnie posłał za rzekę wojska zbuntowanych Elwynimów.

        Dwie pierwsze próby zakończyły się dla Hasufina niepomyślnie. Trzecia skierowana była przeciw Tristenowi, w którym rozpoznał ostatnią i najskuteczniejszą broń Mauryla. Czarna magia osiąga apogeum swoich możliwości, gdy zachodzą brzemienne w nieszczęśliwe przypadki wstrząsy, a najdonioślejsze z nich dokonują się wśród igraszek losu na polu bitwy. Dlatego też Hasufin próbował ze wszystkich sił wedrzeć się brutalnie na świat i zniszczyć Tristena, który stał pomiędzy nim a życiem i materią.

        W świecie Ludzi, na równinie nad Lewenbrookiem, niedaleko Ynefel, elwynimscy rebelianci pod wodzą lorda Aseyneddina starli się z wojskami Cefwyna Marhanena. Rozgorzał bój Ludzi. Kiedy jednak zachwiały się szeregi Aseyneddina, Hasufin rozesłał w beztroskim nieporządku fale czarnej magii. Ściana Cienia przetoczyła się po równinie, a tych, których dotknęła i zdołała zabrać, nigdy nie oddała. Tak objawiła się moc Hasufina, pragnącego unicestwić Tristena.

        Wszelako w decydującej godzinie Tristen zrozumiał magię, podobnie jak wcześniej pojął prawidła walki. Gdy Hasufin Heltain użył swoich czarów, Tristen wjechał w Cień, przedarł się do samej wieży Ynefel i przepędził złego ducha z jego Miejsca w świecie.

        Osnute nienaturalną ciemnością wojsko Cefwyna uzyskało przewagę, a kiedy promienie słońca przebiły mrok, król uporządkował szyki. Żołnierze Aseyneddina, którzy ocaleli, rzucili się do panicznej ucieczki.

        Aby wrócić do świata stamtąd, dokąd zaszedł, Tristen musiałby odbyć długą drogę. Wyczerpany, zbolały, gdy jego cel się ziścił, zrezygnował ze stworzonego przez czarodzieja życia, zerwał z zamysłami Mauryla, nazbyt zmęczony, by powrócić do świata Ludzi.

        Wcześniej jednak dał Uwenowi, swemu wiernemu słudze, zwyczajnemu Człowiekowi bez odrobiny magicznych uzdolnień, pewną moc, dzięki której Uwen mógł go przywołać. Co też uczynił, ów prosty i oddany żołnierz - odszukał na polu bitwy swojego zagubionego pana i Tristen powrócił.

        Był taki moment, kiedy Cefwyn, stojąc w chwale zwycięzcy nad pobojowiskiem, rozmyślał o bezzwłocznym wymarszu na Elwynor: baronowie z południa skupili się wokół osoby nowego króla i pewnie by go nie odstąpili. Wojsko poniosło jednak dotkliwe straty i należało je przegrupować, a wrogowie uciekali w popłochu, co oznaczało, iż rychło znikną w głębi swego terytorium. Jako nowy władca miał też świadomość, że pozostawił nie rozstrzygnięte sprawy. Większość poddanych jeszcze się nie domyślała, że mają nowego króla, również mało kto wiedział o podpisanym z Ninevrise traktacie.

        Kończyło się lato. Pogoda sprzyjająca prowadzeniu wojny nadal dopisywała, lecz sroga północna zima mogła uniemożliwić prowadzenie kampanii. Koniec końców, Cefwyn postanowił nie wikłać swej zmęczonej armii, bez map i bez przygotowania, w niejasną sytuację w Elwynorze pogrążonym od kilku lat w anarchii, targanym waśniami wśród pretendentów do regencyjnego tronu. Zamiast tego postanowił przegrupować siły, rozwiązać wewnętrzne problemy, poślubić łady regentkę, ratyfikować traktat małżeński i przygotować wojska królestwa do wiosennej kampanii.

        Wraz z Efanorem wyruszył w drogę do rodzinnego domu, wierząc w dobrą wolę zaufanych ludzi ojca. Zamierzał bezkonfliktowo przejąć rządy, lecz po przybyciu do stolicy odkrył, iż ci baronowie, którzy byli najserdeczniejszymi przyjaciółmi jego ojca, robią, co mogą, żeby przechwycić władzę w swoje ręce, zmarły król bowiem przez lata pozostawiał im wiele swobody. Nie chodziło już nawet o to, że baronowie z północy wolą Efanora. Dotychczas mieli posłusznego im króla, chcieli więc, aby i drugi był podobny. W powszechnym mniemaniu Cefwyn był hulaką z mizernymi zadatkami na silnego władcę - niczemu się nie sprzeciwi, mawiano między sobą, byle mu dostarczać rozrywek.

        Nie taki król wszakże wrócił do nich z pogranicza: Cefwyn przybył w asyście rywalizujących z nimi południowych baronów, cieszących się najwyraźniej wielkimi łaskami, sprzymierzony z sukcesorem Mauryla, zaręczony z elwynimską regentką i szykujący się do wojny z buntownikami zza rzeki. Nie był to już ten sam rozwiązły syn Inareddrina, tylko nieugięty wnuk Selwyna. I strach padł na baronów...

        Przyjęli więc nową taktykę. Byli przecież starsi, sprytniejsi, bardziej wprawieni w dworskich intrygach. Zdecydowali się posłużyć kapłanami, zapobiec małżeństwu króla i potraktować lady regentkę jako jeńca, po czym zagarnąć ziemie Elwynoru.

        Ale i Cefwynowi nie brakowało determinacji. Postanowił ująć ich w karby i zaprowadzić porządek w królestwie. Baronów z południa odesłał do domów, ażeby mogli dopilnować zbiorów i rozpocząć przygotowania do wojny. Pozostał jedynie Cevulirn, którego jeźdźcy mieli obowiązki mniej zależne od pór roku i który był cichym stróżem interesów południa.

        Tymczasem w Elwynorze następny zbuntowany lord skorzystał z zamieszania i wyprowadził wojska spośród wzgórz, by przystąpić do oblężenia własnej stolicy w Ilefinianie. Głosił, że lady regentką jest jeńcem w rękach króla Marhanena.

        Cefwyn poczynił odpowiednie kroki, by nakłonić quinaltynów do poparcia ślubu i traktatu, na mocy którego Ninevrise miała samodzielnie władać Elwynorem jako lady regentka, niezależna od króla Ylesuinu. W odwecie baronowie próbowali osłabić znaczenie monarchy.

        Tristen na południu wzbudzał strach, na północy zaś głęboką odrazę. Trzymał się w cieniu, jako że Cefwyn, walcząc o prawo poślubienia ukochanej kobiety i usiłując odzyskać władzę w stolicy, obawiał się, iż Tristen zostanie do tej walki wciągnięty.

        Skrytość młodzieńca pogłębiała tylko otaczającą go tajemnicę. Baronowie dostrzegali jego wpływ na króla i postanowili wyeliminować Tristena z gry. Pewnej nocy, kiedy piorun - czy to wskutek czarów, czy zbiegu okoliczności - uderzył w dach świątyni, w skrzyni pełnej datków znaleziono sihhijską monetę z potępianym wizerunkiem na awersie, zawyrokowano więc zgodnie, że quinaltynów i bogów zaatakowały przeklęte czary.

        Cefwyn podejrzewał, iż Jego Świątobliwość patriarcha jest na tyle obłudny, że sam mógł podrzucić feralną monetę, postanowił zatem czym prędzej przeciągnąć go na swoją stronę. Jednak znalezienie monety w połączeniu z uderzeniem pioruna wywołało na dworze taką trwogę, iż Cefwyn uznał za stosowne zakończyć spory na temat Tristena. Obmyślił chytre i skuteczne, jego zdaniem, posunięcie: wysłał przyjaciela do Amefel - nie w charakterze okrytego hańbą zbiega, lecz prawowitego diuka, mającego zmienić tymczasowego wicekróla tej prowincji.

        Ów wicekról, Parsynan, został powołany na swoje stanowisko za namową swarliwych baronów, zwłaszcza Murandysa i Ryssanda. Orien Aswydd i jej siostrę Cefwyn umieścił - za zdradę, której się dopuściły - w żeńskim klasztorze terantynów i aż do tej chwili nie wyznaczył następnego diuka.

        Słysząc o rychłym wyjeździe Tristena i odwołaniu Parsynana, lord Corswyndam z Ryssandu zadrżał ze strachu. Bał się, że w ręce króla wpadną pewne ważne papiery, dlatego posłał do Parsynana gońca z ostrzeżeniem. Goniec Corswyndama pędził co koń wyskoczy, by dotrzeć do Henas'amef, stolicy Amefel, przed królewskim posłańcem z oficjalną notą.

        Parsynan w swej naiwności dopuścił do konfidencji miejscowego sprzymierzeńca, lorda Cuthana, dalekiego krewniaka Aswyddów, ponieważ ów człowiek popierał go wcześniej w sporach z innymi earlami. Cuthan spiskował już jednak z Elwynimami; ażeby odwrócić uwagę Cefwyna, chciał wywołać wojnę w prowincji. Według planu wojsko Elwynoru zaraz po zdobyciu cytadeli miało dokonać agresji i stawić czoło siłom króla. Cuthan nie tylko nie uprzedził o niczym Parsynana, ale i nie powiadomił pozostałych earlów, że oddział królewskich żołnierzy jest już w drodze do miasta. Bez względu na rozwój wypadków Cuthan chciał ratować własną skórę.

        Niektórzy z amefińskich lordów, nie znając kilku ważnych informacji, dowodzeni przez earla Edwylla z Meiden, zajęli Południowy Dziedziniec fortecy i czekali na elwynimską pomoc. W tej samej godzinie Cuthan, nękany wątpliwościami, opowiedział pozostałym earlom o spodziewanym przyjeździe żołnierzy i o braku reakcji ze strony Elwynimów.

        Earlowie nie wsparli Edwylla, co było na rękę Cuthanowi: jego odwieczny rywal okazał się teraz zdrajcą, siedząc w twierdzy w chwili przybycia królewskiego oddziału. Oprócz niego nikt nie ponosił winy.

        Zanim ktokolwiek zdołał zebrać myśli, Tristen wpadł do miasta niczym burza i witany owacją mieszkańców, ruszył bezzwłocznie ku bramom twierdzy. Earlowie Amefel natychmiast opowiedzieli się po stronie silniejszego.

        Edwyll tymczasem umarł po wypiciu wina z kielicha pochodzącego z kredensu lady Aswydd... Z kielicha nie tkniętego, odkąd Orien wygnano do klasztoru i zamknięto komnatę. Bez względu na to, czy śmierć Edwylla należało przypisywać działaniu uśpionych dotąd czarów rzuconych na osobiste rzeczy Orien, czy był to po prostu nieszczęśliwy wypadek, dowództwo nad rebeliantami przeszło w ręce syna Edwylla, thane'a Crissanda, zmuszonego ostatecznie do złożenia broni. Tak oto Tristen objął w posiadanie fortecę.

        Wciąż nie ukontentowany śmiercią earla Edwylla, Parsynan, głównodowodzący załogi garnizonu, wydarł więźniów z rąk oficerów i rozpoczął ich egzekucję.

        Tristen zjawił się w samą porę, by uratować Crissanda. Wygnał lorda Parsynana z miasta, w środku nocy i z pustymi rękoma. Skandalicznie potraktował szlachetnie urodzonego oficera króla, lecz nawet jeśli dotąd nie okrył się chwałą bohatera, czyn ten przeważył szalę: mieszkańcy grodu byli zachwyceni i nagradzali owacjami swojego nowego lorda. Crissand, syn Edwylla, także daleki krewny Aswyddów, złożył Tristenowi przysięgę na wierność, używając śmiałych zwrotów, które wywołały zgorszenie wśród gueleńskich protokolantów: uznał on w Tristenie - niby w spadkobiercy Aswyddów - swojego naczelnego władcę, aethelinga, Najwyższego Króla, rozbudzając na nowo kontrowersje na temat statusu Amefel jako udzielnego królestwa. Crissand został przyjacielem Tristena oraz najzagorzalszym jego sojusznikiem spośród amefińskich earlów, którzy, szanując nowego pana, wnet zaniechali waśni i po raz pierwszy od dziesięcioleci doszli do porozumienia.

        Nie upłynęło wiele czasu, a Tristen odkrył zarówno spalone szczątki listów Mauryla, jak też skierowaną do Parsynana wiadomość od lorda Ryssanda. Pierwsze odkrycie powiedziało mu, że korespondencja prowadzona niegdyś przez Mauryla z amefińskimi lordami mogła mieć też jakieś odniesienia do dnia dzisiejszego. Jeden kustosz zabił drugiego i umknął z dokumentami. Drugi list ujawnił natomiast istnienie zmowy między Corswyndamem a Parsynanem.

        Tristen czym prędzej odesłał list Ryssanda do Guelessaru. Cuthan, przez obie strony uznany za zdrajcę, skorzystał z pobłażliwości Tristena i uciekł do Elwynoru.

        W stolicy królestwa Ryssand zdawał sobie sprawę, że musi się śpieszyć, jeśli chce nadszarpnąć autorytet króla. Jeden z urzędników doniósł mu, iż urząd regenta Elwynoru, którego domagała się Ninevrise, łączy w sobie funkcje kapłańskie. Podżegani przez Ryssanda quinaltyni ostro sprzeciwili się temu, by kobieta odprawiała kapłańskie rytuały. A to mogło unieważnić traktat przedmałżeński.

        Cefwyn po raz kolejny poszedł na kompromis ze Świątobliwym Ojcem: Ninevrise zgodziła się oświadczyć, że jest i zawsze była wierna bryaltowi, religii dominującej w Amefel - zatwierdzonej, acz nie cieszącej się dobrą sławą. Gdyby zdecydowała się skorzystać z posług kapłana sekty bryaltynów, quinaltyni mieli przeprowadzić ceremonię ślubną, odkładając na bok inne sporne kwestie.

        Baronowie postanowili zadać ostatni, decydujący cios: oskarżyli Ninevrise o niewierność, której jakoby się dopuściła z Tristenem. Musiało się to wydawać śmieszne każdemu, kto znał tych dwoje. Wszelako Artisane, córka Ryssanda, za nic miała sobie krzywoprzysięstwo, byle tylko pognębić Ninevrise. Brugan, jej brat, zwrócił się z zarzutami do Cefwyna, zaopatrzony w dokument oddający znaczną część królewskiej władzy baronom. Taka była cena milczenia.

        Tym razem Ryssand zapędził się za daleko: dał wymówkę baronowi lojalnemu wobec króla, Cevulirnowi z Ivanoru, do wyzwania jego syna na śmiertelny pojedynek. Stosunek sił szybko się zmienił: oto sami bogowie pozwolili przyjacielowi króla zabić człowieka, który wystąpił z zarzutami. Gdyby Ryssand nadał rozgłos atakom na Ninevrise, fakt ten stałby się powszechnie znany.

        Teraz jednak ktoś mógł wyzwać Cevulirna, a potem jeszcze raz i jeszcze raz... Chociaż, z drugiej strony, Ryssand nie należał do ludzi, którzy postępują honorowo z zabójcami swych synów. Cefwyn wciąż miał nadzieję na porozumienie z północnymi baronami i chętnie wziąłby na siebie odpowiedzialność za śmierć młodego Ryssanda, byle tylko sprawa ucichła.

        A to oznaczało, że Cevulirn musiał opuścić dwór. Cefwyn sposobił się do konfrontacji z wpływowym baronem, który dopiero co stracił syna... do konfrontacji mogącej doprowadzić do podziału królestwa, jeśliby pozostali baronowie poparli Ryssanda.

        W takich okolicznościach w ręce Cefwyna wpadł kompromitujący list Ryssanda, dlatego król mógł teraz śmiało zasugerować baronowi niezwłoczny powrót do rodzinnych włości, grożąc ujawnieniem jego machinacji.

        Tak więc traktat pozostał w mocy, Cefwyn poślubił Ninevrise, a Tristen objął władzę w południowej prowincji Amefel jako pan ziem obejmujących ruiny Althalen, Ynefel oraz pogranicze z Elwynorem. Ziem, którymi nadal włada, doświadczając pierwszej urzekającej zimy w swym rozbudzonym przez czarodzieja życiu.

KSIĘGA PIERWSZA

Rozdział pierwszy

        Mistrz Emuin spakował się tej samej nocy, kiedy Jego Królewska Mość w Guelemarze powołał nowego diuka Amefel. Owej burzliwej, pełnej przygotowań do odjazdu nocy w Guelesforcie, twierdzy położonej w samym sercu Guelemary, kosze, beczułki i puzdra popłynęły strumieniem na wozy z izby Emuina w wieży. Po trwającej z górą tydzień podróży do sąsiedniej prowincji znów zostały wniesione do wieży, tym razem w fortecy w Henas'amef.

        Kiedy jednak tutejsze pomieszczenia mistrza Emuina zaczęły pękać w szwach, co się stało już nazajutrz po jego przyjeździe, kosze i tobołki, napływające jeszcze przez następny tydzień, spiętrzyły się z konieczności na schodach i maleńkim, niewiele szerszym od stopnia podeście, gdzie słudzy, interesanci bądź nowy diuk Amefel zmagali się z ciasnotą, chcąc zapukać do drzwi.

        - Mistrzu Emuinie?

        - Zostaw wszystko na schodach! Święci bogowie, przecież nie ma już miejsca, głupcze!

        - Mistrzu Emuinie, to ja, Tristen, jeśli łaska.

        Rozległy się kroki i uchyliły drzwi. Starzec wyjrzał na zewnątrz, skołtunione włosy powiewały mu nad czołem w chłodnym przeciągu. Jasna smuga dziennego światła dowodziła, że pomimo prószącego na dworze śniegu otwarto okiennice.

        - Mistrzu Emuinie, jeszcze tutaj zamarzniesz. - Tristen przecisnął się do okrągłej izby, gdzie przez otwarte na oścież okna dmuchał wiatr, a oczy raziła oślepiająca biel zimowego nieba. Emuin opatulił się w ciężki płaszcz podróżny; Tristen również, lecz nie ulegało wątpliwości, że z innych przyczyn. W Guelesforcie panowały podobne zwyczaje jak w izbie mistrza Emuina, aczkolwiek jesienią dni były pogodniejsze. Tristen, po trosze zażenowany nowo nabytą władzą nad starcem, nie zamierzał tolerować takiej beztroski. Przystąpił do zamykania okiennic.

        - Powiedz mi łaskawie, co tu teraz zobaczę? - oburzył się Emuin.

        - Są przecież świece, kaganki. Przypatrz się innym ludziom. Mnie nazywają durniem, a ciebie czarodziejem i mędrcem, a tymczasem to ty masz sień zawaloną koszykami i takie zimno w wieży, że chłodem wieje aż do dolnej sali. Skąd ten pomysł, żeby nie używać świec?

        Emuin wyjrzał za okno i nastąpiło krótkie, krępujące milczenie.

        - A więc to tak? - zapytał Tristen, zaskoczony nagłym odkryciem prawdy. Potem zadał swoje ulubione, uparte pytanie, które zawsze wyprowadzało z równowagi zwyczajnych ludzi: - Dlaczego?

        - Niech licho porwie świecące ognie! Zostaw w spokoju moje okiennice! Ciemno tu jak w jaskini.

        - Jeśli nie każesz Tassandowi zrobić tu porządku, sam się tym zajmę. Bez względu na twoje sprzeciwy. - Opieranie się starcowi było wielkim zuchwalstwem, ale Cefwyn nieraz dawał mu przykład, jak należy się kłócić, Tristen więc nie zamierzał popuszczać.

        - Żaden diuk Amefel nie będzie taszczył koszyków i zbijał półek! Mam za dużo bagaży i wszystkie nie mogą się po prostu pomieścić. A przecież kiedyś się mieściły! Sam nie wiem, skąd się ich tyle nabrało. Powtarzam, zostaw otwartą choć jedną okiennicę! Niczego tu już nie widać!

        - W takim razie przyjmij pomoc Tassanda. - Tristen stał twarzą w twarz z sędziwym, zmęczonym uparciuchem, który nie cierpiał przenosić swojej pracowni, człowiekiem otępiałym po męczącej podróży i niestrudzenie wyszukującym powody, by nie rozmawiać z nim otwarcie na żaden temat poważniejszy od kwestii pakunków zalegających na schodach. A upłynął już ponad tydzień, odkąd tu przybył jedynie w celu, jak...