Legendy i podania polskie - Siemieński Lucjan.txt

(245 KB) Pobierz
tytu�: "Legendy i podania Polskie"
autor: Lucjan Siemie�ski


	Spis tre�ci:


1. Smok
  2. Mysia wie�a w Kruszwicy
  3. Piast
  4. Pi�ciu m�czennik�w kazimierskich
  5. Wskrzeszenie Piotrowina
  6. M�cze�stwo �w. Stanis�awa na Ska�ce
  7. O Piotrze Du�czyku
  8. Obl�enie Nak�a
  9. Pani Kinga
  10. Pawe� z Przemankowa
  11. Biskup Gamrat
 12. Czterdzie�ciu dziewi�ciu m�czennik�w sandomierskich
  13. Wawrzyniec Powodowski, kawaler malta�ski
  14. Procesja duch�w
  15. Z�otary�ko
  16. Kr�lowa Ba�tyku
  17. Witolf
  18. Krysztofor *
  19. Anafielas
  20. Krumine
  21. Nemon
  22. Rumszys
  23. Wajdelotka
  24. Mogi�y Soroki*, Nepromacha i Praksedy
  25. Mogi�a Perepiat i Perepiatycha
  26. Mogi�a Me�anki
  27. �wirydowa mogi�a
  28. Wa� Olgi
  29. Wa� �mii
  30. G�ra Koniusza
  31. �upy solne w Wieliczce
  32. Strukis
  33. Krynica Parascewy
 34. Lasy u�warmskie
  35. Dziwo w jeziorze krakowskim
  36. D�uga
  37. Szatryja
  38. Kiszporg
  39. Or�y Herburt�w
  40. Pileckie
  41. Ska�a Kmity
  42. Kamienna figura w kolegiacie w Wi�licy
  43. �aby, drzwi i grobla w Wi�licy
  44. Zamek ojcowski
  45. G�owa w izbie senatorskiej w Krakowie
  46. St� marmurowy w Olesku.
  47. Kr�l Sobek
  48. W�sy Kr�la Jana
  49.Pan Przyjemski w Ko�minie
  50. Wie�a czarnej ksi�niczki w Szamotu�ach
  51. Zakl�ty zamek w Lubaszu
  52. Widmo w zamku rydzy�skim
  53. Skarbiec w Zb�szyniu
  54. Krzywoprzysi�na pani
  55. Zamek w Wyszynie
  56. Lubra�ski
  57. Zamek jaz�owiecki
  58. Skrzynno, jezioro pod Mosin�
  59. My�liwy pan
  60. Paj�k w Paj�cznie
  61. Ko�ci� Bo�ogrobc�w w Gnie�nie
  62. Skarb w Luboni
  63. Stare zamczysko w K�rniku
  64. Gnie�ninek
  65. Wie� Ruda
  66. Milcz�cy dzwonek
  67. Piwo grodziskie
 68. Brzoza gry�y�ska
  69. Wi�z �w. Stanis�awa
  70. Obraz na ksi�ycu
  71. Chleb kamienny w Oliwie
  72. Sosna brata Piotra
  73. Wizerunek Zbawiciela w trybunale lubelskim
  74. �w. Bronis�awa
  75. Za�o�enie Kijowa
  76. Przepowiednie znachora Wernyhory
  77. W��
  78. Dzwon wornie�ski w jeziorze �uk�cie
  79. Krzysztofory w Krakowie .
  80. Kamie� w Podkamieniu
  81. Zakl�ta dziewczyna pod Strzelnem
  82. Droga Sierpiahy*
  83. Ludzie obr�ceni w kamie�
  84. Dusza towarzysza chor�gwi Radziwi��owskiej
  85. Brzezicki
  86. Duchy familijne
  87. Pielgrzym
  88. Upi�r i d�uma
  89. Rozmowa bydl�t .
  90. Nied�wied�
  91. Kr�l w��w
  92. Zazula
  93. Kania
  94. Wi�
  95. Bazyliszek
  96. �aba
  97. Lipa
  98. Czajka
  99. Jaskinia pod Czercz�
  100. Pieczary pod Straczem
  101. Pieczary w Czarnej G�rze
  102. Pieczara w Bru�niku
  103. Jamy zb�jeckie
  104. Zb�jeckie pieni�dze
  105. Jama nad Morskim Okiem
  106. Ksi�gi czarnoksi�skie
  107. Czechy w�drowne
  108. Morskie Oko
  109. Skarbnik
  110. Zb�jcy
  111. Janoszczyk
 112. Kowal z Harklowej
  113. Parobek z �opuszny
  114. Mnich
  115. G�owa b��kaj�ca si�
  116. Diabe� cechuj�cy jawory
  117. Diabe� we wichrze
  119. Czerwony ch�opczyk
  120. Dar ogniowi
  121. Wiatr
  122. Grad
  123. Latawiec
  124. �eleki
  125. Dziwo�ony :
  126. Topielec
  127. Dobrochoczy
  128. Miawki
  129. Wodnice (Wandinini)
  130. D�uma
 131. Pomorek na byd�o
  132. Morowa dziewica
  133. Mi�os�aw zabezpieczony od morowego powietrza
  134. Zemsta czarownicy
  135. Kochanka sprowadzona czarami
 136. Boja�liwy rycerz
  137. Urocze oczy
  138. Charko Makohonik
  139. Zakl�te wesele
  140. Porwana dziewczyna
  141. Parobek wilko�akiem
  142. Niewierna �ona
  143. Kupiec pozna�ski wilko�akiem
  144. M�dry Uburtis i diabe�
  145. Ch�opski rozum
  146. Wesele zamienione w wilko�aki
  147. Papro�
  148. Pocz�tek wierzby
  149. Homen
  150. Madej
  151. Iskrzycki
  152. Boruta
  153. Twardowski
  154. Dziewi�� groszy
  155. Odm�odzenie si� Twardowskiego
  156. Cie� Barbary
 157. Zwierciad�o Twardowskiego
  158. Liber magnus





1. Smok



  Pod g�r� Wawel, gdzie dzisiaj stoi zamek krakowski, by� smok wielki, kt�ry
troje dobytka naraz zjada�, tak�e i ludzi krad� i jad�; przeto musieli mu
dawa� obrok, ka�dy dzie� troje ciel�t albo baran�w. Kaza� tedy Krak nadzia�
sk�r� ciel�c� siark�, a przeciw jamie po�o�y� rano: co uczyni� za rad� Skuba,
szewca niejakiego, kt�rego potem dobrze udarowa! i opatrzy�. On wyszed�szy z
jamy mniema�, by ciele po�ar� razem: gdy to w nim t�alo tak d�ugo, pi� wod�,
a� zdech�. Jest jeszcze jego jama pod zamkiem Smocz� Jam� zwana.











  2. Mysia wie�a w Kruszwicy

  Po pogrzebie Popiel� starszego wybran zosta� na jego miejsce syn jego, drugi
Popiel, kt�rego Chostkiem od brody i w�os�w na g�owie rzadkich, co rozpustnego
znaczy, zwano: a to z dozwoleniem stryj�w jego ksi���t. Lecz dla jego m�odych
lat wi�cej stryjowie rz�dzili ni� on sam. Gdy dor�s�, dali mu �on� z Niemiec,
kt�ra mu si� bardzo wkrad�a w serce, tak i� ona rz�dzi�a, a nie on: przeto o
nic innego nie dbali, jedno ta�cowali, dobrej my�li byli. Bacz�c to stryjowie
jego upominali go, aby tego poprzesta�, a R. P. przedsi�wzi�� i o niej lepiej
radzi�. �on� tako� jego upominali m�wi�c: przeto�my ci� synowcowi za ma��onk�
dali, spodziewaj�c si� tego po tobie, aby� go ty, jako m�drsza, hamowa�a od
tych zbytk�w, kt�re czyni. Lecz i ona, boj�c si� tego, aby mimo syny jej albo
m�a, kt�rego z stryj�w innego nie obrali, zm�wi�a si� z m�em, kaza�a mu si�
rozniem�c na �mier�, a gdy tak uczyni�, obes�a� stryje wszystkie, powiadaj�c
im, i� si� na �mier� rozniem�g�, i prosz�c, aby si� do niego zjechali, chc�c
przed nimi testament uczyni�. Gdy przyszli, cieszyli chorego: on im dzieci i
�on� porucza�, by� p�acz po wszystkim dworze; ku wieczorowi prosi� ich, by
siedzieli przy nim, a pili z nim i jedli. Przyniesiono trunki ktemu
przyprawione, napi� si� sam najpierw z jednego kubka, a onym drugie przyprawne
z trucizn� podano; gdy si� porz�dkiem napili, strzeg�c tego, aby tam kt�ry
zaraz nie pad�, zmy�li� sobie, i� si� chce uspokoi� i prosi�, �eby mu
ust�pili, aby m�g� usn��. Ust�pili wszyscy precz, winszuj�c mu zdrowia. Gdy
przyszli do gospod, rozpali� ich jad, wielk� bole�� cierpieli, rych�o pomarli.

  Gdy pani ksi�na us�ysza�a o ich �mierci, pom�wi�a, i� ich bogowie skarali.
Powiadaj�c to, �e musieli co z�ego nam my�li�, i nie da�a ich chowa�, jedno w
jezioro wmieta�; z kt�rych cia� poczyni�a si� wielko�� myszy, kt�re si�
rzuci�y na Popiel� i z�ar�y go, i zamordowa�y i jego �on�, i syny, kt�rych nie
mogli s�udzy ani ogniem, ani broni� odegna�; a chocia� na wod� uciekali,
wsz�dzie ich myszy goni�y, a� na koniec gard�a dali od nich na zamku
kruszwickim.

  Gmin kruszwicki utrzymuje po dzi� dzie�, �e Popiel chc�c si� od natr�tnych
myszy zas�oni�, kaza� zrobi� wielk� szklan� bani�, w kt�rej si� zamkn�� z �on�
i z dzie�mi, i tak kaza� si� pu�ci� na jezioro Gop�o, ale i to nie pomog�o, bo
myszy bani� przegryz�y i zajad�y Popiela.











  3. Piast

  By� w Kruszwicy obywatel, syn Koszyk�w imieniem Piast, wzrostu siad�ego,
szerokich i d�ugich plec�w, wiek �redni ju� pomijaj�c, a z niewielkiego
grunciku roli i z barci �ywot sw�j utrzymuj�c. Cz�owiek prosty, sprawiedliwy,
ludzki, ja�mu�nik, i pod�ug mienia swego uczciciel wielki. Temu, gdy �ona
imieniem Rzepicha *, od obyczaj�w jego nier�na, jedynego syna powi�a, a za
�ywota jeszcze Popiela, pierwszy w�os obrz�dem poga�skim synowi podstrzyga� i
nazwisko nada� mia�: na on bankiet wieprza zabiwszy i kad� miodu rozsyciwszy,
przyiaci� wezwa� by�. Pierwej ni� dzie� uczty naznaczonej przyszed�, z
trafunku nagodzili si� mu dwaj nieznajomi w pielgrzymskim odzieniu m�odzie�cy,
kt�rych on widz�c, �e od dworu ksi���cego odepchnieni byli, �askawie wezwa�, w
dom sw�j ch�tnie wprowadzi�, st� przygotowa� i dostatek z onych potraw, na
przysz�e postrzy�yny przygotowa- nych, przed nich postawi�. Tam rzecz wielka i
dziwna przypad�a: przyros�o nad zamiar mi�sa; lun�� si� mi�d wierzchem
naczynia swego. Wnet za tem Piast, za upomnieniem go�ci onych, statk�w wi�cej
spo�ycza, mi�d w nie przelewa, a za spraw� onych, ju� nie tylko s�siad�w i
przyjaci� swoich, ale te� samego ksi���cia (gdy� naonczas nie tak si�
powa�nie i pieszczono nosili panowie) ze wszystkim dworem jego na uczt�
naznaczon� zaprasza. Ci� to tedy go�cie, gdy wt�ry raz, a prawie czasu zjazdu
onego do niego przyszli; Piast za rozkazaniem ich, z ubo�uchnej spi�arni swej
wszystek on zjazd od g�odu prawie zdychaj�cy dostatkiem hojnej �ywno�ci
karmi�; gdy� ka�da rzecz uj�ta, na to miejsce okwicie przybywa�a. Co gdy si�
rozs�awi�o, jednostajnym wszyscy g�osem Piasta, nie zdaniem abo pomocy ludzk�
obranego, ale przejrzeniem Boskim za pana sobie by� podanego, krzykn�li.
Zbiegnie si� wtem do domu jego wielka moc pan�w: prosz� i wymagaj� na nim, aby
lec�c� rzeczpospolit� pod�wign��: wzbrania si� ten. Za spraw� jednak i
pozwoleniem go�ci swoich, tak jako chodzi� w siermi�dze, w kurpiach �yczanych
na zamek od starszych prowadzony jest. A go�cie oni, dosy� uczyniwszy
powinno�ci swej, znikn�li. Rozumiej� tedy jedni, �e to byli anio�owie Bo�y,
ja�mu�n� i dobroczynno��, chocia� poganinowi, odp�acaj�cy.

  ���������������������������������������


  * Na gopla�skim jeziorze dzi� jeszcze jest wysepka nosz�ca nazw�: Rzepny.











  4. Pi�ciu m�czennik�w kazimierskich

  Jad�c z Konina do Kazimierza drog� piaszczyst� i nudn�, postrzega si� na
lewo w lesie klasztor Minichowski, stoj�cy na wzg�rku, dzi� podupad�y i pusty.
Naprzeciw niego, tu� przy drodze na prawo stoi ma�a kapliczka drewniana, z
prostych desek zbita i pochylona; w niej studzienka w najgor�tszej nawet porze
nape�nio- na wod�, do kt�rej lud cudown� przywi�zuje si��, zw�aszcza na
chorob� oczu i ko�tuna; 5 st�d �ciany owej kapliczki zakryte prawie ca�kiem
w�osami, ko�tunami, a nawet w�osiem ko�skim.

  Wo�nica m�j, poczciwy kmiotek okoliczny, przemywszy sobie oczy cudown� wod�
z studzienki, ...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin