Pedagogika
społeczna
Pedagogika społeczna
- literatura
- zakres tematyczny zajęć
- etymologia pojęć: „pedagogika” i „wychowanie”
Literatura obowiązkowa
„Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu” Tom I pod. red. B. Śliwerskiego. Gdańsk 2006.
S. Kunowski „Podstawy pedagogiki otwartej” Lublin 2001.
Bezwińska - Hejnicka T. (red.) „Pedagogika ogólna. Tradycje- teraźniejszość - nowe wyzwania.
Bydgoszcz 1995.
Wroczyński R. „Pedagogika społeczna” Warszawa 1990.
Murynowicz – Hetka E., Piekarski J., Cyrańska E. (red.) „Pedagogika społeczna jako dyscyplina akademicka : stan i perspektywy” Łódź 1998.
Kawula S. „Pedagogika społeczna: dokonanie, aktualność, perspektywy. Podręcznik akademicki dla pedagogów” Toruń 2009.
Kamiński A „Funkcje pedagogiki społecznej”. Warszawa 1972.
Lalak D. , Plich T. (red.) „Elementarne pojęcie pedagogiki społecznej i pracy socjalnej”. Warszawa 1999.
Literatura uzupełniająca
„Pedagogika. Podręcznik akademicki” Tom I i II pod. red. Z. Kwiecińskiego i B. Śliwerskiego. Warszawa 2004.
„Wychowanie. Pojęcia, procesy, konteksty” tom I i II pod. red. M Budzikowej i M. Czerpaniak - Walczak.
Gdańsk 2007.
K. Chałas „Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki” Tom I . Lublin- Kielce 2006.
A. Męczkowska „Podmiot i pedagogika. Od oświeceniowej utopi ku podkrytycznej dekonstrukcji”.
Wrocław 2006.
Korczak J. „Wybór pism pedagogicznych”. Warszawa 1957.
Zakres tematyczny
1. Etymologia i interpretacja znaczenia pojęć „pedagogika” , „wychowanie”
2. Funkcje i cechy pedagogiki
3. Funkcje wychowania
4. Pedagogika jako nauka : struktura subdyscyplinarna pedagogiki w ujęciu wertykalnym i horyzontalnym
5. Kryteria naukowości empirycznych nauk społecznych (przedmiot, terminologia, metodologia )
6. Miejsce pedagogiki pośród innych dyscyplin pedagogicznych
7. Antropologiczne podstawy pedagogiki:
- koncepcje człowieka (socjologiczna, teologiczna i realistyczna)
- wolność, odpowiedzialność i godność, jako podstawowe kategorie egzystencji osobowej
- samoaktualizacja, samorealizacja i autokreacja człowieka w procesie wychowania
8. Rola komunikacji w procesie wychowania
- symetryczność i asymetryczność interakcji komunikacyjnych
- podmiotowość i przedmiotowość wychowanka w świetle przebiegu interakcji komunikacyjnej
- istota i warunki dialogowego porozumiewania się w procesie wychowania
- pedagogiczna i postpedagogiczna koncepcja wychowania człowieka w świetle moralności
„logos” i „mythos”
9. Okresy rozwoju pedagogiki społecznej
10. Przedmiot zainteresowań pedagogiki społecznej
11. Główne kierunki badań społeczno – wychowawczych realizowane w ramach pedagogiki społecznej
12. Analiza pojęcia siły społeczne utożsamianego z centralną kategorią pojęciową pedagogiki społecznej
13. Pedagogiczny sens sił społecznych
14. Zasady aktywizacji sił społecznych środowiska
15. Analiza podstawowych pojęć pedagogiki społecznej: kompensacja, przetwarzanie środowiska, profilaktyka, adaptacja społeczna
16. Koncepcje społeczeństwa wychowującego
17. Ustalenia definicyjne pojęcia środowisko społeczne
18. Struktura środowiska. Typologia środowisk społecznych
19. Teorie pedagogiki społecznej
20. Kręgi wychowania środowiskowego
21. Problematyka rodziny jako podstawowego komponentu środowiska wychowawczego w teorii i praktyce
22. Rola grup rówieśniczych w procesie uspołecznienia i wychowania
23. Szkoła środowisko społeczno- wychowawcze. Model szkoły środowiskowej jako placówki skoncentralizowaniej na życiu społeczności lokalnej
24. Wychowawcze funkcje środowiska lokalnego na przykładzie Jordana, Heleny Radlińskiej , Aleksandra Kamińskiego, Ryszarda Wroczyńskiego
25. Społeczne znaczenie kształcenia ustawicznego na tle koncepcji edukacji ustawicznej
26. Współczesne odniesienia do koncepcji edukacji równoległej u ustawicznej
27. Wkład w rozwój refleksji teoretycznej pedagogiki społecznej: Heleny Radlińskiej, Zygmunta Mysłakowskiego, Stanisława Szackiego, Czesława Babickiego, Aleksandra Kamińskiego, Ryszarda Wroczyńskiego.
Etymologia pojęcia: „pedagogika”
Pais (gr.) -chłopiec
Paidos -dziecko (człowiek wymagający paidei )
Agagos - przewodnik
Kalos – piękny
Agatos – dobry
Kalokagatia – ideał wychowania, harmonijne połączenie w człowieku piękna ciała z dobrocią i szlachetnością moralną:
„idealna jedność cielesna, intelektualna i artystyczna”
Paideia – sztuka mądrego wychowania i życia: umiejętnego wprowadzenia w życie: „dążenie do kalokagatii”
Paidagogos – niewolnik prowadzący chłopca, pedagog ukazujący różne oblicza świata ludzi dorosłych i przygotowujący do konstruktywnego i twórczego w nim życia .
Metaforyczne znaczenie pojęcia: „wychowanie”
Wychowanie
Wy – chowanie → wydobywanie tego, co schowane
Wychowanie - to:
1. rozbudzanie w wychowanku „potencjału” twórczego działania w różnych dziedzinach życia
2. aktualizowanie tej „potencjału” na różnych etapach rozwoju fizycznego, psychicznego, społecznego, kulturowego i duchowego
3. rozwijanie jego „potencjału” zgodnie z ujawnionymi przez niego predyspozycjami, uzdolnieniami i zainteresowaniami
4. ukierunkowywanie rozwoju „potencjału” zgodnie z uwarunkowaniami rzeczywistości społecznej w kontekście potrzeb otoczenia społecznego oraz wskazań moralnych.
Interpretacja językoznawcza znaczenia pojęcia: „potencjał”
Potencja
· „zdolność” do jakiegoś działania
· siła umożliwiająca działanie, moc
· potencja twórcza
Potencjał
· „zasób możliwości”, mocy, zdolności twórczej tkwiący w kimś
· sprawność, wydajność, możliwości
spodpowieki