TEMAT 33 – Logika działania instrumentalnego.
Racjonalność instrumentalna/adaptacyjna – oparta na kalkulacji – jakie środki są potrzebne do osiągnięcia celu. Jest to racjonalność przydatna w codzienności, charakterystyczna dla nauki w paradygmacie humanistycznym.
Racjonalność instrumentalna → działanie celowo – racjonalne
- skierowane na przedmiot w celu opanowania go, zwiększenia kontroli
- weryfikowane przez skutki - adekwatność środka do celu; skuteczność środka
- skutki - są przewidywalne, stan rzeczy da się przewidzieć, skutki przedmiotowe
Racjonalność adaptacyjna a koncepcja życia:
1. porządek wartości – sukces ( realizacja wartości/standardu jako celów) – w dziedzinach życia są pewne standardy, które trzeba spełnić – spełnienie standardu => sukces => doskonalenie się w rolach społecznych => udane życie
2.kategorie opisu rzeczywistości – wiedza ‘jak’ – wiedza techniczna/instrumentalna, szuka sposobów realizacji standardów
3.założenia interpretacyjne – wątpliwości to patologia, bo świat jest oczywisty; wątpliwości trzeba zwalczyć, znaleźć pewny grunt.
Pedagogika adaptacyjna ma na celu:
- dostarczyć wiedzę i wzorców zachowań
- eliminację niezałożonych wpływów (nikt ma mi nie namieszać)
- główna cnota – posłuszeństwo zasadom i wychowawcom
- pewność i użyteczność wiedzy i umiejętności, ma nie być fermentu
TEMAT 34 – Logika działania komunikacyjnego.
Racjonalność emancypacyjna/komunikacyjna – wyzwolenie z ograniczeń, które świat nam nakłada. Świat = więzienie => trzeba się wyzwolić.
Racjonalność emancypacyjna → działanie komunikacyjne
- skierowane na człowieka przez symbole i nastawienie na stworzenie więzi interakcyjnej, na stworzenie dialogu
- weryfikacja przez przebieg – zachowanie możliwości porozumienia – kiedy ta możliwość zostanie zachowana a nie zrealizowana (może nie dojdzie między nami do porozumienia, ale jesteśmy gotowi do ustępstw) . warunek konieczny – rzeczywistość językowa, międzypodmiotowa zrozumiałość. Zrozumienie siebie w interakcji, autozwrotna refleksja
- racjonalne działanie – poszerza możliwość porozumienia. Komunikacja – wartość sama w sobie
- skutki – podmiotowe, nieprzewidywalne, nieostateczne, nie wiemy z góry co przyniesie rozmowa
Racjonalność emancypacyjna a koncepcja życia:
1.porządek wartości – rozwój emancypacyjny – uwolnienie się; możliwość mówienia własnym głosem z dystansem do otoczenia; możliwość krytyki otoczenia
2.kategorie opisu rzeczywistości – refleksja koncentrująca się na znaczeniu
ewaleczek