Historia Kościoła w Islandii.pdf

(383 KB) Pobierz
218270151 UNPDF
Historia Kościoła w Islandii
Najprawdopodobnijpirwimijonarz,którymibylimniiirlandzcy,dotarlinaWypOgnia
(lubLodu,jakjąnigdynazywano)jzczwpołowiIXwiku,alniwpłynłotowzaadniczy
poóbaninarozwójwiaryChrytuowj,aninawtnanarodzinypaotwowocinawypi
Nawiammówiąc,mniiirlandzcybyli– wdługwzlkigoprawdopodobiotwa– wogól
pirwzymimizkaocamitgoobzaru
ChrzcijaotwotałoirligiąpanującąwIlandiiwroku1000zaprawąnorwkigokróla
OlaaIOrganizacyjntrukturykocilnzarządzanbyłykoljnoprzzarcybikuptwawBrmn
(Niemcy), Lund (Szwecja) i Nidaros (Norwegia)NapoczątkuXIIwikukrajpodzilonybyłnadwi,
hitoryczndiczjkálholt(południową)iHólar(północną)DoIlandiiwciążprzybywalimnii,
benedyktyni i augustyni którzywanglizowalipogaokirjonykrajuMijonarzpochodziliz
Niemiec, Anglii, a nawet Europy WchodnijirwzymbikupmilandzkimbyłÍliur,
konkrowanyw1056rokuwBrmiDcyzjąbikupakálholttałoirligijnątolicąkrajuitak
pozotałoażdoXVIIIwiku
Kociółkatolicki,mającyznaturycharaktrpowzchny,midzynarodowy,przyczyniłitż
wwilkimtopniudoumidzynarodowiniakulturyilandzkijChociażpołożonanadalkich
pryriachEuropy,cozwłazczawdawnychwikachmiałonibagatlnznacznizuwagina
ówcznmożliwocikomunikacyjn,Ilandiabyłamimowzytkomocnozwiązanazkontynntm,
główniwłanidzikiwykztałconymludziomKociołaodróżowalioninatałyląd,przywożąc
tamtądwiadomocioitnijącychnurtachitndncjachpolitycznych,kulturalnychi innych, a z
drugijtronynawypdociralitż,chociażrzadzij,duchownizinnychkrajów,zapwniającobig
kulturalnywramachcywilizacjiuropjkijWiadomo,żnpwródnauczycilizkołykatdralnjw
HólarwXIIwbyłjakiFrancuzNakontynnt,głównidonglii,Nimicikrajówkandynawkich
udawaliitżynowibogatychrodówilandzkich WrazzrozwojmKociołatworzyłiz
potomkówoadnikównorwkichnowy,jdnolitynaródilandzkiWilkąrolwtymproci
odgrałowłanichrzcijaotwo
Reformacja
Rormacjazotała wprowadzona w Ilandii decyzją duokiego króla . Niestety, nie obyło i
bez stosowania przemocy zarównopotronizwolnników,jakiprzciwnikówwittnbrkigo
nurtu Reformacji. NowprądyrligijndotarłytakżnaIlandi,gdzijdnakzdrzyłyizilnym
opormmijcowjludnociymbolamiprzciwu,łączącgolmntyzarównopatriotyczni
narodow,jakirligijn,taliiotatnimijcowibikupikatoliccyJónraonzHólar(†1550)i
Ögmundurálonzkálholt(†1541)Zwłazczamczokamirdpirwzgoznich– ciciprzz
agntówkróladuokigo– odgraławażnąrolwumacnianiuwiadomocinarodowj
mizkaocówwypyBikuptałiymbolmnacjonalizmuilandzkigolbohatrkiopór
wyspiarzy nie pomógłnadłużząmtiodpołowyXVIwikukrajich,jużitakpoddanywładzy
duokij,tajitopniowolutraoki,katolicyzmza,corazbardzijwypirany,zanikłotatczni
jzczprzdkoocmtgotulcia Zlikwidowano klasztory, a włanod kocielną przejła duoka
korona .*podobnijakmiałotomijcwSzwecji i samo w sobie jest dobitnym wiadctwm
motywu zarwania zKociołm+ OdtjporykrólDaniibyłgłowąKociołaIslandii Jednak zdecydowana
wikzodklruzgodziłaikontynuowadłużbduzpatrkąwdługzrormowangoporządku
W latach 1551-1874Kociółlutraokibyłjdynym,tolrowanymKociołmnaWypiZmiany
natąpiływ1874roku,kidytokontytucjazagwarantowaławolnoduminiaiwyznania
Ewangelicko-LutraokiKociółIlandiipozotałwyznanimpanującymiprzyjąłtatuKocioła
narodowgootwirdziłatotakżkontytucjaRpublikiIlandiiz1944roku
Obcni90%Ilandczyków(ok245ty)jtwyznaniawanglicko-lutraokigo3,5%
nalżydoWolnychKociołówEwanglicko-Lutraokich Rezt tanowią rzymcy katolicy (1,1%),
zilonowiątkowcy(1%)orazadwntyci(ok700oób),wiadkowiJhowy(ok600oób)iinni,w
tymwyznawcyrligiipogaokich(ok300oób)Wdługtatytyk2%Ilandczykówniwyznaj
żadnjrligii
Kociół rzymsko-katolicki w Islandii :
KociółkatolickimógłituodrodziddopirowpołowiXIXwikuizawdziczato
głównirybakomrancukim,którzywtdywłani,wpozukiwaniunowychłowikzaczlii
zapuzczadażkuwybrzżomilandzkimWiluznichbyłokatolikamiiwczaiprzymuowych
potojównawypi(nptchnicznychlubw cluprzdażyczciryb)chciliucztniczydw
nidzilnjmzywNimoglijdnaktgozrobidzwzgldunazupłnybrakduchowiotwa
katolickigowtymkrajuZmyląopołudzduchownjdlawychrodakówwlatach1857i1858
przybylinaIlandidwajzakonnicyrancucyBrnardBrnardiJan-Baptiste Baudoin. Stolica
potolkautanowiłanicowcznijrkturKołaodbigunowgo– jdnotkkocilną,
objmującącałąwypObajkiżakupiliwRykjavikupoiadłod– Landakót,naktórjwznili
natpnikatdr,zkołikilkainnychobiktówtałyionnibawmgłównymorodkim
KociołakatolickigowIlandii W1896rnawypudałyi4iotryijdnkiądzkatolickiW
wynikuichdziałalnocinakatolicyzmprzchodziliIlandczycy,którzypotmzotawaliduchownymi
rkturaapotolkaIlandiizotałautworzonaw1923,natomiatw1929przkztałconoją
wadminitraturapotolkąW1968podniionadorangidiczjiObcnymordynariuzem diecezji
rykjavíckijjtzwajcarkibikupirrBürchrJtonczwartymbikupmRykjavíkuwhitorii
tjdiczjiKociołmKatdralnymjt BazylikakatdralnapwChrytuaKrólawRykjavíku,
KociółLandakot(isl. Basilika Krists konungs, Landakotskirkja) – rzymkokatolickakatdraznajdująca
iwzachodnijczciRykjavíkuwdzilnicyLandakot,idzibabikupów,objmującjcał
trytoriumIlandii,diczjirykjavíckij,wznozonaodkoocaIwojnywiatowej do 1929 wg projektu
Gujónaamúlona*1+wtylunogotyckim*2+,okrlanarówniżjakKritkirkja(Kociół
Chrytua)KatdrapowiconajtChrytuowiKrólowi,jjpatronamiąrówniżNajwitza
MariaannaBogurodzica,wJóz,wTorlak iwJón
DiczjarykjavíckajtwpółcznąkracjąWokriprzdrormacjąKociółkatolickiw
Islandiipodlgałjurydykcjibikupówkálholtu(zał1056)iHólaru(zał1109),którychdiczjw
okrirormacjiprzkztałciłyiwlutraokiW1801rokuzotałyonpołączonwdiczj
IlandiizidzibąwRykjavíkulutraokigoKociołaIlandii . Kociół katolicki w Ilandii wznowił
działalnod w I poł. XIX wieku . Diczjarykjavícka- diczjaobrządkułaciokigoobjmującaw
całocitrytoriumIlandii , licząca 7283 ooby wyznania rzymskokatolickiego (wg danych
kirowanychdotolicypotolkijz1grudnia2006*1+)tolicądiczjijtRykjavíkDiczja
nalżydokandynawkijKonrncjiBikupów
Diczjaprowadzirówniżpoługdlapoloniiilandzkij
Świci pochodzący z Ilandii :
Św. Torlak CRL ,(znanyrówniżjakoorlákurórhallon,TorlakThorhallon,Thorlac
Thornalli,orlakr,ThorlakuriThorlacThorhallsson; ur. 1133, zm. 23 grudnia 1193) - islandzki
duchownykatolicki,bikupkálholtu,uznawanyprzzKociółkatolickizawitgo, patron Islandii.
wTorlakpochodziłzbogatjilandzkijrodzinyZotałwywiconynakidzawwiku18latrzz
około10lattudiowałzagranicą- waryżuiwLincolnwngliiDoIlandiipowróciłw1161,gdzi
założyłklaztoraugutiaokiW1178zotałbikupmkálholtu,jdnjzdwóchówcznych
ilandzkichdiczjiozotałnimażdomirciw1193
W 1198ilandzkiparlamntlthinguznałgozawitgo Oicjalnie Kociół katolicki ogłoił go
witym 14 tycznia 1984. Papież Jan Paweł II ogłoił go wówcza patronem Ilandii Wpominai
go 23 grudnia - dziotn,nazywanyorlákma,jtwitmnarodowym Islandii. Tradycja ta
prztrwała,chodwpółcznigłównąrligiątgokrajujtlutranizmObokwGudmundaiJana
ÖgmundonajtnajbardzijczczonymwitympochodzącymzIlandii
Jan Ögmundon (Jón) (ur. 1052, zm. 23 kwietnia 1121) - islandzki duchowny katolicki,
założycilipirwzybikupdiczjihólarkij,uznanyprzzilandzkikociółkatolickizawitgo
W1106rzałożyłidzibbikupiąwHólarzwpółnocnjIlandiiipłniłwnijłużbdomirci
Janwojąmijąuczyniłwykorzninipozotałocipogaotwa,minzminiłnazwydnitygodniaW
tnpoóbóindagr,"dzioOdyna",tałi"dnimrodkatygodnia"- mivikudagr, a dni Tyra i
Thoratałyiodpowidnio"trzcim"i"piątymdnim"
NazwydnitygodniawymylonprzzwJanaąwużyciuwIlandiipodzidzio,jdnakniudało
muicałkowicizatrzdpamiciotarychbogachtulcipojgomircizotałynapianEdda
prozaicznaorazEddapotycka,wtnpoóbzachowanazotałapogaokamitologiaipozja
Janzotałogłozonywitymnamocydkrtubikupigopodczalthinguw1200r
Jgowpomniniobchodzonjt23kwitnia,a3marcaobchodziirocznicprzniiniajgo
zczątków
Zgłoś jeśli naruszono regulamin