Gazeta Lekarska 11 2009.pdf

Egzemplarz bezpłatny

Powiedzmy

tak

tr ans pl antac ji

nr 11 (227) 1 listopad 2009

www.gazetalekarska.pl

Minister z Sajgonu

W numerze

Lekarzu, powiedz tak transplantacji 4-5

Okiem Prezesa

Utyskując na wady i niedostatki systemu ochrony zdrowia

czasem zazdrośnie spoglądamy na naszych zachodnich

sąsiadów. Nawet polskie kasy chorych w 1999 r.

wzorowano na ich niemieckich imienniczkach. Wydaje

nam się, że zasobne państwo może dać swym obywatelom

wszystko, czego potrzebują. Owszem, może pod

warunkiem, że za sterami państwa nie stoją ludzie, którym sen z oczu spędzają

myśli, jakby tu jeszcze coś zabrać lekarzom. Dochody niemieckich lekarzy w

ostatnim dziesięcioleciu spadły co najmniej o 40%, wielu szuka spokojniejszego

życia w Szwajcarii lub Norwegii. Po ostatnich wyborach powiało trochę

nadzieją, kiedy przeklinaną powszechnie przez lekarzy arogancką minister

zdrowia Ullę Schmidt zastąpił 36-letni liberał Philipp Rösler. Nowy minister jest

z pochodzenia Wietnamczykiem, ocalałym dzieckiem z sajgońskiego sierocińca,

adoptowanym i wychowanym w niemieckiej rodzinie w Hamburgu. Rösler

ukończył medycynę w Hanowerze, specjalizował się w okulistyce, ale szybko

stał się wschodzącą gwiazdą niemieckiej polityki. O trudnych sprawach potrai

mówić prosto i zrozumiale. „Wolno mówić wszystko, co się myśli” – oto jego

życiowa dewiza. Ale jeśli się w ogóle myśli – sam dodaje po chwili. Już po paru

dniach urzędowania zapowiedział więcej wolności w wyborze lekarza, terapii

i kasy chorych. Szkoda, że w Polsce, gdzie podobno rządzą rdzenni liberałowie,

o swobodach i ułatwieniach słyszy się mniej niż o dziadostwie i rozgardiaszu

w szpitalach. Tylko pozazdrościć Niemcom pragmatyzmu i odwagi.

Centra urazowe zastąpią SOR-y? 6-7

Powrót po 60 latach 8

Nie pozwolę lżyć lekarzy 10-11

Wybory do izb lekarskich 12

Niedoceniani czy przeceniani? 12-13

O naturze schorzeń

14-15

U stomatologów 16-18

Śladem naszych publikacji 19

Nobel za telomery

20-21

Kalejdoskop leków

22-23

Alergia dla każdego 24-25

Polscy lekarze w Tarnopolu 26

Czy są nam potrzebne? 30

Nasi politycy, niestety, nie ogniskują się na sprawach zwykłych ludzi. Wolą

pasjonować się światem utkanym z mgieł, z których wyłaniają się Zbycho,

Miro i Rycho oraz tropiąca ich opozycja. Gdybym miał wskazać wydarzenie

ostatniego miesiąca, którym warto byłoby podzielić się z Czytelnikami, to byłbym

w kłopocie. W stolicy, do której ciągną setki łaknących wiedzy przedstawicieli

terenu, odbywa się wiele konferencji, przeważnie bez myśli przewodniej

i prezentacji ciekawych rozwiązań. Słuchaczy wabi są dodatkowo zapowiedzią

udziału ministrów, polityków i różnych celebrytów, którzy prezentują te same,

często archaiczne poglądy. W ekskluzywnych hotelach stolicy ględzi się

o niczym, a jedyny pożytek to prezentacja reklamowa sponsorów.

Przychodzi lekarz do prawnika 32-33

Obowiązkowe a dobrowolne

ubezpieczenie OC lekarzy 34-35

Polskie Towarzystwo Medycyny

Sądowej i Kryminologii 36-37

Historie stomatologiczne (21) 38

Dawno temu we Lwowie

Pocieszam się, że kwitną i nabierają nowego znaczenia lekarskie zjazdy

naukowe, tłumnie oblegane przez lekarzy specjalistów. Jestem pod wielkim

wrażeniem X Jubileuszowego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Alergologicznego

w Bydgoszczy. Pobudka o szóstej rano, warsztaty szkoleniowe od siódmej, zaraz

potem trzy sympozja plenarne, przebogate sesje plakatowe w przerwie obiadowej,

niesamowity ring alergologiczny z udziałem wybitnych autorytetów, a wieczorem

zabawa z legendarnym zespołem rockowym „Perfekt”, to tylko dowód na to,

że lekarzy do wiedzy nie trzeba gonić restrykcjami, lecz zachęcać atrakcyjnym

programem i dobrą atmosferą. Obszerniej o Zjeździe na str. 24-25.

Lekarski sport

40-42

Kalendarz –

kursy, szkolenia, zjazdy 44-45

Książki nadesłane

46-47

Praca –

konkursy, zatrudnię, szukam 48-60

Przed nami sezon narciarski. Wiele osób szuka odpowiedniego sprzętu, dobrze

dopasowanych wiązań, butów, kasku i nart. Przygotowując się do wyjazdu

pamiętajmy też o poprawieniu kondycji i diecie. Odpowiedni trening jest

równie ważny co markowy sprzęt. Właściwe przygotowanie izyczne to klucz

do uniknięcia urazu. Jeśli uprawiamy sport regularnie, ryzyko wystąpienia

kontuzji jest zdecydowanie mniejsze. Jeżeli jednak nie ćwiczymy na co dzień,

pamiętajmy, by zacząć przygotowania izyczne przynajmniej 3 tygodnie przed

planowanym wyjściem na stok. W przygotowaniu do sezonu sprawdzają się

pływanie, biegi, nordic walking, jazda na rowerze. Ja chyba zostanę w domu,

bo jestem starszy o… 25 kilogramów i chyba tym razem nie zdążę na stok.

Ogłoszenia różne

60-61

Baza polskich lekarzy za granicą

www.polscylekarze.org

www.blogilekarzy.pl

Daj się poznać, pisz

swojego bloga

Marek Stankiewicz

naczelny@gazetalekarska.pl

Największa baza ofert pracy dla lekarzy

www.praca.gazetalekarska.pl

nr 11 (227) 2 listopad 2009

www.gazetalekarska.pl

nr 11 (227) 3 listopad 2009

między innymi

Lekarzu, powiedz tak

transplantacji

to się opłaca, bo dostają pieniądze

za zabiegi. Ja musiałbym utworzyć

nowy etat, powołać zespół, który

orzekałby śmierć pnia mózgu całą

dobę, a to koszty. Gdyby jakaś klinika

przeszczepiająca organy zgłosiła się

do mnie z propozycją, że zapłacą za

koordynatora i procedury związane

z kwaliikacją pacjenta do transplan-

tacji, pewnie bym się zgodził – mówi

dyrektor jednego z warszawskich

szpitali.

Prof. Wojciech Rowiński, konsultant

krajowy ds. transplantologii klinicznej,

wiceprzewodniczący Polskiej Unii Me-

dycyny Transplantacyjnej ma nadzieję,

że Ministerstwo Zdrowia znajdzie

pieniądze dla koordynatorów. – Mamy

wstępną obietnicę, że te pieniądze się

znajdą – mówi prof. Rowiński. – Tym

bardziej, że chodzi o naprawdę nieduży

wydatek, bo postulujemy 800 zł dodatku

do pensji dla koordynatora.

Okiem

T ematem ostatnich tygodni są oczywiście wiadomości nadchodzące

z frontu „kryzysowego”. Dochodzące ze świata nieśmiałe, choć

powtarzające się dobre wieści o zwiastunach zbliżania się końca

globalnej zapaści gospodarki, a także podawane przez nasze media dane o stosunkowo

niezłych wskaźnikach polskiej gospodarki, nie współbrzmią z narastającym

przekonaniem o zsuwaniu się po równi pochyłej środków przeznaczanych

na świadczenia zdrowotne. Wszystko wskazuje na to, że już w 2009 r. przychody NFZ

będą mniejsze o ponad miliard złotych niż zakładano, a w 2010 o co najmniej półtora

miliarda mniejsze niż w bieżącym roku. A niewykluczone, że spadek będzie jeszcze

większy. Nie są to dane zaskakujące dla tych, którzy zdają sobie sprawę, że przychody

NFZ zależą od poziomu zatrudnienia, wynagrodzeń i cen żyta. Wszystkie te wskaźniki

„lecą” w dół. Niewątpliwie zdaje sobie z tego sprawę także rząd. Widząc zbliżające

się problemy, pod społecznym naciskiem podczas obrad Białego szczytu , sam Premier

zapowiedział wzrost składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne w 2010 r.

o 1% oraz reformę KRUS (mówiło się o oskładkowaniu przynajmniej bogatszych

rolników lub dopłat unijnych).

N ie minął rok od tych deklaracji i w sytuacji, kiedy w wielu krajach Unii Europejskiej

podejmuje się kroki na rzecz ochrony sektora zdrowia przed skutkami kryzysu,

polski rząd zabiera środki budżetowe przeznaczone na przeszczepianie narządów,

a potem resort zdrowia, jak wszystkie inne, otrzymuje polecenie cięcia wydatków

o 10 %. To zjawisko nie spotykane w cywilizowanym świecie. Ochrona zdrowia

jest oczywistym priorytetem dla przytłaczającej większości obywateli, a polscy

politycy zdają się tego w ogóle nie dostrzegać. W sytuacji kryzysu należałoby

raczej podejmować nadzwyczajne kroki dla zredukowania skutków kryzysu w tym

szczególnym obszarze obowiązków państwa wobec obywateli. W przeciwnym razie

nie tylko spowoduje to narastanie zadłużenia zakładów opieki zdrowotnej, upadek

placówek prywatnych pracujących na rzecz publicznego systemu, ale także wydłużanie

się kolejek i narastanie nierówności społecznych dostępu do opieki medycznej.

W sytuacji narastającego interwencjonizmu większości państw podejmujących

aktywną walkę z kryzysem w ich gospodarkach prywatyzacja i rynek na pewno nie

pozwolą na postawienie na nogi polskiej służby zdrowia. Potrzeba mądrej i odważnej

akcji ze strony rządu. Czekają na nią zarządzający placówkami ochrony zdrowia,

ich pracownicy, ale także będący w coraz trudniejszej sytuacji polscy pacjenci.

D rugim gorącym, choć nie tak podstawowym tematem ostatnich tygodni jest

sprawa nowelizacji rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie recept lekarskich .

Kwestia, co w wadliwie wystawionej recepcie może poprawić/uzupełnić aptekarz

oraz propozycja, aby recepty wystawione w ułomny sposób mogły być realizowane

za pełną odpłatnością, roznieca emocje środowiska aptekarskiego i obrońców

praw pacjentów. Bez względu na inał tej sprawy, przypominam o elementarnym

obowiązku prowadzenia dokumentacji medycznej w czytelny sposób. Musi to dotyczyć

szczególnie tej jej części, która jest korespondencją między fachowymi pracownikami

służby zdrowia (skierowania, opisy konsultacji, no i oczywiście recepty). To kwestia

bezpieczeństwa chorych, ale także przecież szacunku do adresatów – naszych kolegów

lekarzy i aptekarzy.

I wreszcie ostatnia sprawa, nasza środowiskowa, to wybory w samorządzie lekarskim.

Znamy już nowe władze niektórych okręgowych izb lekarskich, są też już pierwsi

delegaci na X Krajowy Zjazd Lekarzy. Dzięki „Gazecie Lekarskiej” znamy też

trzech kolegów, którzy zadeklarowali chęć starania się o funkcję Prezesa Naczelnej

Rady Lekarskiej. To dobrze, że szerokim rzeszom lekarskim „Gazeta” przybliżyła

ich sylwetki ich własnymi słowami. Niektórzy koledzy proponują umożliwienie im

prowadzenia dalszej kampanii wyborczej poprzez organizowanie serii publicznych

spotkań z wyborcami (delegatami na Zjazd). Ciesząc się z zainteresowania

wyborami osobiście nie sądzę, żeby był to dobry pomysł. Upodobnienie naszych

wyborów do kampanii prowadzonych przez polityków nieuchronnie doprowadzi do

populizmu i prowadzenia gry wyborczej. Nie sądzę, żeby mogło się to przyczynić

do lepszej jakości pracy nowo wybieranych władz samorządu. Myślę, że w swoich

decyzjach środowisko lekarskie powinno kierować się raczej wiedzą o kandydatach

(którzy w końcu są nam na ogół dobrze znani) zbieraną przez lata ich pracy na rzecz izb

niż emocjami związanymi z ich sztuką prezentacji kampanijnej.

Agnieszka Katrynicz

W Polsce przeszczepia się dwa, a nawet trzy razy mniej narządów w porównaniu do rzeczywistych potrzeb.

Jedną z przyczyn jest zbyt mała aktywność środowiska lekarskiego w tym zakresie.

i przypomnieć, że zgłaszanie

potencjalnych dawców to jeden

z elementów lekarskiej misji – mówi

prof. Magdalena Durlik, prezes Polskie-

go Towarzystwa Transplantacyjnego.

– Bo wbrew pozorom to nie odmowa

rodziny jest główną przyczyną małej

liczby transplantacji.

Polska transplantologia dźwiga się

z zapaści, do której doszło po areszto-

waniu kardiochirurga dr. Mirosława G.

i słynnej konferencji ministra Zbiory,

kiedy to liczba przeszczepów drama-

tycznie spadła. Teraz na narząd czeka

2019 osób, a w pierwszej połowie roku

wykonano niespełna 700 operacji. Cho-

ciaż jest lepiej niż w 2007 r. – wtedy

przez cały rok organy przeszczepiono

zaledwie 922 osobom. Jednak nadal

w Polsce przeszczepia się znacznie

mniej narządów niż w Europie Zachod-

niej. Chociaż – jak pokazują badania

opinii społecznej – 80-90 proc. Polaków

akceptuje tę formę leczenia i deklaruje

gotowość oddania swoich narządów.

– Wiele szpitali nie zgłasza dawców –

twierdzi prof. Durlik. – Dyrektorzy nie

wiedzą, że w przypadku niewydolności

nerek, wątroby, serca, płuca czy trzustki

transplantacja to jedyna metoda ratu-

jąca życie. Lekarze często nie potraią

przeprowadzić rozmowy z rodziną, nie

wiedzą też jak należy postępować i boją

się długiej i żmudnej procedury.

w Cambridge w Wielkiej Brytanii pod

koniec lat siedemdziesiątych. Przydat-

ność tej funkcji potwierdzają doświad-

czenia hiszpańskie – już w początkach

lat osiemdziesiątych stworzono system

oparty na lokalnych koordynatorach

transplantacji – dzięki czemu Hiszpa-

nie do dziś zajmują pierwsze miejsce

w światowych rankingach efektywności

donacji narządów, a następnie tkanek.

W modelu hiszpańskim koordynatorzy

stanowią corps d’esprit całego systemu,

który jest aktywnie wspierany przez

państwo, media i hiszpański Kościół

katolicki.

Koordynator potrzebny

od zaraz

Warto od razu sobie uświadomić,

że np. aby pobrać od zmarłego 6 na-

rządów, które następnie zostaną prze-

szczepione chorym potrzebny jest

100-osobowy zespół. A cała proce-

dura trwa ponad dobę. – Ktoś musi te

osoby zorganizować, zgrać wszystko

w czasie. To właśnie rola koordynatora

przeszczepów – mówi prof. Dariusz Pa-

trzałek, prezes niedawno powołanego

Polskiego Stowarzyszenia Koordyna-

torów Transpaltacyjnych. – Niestety,

w większości placówek lekarze pełnią

tę funkcję charytatywnie, a reszta

kolegów nazywa ich wręcz aniołami

śmierci. Nic dziwnego, że wielu dy-

rektorów szpitali nie widzi powodu,

by taką funkcję powołać.

Jak na razie w całym kraju jest ok. 200

koordynatorów. Zdecydowaną więk-

szość z nich stanowią anestezjolodzy

(niestety, jest to także ta grupa zawo-

dowa, która najczęściej wybiera pracę

za granicą). Ich szkoleniem zajmują

się, powołane dzięki inicjatywie prof.

Wojciecha Rowińskiego, Podyplomo-

we Studia Koordynatorów Przeszcze-

piania Narządów przy Warszawskim

Uniwersytecie Medycznym. Zada-

niem koordynatora jest wyszukiwanie

w szpitalach potencjalnych dawców

wśród pacjentów ze śmiercią mózgu,

zwoływanie komisji potwierdzającej

śmierć mózgową, rozmowa z rodziną

dawcy przed zabiegiem i po nim. Warto

przypomnieć, że pierwszego koordyna-

tora transplantacji powołano w ośrodku

Zależy od regionu

Ale czy dodatki dla koordynatorów

rozwiążą problem? Z pewnością nie.

– W zapewnieniu chorym dostępu do

transplantacji duże znaczenie ma rozwój

jej idei na szczeblu regionalnym – twier-

dzi prof. Wojciech Rowiński.

Kiedy patrzy się na mapę Polski

widać duże różnice. Dla porównania

w 2008 r. w Małopolsce pobrano

narządy jedynie od dwóch zmarłych

osób, co stanowi zaledwie 0,61 dawcy

w przeliczeniu na 1 mln mieszkańców.

Niewielką liczbę pobrań zarejestrowano

także w województwach podkarpackim,

świętokrzyskim i lubelskim, w których

zgłoszono odpowiednio pięciu, sześciu

i dziesięciu zmarłych dawców. Na czele

stawki znalazły się dwa województwa:

wielkopolskie i zachodniopomorskie,

które jako jedyne w kraju przekroczyły

średnią europejską pod względem liczby

zmarłych dawców.

W rekordowym województwie za-

chodniopomorskim liczba ta wyniosła

40,78 osoby na 1 mln mieszkańców.

– Dlatego namawiam lokalne władze

do wsparcia idei donacji narządów

– mówi Rowiński. – Cieszę się, że

okręgowe izby lekarskie włączyły się

w naszą akcję i organizują kursy psy-

chologiczne uczące lekarzy jak mają

rozmawiać z rodziną potencjalnego

dawcy.

Kolejnym krokiem ma być wydanie

tego kursu na płycie DVD i rozesłanie

do medyków. – To jeden z elementów

mobilizowania środowiska lekarskiego

– tłumaczy prof. Rowiński.

Polskie doświadczenia

W Hiszpanii pracuje ok. 6 koordyna-

torów na 1 mln mieszkańców, w Polsce

ta liczba wynosi poniżej 0,5. Jednocze-

śnie ok. 50 proc. wszystkich przeszcze-

pianych w naszym kraju narządów jest

pobieranych zaledwie w 10 szpitalach,

w których zatrudnieni są lokalni koor-

dynatorzy transplantacyjni.

Dla przykładu w Warszawie pracu-

je tylko kilku koordynatorów, m.in.

w szpitalu przy ul. Banacha, MSWiA,

Centrum Zdrowia Dziecka i przy

ul. Lindleya. Ta ostatnia lecznica ma

dwie przeszkolone pielęgniarki dbające

o pobieranie narządów. Pracują na eta-

cie. To wyjątek, zwykle koordynatorzy

pełnią tę funkcję za darmo. W tym roku

szpital chce przeszczepić 35 wątrób

i 70 nerek. To dobry wynik. – Każdy

powinien mieć osobę odpowiedzialną

za transplantację. Dla naszego szpitala

to wydatek ok. 50 tys. zł rocznie, ale się

opłaca. Głównie pacjentom, bo dajemy

im drugie życie, ale także szpitalowi,

bo transplantacje są dobrze wycenione

– mówi prof. Janusz Wyzgał, dyrektor

szpitala przy Lindleya.

Dlaczego inne szpitale nie mają

koordynatorów? – Bo nie jesteśmy

ośrodkiem, który przeszczepia. Im

W Polsce w 2008 r. pobrano narządy od

427 zmarłych osób, co stanowi 11,2 dawcy

w przeliczeniu na 1 mln mieszkańców. W tym

samym czasie średnia liczba zmarłych daw-

ców w Europie wyniosła ponad 16 na 1 mln

mieszkańców. W Hiszpanii, w której funk-

cjonuje najsprawniejszy system pobierania

narządów, wskaźnik ten przekroczył 30. Jed-

nocześnie do końca września 2009 r. w Polsce

zarejestrowano 326 rzeczywistych zmarłych

dawców organów. Równocześnie rośnie

zapotrzebowanie na narządy, wzrasta wiek

biorców i wydłużają się listy oczekujących.

W 2008 r. na przeszczep oczekiwały 1872

osoby. Pod koniec września 2009 r. liczba ta

wyniosła już 2121 osób.

nr 11 (227) 4 listopad 2009

nr 11 (227) 5 listopad 2009

www.gazetalekarska.pl

Konstanty Radziwiłł

Prezesa

Ś rodowisko trzeba aktywizować

Centra urazowe

zastąpią SOR-y?

w Krakowie, który zamierza wybudo-

wać za 60 mln zł budynek czterokon-

dygnacyjny z oddziałem urazowym,

intensywnej terapii, anestezjologii,

toksykologii, blokiem operacyjnym,

komorą hiperbaryczną, laboratorium

i lądowiskiem na dachu. Na Mazowszu

wygrał Wojskowy Instytut Medyczny

przy ul. Szaserów w Warszawie. Ma

lądowisko dla śmigłowców i – jak

twierdzi rzecznik prasowy placówki

Wojciech Lubiński – dysponuje odpo-

wiednią kadrą i sprzętem, żeby udzielać

pomocy pacjentom w ciężkim stanie.

Wielkopolska postawiła na Zakład

Opieki Zdrowotnej Poznań-Nowe Mia-

sto przy ul. Szwajcarskiej, a łódzkie na

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny

im. M. Kopernika w Łodzi.

Niemal każde województwo chciało-

by mieć centrum u siebie. Pretendować

do roli centrum urazowego postanowił

również Wojewódzki Szpital Zespolony

w Kielcach oraz Państwowy Szpital

Kliniczny nr 4 w Lublinie.

Wszystkie szpitale czekają teraz

na decyzję ministra zdrowia. Resort

na razie analizuje plan uwzględniający

potrzeby całego kraju. Nie wiadomo ile

ta analiza potrwa.

Agnieszka Katrynicz

Do 2013 r. kilkanaście oddziałów ratunkowych zostanie przekształconych w centra urazowe.

Tyle, że wielu lekarzy kwestionuje potrzebę istnienia takich ośrodków.

wybrane szpitale będą miały czas

na przekształcenie oddziałów ra-

tunkowych w centra urazowe do końca

2013 r. Jak zapowiada Ewa Kopacz,

minister zdrowia, powstanie od 10 do 12

takich ośrodków. Dzięki nim pacjenci,

którzy tam traią, będą mieli zapewniony

szybki dostęp do specjalistycznych ba-

dań diagnostycznych w jednym miejscu.

Będzie to możliwe, ponieważ w cen-

trach mają być udzielane świadczenia

przez lekarzy z zakresu praktycznie

wszystkich specjalności. W ocenie Mi-

nisterstwa Zdrowia przyczyni się to do

zmniejszenia liczby powikłań, a także

do obniżenia wysokiej śmiertelności

i kalectwa pourazowego.

Dziś urazy są jedną z trzech naj-

częstszych przyczyn nagłych zgonów

w Polsce. Rocznie obrażeniom ciała

ulega około 3 mln osób. Spośród nich

300 tys. wymaga hospitalizacji, a 30 tys.

umiera, oznacza to, że śmiertelność jest

o połowę wyższa niż np. w USA czy

w Europie Zachodniej. Centra mają

również stanowić bazę dydaktyczną

i szkoleniową dla kadry medycznej.

bardzo dużo – podkreśla doc. Leszek

Brongel z Kliniki Medycyny Ratun-

kowej Obrażeń Wielonarządowych

CM UJ. – Dlaczego nie skorzystać

z gotowych wzorów?

Jednak przeciwnicy podkreślają, że

te same zadania już dziś mają Szpitalne

Oddziały Ratunkowe (SOR-y), nie ma

więc potrzeby dublowania zadań. Tym

bardziej, że na ich stworzenie trzeba

będzie wydać ok. 35 mln euro i ok.

100 mln euro (środki mają pochodzić

z funduszy europejskich) na rozbudowę

szpitalnych oddziałów ratunkowych

i budowę lądowisk dla helikopterów. –

Dla mnie to pomysł bardziej PR-owski

niż zmieniający cokolwiek w działaniu

niewydolnego systemu służby zdrowia.

I sposób na to, by wydać kilkaset mi-

lionów euro – mówi Sośnierz. – Centra

urazowe mamy tworzyć, by zapewnić

szybką, kompleksową i fachową pomoc

oiarom wypadków, szczególnie pacjen-

tom z urazami wielonarządowymi. Do-

brze brzmi. Ale pojawia się pytanie: To

po co budowaliśmy system szpitalnych

oddziałów ratunkowych, które miały

dokładnie te same założenia?

Jego zdaniem należałoby raczej prze-

analizować, dlaczego dotychczas SOR-y

w dużej części się nie sprawdziły, stając

się nocną przychodnią, a nie oddziałami

ratującymi życie.

Za mało czy za dużo?

Zdaniem posłów opozycji w przy-

szłości może okazać się, że planowana

liczba centrów będzie zbyt mała i dostęp

do nich będzie ograniczony. – Centra

nie powstaną bowiem we wszystkich

województwach – mówi Czesław Hoc,

członek sejmowej Komisji Zdrowia.

Z kolei Andrzej Sośnierz, dziś po-

seł PiS-u, były szef Śląskiej Kasy

Chorych, uważa, że 10 ośrodków to

liczba zawyżona. – Gdy byłem szefem

kasy chorych, postanowiliśmy ekstra

doinansować leczenie pacjentów z ro-

zerwaną nerką, pękniętą wątrobą i po-

łamanymi kośćmi itp., bo wiadomo, że

jest kosztowne. I okazało się, że w ciągu

roku było ich ok. 150. A Śląskie to 10.

proc. ludności Polski, więc na cały kraj

przypada może 1500 pacjentów z takimi

obrażeniami rocznie. Ile więc specjali-

stycznych centrów potrzeba, aby ich

leczyć? Dziesięć? Nie, wystarczyłoby

kilka – tłumaczy.

Jednak lekarze-praktycy powołują się

na doświadczenia innych krajów. Tam

tworzy się je dla populacji 1–2 milionów

ludzi. Warto też pamiętać o tzw. złotej

godzinie, w czasie której pacjent powi-

nien dotrzeć do centrum. Jeśli centrum

powstanie np. w Krakowie, a pacjent

jedzie z Jabłonki czy Szczawnicy, nie

ma szans na dotarcie do szpitala w cią-

gu godziny. Stąd założenie, że centrów

powinno być między 10 a 12.

Chirurdzy są za

Konieczność powstania centrów

urazowych zgłosiło Towarzystwo Chi-

rurgów Polskich. Ich zwolennikiem jest

też prof. Juliusz Jakubaszko, krajowy

konsultant w dziedzinie medycyny

ratunkowej. Jego zdaniem powiązanie

systemu medycyny ratunkowej i proce-

dur okołourazowych zaawansowanych

specjalistycznie wpłynie na zmniej-

szenie powikłań wśród pacjentów oraz

kalectwa pourazowego, a organizacja

udzielenia świadczeń zmniejszy koszty

leczenia i rehabilitacji.

Jak przekonuje prof. Jakubaszko kon-

cepcja tworzenia centrów urazowych

oparta jest o istniejące wielospecja-

listyczne ośrodki chirurgiczne, które

trzeba doposażyć, rozwinąć w nich

działy chirurgii traumatologicznej, po-

wiązać z dobrze funkcjonującymi w ich

sąsiedztwie szpitalnymi oddziałami ra-

tunkowymi. Aby system dobrze działał,

musi dysponować siecią łączności z ze-

społami przedszpitalnymi, lądowiskami

helikopterów. Całością zaś powinny

sterować centra powiadamiania ratun-

kowego. Jednak pytanie, czy uda się te

wszystkie elementy połączyć. Wiadomo

przecież, że obecnie działający system

ratownictwa medycznego pozostawia

jeszcze wiele do życzenia.

N a s i w E u r o p i E

Europejska Federacja Związków Zawodo-

wych Lekarzy Etatowych (FEMS) na po-

siedzeniu we włoskim Montecatini Terme

wybrała Ryszarda Kijaka do 6-osobowego

zarządu w charakterze drugiego sekretarza

generalnego na kadencję 2009-2012.

Prezydentem FEMS pozostaje Claude We-

tzel z Francji.

Stały sekretariat FEMS mieści się w Brukseli

przy Rue Guimar 15.

Więcej o FEMS – www.fems.net

Są chętni

Zainteresowanie ze strony szpitali

jest duże. Nic dziwnego – placówki

liczą na znaczący zastrzyk gotówki,

który m.in. pozwoli dokończyć roz-

poczęte inwestycje. Na Pomorzu aż

trzy placówki zgłosiły chęć stworzenia

centrum i wojewoda miał problem

z wyborem. Ostatecznie wybór padł

na Pomorskie Centrum Traumatologii

Wojewódzkiego Szpitala Specjali-

stycznego w Gdańsku. W Małopolsce

wytypowano Szpital Uniwersytecki

Ryszard Kijak (59 lat) jest

anestezjologiem z Bia-

łegostoku, długoletnim

działaczem OZZL i samo-

rządu lekarskiego, zasiada

w NRL. Jest również publi-

cystą, m.in. autorem bar-

dzo smacznych artykułów

w „Gazecie Lekarskiej” .

Potrzebne czy nie?

– Centra urazowe na Zachodzie już

w pierwszym roku funkcjonowania

obniżyły śmiertelność o 25 proc. To

nr 11 (227) 6 listopad 2009

www.gazetalekarska.pl

nr 11 (227) 7 listopad 2009

Z godnie z rządową propozycją

Powrót po 60 latach

Krzysztof Makuch

W dn. 14-17 października w New Delhi odbyły się obrady Zgromadzenia Ogólnego ( General Assembly )

Światowego Stowarzyszenia Lekarzy ( World Medical Association ), w których po 60 latach

ponownie w charakterze pełnoprawnego członka uczestniczyła Naczelna Izba Lekarska.

(WMA) powstała z inicja-

tywy British Medical As-

sociation w 1947 r. jako kontynuacja

działającej od 1926 r. do II wojny

światowej l’Association Professionnelle

Internationale des Me’decins . Pierwsze

Zgromadzenie WMA odbyło się we

wrześniu 1947 r. w Paryżu, a Naczelna

Izba Lekarska była jednym z założycieli

WMA.

wotnych, na którą rocznie umiera 2 mln

ludzi w wieku 15-54 lata. Stwierdzono

również duże braki wiedzy lekarskiej

w diagnostyce i leczeniu gruźlicy wska-

zując na potrzebę dokształcania lekarzy

i zmian w zarządzaniu.

Zgromadzenie Ogólne przyjęło m.in.

stanowisko w sprawie przyjęcia planu

ochrony zdrowia w związku ze zmiana-

mi klimatycznymi krytykując rządy za

brak należytej działalności w tym zakre-

sie (stanowisko ma być przedstawione

przez WMA na posiedzeniu ONZ w Ko-

penhadze w grudniu br. poświęconym

zmianom klimatycznym). Stanowczo

przeciwstawiło się polityce przekazy-

wania wielu uprawnień zastrzeżonych

dotychczas dla lekarzy w zakresie

diagnostyki i ordynacji osobom o niż-

szych kwalifikacjach, które zamiast

oszczędności prowadzą do pogorszenia

jakości i bezpieczeństwa. Wezwało do

przestrzegania kodeksu etyki w Iranie

przypominając lekarzom, że powinni

służyć pacjentom, a nie rządowi i zaape-

lowało do rządu w Iranie o niezmuszanie

lekarzy do udziału w torturach. Poruszo-

no sprawę konliktu interesów, prawa do

opieki dla matki i dziecka.

W części oficjalnej uczestniczyła

prezydent Indii Pratibha Devisingh Patil

zapalając tradycyjną lampę obowiązują-

Prezydent Indii

Głównym za-

daniem WMA

jest obrona nie-

zależności wy-

konywania za-

wodu lekarza,

tworzenie naj-

wyższych stan-

dardów jakości

opieki medycz-

nej oraz zasad

etycznych, a tak-

że dbałość o ich

przestrzeganie.

Ciałem decyzyj-

nym WMA jest

coroczne Zgromadzenie Ogólne, a wy-

konawczym wybierana na dwa lata

Rada ( Council ), której przewodniczący

jest odpowiedzialny za politykę WMA.

W Radzie działają trzy stałe Komisje:

Etyki, Finansowo-Organizacyjna, Wy-

konywania Zawodu. WMA reprezentuje

wybierany każdego roku Prezydent,

a za sprawy organizacyjne odpowiada

Sekretarz Generalny. Obecnie 95 or-

ganizacji krajowych ma status członka

pełnoprawnego.

Tegorocznym gospodarzem Zgroma-

dzenia Ogólnego było Indyjskie Sto-

warzyszenie Lekarzy mające 80-letnie

tradycje, a miejscem obrad stolica New

Delhi. Opracowane przez komisje pro-

jekty dokumentów, po zaopiniowaniu

przez Radę, były przedmiotem dysku-

sji i głosowania przez Zgromadzenie

Ogólne. Tradycyjna sesja naukowa

poświęcona była w tym roku gruźlicy,

niedocenianej przez polityków zdro-

z Kanady (dermatolog z Fredericton),

na prezydenta elekta wybrano Katana

Desai z Indii. Przewodniczącym Rady

pozostał Edward Hill z USA, a se-

kretarzem generalnym Otmar Kloiber

z Niemiec.

Gospodarze oprócz świetnej or-

ganizacji potrafili pokazać ogromną

różnorodność kulturalną i historię

swojego ogromnego kraju zwanego

krajem niezwykłych kontrastów. Indie

to ponad miliardowy kraj, w którym

połowa mieszkańców żyje z dnia na

dzień, opieka medyczna jest niezwykle

zróżnicowana, a ta na poziome do-

stępna tylko nielicznym. Brak lekarzy

może być szansą dla polskich uczelni

medycznych kształcących obcokrajow-

ców, o czym wspomniał na spotkaniu

ambasador RP w Indii prof. Piotr

Kłodkowski. Wracając z Indii trudno

pozostać obojętnym.

Dla Naczelnej Izby Lekarskiej powrót

do aktywności w WMA po długiej

przerwie spowodowanej likwidacją

samorządu przez władze, a później za-

pisami statutowymi WMA ma istotne

znaczenie. Jesteśmy samorządem o do-

świadczeniu i wiedzy, który powinien

być partnerem dla liderów organizacji

medycznych. Przyjmowane przez WMA

stanowiska mogą być również pomocne

do wprowadzania zmian w prawodaw-

stwie w Polsce. W roku przyszłym

Zgromadzenie Ogólne będzie obrado-

wać w Vancouver w Kanadzie i mam

nadzieję z udziałem silnej reprezentacji

NIL-u.

Sala obrad

cą w czasie uroczystości państwowych

w Indiach oraz minister zdrowia Indii

Ghulam Nabi Azad. Insygnia władzy

od ustępującego prezydenta Yorama

Blachara z Izraela przejął Dana Hanson

nr 11 (227) 8 listopad 2009

www.gazetalekarska.pl

nr 11 (227) 9 listopad 2009

W orld Medical Association

Autor z prezydentem WMA

Dana Hansonem

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: