GDA�SK 2000 URZ�D STATYSTYCZNY w GDA�SKU OSOBY NIEPE�NOSPRAWNE W GDA�SKU GDA�SK 2000 Publikacja zosta�a przygotowana przez zesp� pracowni! Wydzia�u Bada� Ankietowych -pod kierunkiem Ewy Mathea. Opracowanie redakcyjne i sk�ad komputerowy wykonali pracowt Wydzia�u Analiz - pod kierunkiem M/ros�a wy Lindenberg. Przy publikowaniu danych - prosimy o podanie �r�i Druk: Wydzia� Poligraficzny Urz�du Statystycznego w Olsztynie 10-950 Olsztyn, ul. Ko�ciuszki 78/82, nak�ad 100 egz. WST�P Liczba ludzi niepe�nosprawnych i ich warunki bytowania s� przedmiotem okresowych bada� G��wnego Urz�du Statystycznego. Badania pe�ne, obejmuj�ce ca�� zbiorowo�� os�b niepe�nosprawnych w kraju, przeprowadzane s� w odst�pach kilkunastoletnich w ramach spis�w powszechnych, ostatnie mia�o miejsce podczas NSP w 1988 roku. W okresach mi�dzyspisowych tematyka ta znajduje swoje odbicie w toku tzw. bada� aktywno�ci ekonomicznej ludno�ci. W�a�nie w 1995 i 2000 roku to corocznie prowadzone przez GUS badanie poszerzone zosta�o o dodatkowy modu� po�wiecony niepe�nosprawno�ci ludno�ci w Polsce. Wspomniane badania maj� charakter reprezentacyjny, a liczebno�� pr�by gospodarstw domowych obj�ta badaniem pozwala na opracowanie wynik�w wy��cznie od poziomu wojew�dztw wzwy�. W bie��cym roku Urz�d Miejski w Gda�sku zleci� Urz�dowi Statystycznemu w Gda�sku opracowanie poszerzonej informacji o ludziach niepe�nosprawnych zamieszkuj�cych w tym mie�cie. Dlatego te� wspomniane badanie modu�owe poszerzone zosta�o o dodatkow� zbiorowo�� badanych gospodarstw domowych - do liczby umo�liwiaj�cej uzyskanie wynik�w reprezentatywnych dla Gda�ska. Wykorzystanie badania modu�owego BAEL do realizacji zlecenia UM dodatkowo umo�liwi�o zapewnienie mo�liwo�ci por�wnania wynik�w badania dotycz�cych miasta z danymi wojew�dzkimi i og�lnopolskimi. Niniejsze opracowanie jest swego rodzaju raportem z przeprowadzonego na zlecenie badania. Opr�cz rozdzia�u po�wi�conego przyj�tej metodologii zawiera ono statystyczny opis zbiorowo�ci niepe�nosprawnych, m.in. wed�ug cech spo�eczno-demogra-jicznych, przyczyn i rodzaju inwalidztwa, posiadanej grupy inwalidzkiej i innych. W oddzielnych rozdzia�ach zaprezentowane zosta�y aktywno�� i bierno�� zawodowa os�b niepe�nosprawnych oraz warunki bytu gospodarstw domowych z niepe�nosprawnymi. W ko�cowej cz�ci opracowania zawarto wyniki badania o charakterze postu-latywnym; dotycz� one potrzeb os�b niepe�nosprawnych, otrzymywanej pomocy, a tak�e integracji �rodowiskowej. Publikacja ma charakter analityczno - �r�d�owy. St�d w tek�cie zawarto wiele tablic statystycznych zawieraj�cych uog�lnione wyniki bada�. Tych Czytelnik�w, dla kt�rych prezentowany zakres danych liczbowych oka�e si� jednak nie w pe�ni wystarczaj�cy, odsy�am do danych niepublikowanych dost�pnych w Wydziale Bada� Ankietowych US. Pawe� Adamowicz Janusz �yskawa Prezydent Dyrektor Miasta Gda�ska Urz�du Statystycznego w Gda�sku Gda�sk, listopad 2000 roku SPIS TRE�CI WSt�P .................................................................................................................. 1. Uwagi metodyczne ........................................................................................ 1.1. Metoda i cel badania .............................................................................. 1.2. Realizacja badania .................................................................................. 2. Charakterystyka os�b niepe�nosprawnych .................................................... 2.1. Niepe�nosprawni wed�ug wybranych cech spo�eczno-demograficznych 2.2. Niepe�nosprawni wed�ug przyczyn inwalidztwa ........................................ 2.3. Niepe�nosprawni wed�ug grupy inwalidzkiej ............................................. 2.4. Niepe�nosprawni wed�ug grupy niesprawno�ci .......................................... 2.5. Niepe�nosprawni wed�ug trwa�o�ci i oceny stanu inwalidztwa.................. 2.6. Niepe�nosprawni wed�ug ogranicze� funkcjonalnych ................................ 3. Aktywno�� i bierno�� zawodowa os�b niepe�nosprawnych .......................... 3.1. Zr�nicowanie poziomu aktywno�ci zawodowej os�b niepe�nosprawnych 3.2. Osoby niepe�nosprawne w pracy ............................................................ 3.3. Bezrobocie os�b niepe�nosprawnych ..................................................... 3.4. Bierno�� zawodowa................................................................................ 4. Warunki bytu gospodarstw domowych z osob� niepe�nosprawn� ................ 4.1. Og�lna charakterystyka gospodarstw domowych z osob� niepe�nosprawn� ................................................................................................... 4.2. Warunki mieszkaniowe .......................................................................... 4.3. Wyposa�enie gospodarstw domowych w przedmioty trwa�ego u�ytkowania .................................................................................................. 4.4. Sytuacja finansowa ................................................................................. 4.5. Problemy socjalne i samoocena sytuacji materialnej ............................. 5. Potrzeby os�b niepe�nosprawnych i korzystanie z pomocy i �wiadcze� ...... 6. Integracja os�b niepe�nosprawnych .............................................................. Podsumowanie .................................................................................................... l. UWAGI METODYCZNE 1.1. Metoda i cel badania Niniejsza publikacja przygotowana zosta�a na podstawie uog�lnionych wynik�w reprezentacyjnego Badania Aktywno�ci Ekonomicznej Ludno�ci realizowanego w II kw. 2000 r. wraz z modu�owym badaniem sytuacji os�b niepe�nosprawnych mieszkaj�cych w Gda�sku. G��wnym celem badania by�o rozpoznanie sytuacji os�b niepe�nosprawnych na rynku pracy oraz ocena warunk�w bytowych gospodarstw domowych z osob� niepe�nosprawn�. W szczeg�lno�ci wyniki badania pos�u�� do: - scharakteryzowania zbiorowo�ci os�b niepe�nosprawnych z punktu widzenia cech demograficznych, spo�eczno-zawodowych oraz stopnia i rodzaju niesprawno�ci, - poznania zachowa� os�b niepe�nosprawnych na rynku pracy, - analizy potrzeb os�b niepe�nosprawnych, dotycz�cych zw�aszcza sfery bytowej, - rozpoznanie warunk�w �ycia gospodarstw domowych z osob� niepe�nosprawn� oraz zakresu korzystania z pomocy i �wiadcze�. Losowanie pr�b do BAEL przebiega dwustopniowo. Jednostkami losowania pierwszego stopnia w miastach s� rejony statystyczne, a drugiego stopnia- mieszkania. Losowanie to przeprowadza si� na podstawie Krajowego Rejestru Podzia�u Terytorialnego Kraju, zawieraj�cego m. in. wykaz terytorialnych jednostek statystycznych oraz wykaz adresowy mieszka� w uk�adzie poszczeg�lnych rejon�w spisowych. BAEL prowadzony jest w rotacji kwartalnej w spos�b ci�g�y. Oznacza to, �e w ka�dym z 13 tygodni danego kwarta�u'0 ankieterzy odwiedzaj� okre�lon� liczb� losowo wybranych mieszka� i zbieraj� dane z aktywno�ci ekonomicznej ludno�ci w tygodniu poprzednim. Obserwacja populacji wyst�puj�cej w badaniu dokonywana jest przez gospodarstwa domowe zajmuj�ce wylosowane mieszkania. Badaniem obj�te s� wszystkie osoby w wieku 15 lat i wi�cej wchodz�ce w sk�ad tych gospodarstw domowych. Pr�bka mieszka� przeznaczonych do odwiedzin jest zmieniana z tygodnia na tydzie�. Pr�bki tygodniowe otrzymuje si� z losowego podzia�u na 13 cz�ci pr�by kwartalnej. Wyniki badania s� opracowywane i publikowane w uj�ciu kwartalnym. Z niewielkim uproszczeniem mo�na powiedzie�, �e wyniki kwartalne wyliczane s� jako �rednia wynik�w z 13 tygodni danego kwarta�u. W ramach kwartalnego BAEL realizowane s� tzw. ankietowe badania modu�owe. W II kwartale 2000 r. takim modu�em by�o badanie dotycz�ce sytuacji na rynku pracy oraz warunk�w �ycia os�b niepe�nosprawnych. Potrzeba badania podyktowana zosta�a mi�dzy innymi konieczno�ci� rozpoznania zjawisk, kt�re w szczeg�lny spos�b dotycz� a) Ka�dy kwarta� BAEL liczy 13 tygodni i jego pocz�tek wypada w poniedzia�ek - II kwarta� 2000 trwa� od 4 kwietnia do 2 lipca. os�b niepe�nosprawnych. Wyniki badania prowadzonego przez G��wny Urz�d styczny s� uog�lniane w skali kraju szczeg�owo, a dla wojew�dztw - w za informacji podstawowych. Podmiotem ankietowego badania modu�owego by�y dwie zbiorowo�ci obj�te BAEL w II kwartale: - gospodarstwa domowe, w kt�rych stwierdzono obecno�� co najmniej jednej niepe�nosprawnej., - osoby niepe�nosprawne w wieku 15 lat i wi�cej, nale��ce do badanych gosp0( domowych. Opis obj�tej badaniem zbiorowo�ci os�b niepe�nosprawnych z punktu wi< rodzaju grupy inwalidzkiej b�d�cej prawnym wyrazem niepe�nosprawno�ci po na bli�sz� charakterystyk� struktury tzw. "inwalid�w prawnych". Termin ten po� z definicji spisowej niepe�nosprawno�ci zastosowanej w Narodowym Spisii wszechnym 1988 i dotyczy os�b, kt�rym wydawane by�y orzeczenia KJZ naje� w zwi�zku z prac� zawodow�. Zgodnie z przepisami obowi�zuj�cymi od l wr; 1997 r. do zbiorowo�ci tej zalicza si� zar�wno osoby, kt�re maj� orzeczon� I, II l grup� inwalidzk�, jak i osoby, kt�re uzyska�y orzeczenie o stopniu niepe�nospra �ci lub o niezdolno�ci do pracy: - I grupa inwalidzka lub znaczny stopie� niepe�nosprawno�ci lub ca�kowite zdolno�� do pracy i samodzielnej egzystencji, - II grupa inwalidzka lub umiarkowany stopie� niepe�nosprawno�ci lub ca�ki niezdolno�� do pracy, - III grupa inwalidzka lub lekki stopie� niepe�nosprawno�ci lub cz�ciowa nie no�� do pracy. 1.2. Realizacja badania Realizacja badania aktywno�ci ekonomicznej ludno�ci w jednostce administr nej mniejszej ni� wojew�dztwo wymaga odr�bnego losowania zwi�kszonej l: mieszka� i zaanga�owania lokalnych �rodk�w finansowych. Konieczno�� wypracowania nowych rozwi�za�, odpowiadaj�cych szeroko i mianym potrzebom niepe�nosprawnych i eliminacji zaniedba� w tym zakresie, w ga aktualizacji informacji o populacji niepe�nosprawnych i ich problemach. Zs Miasta Gda�ska, maj�c powy�sze na uwadze, zdecydo...
pthe