Budowa liści rośliny okrytozalążkowej.pdf

Budowa liści rośliny okrytozalążkowej

1. Scharakteryzuj budowę liści rośliny okrytozalążkowej - wykaż przystosowania

usprawniające wymianę gazową.

Odgałęzienia korzeni niektórych roślin podzwrotnikowych służą jako organy do

pobierania tlenu. Występują u drzew rosnących na terenach bagnistych lub pokrytych

wodą. Korzenie oddechowe wyrastają wokół pni pionowo ponad powierzchnię gruntu.

Ponieważ epiderma łodygi i innych organów naziemnych ma zgrubiałe zewnętrzne

ściany komórkowe wysycone kutyną - substancją nieprzepuszczalną dla wody i

powietrza oraz u niektórych roślin jest powleczona jednolitym nabłonkiem pokrytym

dodatkową warstewką wosku, dostęp powietrza do wnętrza łodygi zapewniają aparaty

szparkowe, otwierające i zamykające się stosownie do potrzeb wymiany gazowej.

W łodygach o przeroście wtórnym, gdzie funkcję tkanki spełnia korek wymiana gazowa

odbywa się przez przetchlinki - rozsiane w licznych punktach łodygi miejsca, w których

miazga korkowa zamiast komórek skorkowaciałych wytwarza luźną tkankę zapewniającą

swobodny przepływ powietrza. Przetchlinki, pierwotnie kształtu soczewkowatego, są z

wiekiem rozciągane w wyniku grubienia łodygi.

Liście, dzięki swej budowie, są głównymi narządami rośliny, przez które obywa się

wymiana gazowa związana z fotosyntezą i oddychaniem. Zależnie od intensywności

fotosyntezy i oddychania przez aparaty szparkowe wydostaje się na zewnątrz tlen, a

pobierany jest dwutlenek węgla lub odwrotnie.

Aparaty szparkowe - regulują wymianę gazową oraz gospodarkę wodną rośliny. Główną

częścią składową aparatu szparkowego są dwie komórki w kształcie ziaren fasoli.

Między nimi znajduje się szczelina, czyli szparka, a pod nią duża komora powietrzna,

tzw. Jama przedechowa. Jama przedechowa łączy się z systemem przestworów

międzykomórkowych przenikających tkanki rośliny. Komórki szparkowe mają ściany

silniej zgrubiałe od strony szparki. Otwieranie i zamykanie szparek następuje na skutek

zmian potencjału osmotycznego w komórkach szparkowych. Zwiększony turgor, czyli

stan napęcznienia komórek, powoduje uwypuklenie się cienkich zewnętrznych ścian

komórek. Grube ściany ograniczające szparkę są nierozciągliwe - odsuwają się od siebie

i powstaje między nimi szczelina. Spadek ciśnienia osmotycznego w komórkach

szparkowych powoduje zamknięcie szparki. Mechanizm ruchów aparatu szparkowego

jest bardzo skomplikowany. Upraszczając to zjawisko można powiedzieć, że szparki

rozchylają się w powietrzu wilgotnym, a zamykają w suchym.