Analiza Wypadkowa.pdf

Leszek Pietrzak

Analiza

wypadków przy pracy

dla potrzeb prewencji

Warszawa 2007

Projekt okładki

Dorota Zając

Opracowanie redakcyjne

Izabella Skrzecz

Opracowanie typograficzne i łamanie

Barbara Charewicz

PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY

GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY

WARSZAWA 2007

Spis treści

1. Wstęp ................................................................................................. 5

2. Profilaktyka wypadków przy pracy ............................................ 7

2.1 Ocena ryzyka zawodowego – podstawa do działań

prewencyjnych ............................................................................. 7

2.2 Jak rozumieć ryzyko zawodowe?................................................ 8

2.3 Aspekty, które należy uwzględnić, określając elementy

ryzyka ........................................................................................... 12

2.3.1 Osoby narażone ................................................................. 13

2.3.2 Rodzaj, częstość i czas trwania narażenia......................... 13

2.3.3 Zależność między narażeniem a skutkami ........................ 13

2.3.4 Czynniki ludzkie .................................................................. 13

2.3.5 Niezawodność funkcji bezpieczeństwa .............................. 14

2.3.6 Możliwość udaremnienia działania lub obejścia środków

bezpieczeństwa................................................................... 14

2.3.7 Możność utrzymywania środków bezpieczeństwa

w należytym stanie ............................................................. 15

2.3.8 Informacje dotyczące użytkowania.....................................

2.4 Ocena ryzyka zawodowego w zarządzaniu bezpieczeństwem

i higieną pracy.............................................................................. 15

2.5 Podejmowanie działań prewencyjnych w wyniku oceny ryzyka

zawodowego................................................................................ 21

2.5.1 Działania prewencyjne w bezpieczeństwie maszyn........... 23

2.5.2 Działania prewencyjne związane ze środowiskiem pracy.. 27

3. Modelowanie wypadków przy pracy .............................................. 30

3.1 Energetyczny model wypadku .................................................... 31

3.2 Modele procesowe (model OARU) ............................................. 34

3.3 Model wypadku wg diagramu STEP ........................................... 36

3.4 Modelowanie wypadku za pomocą drzewa niezdatności .......... 37

3.5 Modelowanie zachowań człowieka w sytuacjach zagrożenia .... 39

3.6 Ogólny model wypadku przy pracy ............................................ 42

3.7 Porównanie modeli wypadków przy pracy ................................. 46

4. Przyczyny i okoliczności wypadków .............................................. 48

5. Najczęściej stosowane metody badania wypadków

przy pracy ......................................................................................... 58

5.1 Metoda TOL ................................................................................ 58

5.2 Wykorzystywanie metod analizy ryzyka do badania

wypadków ................................................................................... 58

5.2.1 Metoda analizy bezpieczeństwa pracy ........................... 58

5.2.2 Metoda analizy „Co – gdy”.............................................. 59

5.2.3 Metoda analizy awarii i ich skutków................................ 60

5.2.4 Metoda analizy STEP ...................................................... 60

5.3 Metoda analizy drzewa niezdatności (drzewa błędów)........... 60

5.4 Analiza drzewa przyczyn ......................................................... 61

5.5 Diagram Ishikawy..................................................................... 62

5.6 Metoda badania wypadku za pomocą analizy odchyleń

(analizy zmian) ......................................................................... 62

5.7 Badanie wypadku za pomocą metody transferu energii ........ 64

5.8 Metoda „4 x dlaczego?” .......................................................... 64

5.9 Metoda MORT ......................................................................... 64

5.10 Metodyka badania wypadku w oparciu o metodę WAIT ........ 65

5.11 Połączenia metod badania wypadków przy pracy ................. 69

5.12 Wybór metody badania wypadków ........................................ 70

6. Postępowanie powypadkowe ....................................................... 73

6.1 Zbieranie informacji ................................................................... 73

6.2 Porządkowanie faktów .............................................................. 74

6.3 Tworzenie sekwencji wypadku .................................................. 74

6.4 Opracowanie działań prewencyjnych ....................................... 77

6.5 Poszukiwanie czynników pozytywnych .................................... 77

7. Wytyczne do badania wypadków przy pracy .............................. 79

7.1 Zadania zespołu powypadkowego ........................................... 79

7.2 Ankieta wstępna......................................................................... 80

7.3 Zagadnienia związane z przyjętym ogólnym modelem

wypadku przy pracy................................................................... 82

7.4 Budowa logicznej sekwencji wypadku...................................... 83

7.5 Ustalenie przyczyn wypadku ..................................................... 84

8. Uproszczony algorytm postępowania w analizie wypadków

przy pracy ....................................................................................... 85

9. Statystyka wypadkowa .................................................................. 93

10. Podsumowanie ............................................................................... 100

11. Literatura i normy ........................................................................... 102

Wstęp

Wypadki przy pracy jako nagłe wydarzenia związane z pracą, wy-

wołane przyczyną zewnętrzną i prowadzące do urazów lub utra-

ty życia stanowią z globalnego punktu widzenia poważny prob-

lem zarówno zdrowotny, jak i ekonomiczny. Na całym świecie

w wypadkach przy pracy ginie rocznie kilkaset tysięcy osób,

a wiele milionów ludzi staje się w ich następstwie niepełnospraw-

ne. W Polsce rocznie zdarza się kilkadziesiąt tysięcy wypadków

przy pracy, w których ginie około pół tysiąca osób. Koszty związa-

ne z wypadkami ponosi całe społeczeństwo. Dlatego problematy-

ka prewencji wypadkowej podlega szczególnej uwadze zarówno

zespołów kierujących przedsiębiorstwami, jak i inspektorów pracy,

osób zarządzających gospodarką narodową oraz polityków.

Na poziomie globalnym wiedza o wypadkach oparta jest na da-

nych gromadzonych w statystykach wypadków przy pracy. Dane

do statystyk państwowych zbierane są za pomocą statystycznych

kart wypadków, które zbudowane są w oparciu o schemat (model)

statystyczny wypadku przy pracy. Zbieranie danych na poziomie

makro służy podejmowaniu decyzji strategicznych w zakresie bez-

pieczeństwa pracy.

W przedsiębiorstwie wiedza o wypadkach oparta jest na zakła-

dowych rejestrach wypadków i informacjach zawartych w protoko-

łach sporządzanych przez zespoły powypadkowe. W poszukiwa-

niu przyczyn wypadku i zbieraniu informacji dla potrzeb prewencji

zespoły powypadkowe posługują się modelami wypadków oraz

metodami badania do opisu sekwencji zdarzeń prowadzących do

urazu lub utraty życia. W przedsiębiorstwach, w których wdrożono

system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, prowadzi

się nie tylko badanie wypadków, lecz także wykorzystuje się do ce-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: