Hawthorne Nathaniel - Szkarłatna litera.pdf - zakazane książki - kamila1139

NATHANIEL HAWTHORNE

SZKARŁATNA LITERA

T YTUŁ ORYGINAŁU T HE S CARLET L ETTER

Okadkę i kartę tytuową projektowa Wadysaw Brykczyski

ISBN 83-07-01623-1

Urząd Celny Szkaratnej litery rozdzia wstępny

Rzecz to jak sądzę jest godna uwagi że choć nie mam skonności do

nadmiernego rozgadywania się o sobie i o swoich sprawach przed kominkiem w

gronie przyjació to jednak dwa razy w życiu owadną mną impuls

autobiograficzny, gdy zwracaem się do publiczności Po raz pierwszy zdarzyo się

to trzy cztery lata temu gdy zaszczyciem czytelników - w sposób niewybaczalny i

bez żadnego powodu jaki mógby wymyślić pobażliwy czytelnik lub natrętny autor

- opisem mojego życia w zaciszu Starej Plebanii. A teraz, skoro przy poprzedniej

okazji miaem więcej szczęścia niż zasugi znajdując kilku suchaczy raz jeszcze

przytrzymam publiczność za guzik i opowiem o swoich przeżyciach z okresu trzech

lat pracy w Urzędzie Celnym Nikt dotąd nie naśladowa wierniej ode mnie wzoru

sawnego PP Urzędnika Tutejszej Parafii” Lecz powód prawdziwy jest taki że

gdy autor rzuca na wiatr sowa jak liście zwraca się nie do tych wielu którzy

odrzucą jego książkę lecz do tych nielicznych którzy zrozumieją go lepiej niż

większość jego kolegów i towarzyszy życia Niekiedy pisarze posuwają się dalej i

pozwalają sobie na zwierzenia nader intymne nadające się bardziej do opowiedzenia

jednej jedynej osobie przeznaczone dla jednego serca i umysu z którym ączy nas

idealne zrozumienie - tak jakby drukowana książka rzucona w szeroki świat miaa

odnaleźć drugą poowę rozdwojonej psychiki pisarza i dopenić kręgu jego

egzystencji jako ogniwo we wzajemnym ich obcowaniu Nie jest rzeczą zbyt

przystojną mówić wszystko nawet gdy mówi się bezosobowo Lecz skoro myśli i

sowa zamierają jeśli pisarz nie nawiąże prawdziwego kontaktu z czytelnikiem

można wybaczyć autorowi gdy wyobraża sobie że sucha go przyjaciel życzliwy i

rozumiejący choć nie najbliższy Wówczas wrodzona nam powściągliwość topnieje

od tej miej świadomości i zaczynamy mówić o tym co nas otacza i nawet o nas

samych jakkolwiek nasze najgębsze ja” pozostaje ciągle w ukryciu Wtedy - i w

tych granicach - autor może jak mi się zdaje puścić wodze autobiografii bez

pogwacenia praw czytelnika i swoich wasnych

Okaże się również że ów Urząd Celny jest cakiem na miejscu i odgrywa rolę

zawsze uznawaną w literaturze gdyż wyjaśnia w jaki sposób wiele kart niniejszej

opowieści weszo w moje posiadanie a także stanowi dowód prawdziwości zawartej

w nim historii To waśnie - pragnienie ukazania się we waściwej roli poza którą

niedaleko wyszedem roli wydawcy tej dugiej opowieści - to pragnienie

powodowao mną naprawdę gdy postanowiem nawiązać osobisty kontakt z

publicznością Speniając to gówne zadanie uznaem iż wolno mi wtrącić kilka

dodatkowych zda aby naszkicować obraz życia dotychczas nie opisanego i

umieścić w nim kilka postaci z których jedną będzie przypadkowo sam autor

W mym rodzinnym mieście Salem znajduje się przysta która za czasów

starego króla Derby tętnia życiem Obecnie zawalona butwiejącymi resztkami

starych drewnianych magazynów wykazuje zaledwie znikome ślady dziaalności

handlowej w postaci jakiejś barki jakiegoś brygu wyadowującego skóry w poowie

smętnego pomostu a bliżej lądu - szkunera z Nowej Szkocji wyrzucającego adunek

drzewa na opa W części przystani najbardziej wysuniętej ku przodowi zalewanej

często przypywem porośniętej pod ścianami i na caej przestrzeni za rzędem

domów bujną trawą - ślad wielu opieszaych lat - stoi obszerny budynek ustawiony

w poprzek portu tak że z frontowych okien można podziwiać ów niezbyt budujący

widok Z najwyższego punktu dachu dokadnie przez trzy i pó godziny co dzie

przed poudniem powiewa na wietrze lub zwisa w ciszy flaga Republiki; lecz jej

trzynaście pasów biegnie pionowo nie poziomo co oznacza iż ustawiono tutaj

cywilną a nie wojskową placówkę Rządu Wuja Sama Front budynku ozdabia

portyk o sześciu drewnianych kolumnach podtrzymujących balkon pod którym

szerokie granitowe stopnie schodzą na ulicę Nad wejściem unosi się ogromny okaz

amerykaskiego ora z rozpostartymi skrzydami z tarczą chroniącą pierś; jeśli

pamięć mnie nie myli trzyma on w szponach pęk piorunów i pierzastych strza Jak

przystoi znanemu zośnikowi - cecha charakterystyczna nieszczęsnego ptactwa tego

gatunku - z dzikiego wyrazu dziobu i oka i ogólnego okruciestwa bijącego z jego

postawy można wnosić iż grozi nieszkodliwym obywatelom miejscowej

spoeczności

Szczególnie zaś ostrzega wszystkich ludzi dbaych o wasne bezpieczestwo

by nie ośmielili się wtargnąć na terytorium które osania skrzydami Niemniej

jednak mimo wiedźmowatego wyglądu tego ptaka wielu ludzi szuka w tejże chwili

schronienia pod skrzydem federalnego ora Zapewne wyobrażają sobie że jego

pierś jest miękka i przytulna niczym puchowa poduszka. Lecz nie ma w nim

zbytniej czuości; nawet gdy jest w najlepszym humorze prędzej czy później - raczej

prędzej niż później - odrzuci swe pisklęta draśnięciem szpona uderzeniem dzioba

lub zadając jątrzącą się ranę pierzastą strzaą

W szparach bruku okalającego wyżej opisaną budowlę którą możemy od

razu nazwać portowym Urzędem Celnym rośnie dość trawy by można byo

zgadnąć że ostatnio nie niszczy jej nadmierny ruch handlowy Jednakże w pewnych

miesiącach zdarza się czasem ranek gdy interesy posuwają się żwawszym krokiem

Takie okazje przypominać mogą starszym obywatelom okres poprzedzający ostatnią

wojnę z Anglią gdy Salem byo portem niezależnym nie pogardzanym przez

wasnych kupców i armatorów którzy obecnie pozwalają by jego baseny

rozsypyway się w ruinę podczas gdy ich transakcje niepotrzebnie i niepostrzeżenie

wzmagają potężną falę ruchu handlowego w portach Nowego Jorku lub Bostonu. W

takie ożywione ranki gdy zdarza się że do portu zawijają trzy lub cztery statki naraz

- zwykle z Afryki lub z Ameryki Poudniowej - lub do tychże stron odbijają sychać

często tupot stóp przebiegających w górę i w dó po granitowych stopniach Tutaj

można powitać nim jeszcze powita go wasna żona rumianego od morskich

podróży szypra który waśnie przyby do portu i niesie pod pachą dokumenty w

wybrudzonym blaszanym pudle Tu również nadchodzi waściciel statku - wesoy

lub nachmurzony zależnie od tego czy interes zrealizowany w ukoczonej waśnie

podróży przyniós mu towar który atwo będzie wymienić na zoto czy też

pogrzeba go pod ciężarem rzeczy niezbywalnych od których nikt nie zechce go

uwolnić Tutaj też ujrzymy pierwsze wcielenie pomarszczonego posiwiaego

zniszczonego troskami kupca: to sprytny mody urzędnik który próbuje smaku

handlu jak mody wilczek próbuje smaku krwi i już zaatwia interesy na statkach

swego pryncypaa kiedy powinien raczej puszczać ódeczki z kory na myskim

stawie Jeszcze inna postać w porcie to marynarz - albo poszukujący protektora by

zaciągnąć się na statek albo też dopiero co przybyy blady i osaby starający się o

umieszczenie w szpitalu Nie zapominajmy też o kapitanach maych rdzą obrosych

szkunerów przywożących drzewo na opa z brytyjskich prowincji: to nieokrzesani

majtkowie pozbawieni tej żywości usposobienia jaka cechuje Jankesów

dostarczający jednak artykuu niemaej wagi w naszym zamierającym handlu.

Jeśli zgromadzi się razem te wszystkie indywidua jak to się czasem zdarzao

i doda kilka innych dla urozmaicenia caości zobaczymy że w takie dni Urząd Celny

bywa ruchliwym miejscem Częściej jednak wchodząc na schody widziao się - u

wejścia letnią porą a w zimie lub podczas brzydkiej pogody w odpowiednich

pokojach - rząd czcigodnych postaci usadowionych pod ścianą na staroświeckich

krzesach odchylonych do tyu Najczęściej spali lecz czasem syszao się rozmowę a

jej odgosy byy czymś pośrednim między mową i pochrapywaniem Cechowa ją

brak energii typowy dla mieszkaców przytuków i wszelkich innych istot ludzkich

żyjących z dobroczynności z pracy zmonopolizowanej lub z innych źróde nie

wymagających w każdym razie samodzielności i wasnego wysiku Ci starsi

panowie z których każdy siedzia przy stanowisku pobierania opat celnych niczym

święty Mateusz lecz w odróżnieniu od niego bez widoków na powoanie do misji

ewangelicznej byli to urzędnicy Urzędu Celnego

Nieco gębiej po prawej stronie od gównego wejścia znajduje się pewien

pokój lub biuro o powierzchni okoo piętnastu stóp kwadratowych imponującej

wysokości Dwa sklepione okna wychodzą na wyżej wspomnianą zrujnowaną

przysta trzecie zaś na wąską uliczkę i biegnący od niej odcinek Derby Street. Ze

wszystkich trzech można ujrzeć sklepy korzenne warsztaty sklepy z odzieżą

marynarską i magazyny dostawców okrętowych wokó których plotkując i śmiejąc

się stoją grupki starych wilków morskich i innych szczurów portowych - postaci,

jakie zazwyczaj kręcą się w okolicy przystani Sam pokój osnuty jest pajęczynami a

dawno nie malowane ściany lepią się od brudu Podogę posypuje się szarym

piaskiem (zwyczaj od dawna już nigdzie indziej nie stosowany) i atwo się

zorientować że do tego sanktuarium kobieta ze swymi magicznymi narzędziami z

miotą i ścierką - jest rzadko dopuszczana Co się tyczy urządzenia stoi tam piec z

potężnym kominem stare biurko sosnowe a przy nim stoek o trzech nogach; poza

tym trzy czy cztery krzesa z drewnianymi siedzeniami - bardzo zgrzybiae graty

Nie zapominajmy też o bibliotece: na pókach parę dziesiątków tomów Akt

Kongresu i gruby Wyciąg z przepisów opat celnych Przez dziurę w suficie

przechodzi blaszana rura - urządzenie do komunikacji ustnej z innymi częściami

budynku I tutaj waśnie czcigodny Czytelniku mógbyś jakieś sześć miesięcy temu

zobaczyć kogoś kto krąży z kąta w kąt lub siedzi oklapy na dugonogim stoku

wsparty okciem o biurko i oczyma przebiega szpalty porannej gazety Rozpoznabyś

Hawthorne Nathaniel - Szkarłatna litera.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: