Uklad oddechowy.doc

Układ oddechowy

Składa się z :

                          >>> dróg oddechowych

                                  - transportuja tlen znajdujący się w  wdychanym powietrzu

                          >>> płuc

                                  - odbywa sie w nich wymiana gazowa

ODCINKI UKŁADU ODDECHOWEGO

Jama nosowa:

- otwiera się na zewnatrz 2 otworami - NOZDRZAMI

- wyodrebniamy w niej okolicę wechową i oddechową

- błona jamy nosowej pokryta jest sluzem wydzielanym przez liczne gruczoły ślinowe

Rola śluzu w jamie nosowej:

- zapewnia stałą wilgotność - zabezpiecza jame nosową przed wysuszeniem

- ogrzewa i nawilża wdychane powietrze

- oczyszcza powietrze z kurzu, który osiada na wilgotnej błonie śl.

Jame nosowa ze względu na pełniona funkcje możemy podzielic na :

* okolice węchową

leżącą w górnej części jamy nosowej między małżowiną nosową górną a przegroda nosa, w której występują zakonczenia nerwów wechowych

* okolice oddechowa

stanowią ja pozostałe części jamy nosowej , przez którą wdychane powietrze przechodzi do dalszych odcinków dróg oddechowych

Gardło:

jest to miejsce krzyżowania się drogi oddechowej i pokarmowej. W bocznych  ścianach gardła znajduja się symetrycznie trabki słuchowe ich funkcja jest wyrównywanie róznicy cisnień między jama gardłową a uchem środkowym.

Krtań:

sztywna rurka długosci ok. 5 cm , łączy gardło z tchawicą . Szkielet krtani stanowia chrząstki:

- tarczowata                               - nalewkowate

- pierścieniowata                         - rożkowate

- nagłośniowa                             - klinowate

(w pierwszej kolumnie wymieniono chrząstki nieparzyste a w drugiej parzyste)

Tutaj zamieszczę charakterystykę wyłacznie  najbardziej charakterystycznych chrząstek:

NAGŁOŚNIOWA - stanowi szkielet nagłośni, pochylona ku tyłowi, wykazuje ona dużą sprężystość co pozwala zamykac wejście do krtani i uniemozliwia dostanie się pokarmu z jamy gardła do tchawicy

NAGŁOŚNIA NIE BIERZE UDZIAŁU W TWORZENIU GŁOSU ANI W ŻADNEJ CZĘŚCI PROCESU MÓWIENIA!!!!!

TARCZKOWATA - leży ba przedniej części szyji, tworzy wyniosłość która szczególnie zaznaczona jest u mężczyzn tworząć tzw. "JABŁKO ADAMA"

Wnętrze krtani tworzy tzw. jama krtani  składa sie ona z :

---- przedsionka krtani  ograniczonego nagłośnią

---- głośnia jest to najwyższa część jamy ciała , w niej to własnie znajduja się fałdy głosowe , których brzegi są nazwane strunami głosowymi między nimi występuja szczeliny lub szpary głosowe

   Fałdy głosowe moga sie zbliżac i oddalac od siebie - stopień rozwarcia głośni i napięcia fałdów głosowych zależą od dzialańia mięśni krtani.

   Powietrze przechodzące przez szpare głosową  głosni powoduje drganie strun głosowych  - powstanie dzwięków.

---- wysokość dzwięków zależy od szcerości szczeliny glosowej

kobiety i dzieci >>>wysoka szcelina  >>> dzwięki wysokie

mężczyzna >>> szeroka szczelina >>> niskie dzwieki

Tchawica:

rura o długosci ok. 12 cm, zbudowana jest z 16-20 chrząstek tchawicznych o podkowiastym kształcie powiązanych więzadłami obrączkowatymi, tylna ściana tchawicy jest błoniasta. Błona wewnętrzna tchawicy jest pokryta nabłonkiem jednowarstwowym wielorzędowym urzęsionym - występuja w nim liczne gruczoły wydzielnicze . Rzęski te poruszają sie i przesuwaja śluz z zanieczyszczeniami do gardła skąd są usuwane (kaszel).

Oskrzea główne:

tchawica rozdziela sie na 2 oskrzela główne o budowie takiej samej jak tchawica

Płuca:

są podzielone na płaty prawe ma 3 a lewe 2 płaty(dlatego że po lewej stronie jest serce).

Do płuc wnikaja oskrzela główne rozgałęźiajac sie na na oskrzeliki. Do płuca wnikaja tętnica płucna, tętnica oskrzelowa, nerwy, natomiast wychodza z niego : żyły płucne , żyły oskrzelowe, naczynia limfatyczne.

>>>> oskrzeliki koncowe są slepo zakończone , nie maja chrząstek, oplecione sa naczyniami krwionosnymi  ich sciany tworzą uwypuklenia pecherzyki płucne gdzie zachodzi wymiana gazowa

WYMIANA GAZOWA W PĘCHERZYKACH PŁUCNYCH:

schemat 1 przedstawia wymiane gazowa w pecherzyku natomiast schemat dwa (ja go rysowalem :D)predstawia to samo tylko bardziej kładzie nacisk na budowe ściany nabłonka pecherzyka

cienkie ściany pecherzyków zbudowane są z nabłonka jednowarstwowego płaskiego są one otoczone gęstą siecią naczyń włosowatych co umozliwia sprawna wymiane gazowa między powietrzem pecherzykowym a krwia.

Tlen i tlenek węgla (IV) dyfundują przez błonę pęcherzyka oraz przez nabłonek naczynia O2 dyfundyje do naczyń krwionosnych natomiast CO2 do pecherzyków płucnych.

Mechanizm wentylacji płuc:

wdech :

proces czynny , podczas wdechu nstepuje skurcz przepony oraz mięśni międzyzebrowych zewnetrznych >>> wymiary klatki piersiowej sie zwiekszaja . W kaltce piersiowej powstaje podcisnienie płuca rozciagaja sie , a ćiśnienie w pecherzykach spada poniżej atmosferycznego, powoduje to zassanie powietrza z zewnątrz w celu wyrównania róznicy cisnień

wydech :

proces bierny, nastempuje rozkurcz mięśni wdechowych , przepona wysklepia sie ku górze , żebra i mostek opadaja.

Transport gazów:

jest on mozliwy dzieki róznicy ciśnień parcjalnych gazów w pecherzykach. Przenikanie CO2 i O2 zachodzi na drodze dyfuzji. Gazt te sa transportowane zgodnie z malejącym gradientem prężności.

transport CO2

dyfunduje on łatwiej niż tlen ponieważ jest lepiej rozpuszcalny w wodzie.

CO2  dyfunduje z tkanek do osocza a dalej do erytrocytów . Jest on najczęściej transportowany w postaci jonów wodorowych kwasu węglowego (możliwe jest to dzięki anhydrazie węglowej- karboanhydrazie)

          kwas węglowy  ------------> jon H(kation + ) oraz HCO3 (róznież jon - anion - )

jony wodorowe wiążą sie z hemoglobiną (dokładny opis tego procesu znajdz w literaturze ! mi sie nie chce pisac:)

transport O2

dyfunduje z pęcherzyków płucnych do osocza a z osocza do erytrocytów gdzie wiąże sie z hemoglobiną -oksychemoglobina.

i znowu moja twórczość:)

schemat: a- ptrzedstawia cały układ oddechowy natomiast b- przedstawia pecherzyki płucne oplecione naczyniami krwionośnymi