vad - fizyka.pdf

(95 KB) Pobierz
19387007 UNPDF
FIZYKA I ASTRONOMIA
RUCH JEDNOSTAJNIE PROSTOLINIOWY
Każdy ruch jest zmienną położenia w czasie danego ciała lub układu ciał względem pewnego wybranego układu odnie-
sienia.
v= s/t <[v] = m/s, km/h>
RUCH PROSTOLINIOWY JEDNOSTAJNIE PRZYSPIESZONY
v= at <[a = m/s2>
Dla ciała spadającego swobodnie: v = gt
Prędkość średnia: v śr = v 0 + v k /2
Droga (gdy v0 = 0): s = at 2 /2
Droga przebyta w czasie t: s = v śr· · t, s = v o · t + at 2 /2
Droga dla ciała spadającego swobodnie: s = gt 2 /2
RUCH PROSTOLINIOWY JEDNOSTAJNIE OPÓŹNIONY
Wartość przyspieszenia (a) ze znakiem minus
s= v 0 · t/2
RUCH JEDNOSTAJNY PO OKRĘGU
v = const, wektor v zmienia swój kierunek
Okres: T = 1/f, T = -2 π r/v
Przyspieszenie dośrodkowe: ad = v 2 /r
Siła do- i odśrodkowa: F od,do = mv 2 /r
PĘD CIAŁA
p = mv
Zasada zachowania pędu dla dwóch ciał początkowo spoczywających:
m 1 v 1 = m 2 v 2
VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA
strona z 5
19387007.005.png 19387007.006.png
I ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
Jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub siły działające równoważą się, to ciało to pozostaje w spoczynku lub porusza się
ruchem jednostajnym prostoliniowym.
II ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
Jeżeli na ciało działają siły, to porusza się ono ruchem jednostajnie przyspieszonym, pod warunkiem że ich wypadkowa
jest stała i nie jest równa zeru. Przyspieszenie ciała jest wprost proporcjonalne do siły wypadkowej i odwrotnie propor-
cjonalne do masy ciała.
a = F /m
III ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
Jeżeli ciało A działa na ciało b pewną siłą F, to ciało B działa na ciało A siłą F o tej samej wartości i kierunku, ale o przeciw-
nym zwrocie
F AB = -F BA
PRAWO POWSZECHNEGO CIĄŻENIA (powszechnej grawitacji)
Wartość, z jaką oddziałują na siebie dwa ciała punktowe, jest wprost proporcjonalna do iloczynu stałej grawitacji oraz
mas tych ciał i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości między nimi.
F = G Mm/t2
G = 6,67·10 -11 Nm 2 /kg 2
SIŁA CIĘŻKOŚCI
F c= mg
PRACA
W= Fs <[W] = 1J = N · m = kg · m 2 /s 2 >
MOC
P= W/t <[P] = 1W = J/s>
Dla ciał poruszających się ruchem jednostajnym: P = Fv
ENERGIA POTENCJALNA
E p = mgh
ENERGIA KINETYCZNA
E k = mv 2 /2
TEMPERATURA
Kelvin: T = t + 273 o
Celcjusz: t = T – 273 o
VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA
strona z 5
19387007.007.png
GĘSTOŚĆ SUBSTANCJI
ρ = m/v <[ ρ ] = kg/m 3 >
I ZASADA TERMODYNAMIKI
Całkowita zmiana energii wewnętrznej układu Δ U jest równa sumie ciepła Q dostarczonej do układu i pracy W wykona-
nej nad układem przez siły wewnętrzne.
Δ U = Q + W <[Q] = J = Nm>
ciepło właściwe: c = Q/m Δ T <[c] = J/ kg · K>
ciepło topnienia = krzepnięcia = parowania = skraplania: c = Q/m
RUCH DRGAJĄCY
Amplituda (A) – to największe wychylenie ciała z położenia równowagi.
Okres drgań (T) – to czas, w którym ciało wykonuje pełne drganie, tzn. przebywa drogę od jednego skrajnego położenia
do drugiego i z powrotem.
T = 2 π λ /g
Częstotliwość (f ) – odwrotność okresu. Częstotliwość informuje nas, jaka jest liczba drgań w czasie 1 s. Np. jeśli okres T =
1/2 s, to w czasie 1 sekundy nastąpią dwa drgania, jeśli T = 3 s, to w czasie 1 s nastąpi 1/3 drgania itd.
f = 1/T <[ f ] = 1/s = 1 herc (Hz)>
DŁUGOŚĆ FALI
Długość fali to droga, jaką przebywa fala w czasie jednego okresu drgań cząsteczek.
λ = vT, λ = v/f <[ λ ]= 1m>
CIŚNIENIE
p = F/s <[p] = 1P = N/m 2 >
ciśnienie hydrostatyczne:
p = ρ gh
PRAWO COULOMBA
F= kq 1 q 2 /r 2
k = 9·109 Nm2/r2
NAPIĘCIE ELEKTRYCZNE
U = W A B /q
NATĘŻENIE PRĄDU
I = Q/t <[I] = 1A = c/s>
VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA
strona z 5
19387007.008.png
PRAWO OHMA
Natężenie prądu płynącego przez przewodnik jest wprost proporcjonalne do napięcia przyłożonego do końców prze-
wodnika i odwrotnie proporcjonalne do jego oporu.
R = U/I <[R] = 1 Ω = V/A>
R = ρ l/s
I PRAWO KIRCHOFFA
Suma prądów wpływających jest równa sumie prądów wypływających z węzła.
I 1 + I 2 = I 3 + I 4 + I 5
ŁĄCZENIE SZEREGOWE ODBIORNIKÓW
R z = R 1 + R 2 + R 3 + … +R n
U = U 1 + U 2 + U 3 + … +U n
I = const
ŁĄCZENIE RÓWNOLEGŁE ODBIORNIKÓW
1/R z = 1/R 1 + 1/R 2 = 1/R 3 +…+R n
U = const
I = I 1 + I 2 + I 3 +… +I n
PRACA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
W = UIt, W = U 2 /Rt, W = I 2 R
MOC PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
P =IU, P =W/t
PRĄD PRZEMIENNY W UZWOJENIACH TRANSFORMATORA
U 2 /U 1 = z 2 /z 1
SIŁA ELEKTRODYNAMICZNA
Jest to oddziaływanie pola elektromagnetycznego na przewodnik, w którym płynie prąd elektryczny.
F = B · I · l <[B] = 1T (tesla) = kg/A·s 2 >
SIŁA LORENTZA
Jest to siła, którą pole magnetyczne oddziałuje na cząstkę, która znalazła się w tym polu.
F L = B · v · q
STRUMIEŃ MAGNETYCZNY
Wartość strumienia magnetycznego określa jak dużo linii pola przenika przez daną powierzchnię S.
φ = BS
VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA
strona z 5
19387007.001.png 19387007.002.png
ZDOLNOŚĆ SKUPIAJĄCA SOCZEWKI
Z = 1/f
ENERGIA FOTONU
E = hf
Stała Plancka: h= 6,62 · 10 -34 J/s
ZASADA ZACHOWANIA ENERGII W ZJAWISKU FOTOELEKTRYCZNYM
hf = W + mv 2 /2
ENERGIA SPOCZYNKOWA CZĄSTKI
E = mc 2
VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA
strona 5 z 5
19387007.003.png 19387007.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin