Atlas histologii SUM - mózg, móżdżek i rdzeń kręgowy.pdf

(8444 KB) Pobierz
Microsoft Word - ANeuro08New.doc
1.
3.
2.
Powierzchnia móŇdŇku charakteryzuje siħ silnie pofałdowanĢ strukturĢ. WĢskie,
lecz głħbokie bruzdy dzielĢ narzĢd na liczne, drzewiasto rozgałħzione zakrħty. W
kaŇdym z nich widoczna jest centralnie ulokowana istota biała (1.) oraz
trójwarstwowa kora. NajgrubszĢ, zewnħtrznĢ warstwħ kory stanowi
ubogokomórkowa warstwa drobinowa lamina molecularis (2.) , w której widoczne
sĢ luŅno rozmieszczone jĢdra komórek gwiaŅdzistych i glejowych. PoniŇej niej
leŇy pokład wielkich komórek zwojowych Purkyne’go tworzĢcych cienkĢ, ĻrodkowĢ
warstwħ zwojowĢ lamina ganglionaris (3.) . WewnħtrznĢ warstwħ kory móŇdŇku
stanowi bogatokomórkowa warstwa ziarnista lamina granularis (4.) , w której
obserwujemy ogromnĢ liczbħ ciemnofioletowych jĢder għsto usytuowanych,
bardzo drobnych komórek ziarnistych małych oraz ziarnistych duŇych zwanych teŇ
komórkami Golgiego.
4.
1.
2.
1.
2.
Istota biała móŇdŇku zajmujĢca Ļrodkowy obszar narzĢdu jest mocno
rozgałħziona przypominajĢc swym kształtem gałĢzki drzewa tuji, stĢd czħsto
bywa okreĻlana przez anatomów mianem „drzewa Ňycia” arbor vitae cerebelli.
WĢskie pasma bogatomielinowej istoty białej tzw. blaszki białe laminae albae , w
zastosowanym barwieniu ciemnoniebieskie (1.) wnikajĢ w głĢb kaŇdego zakrħtu
tworzĢc jego rdzenny, włóknisty obszar, natomiast kora (2.) nie jest zabarwiona.
1 .
O
3.
2.
Struktura móŇdŇku uwidoczniona dziħki zastosowaniu kombinacji barwienia
standardowego (HE), uwidaczniajĢcego komórki nerwowe z barwieniem włókien
mielinowych istoty białej eriochromocyjaninĢ R (solochrome cyanine). Ulokowana
centralnie istota biała (1.) barwi siħ na niebiesko, widoczne sĢ warstwy kory;
drobinowa (2.) . komórki Purkyne’go warstwy zwojowej (3.) oraz ziarnista (4.). W
prawej czħĻci preparatu ukazany jest fragment istoty szarej zawierajĢcy duŇe
komórki nerwowe jednego z jĢder móŇdŇku (5.) .
2.
3.
5.
5.
1.
4.
1.
4.
3.
11371536.018.png 11371536.019.png 11371536.020.png 11371536.021.png
4.
2.
2 .
1.
Preparat obrazuje granicħ warstwy ziarnistej i drobinowej kory móŇdŇku dziħki
zastosowaniu srebrzenia neurofibryli alkalicznym roztworem jodku srebra w
obecnoĻci kwasu krzemowolframowego wg Gallyasa. W warstwie ziarnistej (1.)
widzimy jedynie czarnoszare włókna nerwowe tzw. kłħbuszków móŇdŇkowych
glomeruli cerebellares , perykariony komórek zwojowych Purkyne’go przyjmujĢ
zabarwienie czarne (2.) natomiast warstwa drobinowa jest szara (3.) . JĢdra
wszystkich typów komórek nie sĢ zabarwione, stanowiĢc tzw. jĢdra negatywowe.
1.
3.
3.
5.
3.
3.
1.
1.
Do móŇdŇku docierajĢ oraz z niego wychodzĢ liczne włókna nerwowe. Wszystkie
typy neuronów oddajĢ għstĢ sieę aksonów i dendrytów. Szczególne miejsce zajmujĢ
tu gruszkowate komórki zwojowe Purkyne’go (1.) wysyłajĢce silnie rozkrzewione
drzewo dendrytyczne do warstwy drobinowej. W przedstawionym preparacie w
warstwie ziarnistej kory widoczne sĢ równieŇ zakoıczenia biegnĢcych z rdzenia
krħgowego włókien kiciastych (2.) oraz duŇa liczba włókien równoległych do
powierzchni kory (3.) ., bħdĢcych aksonami zarówno komórek gwiaŅdzistych jak i
ziarnistych małych.
2.
2.
6.
Na pierwszym planie przedstawionego preparatu znajdujĢ siħ duŇe, gruszkowate
perykariony komórek zwojowych Purkyne’go (1.) oraz ich delikatnie zaznaczone
dendryty penetrujĢce warstwħ drobinowĢ. Widoczne sĢ ponadto fioletowe jĢdra
skupionych w grupy komórek ziarnistych, pomiħdzy którymi moŇna dostrzec
zabarwione na róŇowo obszary odpowiadajĢce kłħbuszkom móŇdŇkowym glomeruli
cerebellares (2.) , zawierajĢcym kiĻcie włókien nerwowych rosulae neurofibrarum . Na
uwagħ zasługuje kontrast rozmiarów neuronów zwojowych, bħdĢcych jednymi z
najwiħkszych znanych komórek (wielkoĻci ok. 70 µ m) i neurocytów ziarnistych
uwaŇanych z kolei za najmniejsze w ludzkim organizmie (ok. 4 µ m).
1.
2.
11371536.001.png 11371536.002.png 11371536.003.png 11371536.004.png 11371536.005.png
7.
Aksony leŇĢcych w wewnħtrznej strefie warstwy drobinowej komórek koszyczkowych
wraz z neurytami duŇych komórek gwiaŅdzistych tworzĢ wokół ciał komórek
zwojowych Purkyne’go għstĢ sieę włókien okreĻlanych mianem koszyczków włókien
nerwowych corbes neurofibrarum (1.). Preparat uwidacznia ponadto liczne
zabarwione na czarno włókna nerwowe warstwy drobinowej i ziarnistej.
1..
8.
Zastosowanie impregnacji tkanki nerwowej solami chromu i srebra opracowane
przez Camillo Golgiego w koıcu XIX w., umoŇliwiło zaobserwowanie pełnego obrazu
komórek nerwowych wraz z wypustkami, co było podstawĢ dokonania ich
morfologicznej klasyfikacji zasadniczo aktualnej do dnia dzisiejszego. Preparat
prezentuje rozgałħzione drzewa dendrytyczne kilku sĢsiadujĢcych komórek
zwojowych kory móŇdŇku. Widoczne sĢ gruszkowate perykariony oraz grube pnie
dendrytów dajĢce poczĢtek kolejnym generacjom rozgałħzieı. Co ciekawe, drzewo
dendrytyczne pojedynczej komórki nie tworzy w istocie białej trójwymiarowej kulistej
„korony” lecz rozwidla siħ wachlarzowato w jednej płaszczyŅnie, równoległej do
analogicznej płaszczyzny komórki sĢsiedniej. Komórki te opisał po raz pierwszy
czeski histolog Jan Evangelista Purkyne w roku 1837.
9.
2.
Fragment istoty białej prezentujĢcy komórki nerwowe jednego z jĢder móŇdŇku. SĢ
to duŇe, róŇnokształtne, wielobiegunowe perykariony z jasnymi pħcherzykowatymi
jĢdrami oraz ciemnofioletowymi ziarnami tigroidu wewnĢtrz neuroplazmy, niekiedy
widoczne sĢ ich wypustki osiowe (1.) . Wokół nich znajdujĢ siħ ponadto liczne drobne
i ciemno zabarwione jĢdra komórek glejowych (2.) .
1.
11371536.006.png 11371536.007.png 11371536.008.png 11371536.009.png
Z
10.
.
Fragment kory nowej mózgu człowieka uwidacznia układ warstwowy neuronów.
Prezentowany wycinek pochodzi z okolic ruchowej zakrħtu przedĻrodkowego gyrus
precentralis (4 pole Brodmanna) dlatego na plan pierwszy wysuwa siħ warstwa
piramidowa wewnħtrzna z wielkimi neurocytami piramidowymi (komórkami Betza).
Obraz cytoarchitektoniczny okolic kory czuciowej, jest znaczĢco odmienny, bowiem
liczba komórek piramidowych jest zredukowana do minimum; dominujĢcĢ rolħ
odgrywajĢ znakomicie rozwiniħte warstwy ziarniste.
Z
11.
4.
Standardowe barwienie HE uwidacznia wybarwione na róŇowo komórki nerwowe
poszczególnych warstw kory mózgu. PoniewaŇ metoda ta nie ukazuje w pełni
kształtu perykarionów a granice pomiħdzy szeĻcioma warstwami kory sĢ rozmyte,
ich identyfikacja na preparatach nastrħcza nierzadko wiele trudnoĻci. Najlepiej
widoczna jest jasna, skĢpokomórkowa, połoŇona zewnħtrznie warstwa drobinowa
(1.). Warstwħ ziarnistĢ zewnħtrznĢ (2.) i wewnħtrznĢ (4.) oraz warstwħ piramidalnĢ
zewnħtrznĢ (3.) identyfikujemy na podstawie udziału perykarionów o okreĻlonym
kształcie w składzie komórkowym analizowanego obszaru. Na powierzchni kory
widoczna jest opona miħkka z naczyniami krwionoĻnymi (5.).
3.
1.
2.
5.
Z
12.
3.
Obraz preparatu poprzedniego w nieco wiħkszym zbliŇeniu obrazujĢcy głħbsze
warstwy kory mózgu. Warstwħ ziarnistĢ wewnħtrznĢ (1.) oraz warstwħ piramidalnĢ
wewnħtrznĢ (2.) z wielkimi komórkami Betza. MoŇna ponadto zaobserwowaę liczne
przekroje przez naczynia krwionoĻne (3.)
2.
1.
11371536.010.png 11371536.011.png 11371536.012.png 11371536.013.png
13.
Z
Zastosowanie barwienia tkanki nerwowej fioletem krezylu umoŇliwia lepsze ukazanie
kształtu perykarionów. Preparat przedstawia warstwħ piramidowĢ wewnħtrznĢ kory
mózgu z wielkimi komórkami motorycznymi Betza, których długie dendryty
zamarkowane sĢ jako jasne linie. MoŇna ponadto zaobserwowaę wiele drobnych
przez naczyı krwionoĻnych.
Z
14.
1.
ZbliŇenie obrazu z poprzedniego preparatu dobrze ukazujĢce kształt wielkich
komórek piramidowych Betza oraz ich wypustki (1.) . WĻród nich liczne jĢdra
komórek glejowych (2.) . W Ļcianie centralnie usytuowanego naczynia krwionoĻnego
widoczne sĢ ciemne, małe jĢdra komórek Ļródbłonka (3.) .
2.
3.
Z
15.
6.
6.
5.
Preparat wykonany technikĢ srebrzenia uwidacznia przebieg włókien nerwowych w
poszczególnych warstwach kory mózgu. PołoŇone tuŇ pod powierzchniĢ kory ciemne
pasmo stanowi warstwħ stycznĢ czyli tangencjalnĢ (1.) , stanowiĢca prĢŇek warstwy
drobinowej. PołoŇona głħbiej ciemna linia to warstwa nadpromienista inaczej
superradialna (2.) bħdĢca prĢŇkiem warstwy piramidowej zewnħtrznej. W najbardziej
wewnħtrznie usytuowanym skupisku nieco bardziej rozproszonych włókien moŇemy
wyróŇnię dwa prĢŇki: prĢŇek warstwy ziarnistej wewnħtrznej czyli Baillargera
zewnħtrzny (3.) oraz prĢŇek warstwy piramidowej wewnħtrznej czyli Baillargera
wewnħtrzny (4.). W obrħbie kory widoczne sĢ ponadto przebiegajĢce prostopadle do
powierzchni włókna promieniste (5.) . Na obszarze zabarwionej na Ňółto istoty białej
obecne sĢ czarne pħczki aksonów tworzĢcych szlaki nerwowe (6.) .
4.
5.
4.
3.
2.
1.
1.
3.
2.
11371536.014.png 11371536.015.png 11371536.016.png 11371536.017.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin