Tradycje Wicca

Do tradycji wicca należy kilka tekstów, które nie mają tego znaczenia, co Biblia dla chrześcijan. Wśród nich najbardziej znana jest tzw. Wiccan Rede, czyli "Rada Wiccan", wiersz opublikowany w Ostarę 1975 w "Green Egg Magazine" przez Lady Gwen Thompson i jak twierdziła, przekazany jej przez babkę. Właściwy tytuł brzmi "Rede Of The Wiccae (Being Knowne As The Council Of The Wise Ones)". Z tego utworu pochodzi słynny wers:

"an it harm none, do what ye will" - "rób co chcesz, kiedy nie krzywdzisz nikogo"

Bardzo podobnie kończy się The Wiches Creed, czyli "Credo Czarownic", wiersz związanej niegdyś z kowenem Gardnera Doreen Valiente:

"And Do What You Will be the challenge,

So be it in love that harms none,

For this is the only commandment."

"I Czyń Co Chcesz będzie wyzwaniem

W miłości, co nikogo nie rani

Gdyż to jedyne przykazanie"

Tę złotą zasadę można uznać za podstawę etyki wiccańskiej. Wiccanie tradycyjni zaczerpnęli ją prawdopodobnie od Aleistera Crowleya, Crowley zaś od Rabelais: w "Gargantui i Pantagruelu" pojawia się Opactwo Thelemy, gdzie "czyń, co ci się podoba" jest jedynym prawem. Zwróćmy uwagę, że Wiccan Rede i Witches' Creed dodają do tego: "gdy nikogo nie krzywdzisz".

Podobne złote zasady przewijają się przez całą historię etyki, ale jednak można zauważyć pewną różnicę.

    * "Wszystko więc, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie! Albowiem na tym polega Prawo i Prorocy." Ewangelia św. Mateusza 7.12

    * "Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, podobnie wy im czyńcie!" Ewangelia św. Łukasza 6:31

    * "Kochaj i rób co chcesz" - św. Augustyn

    * "Postępuj tylko według takiej maksymy, dzięki której możesz zarazem chcieć, aby stała się prawem powszechnym" - Immanuel Kant

Te powyżej odwołują się do wzajemności bądź wyższej zasady ("Kochaj"), natomiast Wiccan Rede nie ma uzasadnienia: "rób tak, bo wtedy inni będą tak robić" czy "rób tak ze względu na wyższe dobro". Nie. Rób, co ci się podoba, tylko nikogo przy okazji nie krzywdź.

Powstaje pytanie, co to znaczy kogoś krzywdzić, i czy siebie mogę krzywdzić. Czy mogę brać narkotyki, jeżeli uważam, że nikogo tym nie krzywdzę? Nie jem mięsa, ale pozostałe znane mi czarownice - owszem. Kto ma rację? Wiccan Rede nie jest takie proste, jak się wydaje.

Kolejne teksty, które określają sposób postrzegania świata przez wiccan, to The Charge of Goddess - Pouczenie Bogini pochodzące z gardneriańskiej Księgi Cieni i występujące w różnych wersjach, przy czym wersja oryginalna przypisywana jest Doreen Valiente, oraz The Charge of God - Pouczenie Boga, występujące w wielu wersjach. Wiele z nich można znaleźć na tej stronie.

Wicca tradycyjna jest religią misteryjną. Można w niej uzyskać wtajemniczenie, bardzo podobne do wtajemniczenia w starożytne misteria dionizyjskie i eleuzyjskie. Misterium dotyczy śmierci i odrodzenia. Sama nie jestem wtajemniczona, więc nie potrafię objaśnić mitu Zstąpienia Bogini na sposób garderiański, jednak cytuję tekst za "Witchcraft Today" Gardnera.

Kolejnym interesującym tekstem jest mit wiccański o stworzeniu świata zaczerpnięty od Janet i Stewarta Farrarów, inicjowanych w tradycji aleksanriańskiej. Ten mit może być jednym z najstarszych tekstów wicca, ponieważ Farrarowie ujawniali nauczanie aleksandrian zaczerpnięte od gardnerian, a mit, który cytuję, znajduje się w rozdziale "Pouczenie Bogini" zaraz po pouczeniu.

Oprócz tekstów wicca tradycyjnego i opowieści pisanych przez wyznawców, wicca eklektyczne adoptuje mity innych religii, szczególnie mówiące o zstąpieniu do podziemi i zmartwychwstaniu.

Słowniczek

Niektóre pojęcia wyjaśnione są też w artykułach o kole roku, narzędziach i rytuale.

athame - nóż czarownicy, tradycyjnie z czarną rękojeścią, obustronnie ostry i o długości ostrza równej długości dłoni posiadacza. Nazwa jest zniekształconą nazwą rytualnego noża z "Klucza Salomona". Słowo "athame" wymawia się na kilka sposobów, przy czym klasycy gatunku wymawiali to jako "atejmi"

Blessed Be - pożegnanie czarownic tłumaczone jako "Bądź błogosławiony/błogosławiona". W rzeczywistości skrót od "Błogosławione niech będą twe stopy, które cię tu przywiodły" z tekstu "Zstąpienia bogini", używanego w rytuałach ("Blessed be thy feet that have brought thee in this ways"). W praktyce rzadko używane.

bolline - nóż czarownicy, tradycyjnie z białą rękojeścią, używany do cięcia ziół i innych prac w ramach przygotowania, a nie odprawiania rytuału.

chowaniec (ang. familiar) - domowe zwierzę czarownicy. W średniowieczu posiadanie oswojonego zwierzęcia wskazywało, że właściciel może być czarownikiem. Dziś 33 procent polskich gospodarstw domowych ma kota.

esbat - święto księżyca. Zwykle świętuje się pełnię, ale niektóre tradycje świętują trzy fazy księżyca: księżyc rosnący, pełnię i księżyc malejący, co daje trzy święta w miesiącu.

gaj (ang. grove) - większa grupa wiccan i sympatyków, skupiona wokół kowenu prowadzącego kursy i rozmaite imprezy. Czasem oznacza grupę kandydatów do inicjacji. Nazwa pochodzi od gaju Akademosa, zwanym Akademią, gdzie nauczał chętnych Platon.

kowen, zlot - grupa działających razem czarownic. Oprócz rytuałów, kowen może prowadzić działalność edukacyjną i charytatywną oraz inicjować nowych członków po okresie próbnym, trwającym zgodnie z tradycją rok i jeden dzień. takiego kowenu w Polsce na razie nie ma. Kowen jest zwykle bardzo ze sobą zżyty, jego członkowie przyjaźnią się i wspierają. W ten sposób tworzą grupowy umysł, który skutecznie zmienia rzeczywistość zgodnie z wolą.

Księga Cieni - notatnik czarownicy. Może być przekazywany przez tradycję - taką niezmienną Księgą Cieni jest zamieszczona na tej stronie Gardneriańska - ale może też być tworzona od początku przez kowen lub samotną czarownicę. Księga Cieni zawiera rozmaite informacje dotyczące wicca, liturgię, magiczne przepisy, teksty, poezję, osobiste przemyślenia, sny i cokolwiek autor uzna za słuszne. Nazwa pochodzi od księgi do wróżenia z długości ludzkiego cienia, którą Gardner miał widzieć na Wschodzie.

Merry Meet - "radosne spotkanie", powitanie czarownic, w praktyce rzadko używane. "Radosne spotkanie" to nazwa spotkania prządek.

ołtarz - symboliczna kompozycja, pomagająca skupić się na Bogu, Bogini i żywiołach. Do rytuału ołtarz ustawia się wewnątrz kręgu, w centrum lub na północy. Ołtarz może też być elementem wystroju domu i przypominać stale o tym, co dla wiccanina jest ważne. Ołtarz w kręgu ustawia się na podłodze przykrytej kawałkiem materiału lub na niewielkim podwyższeniu. Ołtarz na stałe można ustawiać na specjalnym stoliku, ale nie jest to konieczne, zwłaszcza w polskich warunkach mieszkaniowych. Przedmioty i ich położenie na ołtarzu zależą od tradycji. Generalnie znajdują się na nim narzędzia czarownicy, symbole Boga i Bogini i przedmioty potrzebne do rytuału oraz tworzące nastrój.

pentagram - gwiazda z pięcioma ramionami, zakreślona jedną linią. Symbolem wicca jest pentagram jednym ramieniem skierowany do góry, symbolem satanizmu jest pentagram skierowany do góry dwoma ramionami. Pięć ramion pentagramu symbolizuje pięć żywiołów: ziemię, wodę, ogień, powietrze i ducha lub eter. Pentagram skierowany jednym ramieniem do góry symbolizuje dominację ducha nad pozostałymi żywiołami, odwrócony - dominację materii nad duchem.

pentakl - pentagram wpisany w okrąg lub materialna forma pentagramu - figury geometrycznej.

Piramida Czarownic - znana jako maksyma różokrzyżowców, cztery moce Sfinksa itp. to zalecenie : Wiedzieć, Pragnąć, Odważyć się i Zachować Milczenie. Wg. legendy znaleziono je wyryte w kamieniu we wnętrzu piramidy. Przypisuje się te zalecenia Eliphasowi Leviemu, u którego pojawia się po raz pierwszy. Występuje w tekście ceremonii Golden Dawn, a u Blavatskiej jako maksyma alchemików. Piramida Czarownic może dotyczyć magii, ale może też dyktować sposób życia.

Prawo Potrójnego Powrotu, Prawo Trzech (Rule of Three, Rule of Triple Return) - powiedzenie, w myśl którego intencja, z którą coś robimy, wraca do nas trzykrotnie, a więc jeśli kogoś skrzywidzimy, będziemy trzykrotnie bardziej skrzywdzeni, a dobroć komuś okazana powróci do nas, potrojona. Sądzę, że nie należy owego prawa rozumieć dosłownie, chociaż doświadczenie uczy, że dobre i złe emocje wracają do nas z procentem.

sabat - wiccańskie święto. Więcej informacji o sabatach w Kole roku.

sprowadzanie Księżyca (drawing down the Moon) - rytuał, w trakcie którego Bogini wciela się w ciało Kapłanki. W trakcie sprowadzania Słońca kapłan staje się wcieleniem Boga.

stożek mocy - energia skupiona w kręgu podczas rytuału przez grupę czarownic. Kiedy osiąga szczyt, zostaje wysłana w pożądanym kierunku.