Rothbard - Spiskowa teoria.pdf
(
89 KB
)
Pobierz
Wersja do druku
Wersja do druku
http://beta.mises.pl/js/print.php?p=676
Murray N. Rothbard: Inne spojrzenie na spiskow
Ģ
teori
ħ
dziejów
dodano:
25.03.2008
21:41
Tytuł oryginału:
The Conspiracy Theory of History Revisited
Tłumaczenie: Jan Lewi
ı
ski
[Artykuł ten ukazał si
ħ
pierwotnie w magazynie „Reason” w kwietniu 1977 roku na s. 39-40.]
Zdarza si
ħ
,
Ň
e kto
Ļ
podejmuje si
ħ
krytycznej analizy dotycz
Ģ
cej tego,
kim
s
Ģ
ludzie u władzy,
staraj
Ģ
c si
ħ
przy tym przenikn
Ģę
ich interesy polityczne i ekonomiczne. Zwi
Ģ
zani z
establishmentem
liberałowie i konserwaty
Ļ
ci (a cz
ħ
sto i libertarianie) okre
Ļ
laj
Ģ
te starania
mianem „spiskowej teorii dziejów”, „paranoi”, „determinizmu ekonomicznego”, a nawet
„marksizmu”. Te oszczercze etykietki przykleja si
ħ
ka
Ň
demu, kto dokonuje takiej analizy, bez
wzgl
ħ
du na to, w której cz
ħĻ
ci spektrum pogl
Ģ
dów ekonomicznych si
ħ
on znajduje.
Adresatami tych okre
Ļ
le
ı
s
Ģ
zarówno konserwatywne organizacje (np. Stowarzyszenie im.
Johna Bircha), jak i Partia Komunistyczna. Najcz
ħĻ
ciej przylepia si
ħ
ich analizom etykiet
ħ
„teorii spiskowych”, co zwykle uznaje si
ħ
za nieprzyjazny epitet, a nie za okre
Ļ
lenie, które
mogłoby by
ę
u
Ň
ywane przez samych badaczy spisków.
Nic wi
ħ
c dziwnego,
Ň
e realistyczne analizy spisków tworz
Ģ
„ekstremi
Ļ
ci” znajduj
Ģ
cy poza głównym nurtem. Wszak
Ň
e w
Ň
ywotnym
interesie aparatu pa
ı
stwa le
Ň
y, aby utrzyma
ę
jego społeczn
Ģ
legitymizacj
ħ
czy nawet u
Ļ
wi
ħ
cenie – a w tym celu politycy i cała
biurokracja musz
Ģ
by
ę
uwa
Ň
ani za swego rodzaju ponadnaturalne siły słu
ŇĢ
ce wył
Ģ
cznie bli
Ň
ej nieokre
Ļ
lonemu „dobru
publicznemu”. Wystarczy raz wyjawi
ę
sekret,
Ň
e te boskie siły realizuj
Ģ
przy pomocy aparatu pa
ı
stwa swoje jak najbardziej
przyziemne interesy ekonomiczne, a wszelkie złudzenia znikn
Ģ
.
Aby uzmysłowi
ę
sobie miałko
Ļę
mitologii pa
ı
stwa, załó
Ň
my na chwil
ħ
,
Ň
e sejm uchwala ustaw
ħ
o podniesieniu ceł lub
wprowadzeniu kwot importowych na stal. Jedynie głupiec mo
Ň
e nie rozumie
ę
,
Ň
e słu
Ň
y to lobbystom reprezentuj
Ģ
cym krajowy
przemysł stalowy, który chce zaszkodzi
ę
swojej zagranicznej konkurencji. Jednak nikt nie powie,
Ň
e jest to „teoria spiskowa”. A
przecie
Ň
teoretyk spisków tylko rozszerza zakres analizy do bardziej zło
Ň
onych procesów, badaj
Ģ
c np. sposób realizacji wielkich
projektów publicznych, podło
Ň
a ustanowienia Mi
ħ
dzystanowej Komisji Handlu, albo Systemu Rezerwy Federalnej, czy przyczyny
przyst
Ģ
pienia Stanów Zjednoczonych do drugiej wojny
Ļ
wiatowej. W ka
Ň
dym z tych przypadków pytanie brzmi:
cui bono
?
Kto na
tym korzysta
? Je
Ļ
li badacz spisków odkryje,
Ň
e dane rozwi
Ģ
zanie szczególnie sprzyja pewnym osobom, to kolejnym logicznym
krokiem jest przyjrzenie si
ħ
, czy w jaki
Ļ
sposób przyczyniły si
ħ
one do jego przyj
ħ
cia. Czy osoby te wiedziały,
Ň
e odnios
Ģ
korzy
Ļę
i
podj
ħ
ły odpowiednie działania?
Badacz spisków wierzy,
Ň
e ludzie działaj
Ģ
dla własnych celów, urzeczywistniaj
Ģ
c je poprzez
Ļ
wiadomy dobór odpowiednich
Ļ
rodków. Jest
prakseologiem
, a nie paranoikiem, lub determinist
Ģ
historycznym. Je
Ļ
li wi
ħ
c doszło do uchwalenia wspomnianej
ustawy, uzna,
Ň
e przeforsowało j
Ģ
lobby stalowe. Podobnie, gdy tworzy si
ħ
wielkie programy robót publicznych, to stoj
Ģ
za tym
najpewniej grupy interesu, jak firmy budowlane i zwi
Ģ
zki zawodowe, a tak
Ň
e urz
ħ
dnicy, dla których projekt taki oznacza poszerzenie
zakresu kompetencji i wi
ħ
ksze przychody. Tymczasem przeciwnicy „spiskowych” teorii zdaj
Ģ
si
ħ
wierzy
ę
,
Ň
e wszystkie zdarzenia –
gdy chodzi o rz
Ģ
d – s
Ģ
absolutnie przypadkowe, co znaczy mniej wi
ħ
cej tyle,
Ň
e ludzie sprawuj
Ģ
cy władz
ħ
w ogóle nie potrafi
Ģ
dokonywa
ę
Ļ
wiadomych wyborów i planowa
ę
.
Nie znaczy to jednak,
Ň
e nie ma dobrych i złych badaczy spisków. Ci ostatni zwykle wpadaj
Ģ
w dwa rodzaje pułapek, przez co
nara
Ň
aj
Ģ
si
ħ
na to,
Ň
e zostan
Ģ
okre
Ļ
leni przez establishment mianem paranoików. Po pierwsze,
poprzestaj
Ģ
na zadaniu pytania
cui
bono
: je
Ļ
li pewnym grupom słu
Ň
y jakie
Ļ
posuni
ħ
cie, to
oznacza
,
Ň
e s
Ģ
one za nie odpowiedzialne. Teoretycy ci zapominaj
Ģ
,
Ň
e to
tylko hipoteza, któr
Ģ
musz
Ģ
potwierdza
ę
realne działania i fakty (najdziwniejszym przykładem takiego my
Ļ
lenia jest teoria
brytyjskiego dziennikarza Douglasa Reeda, który stwierdził – nie maj
Ģ
c na to
Ň
adnych dowodów –
Ň
e skoro Hitler przyczynił si
ħ
do
zniszczenia Niemiec, to musiał zrujnowa
ę
ten kraj
Ļ
wiadomie, pracuj
Ģ
c dla jakich
Ļ
zewn
ħ
trznych sił). Po drugie, staraj
Ģ
si
ħ
na sił
ħ
poł
Ģ
czy
ę
wszelkie poznane spiski i wszystkie czarne charaktery w pojedynczej, wielkiej intrydze. Zamiast dostrzec realne linie
podziału i obszary współpracy pomi
ħ
dzy grupami staraj
Ģ
cymi si
ħ
zdoby
ę
kontrol
ħ
nad pa
ı
stwem, zakładaj
Ģ
– oczywi
Ļ
cie nie maj
Ģ
c
na to cienia dowodu –
Ň
e garstka wybra
ı
ców sprawuje nad wszystkim kontrol
ħ
, a konflikty jedynie
pozoruje
.
We
Ņ
my jednak potwierdzon
Ģ
informacj
ħ
– któr
Ģ
znajdziemy nawet w wi
ħ
kszych gazetach –
Ň
e praktycznie całe kierownictwo
administracji Cartera (wł
Ģ
cznie z samym Jimmy’im Carterem i jego wiceprezydentem, Mondalem) stanowili członkowie Komisji
Trójstronnej, niewielkiej i półtajnej organizacji zało
Ň
onej w 1973 roku przez Davida Rockefellera w celu opracowywania strategii
politycznych dla Stanów Zjednoczonych, Europy Zachodniej i Japonii, lub członkowie zarz
Ģ
du Fundacji Rockefellera. Reszta rz
Ģ
du
Cartera była zwi
Ģ
zana z grupami interesu z Atlanty, szczególnie z Coca-Col
Ģ
, jedn
Ģ
z najwi
ħ
kszych korporacji w Georgii.
[1]
Jak zatem na to patrze
ę
? Czy mo
Ň
emy powiedzie
ę
,
Ň
e kolosalne wsparcie, jakiego David Rockefeller udziela okre
Ļ
lonym
etatystycznym rozwi
Ģ
zaniom politycznym, jest wyrazem altruizmu? A mo
Ň
e stoi za tym konkretny interes finansowy? Czy fakt, i
Ň
Jimmy Carter został jednym z pierwszych członków Komisji Trójstronnej, oznacza,
Ň
e Rockefeller
et consortes
chcieli słucha
ę
rad
mało znanego gubernatora z Georgii? A mo
Ň
e wyci
Ģ
gn
ħ
to go z niebytu,
Ň
eby uczyni
ę
go prezydentem? Czy J. Paul Austin, szef
Coca-Coli, udzielił mu wsparcia z troski o dobro wspólne? Czy przedstawiciele Komisji, Fundacji Rockefellera i Coca-Coli zaj
ħ
li
1 z 2
2008-03-26 12:27
Wersja do druku
http://beta.mises.pl/js/print.php?p=676
miejsca w administracji Cartera, tylko dlatego
Ň
e ze wszystkich ludzi wła
Ļ
nie oni si
ħ
do tego nadawali najlepiej? Je
Ļ
li odpowiedzi na
te pytania brzmi
Ģ
„tak”, to jest to doprawdy zadziwiaj
Ģ
cy zbieg okoliczno
Ļ
ci. A mo
Ň
e jednak chciano w ten sposób zrealizowa
ę
o
wiele nikczemniejsze interesy polityczno-ekonomiczne? Uwa
Ň
am,
Ň
e odmowa zaj
ħ
cia si
ħ
analiz
Ģ
wzajemnych oddziaływa
ı
Ļ
wiata
polityki i finansów to wylewanie dziecka z k
Ģ
piel
Ģ
. Jest to bowiem wa
Ň
ne narz
ħ
dzie, pozwalaj
Ģ
ce nam lepiej pozna
ę
Ļ
wiat, w którym
Ň
yjemy.
PRZYPISY
[1]
Georgia ze stolic
Ģ
w Atlancie to rodzinny stan Cartera, który wła
Ļ
nie tam stawiał pierwsze polityczne kroki – przyp. tłum.
© copyright 2006 by
www.mises.pl
2 z 2
2008-03-26 12:27
Plik z chomika:
art.w
Inne pliki z tego folderu:
Korwin-Mikke Janusz - Kara Śmierci.pdf
(122 KB)
Murray Rothbard - Rola intelektualistów w przemianie społęcznej w kierunku Laissez - faire.doc
(164 KB)
Korwin-Mikke - Teoria ewolucji i kreacjonisci (2009).pdf
(74 KB)
Korwin-Mikke Janusz - Nie tylko o żydach.doc
(1719 KB)
Ludwig von Mises- Wolność to niewola.pdf
(101 KB)
Inne foldery tego chomika:
9-11
Audycje Radia na Fali
Banki i Banksterzy
Bilderberg, 300
CIA i FBI
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin