tomasz_mistak.pdf

UNIWERSYTET RZESZOWSKI

Instytut Sztuk Pięknych

TOMASZ MISTAK

FORMOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI

ARTYSTYCZNEJ ZDZISŁAWA

BEKSIŃSKIEGO NA PODSTAWIE

WCZESNYCH PRAC.

Praca magisterska

napisana pod kierunkiem

dr hab. M. Makiel – Hędrzak

Rzeszów 2005

SPIS TREŚCI

WSTĘP..................................................................................................................3

I. SZTUKA POLSKA OKRESU POWOJENNEGO........................................5

II. ZDZISŁAW BEKSIŃSKI – WYBRANE WĄTKI Z ŻYCIA

ARTYSTY...........................................................................................................11

III. WCZESNY ETAP TWÓRCZOŚCI ZDZISŁAWA BEKSIŃSKIEGO:

1. Fotografia.............................................................................................16

2. Relief, rzeźba........................................................................................19

3. Malarstwo abstrakcyjne......................................................................22

IV. RYSUNEK W TWÓRCZOŚCI ZDZISŁAWA BEKSIŃSKIEGO.........24

ZAKOŃCZENIE................................................................................................30

REPRODUKCJE................................................................................................32

BIBLIOGRAFIA................................................................................................52

ANEKS: „Inna samotność” - Wywiad ze Zdzisławem Beksińskim...............54

WSTĘP

W życiu niemalże każdego artysty jest taki okres twórczości, o którym

wiemy niewiele. Zdzisław Beksiński znany jest przede wszystkim z malarstwa

okresu zwanego „fantastycznym”, a przecież zanim został artystą malarzem

przez kilkanaście pierwszych lat swojej twórczości spełniał się jako doskonały

fotograf, rysownik i rzeźbiarz. W całości literatury spotkać można opracowania

w szczególności dotyczące malarstwa tego twórcy, w niniejszej pracy postaram

się naświetlić ten wczesny, mało znany, etap twórczości Beksińskiego oraz

omówić rysunek, który towarzyszył artyście przez całe życie.

Niniejsza praca składa się z czterech rozdziałów oraz aneksu

stanowiącego uzupełnienie opracowania. Pierwszy rozdział jest zestawieniem

zjawisk zachodzących w sztuce polskiej okresu powojennego. Zawiera w sobie

tylko główne nurty i przemiany, gdyż opis wszystkich zmian zachodzących w

sztuce polskiej tego okresu wymaga odrębnej rozprawy.

Drugi rozdział ukazuje sylwetkę Zdzisława Beksińskiego jako artysty

wraz z omówieniem biografii. Został wprowadzony do pracy z uwagi na

korelacje pomiędzy życiem artysty a jego twórczością. Sztuka była

nieodłącznym elementem jego życia codziennego, formą egzystencji.

Kolejny rozdział, trzeci, jest zestawieniem poszczególnych technik

artystycznych, w jakich wyrażał się Beksiński na początku swojej drogi twórczej.

Podzielony jest on na poszczególne podrozdziały charakteryzujące określone

techniki.

Ostatni rozdział, poświęcony jest rysunkowi, który towarzyszył artyście

przez cały okres twórczości. Pokazuje on przeobrażenia, jakie zachodziły w

sposobie tworzenia poszczególnych prac na przestrzeni lat. Należy zaznaczyć, iż

to właśnie rysunek praktycznie nigdy nie zniknął z działalności twórczej

Zdzisława Beksińskiego.

Całość pracy uzupełnia aneks w postaci zapisu rozmowy z artystą.

Wywiad ten stał się cennym materiałem, zważywszy na fakt, iż został

przeprowadzony na tydzień przed tragiczną śmiercią mistrza. Były to ostatnie

słowa Zdzisława Beksińskiego na temat jego własnej twórczości.

Pisząc pracę uwagę moją koncentrowałem na wszelakich źródłach

dostarczających informacji na temat życia i twórczości artysty. Była to przede

wszystkim literatura ogólnie dostępna. Zważywszy na dość syntetyczne ujęcie

sylwetki mistrza w publikacjach książkowych w dużym stopniu koncentrowałem

się na doniesieniach płynących z licznych wywiadów oraz wszelkich

informacjach prasowych, nie pomijając katalogów wystawowych i opracowań

internetowych.

ROZDZIAŁ I

SZTUKA POLSKA OKRESU POWOJENNEGO

Sztuka rozwijająca się w Polsce powojennej była zjawiskiem bogatym i

różnorodnym. Rozbudzone po wojnie zapotrzebowanie na dobra kultury i

wszczęta z dużym rozmachem budowa socjalizmu postawiły artystów w nowej

sytuacji. W ich kierunku wysunięte zostały postulaty pod hasłem realizmu

socjalistycznego, który znalazł żywy oddźwięk u większości twórców. Wielu z

nich potrafiło stworzyć dzieła o istotnej wartości, jednak większość artystów

zawężało swoje horyzonty twórcze utożsamiając realizm socjalistyczny z

realizmem panującym w sztuce europejskiej w drugiej połowie XIX wieku 1 .

Według Tadeusza Dobrowolskiego sztuka realizmu socjalistycznego w swojej

najgłębszej intencji miała wyrażać ideologię demokracji ludowej i sprostać

zadaniom związanym z odbudową i przebudową Polski powojennej. Miała

przemawiać do ludzi językiem zrozumiałym. Pod estetyką realizmu rozumiano:

przewagę treści nad formą, ale też jedność treści i formy, prawdziwe, ale nie

ilustracyjne odtwarzanie rzeczywistości, humanizm, optymizm, prostotę i

sugestywność artystycznej wizji. Miała to być sztuka ideowa, patetyczna 2 .

Okres rygorystycznego przestrzegania zbyt wąskich założeń socrealizmu

nie trwał w Polsce zbyt długo. Już na ogólnopolskich wystawach plastyki, w

latach 1950-54, zarysowało się kilka różnych wersji programowych. Jedna z tych

wersji nawiązywała konsekwentnie do realizmu krytycznego drugiej połowy

1 J. Zanoziński, Współczesne malarstwo polskie , Arkady, Warszawa 1974, s. 9

2 T. Dobrowolski, Malarstwo polskie ostatnich dwustu lat, Warszawa 1976,s. 125

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: