PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE
Podmioty prawa międzynarodowego
1. Pojęcie podmiotu prawa międzynarodowego
2. Atrybuty podmiotowości międzynarodowe
3. Rodzaje podmiotów prawa międzynarodowego
4. Państwo w stosunkach międzynarodowych
· pojęcie państwa
· władza państwowa
· immunitet państwa
· powstanie i upadek państwa
· ciągłość (identyczność) państwa
· sukcesja państw
· uznanie międzynarodowe
· rodzaje państw
5. Podmioty prawa międzynarodowego inne niż państwa
· organizacje międzynarodowe
· niesuwerenne jednostki terytorialne
· Watykan-Stolica Apostolska
· naród, strona wojująca
· zakony rycerskie
6. Zagadnienie podmiotowości prawnomiędzynarodowej jednostek
7. Zagadnienie podmiotowości prawnomiędzynarodowej osób prawnych
1. Atrybuty podmiotowości międzynarodowej
ius tractatuum
prawo zawierania umów międzynarodowych, pośrednio - prawo uczestniczenia w organizacjach międzynarodowych
ius legationis
prawo legacji – utrzymywania stosunków dyplomatycznych: prawo przyjmowania (legacja bierna) i wysyłania (legacja czynna) przedstawicieli dyplomatycznych
ius standi
prawo występowania z roszczeniami międzynarodowymi oraz obowiązek ponoszenia odpowiedzialności międzynarodowej
2. Rodzaje podmiotów prawa międzynarodowego:
zorganizowane
niezorganizowane (jednostka)
terytorialne
bezterytorialne
(organizacje międzynarodowe)
3. Rodzaje państw
1
- reprezentowane przez jeden centralny rząd, który nabywa uprawnienia oraz zaciąga zobowiązania w imieniu całego państwa;
- w niektórych państwach związkowych ich części składowe mają ograniczone prawo występowania w stosunkach międzynarodowych
2
- klasyfikacja ze względu na stopień rozwoju gospodarczego; o przynależności do grupy państw rozwijających się („Grupa 77”) decydowały trzy elementy: 1) wola zainteresowanego państwa; 2) uznanie ze strony innych państw rozwijających się; 3) uznanie za państwo rozwijające się ze strony państw wysoko rozwiniętych
3
państwa śródlądowe
- mają utrudniony dostęp do morza i bogactw morskich
- - pełne prawo do korzystania z wolności mórz;
- nie mogą ustanawiać stref przybrzeżnych i czerpać z nich korzyści gospodarczych
państwa o niekorzystnym położeniu geograficznym
- mają dostęp do morza, ale ze względu na swoje położenie nie mogą ustanowić 200-milowych sfer ekonomicznych - ograniczony dostęp do bogactw morskich
- ich całe terytorium składa się z archipelagów i wysp;
- mogą zawłaszczać obszary morskie położone między wyspami archipelagów, które stanowią tzw. wody archipelagowi
4
- status neutralności: wola zainteresowanego państwa i uznanie go przez inne państwa;
- zobowiązane jest nie brać udziału w konfliktach zbrojnych między innymi państwami; nie może zaciągać żadnych zobowiązań mogących uwikłać je w wojnę; musi powstrzymać się w blokadach politycznych
- jest uprawnione do obrony swego terytorium przeciwko wszelkiemu zbrojnemu atakowi;
4. Przedmiot uznania
uznanie państwa
- jednostronny akt, za pomocą którego państwo lub państwa oświadczają lub milcząco przyjmują, że istniejącą organizację terytorialną uważają za państwo ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami
- nie pociąga nawiązania z danym państwem stosunków dyplomatycznych
- ma charakter deklaratywny
uznanie rządu
- jednostronny akt państwa, w którym oświadcza ono lub milcząco przyjmuje, że nowy rząd jest organem właściwym do reprezentowania swego państwa w stosunkach międzynarodowych i że uznający chce utrzymywać stosunki z tym rządem
- posiada duże znaczenie polityczne i prawne
uznanie powstańców lub strony wojującej
- powstanie i wojna domowa na terytorium danego państwa
- ma charakter konstytutywny
- może nastąpić ze strony państwa macierzystego lub państw trzecich
- może być udzielone wyraźnie lub milcząco
5. Rodzaje uznania
I
uznanie deklaratywne
istnienie tego co się uznaje, nie zależy od aktu uznania; uznanie nie tworzy nowej sytuacji prawnej lub nowego podmiotu prawa międzynarodowego
uznanie konstytutywne
tworzy nową sytuację prawną lub nowy podmiot prawa międzynarodowego, który bez aktu uznania nie istniałby
II
uznanie wyraźne
państwo oświadcza, że uznaje nowe państwo, nowy rząd, powstańców lub stronę wojującą
uznanie domniemane
wyraża się w określonym postępowaniu państwa uznającego, np. nawiązanie stosunków dyplomatycznych lub konsularnych
III
uznanie de iure
uważane za pełne i ostatecznie udzielone; stosowane gdy uznawany podmiot spełnia wszelkie warunki niezbędne do jego uznania
uznanie de facto
uważane za niepełne, prowizoryczne, może być w każdej chwili cofnięte; stosowane gdy uznawany podmiot nie spełnia wszystkich warunków niezbędnych do uznania de iure, a uznający ma interes w nawiązaniu z nim stosunków
zarabiasz