Kamińska A. - Wybierz różnorodność. Promowanie postaw antydyskryminacyjnych w organizacji, szkole i miejscu pracy (2007).pdf - pedagogika - spodpowieki

W YBIERZ R Ó�NORODNO��

P ROMOWANIE POSTAW

ANTYDYSKRYMINACYJNYCH

W ORGANIZACJI , SZKOLE

I MIEJSCU PRACY

pod redakcj� Anny Kami�skiej

Stowarzyszenie Inicjatyw Niezale�nych „Mikuszewo”

Mikuszewo 2007

Wydanie w j�zyku angielskim:

Making a Difference. Training materials to promote diversity and tackle discrimination.

Wydawca:

Save the Children

1 st. John’s Lane

Londyn

EC1M4AR

Wszelkie prawa zastrze�one. Publikacja jest chroniona prawem autorskim, ale mo�e by�

upowszechniana dla celów szkoleniowych bez op�aty i uprzedniej zgody pod warunkiem,

�e nie b�dzie sprzedawana. W przeciwnym wypadku niezb�dne jest uzyskanie wcze�niejszej,

pisemnej zgody wydawcy, co mo�e si� wi�za� z op�at�.

Wydanie w j�zyku polskim:

Wybierz Ró�norodno��. Promowanie postaw antydyskryminacyjnych w organizacji,

szkole i miejscu pracy.

Redakcja: Anna Kami�ska

Wydawnictwo zosta�o sfinansowane ze �rodków

Wspólnoty Europejskiej oraz Ministerstwa Pracy

i Polityki Spo�ecznej w ramach Europejskiego Roku

Równych Szans dla Wszystkich 2007.

Wspólnota Europejska oraz Ministerstwo Pracy

i Polityki Spo�ecznej nie ponosz� �adnej

odpowiedzialno�ci w zwi�zku z informacjami

znajduj�cymi si� w tej publikacji.

T�umaczenie: Aleksandra Solik

Korekta: Iwona �o�dak – Stryjska

Wydawca:

Stowarzyszenie Inicjatyw Niezale�nych „Mikuszewo”

Mikuszewo 23, 62-320 Mi�os�aw

www.mikuszewo.pl

Wydanie I, nak�ad 500 egzemplarzy

Wydawnictwo powsta�o w ramach projektu Galeria

Tolerancji realizowanego przez Stowarzyszenie

Inicjatyw Niezale�nych „Mikuszewo” w ramach

Europejskiego Roku Równych Szans dla Wszystkich

2007.

www.galeriatolerancji.org.pl

Wydawnictwo ukaza�o si� za zgod� i we wspó�pracy

z organizacj� Save the Children

www.savethechildren.co.uk

ISBN 978-83-60858-08-0

SPIS TREŚCI

Przedmowa do wydania polskiego ..................................................................................... 6

Przedmowa do wydania angielskiego ................................................................................ 8

Wprowadzenie do materiałów szkoleniowych ................................................................ 10

Część I – Ćwiczenia budujące świadomość ..................................................................... 17

Ćwiczenie – Wprowadzenie do sesji szkoleniowej ......................................................... 18

Ćwiczenie – Kim jesteś? .................................................................................................. 20

Ćwiczenie – Linia władzy .................................................................................................. 22

Ćwiczenie – Co oznacza ten żargon? ............................................................................... 24

Ćwiczenie – Zgadzam się – nie zgadzam. ....................................................................... 28

Ćwiczenie – Jak wiele tych tematów?! ............................................................................. 31

Ćwiczenie – Osobiste doświadczenie dyskryminacji ....................................................... 35

Ćwiczenie – Władza jako źródło dyskryminacji .............................................................. 37

Ćwiczenie – Gra w etykietki ............................................................................................. 42

Ćwiczenie – Opresja .......................................................................................................... 46

Część II – Ćwiczenia z zakresu oceny i analizy ............................................................... 57

Ćwiczenie – Reklamując różnorodność ............................................................................. 58

Ćwiczenie – Bariery ........................................................................................................... 61

Schemat podejścia opartego na analizie barier/rozwiązań ............................................ 75

Narzędzia do analizy określonych problemów .................................................................. 78

Ćwiczenie – Rozwiązania i strategie ................................................................................ 87

Ćwiczenie – W środku, jednak wciąż na zewnątrz .......................................................... 92

Część III – Planowanie działań ........................................................................................ 95

Ćwiczenie – Schemat planowania działań ....................................................................... 96

Ćwiczenie – Nie jesteś sam, nie jesteś sama ................................................................. 106

Część IV – Zbieranie i weryﬁkowanie informacji ........................................................... 111

Ćwiczenie – Podejrzany autobus .................................................................................... 112

Ćwiczenie – Album ze zdjęciami .................................................................................... 116

W Y B I E R Z R Ó Ż N O R O D N O Ś Ć

Przedmowa do wydania polskiego

Z rado�ci� oddajemy w Wasze r�ce ksi��k� Wybierz ró�norodno��. Promowanie postaw

i monitorowa� projekty, tak, �eby obj��y jak najwi�ksz� grup� i da�y wymierne efekty

antydyskryminacyjnych w organizacji, szkole i miejscu pracy. Jest ona oparta na t�umaczeniu

w „w��czaniu” grup dyskryminowanych do g�ównego nurtu. Wszyscy/wszystkie, którzy

i adaptacji podr�cznika Making a Difference. Training materials to promote diversity and

tackle discrimination, wydanego przez Save the Children 1 – mi�dzynarodow� organizacj�

dzia�aj� na rzecz równo�ci, sprawiedliwo�ci i tolerancji, wiedz�,�e nie da si� zmienia��wiata

z lud�mi, którzy chc� to robi�, ale nie uporali si� ze swoimi uprzedzeniami, czy te� kieruj�

prowadz�c� dzia�alno�� na rzecz poprawy sytuacji dzieci i m�odzie�y.

si� krzywdz�cymi stereotypami. Dlatego te� wa�ne jest, �eby nie skupia� si� tylko na

Zadaniem tej publikacji jest nauczenie osób pracuj�cych w programach

programach, ale przede wszystkim na zespo�ach, które je realizuj�. W pierwszej cz��ci

podr�cznika znajdziecie propozycje zaj��, które maj� na celu zwi�kszenie �wiadomo�ci,

realizowanych przez organizacje pozarz�dowe uwzgl�dniania w swoich dzia�aniach

czym jest ró�norodno�� i dyskryminacja oraz jakie s��ród�a nierównego traktowania.

perspektywy ró�norodno�ci i promowania postaw antydyskryminacyjnych.

Wybierz ró�norodno�� jest owocem projektu realizowanego przez Stowarzyszenie Inicjatyw

Niezale�nych Mikuszewo z okazji Europejskiego Roku Równych Szans dla Wszystkich , pod

Co to tak naprawd� znaczy?

Wi�kszo�� organizacji zajmuj�cych si� prac� z osobami wykluczonymi i grupami

nazw� Galeria Tolerancji . Celem projektu by�o wypracowanie nowych metod i technik

dyskryminowanymi postrzega swoich beneficjentów i beneficjentki przez pryzmat jednej,

edukacji o ró�norodno�ci, a tak�e przeszkolenie grupy trenerów i trenerek przygotowanych

okre�lonej, obci��onej cechy i koncentruje si� na niej, jako �ródle i przyczynie nierównego

do prowadzenia zaj�� ucz�cych jak edukowa� na temat ró�norodno�ci i w jaki sposób

w��czy� t� tematyk� w programy szkolne i plany pracy pedagogicznej.

traktowania. Zapomina si� cz�sto, �e ka�dy cz�owiek podlega wielu wp�ywom, wchodzi

w ró�ne relacje i w efekcie mo�e doznawa� wielokrotnej dyskryminacji – w zale�no�ci od

W ramach projektu powsta�a strona internetowa www.galeriatolerancji.org.pl

tego, jakie stereotypy i uprzedzenia dominuj� w okre�lonym �rodowisku.

zawieraj�ca baz� materia�ów dla nauczycieli i osób pracuj�cych z dzie�mi i m�odzie�� (m.in.

gotowe konspekty lekcyjne nt. grup wykluczonych i problemu nietolerancji wobec

Planuj�c dzia�ania, nale�y ka�dorazowo pami�ta� o tym, �eby rzeczywisto�� postrzega�

wielowymiarowo – ka�dy cz�owiek ma p�e�, jest w pewnym wieku, ma okre�lony kolor

mniejszo�ci) oraz teksty dla rodziców z podpowiedziami jak rozmawia� z dzieckiem na

skóry, pochodzi z grupy wi�kszo�ciowej lub mniejszo�ciowej, pos�uguje si� pewnym

tematy zwi�zane z prawami mniejszo�ci, ró�norodno�ci� czy nietolerancj�. Inspiracj� i cz��

tekstów zaczerpn�li�my, za zgod� Teaching Tolerance, ze strony wwww.tolerance.org 2 .

j�zykiem, jest sprawny lub nie, by� mo�e cierpi na jakie� choroby, ma okre�lone pochodzenie

spo�eczne i status ekonomiczny. Te, i inne elementy sk�adaj� si� na nasz� to�samo��

Przygotowany zosta� tak�e poradnik dla dziennikarzy i dziennikarek Jak pisa� i mówi�

i determinuj� nasze losy, dlatego wi�c, dzia�ania, w których nie bierze si� pod uwag�

o dyskryminacji. Poradnik dla mediów.

koncepcji z�o�onej to�samo�ci, nie s� w stanie odpowiedzie� na realne potrzeby osób, które

Projekt i wydanie niniejszej publikacji wspar�a Unia Europejska oraz Ministerstwo Pracy

i Polityki Spo�ecznej.

chcemy wspiera� w d��eniu do prawa do równego i sprawiedliwego traktowania.

Zamieszczone w tej ksi��ce �wiczenia mog� pomóc w za�o�eniu

„ró�norodno�ciowych soczewek”, dzi�ki którym �atwiej b�dzie planowa�, analizowa�

2 Organizacja Teaching Tolerance powsta�a w 1991 z inicjatywy Southern Poverty Law Center, jako odpowied�

na wzrost poziomu nietolerancji i liczby przest�pstw na tle rasistowskim w�ród m�odzie�y. G�ównym celem

organizacji jest wspieranie wysi�ków nauczycieli w promowaniu, nie tylko w salach lekcyjnych, szacunku

wobec odr�bno�ci. Strona zawiera informacje dotycz�ce programów nauczania promuj�cych tolerancj� i walk�

z uprzedzeniami, gotowe sylabusy zaj�� oraz opisy dzia�a� wprowadzanych w ró�nych cz��ciach Stanów

Zjednoczonych. Najciekawsze inicjatywy s� prezentowane zarówno na stronie jak i w magazynie Teaching

Tolerance, wydawanym dwa razy w roku. Znale�� tu mo�na równie� najnowsze wiadomo�ci z prasy

ameryka�skiej na temat tolerancji i walki z uprzedzeniami. Za: http://tolerance.research.uj.edu.pl

1 Save the Children jest mi�dzynarodow� organizacj� non-profit, prowadz�c� dzia�alno�� humanitarn�. Zosta�a

za�o�ona w 1919 przez Eglantyne Jebb i jej siostr� Dorothy Buxton w Wielkiej Brytanii w odpowiedzi na

tragedi� I wojny �wiatowej. Eglantyne Jebb jako pierwsza nalega�a na ogólno�wiatow� ochron� dzieci.

Konwencja o prawach dziecka, przyj�ta przez ONZ w 1989 i obecnie ratyfikowana przez prawie wszystkie

pa�stwa �wiata, ma swoje korzenie w jej pionierskiej dzia�alno�ci. Opieraj�c swoje dzia�ania na "Konwencji

Praw Dziecka", Save the Children pracuje na ca�ym �wiecie na rzecz wprowadzenia nadzwyczajnych �rodków

pomocy jak równie� d�ugofalowego rozwoju mi�dzynarodowego i dzia�alno�ci prewencyjnej na rzecz pomocy

dzieciom, ich rodzinom i wspólnotom lokalnym, �eby by�y samowystarczalne.

27 organizacji Save the Children powo�a�o Mi�dzynarodowe Przymierze Save the Children, najwi�kszy na

�wiecie mi�dzynarodowy ruch na rzecz dzieci, dzia�aj�cy w ponad 111 pa�stwach. Za: http://pl.wikipedia.org/

S t o w a r z y s z e n i e I n i c j a t y w N i e z a l e ż n y c h „ M i k u s z e w o ”

W Y B I E R Z R Ó Ż N O R O D N O Ś Ć

Przedmowa do wydania brytyjskiego

Podr�cznik Making a Difference. Training materials to promote diversity and tackle

discrimination opracowano dla brytyjskiej organizacji Save the Children, �eby pomóc

w dokonywaniu analizy wp�ywu, jaki na �ycie dzieci wywiera dyskryminacja, tak, by mo�na

by�o w sposób planowy na ni� reagowa�. Materia�y te przystosowano do u�ytku

w strukturach organizacyjnych Save the Children UK, w tym do sporz�dzania planów

krajowych i tematycznych oraz do oceniania i monitorowania tego wp�ywu w uj�ciu

globalnym.

Materia�y zosta�y zebrane i opracowane przez Ingrid Lewis. Przetestowano je w ramach

programów krajowych Save the Children UK w Angoli, Bangladeszu i Walii. Dzi�kujemy

zespo�om tam pracuj�cym za po�wi�cenie swojego czasu i za sugestie, które przyczyni�y si�

do tego, �e sta�y si� one lepsze.

Opracowanie tego zbioru �wicze� nie by�oby tak�e mo�liwe bez pracy wykonanej przez

pierwszy zespó� projektu Issues of Difference and Discrimination (zagadnienia ró�nicy

i dyskryminacji). W aktualnej wersji skorzystano tak�e z zaj�� opracowanych przez Enabling

Education Network – EENET .

Pomys�ów wp�ywaj�cych na ostateczny kszta�t materia�ów dostarczy�y równie� inne, liczne

dokumenty programowe Save the Children oraz raporty z zaj�� warsztatowych. Dzi�kujemy

wszystkim osobom, które wnios�y ten wk�ad, a s� zbyt liczne, by je tu wymienia�.

Cenne uwagi wnie�li tak�e: Shola Awolesi, Helen Baños Smith, Guy Cave, Katharine

Chambers, Michael Etherton, Marion Molteno, Caitlin Scott, Jez Stoner, Eleri Thomas,

Marilyn Thomson, Duncan Rotter and Nayeem Wahra.

Dzi�kujemy równie� organizacjom zaanga�owanym w tworzenie podr�cznika Get global! –

przedstawione w nim �wiczenia zosta�y, za odpowiednim przyzwoleniem, zaadaptowane

i zamieszczone w tym podr�czniku.

Ingrid Lewis

Tina Hyder, Doradca ds. Ró�norodno�ci Save the Children

Pa�dziernik 2005

S t o w a r z y s z e n i e I n i c j a t y w N i e z a l e ż n y c h „ M i k u s z e w o ”

Kamińska A. - Wybierz różnorodność. Promowanie postaw antydyskryminacyjnych w organizacji, szkole i miejscu pracy (2007).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: