Mary Jo Putney Wróg i kochanek.pdf

Przedmowa

Ś mierć króla Henryka I w 1135 roku zapoczątkowała czasy

określane niekiedy mianem anarchii. Henryk był sprawnym

i bezwzględnym władcą, ale chociaż spłodził ponad dwadzieś

cioro dzieci z nieprawego łoża, to jego następczynią została

jedyna prawowita córka Matylda, za młodu wydana za cesarza

Niemiec. Uwielbiana w Niemczech, owdowiała, gdy miała

nieco ponad dwadzieścia lat, i powróciła do Anglii, gdzie

powszechnie mówiono o niej „cesarzowa".

Następnie Henryk wydał córkę za Gotfryda, czternastolet

niego spadkobiercę hrabiego d'Anjou. Związek ten, niechciany

przez samych małżonków, wzburzył ponadto szlachtę nor-

mandzką, ponieważ Normandię i Anjou dzieliła odwieczna

wrogość. Jednak król miał dość siły, by zmusić swych wasali do

przysięgi, że zgodzą się, aby Matylda została jego następczynią.

Jednakże, gdy tylko zmarł, kuzyn Henryka, Stefan z Blois (który

pierwszy zaprzysiągł lojalność Matyldzie, a prawdopodobnie był

wcześniej jej kochankiem) natychmiast zagrabił koronę i skarbiec.

Stefan był układny i rycerski, nic więc dziwnego, że wasale

i Kościół przyjęli go z radością jako władcę zamiast Matyldy.

Niestety, ambicje nowego króla przekraczały jego możliwości,

tak że w ciągu zaledwie kilku lat zraził sobie Kościół i wielu

poddanych.

MARY JO PUTNEY

Robert z Gloucester, najstarszy bastard króla Henryka, jeden

z największych angielskich posiadaczy ziemskich, był po

wszechnie szanowany za swe talenty i prawość. Wiosną 1138

roku postanowił udzielić przyrodniej siostrze poparcia w jej

roszczeniach do tronu, rzucając wyzwanie królowi Stefanowi.

Zachód i południe Anglii poparły Roberta i kraj pogrążył się

w wojnie domowej.

Większość batalii toczyła się na obszarach granicznych

między zwolennikami Matyldy na zachodzie i większym,

wschodnim obszarem kraju, wiernym Stefanowi. Liczni wasale

powitali anarchię z zadowoleniem, jako okazję do zwiększenia

własnych wpływów, przyjmując ziemię i tytuły równie chętnie

od każdej ze stron konfliktu. Nawet jak na owe brutalne czasy

zdarzały się przypadki wyjątkowych rzezi, mimo że Robert

z Gloucester dosyć dobrze utrzymywał porządek na kont

rolowanych przez siebie terenach.

Matylda, chociaż bliska zdobycia tronu, nie osiągnęła swego

celu. (Często była oskarżana o arogancję, wyniosłość i samo

wolę, cechy uznawane jako całkiem normalne u króla, ale

kronikarze mężczyźni nie mogli ich znieść u kobiety. Od

tamtych czasów niezbyt wiele się zmieniło).

Po śmierci Roberta z Gloucester w 1148 roku Matylda

powróciła do Normandii i nigdy więcej nie pojawiła się w Anglii,

ale jej młodszy syn Henryk podjął ponownie kwestię dziedzictwa

Andegawenów (nazwaną tak od gniazda rodowego męża i synów

Matyldy w Anjou). Nieodrodny potomek Wilhelma Zdobywcy,

Henryk, dokonał swojej pierwszej inwazji na Anglię w wieku lat

zaledwie czternastu. Militarnie nic nie osiągnął, ale - co wręcz

zakrawało na farsę - udało mu się przekonać króla Stefana, aby

ten opłacił zaległy żołd andegaweńskich najemników Henryka.

W 1148 roku, kiedy ma miejsce większość wydarzeń opisa

nych we Wrogu i kochanku, wyczerpany kraj znalazł się w mart

wym punkcie. Utrzymywały się stare podziały: na zachodzie

okopali się zwolennicy Matyldy, na wschodzie zaś Stefana.

Wciąż dochodziło między nimi do utarczek granicznych.

Prolog

Opactwo Fontevaile, Shropshire,

5 grudnia 1137

Blade zimowe słońce zachodziło w dniu straszliwej klęski,

która wydarzyła się w same święta Bożego Narodzenia. Kiedy

dwaj rycerze wyruszali w drogę, na ciemnym niebie lśniła łuna

dopalających się zgliszcz warowni. Mieli zadanie do wykonania

i przez wiele mil trudnej, szybkiej jazdy milczeli.

Koło północy wjechali na ostatnie wzgórze przed celem

podróży. Wstrzymawszy bez słowa zgodnym ruchem konie,

zarówno młody, jak i stary rycerz spojrzeli na rozpościerającą

się przed nimi dolinę. Przy pełni księżyca była zalana zimnym

srebrnym blaskiem, nadającym opactwu Fontevaile aurę nie

biańskiego spokoju.

- Boże, jakże żałuję, że nie jesteś szlachetnie urodzony.

Zło, które wydarzyło się tego dnia, doprowadziło starszego

mężczyznę do rozpaczy. To gorzkie westchnienie było jej

wyrazem. Walter z Evesham był kapitanem gwardii de Lan-

ceyów. Znał całą rodzinę, był nieomal jej członkiem i żałował

teraz, że nie zginął razem z nimi.

Usta młodszego mężczyzny wykrzywił grymas rezygnacji,

jak u kogoś, komu życie bardzo wcześnie pokazało, gdzie jest

jego miejsce.

- Żałujesz nie bardziej niż ja, ale żal nie zmieni faktu, że

moja matka była służącą ojca, a nie jego żoną.

MARY JO PUTNEY

Wzrok kapitana zatrzymał się na postaci towarzysza. Ryszard

FitzHugh miał wysoką i chudą sylwetkę nie w pełni dojrzałego

młodzieńca, ale był odważnym i zręcznym wojownikiem.

Zaledwie w ubiegłym tygodniu został pasowany na rycerza

i wszyscy, którzy go znali, byli zgodni, że zasługuje na ten

zaszczyt, mimo że ma dopiero osiemnaście lat.

- Ryszardzie, jesteś najlepszym z synów lorda Hugona -

stwierdził Walter posępnie. - Byłoby o wiele lepiej dla Warfield,

gdybyś to ty był dziedzicem.

Młody rycerz zignorował komplement i skinął dłonią w kie

runku uśpionego opactwa.

- Nie należy nie doceniać mojego brata Adriana.

- Ależ to niewyrośnięty, nadmiernie religijny chłopak -

warknął stary kapitan. - Byłoby najlepiej, gdyby pozostał

w Fontevaile i złożył śluby. Cóż on może uczynić, aby bronić

swej spuścizny w tym oszalałym kraju?

- Sporo. Znam Adriana dosyć dobrze i gwarantuję, że nie

brakuje mu rozsądku ani umiejętności władania mieczem.

Ryszard mocniej owinął się wełnianą opończą. W przenik

liwym chłodzie grudniowego wiatru metalowe ogniwa kolczugi

mroziły go, jakby wykuto je z lodu, ale w tej niebezpiecznej,

targanej buntami okolicy nie odważyłby się jechać bez zbroi. -

Choć jest młody, to myślę, że będzie bronił Warfield najlepiej,

jak można.

- Zapomniałem, że wysłano was razem na nauki do Court

ney. - Sir Walter spiął konia ostrogą i ruszył w dół cienistego

Zbocza doliny. Unosząc brew, zastanawiał się, czy optymizm

Ryszarda może być uzasadniony.

- O tak! Spaliśmy na jednej pryczy i razem trenowaliśmy

przez pięć lat, zanim Adrian zdecydował, że pójdzie do kla-

sztoru.

Ryszard sprowadzał wierzchowca wyboistym szlakiem w dół,

wspominając, jak dwaj chłopcy, otoczeni tyloma obcymi twa

rzami, tęskniący za domem i nieprzyznający się do tego,

przylgnęli do siebie i stali się prawdziwymi braćmi. Bycie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: