zasilacz wtyczkowy.pdf

Zasilacz wtyczkowy “LUX”

Zasilacz wtyczkowy

“LUX”

kit AVT−473

A†wiÍc mamy kolejny

zasilacz, w†dodatku podobny

do opisanego w†jednym

z†poprzednich numerÛw EP.

Nie mog³em siÍ jednak

oprzeÊ pokusie, aby nie

zaprezentowaÊ Czytelnikom

naprawdÍ bardzo fajnego

uk³adu. Jest to miniaturowy

zasilacz ìwtyczkowyî

wyposaøony we wszystkie

atrybuty ìdoros³egoî zasilacza

warsztatowego: pomiar

napiÍcia wyjúciowego za

pomoc¹ woltomierza cyfrowego

i†ograniczenie napiÍcia

wyjúciowego. Zasilacz

umieszczono w takiej samej

obudowie, jak opisany

poprzednio, podobny jest

zakres uzyskiwanych napiÍÊ

wyjúciowych, ale komfort

pracy jakby siÍ trochÍ

zwiÍkszy³. St¹d w³aúnie

nazwa: ìzasilacz LUXî!

Szczerze namawiam Czytelni-

kÛw do wykonania tego miniza-

silacza, ktÛry moøe okazaÊ siÍ

bardzo uøyteczny do zasilania

uk³adÛw elektronicznych ìw tere-

nieî, z dala od naszego úwietnie

wyposaøonego warsztatu. Moøe on

byÊ takøe uøyty do zasilania ty-

powych urz¹dzeÒ elektronicznych

wymagaj¹cych napiÍcia z†zasila-

czy ìwtyczkowychî, a†takich urz¹-

dzeÒ jest ostatnio coraz wiÍcej.

Nawet w†dobrze wyposaøonej pra-

cowni elektronicznej taki ìdro-

biazgî moøe znaleüÊ zastosowania

jako zasilacz pomocniczy lub awa-

ryjny.

Duøe znaczenie ma niski koszt

wykonania uk³adu i†jego prostota.

Jak za chwilÍ zobaczycie, uk³ad

jest w³aúciwie prostym po³¹cze-

niem popularnych w†elektronice

aplikacji: s³ynnego ICL7107 i†sca-

lonego stabilizatora napiÍcia

LM317. Fakt ten sprawia, øe

wszystkie potrzebne do wykona-

nia zasilacza ìLUXî elementy mo-

øemy zakupiÊ dos³ownie w†kaø-

dym sklepie z†czÍúciami elektro-

nicznymi. Nie ma bowiem chyba

takiego sklepu, w†ktÛrym nie moø-

na nabyÊ ICL7107 i†LM317 lub

ich zamiennikÛw!

Opis dzia³ania uk³adu

Schemat elektryczny zasilacza

pokazany zosta³ na rys. 1 . Jak juø

wspomnia³em, uk³ad jest kompi-

lacj¹ dwÛch powszechnie znanych

i†stosowanych aplikacji i†napisa-

nie o†nim czegoú ciekawego prze-

kracza moje si³y. Moøe jedyn¹

rÛønic¹ pomiÍdzy naszym uk³a-

dem, a†standardow¹ aplikacj¹

ICL7107 jest zastosowanie scalo-

nej przetwornicy +5VDC/-5VDC

zamiast typowego uk³adu prze-

twornicy budowanej ìna piecho-

tÍî z†inwerterÛw i†diod. Wydaje

mi siÍ jednak, øe zastosowane

rozwi¹zanie jest bardziej nowo-

czesne i†eleganckie, niø archaicz-

ny uk³ad z†inwerterami. Uk³ad

IC4 - ICL7660 wytwarza na swoim

wyjúciu napiÍcie ujemne wzglÍ-

dem masy zasilania. Potrzebuje on

do dzia³ania zaledwie jednego

elementu zewnÍtrznego - konden-

satora C12.

Dane techniczne i możliwości zasilacza:

Zakres napięć wyjściowych (transformator typu

TS6/40): 1,25..15 V

Maksymalny średni prąd wyjściowy: 0,6A

Pomiar napięcia wyjściowego za pomocą wolto−

mierza 2,5 cyfry

Zabezpieczenie przeciwzwarciowe

Elektronika Praktyczna 11/98

P R O J E K T Y

Zasilacz wtyczkowy “LUX”

Rys. 1. Schemat elektryczny zasilacza wtyczkowego.

Drugim odstÍpstwem od typo-

wej aplikacji ICL7107 jest rezyg-

nacja z†najmniej znacz¹cej pozycji

wyúwietlacza. Wbudowany w†nasz

uk³ad woltomierz ma mierzyÊ na-

piÍcie w†zakresie do 20V i†roz-

dzielczoúÊ drugiego miejsca po

przecinku (10mV) by³aby, w†przy-

padku tak prostego urz¹dzenia,

stanowczo przesadzona.

O†sposobie dzia³ania regulowa-

nego stabilizatora napiÍcia LM317

teø niewiele ciekawego moøna

powiedzieÊ. Typowa aplikacja, bez

øadnych zmian czy efektownych

sztuczek konstruktorskich. Zdzi-

wienie moøe wywo³aÊ jedynie

fakt zastosowania dwÛch po³¹czo-

nych ze sob¹ szeregowo potencjo-

metrÛw zamiast, jak zwykle, jed-

nego. To rozwi¹zanie zosta³o za-

stosowane w†celu oszczÍdzenia

kieszeni naszych CzytelnikÛw.

Oczywiúcie, zastosowanie jednego

potencjometru wieloobrotowego

by³oby najlepszym rozwi¹zaniem.

Jednak taki potencjometr jest doúÊ

drogi i†jego wartoúÊ mog³aby prze-

kroczyÊ wartoúÊ pozosta³ych ele-

mentÛw wchodz¹cych w†sk³ad za-

silacza, ktÛry w†za³oøeniu mia³

byÊ uk³adem tanim. Dlatego teø

zastosowano rozwi¹zanie oszczÍd-

noúciowe: potencjometr P1 s³uøy

do zgrubnej regulacji napiÍcia

wyjúciowego, a†potencjometr P2

do regulacji dok³adnej.

Warto jeszcze zwrÛciÊ uwagÍ

na drugi, wewnÍtrzny zasilacz

zaopatruj¹cy w†pr¹d jedynie uk³ad

woltomierza. Jest to typowe roz-

wi¹zanie wykorzystuj¹ce scalony

Elektronika Praktyczna 11/98

Zasilacz wtyczkowy “LUX”

WYKAZ ELEMENTÓW

Rezystory

P1: potencjometr obrotowy

4,7k

PR1: potencjometr montażowy

wieloobrotowy HELLITRIM 1k

Ω

R2: 100k

R3: 470k

Ω

R5: 56

/1W

R6: 111k

/1%

R7: 1M

/1%

Rys. 2. Rozmieszczenie elementów na płytce drukowanej.

Ω

Kondensatory

C1: 220

stabilizator typu 7805. Poniewaø

jednak na kondensatorze C8 moøe

wyst¹piÊ napiÍcie przekraczaj¹ce

wartoúÊ dopuszczaln¹ dla wejúcia

7805, zastosowano rezystor szere-

gowy R5, na ktÛrym odk³ada siÍ

czÍúÊ napiÍcia. WartoúÊ tego re-

zystora zosta³a dobrana do zasto-

sowanego w†uk³adzie modelowym

transformatora typu TS6/40.

W†przypadku zastosowania innego

typu transformatora moøna j¹

zmieniÊ tak, aby napiÍcie na

wejúciu IC2 w†øadnym przypadku

(takøe wtedy, kiedy zasilacz jest

nie obci¹øony) nie przekracza³o

15V.

nie konieczne. Nie moøemy takøe

zapomnieÊ o†wlutowaniu wygiÍtej

zworki, oznaczonej na p³ytce ìZî.

A†teraz nietypowa czÍúÊ montaøu:

nastÍpuj¹ce elementy musimy

przylutowaÊ od strony úcieøek,

poniewaø inaczej nie zmieszcz¹

siÍ w†obudowie: IC3, IC2, C8

i†C11. Pola lutownicze tych pod-

zespo³Ûw zosta³y odpowiednio po-

wiÍkszone, tak wiÍc ich montaø

nie powinien nikomu sprawiÊ

k³opotu. Mniejsz¹ p³ytkÍ, na ktÛ-

rej s¹ umieszczone wyúwietlacze,

montujemy w†drugiej kolejnoúci,

nie zapominaj¹c o†dwÛch zwor-

kach, ktÛre musz¹ zostaÊ wluto-

wane przed zamontowaniem wy-

úwietlaczy. Teraz przyjdzie pora

na wykonanie po³¹czeÒ nie poka-

zanych na schemacie. Do p³ytki

wyúwietlaczy przylutowujemy od

strony úcieøek odcinki srebrzanki

o†d³ugoúci ok. 3cm, w†polach

oznaczonych jako CON1 i†CON2.

NastÍpnym krokiem bÍdzie wy-

konanie w†obudowie otworu pod

wyúwietlacze. OtwÛr ten wykonu-

jemy, najlepiej za pomoc¹ laubze-

gi, poúrodku okrÍgu zaznaczonego

na obudowie. Kolejn¹ czynnoúci¹

bÍdzie w³oøenie koÒcÛw drutÛw

przylutowanych do p³ytki wy-

úwietlaczy w†otwory oznaczone

jako CON3 i†CON4 na p³ytce

bazowej i†umieszczenie ca³oúci

w†obudowie. Po starannym spraw-

dzeniu, czy wyúwietlacze wesz³y

rÛwno w†przeznaczony dla nich

otwÛr, lutujemy koÒcÛwki drutÛw

do p³ytki bazowej, a†nastÍpnie

rÛwno je obcinamy. Wzajemne

po³oøenie elementÛw w†zmonto-

wanym zasilaczu pokazano na

rys. 3 .

F/10V

C2, C6, C9, C10: 100nF

C3: 100pF

C4: 220nF

C7: 10nF

C5: 47nF

C8: 4700

F/25V

C12, C13: 10

F/10V

Półprzewodniki

BR1: mostek prostowniczy 1A

IC1: ICL7107

IC2: 7805

IC3: LM317

IC4: ICL7660

Różne

CON5, CON6: ARK2 (3,5mm)

DISP1, DISP2, DISP3: wyświetlacz

siedmiosegmentowy LED, wsp.

anoda

Montaø i†uruchomienie

Na rys. 2 pokazano rozmiesz-

czenie elementÛw na p³ytce dru-

kowanej zasilacza. Tym razem nie

mogÍ stwierdziÊ, øe montaø wy-

konujemy w†typowy sposÛb, po-

niewaø zmontowanie uk³adu

i†umieszczenie go w†obudowie

okaøe siÍ czynnoúci¹ doúÊ k³opot-

liw¹. Spostrzegawczy Czytelnicy

zauwaøyli z†pewnoúci¹ pewne roz-

bieønoúci pomiÍdzy schematem

elektrycznym uk³adu, a†rysunkiem

p³ytek. Na schemacie nie uwzglÍd-

niono bowiem faktu, øe uk³ad jest

montowany na dwÛch p³ytkach.

Pokazanie po³¹czeÒ pomiÍdzy

p³ytkami skomplikowa³oby niepo-

trzebnie schemat, nie wnosz¹c nic

nowego do jego zrozumienia.

Wszystkie drobne elementy

montujemy tradycyjnie, zwracaj¹c

uwagÍ, øe czÍúÊ ich zosta³a

umieszczona wewn¹trz podstawki

pod IC1, ktÛr¹ naleøy wlutowaÊ

w†pierwszej kolejnoúci. Zastoso-

wanie tej podstawki jest absolut-

W†ten sposÛb wiÍksz¹ czÍúÊ

pracy mamy juø za sob¹. Pozo-

sta³o nam juø tylko zamocowanie

transformatora w†obudowie, przy-

krÍcenie do niej potencjometrÛw

P1 i†P2 oraz wyprowadzenie

z†obudowy kabla zasilaj¹cego, za-

koÒczonego odpowiedni¹ wtyczk¹.

Po skrÍceniu obudowy nasz zasi-

lacz bÍdzie ca³kowicie gotowy.

Zbigniew Raabe, AVT

Rys. 3. Zalecany sposób montażu

urządzenia.

Elektronika Praktyczna 11/98

P2: potencjometr obrotowy

470

R1: 510

R4: 1k

R8: 200

C11: 220

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: