Eliminacja wyższych harmonicznych.pdf

(189 KB) Pobierz
720200115 UNPDF
CO PISZĄ INNI
Eliminacja wyższych harmonicznych
larnych z izolowaną bramką (IGBT – insulated
gate bipolar transistor).
Ciągłe monitorowanie przebiegu prądu
w czasie rzeczywistym (w interwałach 40 ms)
pozwala na określenie, które harmoniczne są
obecne w mierzonym przebiegu, a następ-
nie na aktywne wytworzenie odpowiedniego
spektrum harmonicznych o przeciwnej fazie.
Powoduje to całkowitą eliminację wyższych
harmonicznych i uzyskanie przebiegu sinusoi-
dalnego. Produkowane obecnie fi ltry aktywne
PQF pokrywają szeroki zakres wartości sku-
tecznej prądów: od 30 do 3600 A, przy na-
pięciu do 690 V. Po zastosowaniu odpowied-
niego sprzężenia jest możliwe ich stosowanie
przy napięciu do 30 kV.
Thornton M.: Wave farewell to harmonic pol-
lution. Electrical Review 2006 nr 6. Opracował
– Witold Bobrowski.
Wzrastają straty w uzwojeniach i w żelazie sil-
ników elektrycznych, powstają też zakłócenia
spowodowane prądami w wale.
Czułe wyposażenie elektroniczne może zo-
stać uszkodzone, urządzenia wykorzystujące
napięcie zasilające jako źródło odniesienia
nie są zdolne do zsynchronizowania się, a na-
wet mogą wysyłać nieprawidłowe impulsy do
elementów łączeniowych, powodując zbędne
wyłączenia. Mogą też wystąpić interferencje
z urządzeniami łączności.
W instalacjach z przewodem zerowym har-
moniczne o zerowym przesunięciu fazowym
powodują nadmierny wzrost prądu w tym
przewodzie. Jest to spowodowane tym, iż są
one w fazie we wszystkich trzech przewodach
układu elektrycznego i sumują się w prze-
wodzie zerowym. Nadmierna wartość prądu
w przewodzie zerowym pojawia się zwłaszcza
w budynkach, w których jest zainstalowanych
wiele obciążeń jednofazowych (komputerów
PC, faksów, ściemniaczy świateł itp.).
Stosowane są różne sposoby ograniczania
zakłóceń w sieci zasilającej, spowodowa-
nych obecnością wyższych harmonicznych.
Jednym z najprostszych jest przesunięcie
punktu wspólnego połączenia (PCC – point of
common coupling). Obciążenia powodujące
problemy przy 415 V mogą bowiem nie spra-
wiać kłopotów przy 11 kV. Stosowane są też
transformatory przesuwające fazę, zwłaszcza
w układach napędowych, gdzie umożliwiają
eliminację wyższych harmonicznych o okre-
ślonej częstotliwości. Najczęściej jednak sto-
sowane są fi ltry pasywne, składające się z dła-
wików i kondensatorów, których zadaniem
jest eliminacja określonych wyższych harmo-
nicznych z układu elektrycznego.
Filtry pasywne mają jednak wiele wad
i obecnie coraz częściej stosowane są tzw.
fi ltry aktywne, poprawiające jakość energii
(PQF – power quality fi lter). Koncepcja dzia-
łania fi ltru aktywnego jest bardzo prosta. Je-
żeli doda się do siebie dwa przebiegi prądowe
o identycznej amplitudzie i częstotliwości,
ale będące w opozycji (dodatnia fala jednego
przebiegu pokrywa się z ujemną falą drugiego
przebiegu, tzn. są one przesunięte o 180˚), to
wówczas znoszą się one wzajemnie. Filtry ak-
tywne (PQF) wykorzystują w swoim działaniu
zaawansowaną technikę cyfrową mikropro-
cesorów sygnałowych (DSP – digital signal
processing) oraz elementów energoelektro-
nicznych, w szczególności tranzystorów bipo-
Zasilanie prądem przemiennym o czystej
sinusoidzie prawie wszędzie należy już do
przeszłości. Oczywiście, zanieczyszczenie
wyższymi harmonicznymi nie jest niczym no-
wym. Pojawiło się ono już przed wielu laty,
gdy powstawały wielkie zakłady chemiczne
oraz przemysł hutniczy, w których stosowa-
no prostowniki rtęciowe, selenowe itp. Prob-
lem zaczął jednak narastać bardzo szybko
w ostatnich latach, gdy rozprzestrzeniły się
urządzenia nieliniowe, półprzewodnikowe,
takie jak urządzenia napędowe wielkiej mocy
oraz statyczne zasilacze bezprzerwowe (UPS
– uninterruptible power supplier). Pojawiły się
one w wielu budynkach, dzięki rozpowszech-
nieniu się komputerów personalnych PC, dru-
karek oraz stosowaniu oświetlenia fl uorescen-
cyjnego.
Można by powiedzieć, że nie stanowi to
problemu, dopóki wyposażenie zasilane z sieci
działa prawidłowo. Ale nawet kiedy wszystko
wydaje się być w porządku, nie odfi ltrowane
harmoniczne mogą być „niewidzialnymi za-
bójcami” (invisible killer) dla układu elek-
trycznego, powodując zbędne wyłączenia,
niewyjaśnione przepalenia się bezpieczników
lub przegrzewanie się kabli i transformatorów,
powodujące skracanie ich trwałości.
Wyższe harmoniczne są krotnościami czę-
stotliwości podstawowej. Na przykład czę-
stotliwość 250 Hz nałożona na częstotliwość
sieci 50 Hz jest 5. harmoniczną, 350 Hz jest
7. harmoniczną itd. Pierwszym efektem za-
nieczyszczenia wyższymi harmonicznymi jest
wzrost wartości skutecznej (RMS – root mean
square) oraz wartości szczytowej przebiegu
odkształconego. Okazuje się, że jest możliwy
– przy przebiegach odkształconych zawierają-
cych do 25. harmonicznej – ponad dwukrotny
wzrost wartości szczytowej oraz ponad 10-
procentowy wzrost wartości skutecznej.
Wzrost wartości skutecznej prądu jest przy-
czyną zwiększonego nagrzewania się eksplo-
atowanych urządzeń elektrycznych. Ponadto
urządzenia zabezpieczające mogą wyłączać
obwody z powodu wzrostu wartości skutecz-
nej lub wartości szczytowej prądu ponad nasta-
wioną wartość. Mogą przepalać się bezpiecz-
niki oraz mogą ulec uszkodzeniu kondensatory
w urządzeniach do kompensacji mocy biernej.
NOWY MODUŁ GPS
Firma Sony planuje wprowadzenie na rynek modu-
łu nawigacji satelitarnej GPS, który ma współpra-
cować z aparatami i kamerami cyfrowymi. GPS-
SC1 pozwoli na automatyczne dodanie uzyskanych
z satelity danych o dokładnym miejscu wykonania
zdjęcia. Korzystając z dołączonego do aparatów fo-
tografi cznych oprogramowania – Sony Picture Mo-
tion Browser – możliwa będzie prezentacja wyko-
nanych zdjęć na elektronicznej mapie w miejscach,
w których zostały wykonane.
GPS-SC1 rejestruje dane o dacie i pozycji, o ile
znajduje się w zasięgu sygnału satelitów GPS. Dane
o pozycji aktualizowane są co 15 sekund, natomiast
dokładność pomiaru zależy od dostępności sygnału
satelitarnego i wynosi ok. 2 metrów. Urządzenie
wyposażono w pamięć o pojemności 31 MB, która
pozwala na rejestrację danych z miesięcznego okre-
su działania urządzenia (przy założeniu, że praco-
wało ono 12 godzin dziennie). GPS-SC1 charakte-
ryzuje się niewielkimi wymiarami: 87×36×36 mm
oraz lekkością (55 g). Dodatkową zaletą jest ener-
gooszczędna budowa, która zapewnia 10 godzin
nieprzerwanej pracy (przy wykorzystaniu baterii
typu R6) lub 14 godzin (w przypadku zastosowania
akumulatorów NI-MH). ( kww-317 )
Informacja fi rmy Sony, 2006
60
Rok LXXV 2007 nr 3
720200115.001.png 720200115.002.png 720200115.003.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin