Wizja kariery zawodowej absolwentów wydziału elektrycznego.pdf

KSZTAŁCENIE ELEKTRYKÓW

Wizja kariery zawodowej absolwentów wydziału elektrycznego

Grzegorz Kosobudzki, Monika Kosobudzka

Pojęcie kariery jest wieloznaczne – występuje w różnych

kontekstach i może oznaczać funkcjonujące w danym

społeczeństwie modele życiowego sukcesu ukierunkowujące

ludzkie działania. Kariera jest najczęściej kojarzona

z sukcesem zawodowym. Kariera zawodowa to kolejne

zdobywanie coraz wyższych stanowisk (kariera pionowa)

lub specjalizacji (kariera pozioma).

wymienione informacje zostały zebrane także w celu ulepszania,

podnoszenia jakości kształcenia oraz związanych z tym ewentual-

nych modyikacji metod i programów nauczania.

badania sondażowe są najlepszą dostępną metodą dla tych badaczy,

którzy chcą zbierać oryginalne dane, w celu opisywania populacji

zbyt dużej, aby obserwować ją bezpośrednio. Dzięki starannemu

doborowi losowemu otrzymuje się grupę respondentów, co do któ-

rych można założyć, że odzwierciedlają cechy szerszej populacji,

natomiast starannie skonstruowane kwestionariusze dostarczają da-

nych w tej samej formie [2, 3].

w dzisiejszej karierze zawodowej liczy się głównie szybkość

przestawiania się na nowy styl działania – elastyczność i poliwa-

lencja – zgoda na liczne, czasem trudne do pogodzenia wartości

i brak zdecydowanej preferencji dla którejkolwiek z nich. umiejęt-

ność swobodnego poruszania się w każdym środowisku, otwarcie

na świat, łatwość nawiązywania i zrywania kontaktów ważniejsze

są wielokroć od nabytej wiedzy i umiejętności. brak elastyczności

i mocne przekonania stanowczo wyszły z mody.

w tej sytuacji niesłychanie trudno jest planować karierę zawodo-

wą (życiową), a jednak skazani jesteśmy na ustawiczne wybieranie.

Decyzje o wykształceniu, małżeństwie, pracy nie tylko mogą, ale

muszą być podejmowane. Decyzje wymagają zarówno w sferze

prywatnej, jak i zawodowej, szczególnego planowania i dopasowy-

wania. Może nie tyle planowania kariery, ale releksyjnego konstru-

owania i rekonstruowania. Droga rozwoju zawodowego nie dąży do

jednego celu – cele są ruchome.

Metoda sondażu może być zastosowana szczególnie w celu po-

znania opinii i przekonań respondentów na tematy interesujące

badacza. Metoda sondażu jest przydatna w badaniach postaw, mo-

tywów i zainteresowań osób badanych czy też zasobu posiadanych

przez nich wiadomości o badanym zjawisku, procesie, zdarzeniu.

w badaniach zastosowano anonimową ankietę audytoryjną (śro-

dowiskową) zawierającą pytania, na które respondenci musieli

udzielić odpowiedzi pisemnych. Dzięki anonimowości ankiety,

badani odpowiadali raczej otwarcie i szczerze. Dlatego autorzy

uważają, że anonimowe kwestionariusze bardzo dobrze nadają

się szczególnie do badań nad zagadnieniami wymagającymi oso-

bistych wyznań dotyczących spraw często drażliwych czy wręcz

intymnych.

Problematyka i cele badań

Poznanie wizji, strategii myślenia absolwentów szkół wyższych

na temat własnej kariery zawodowej (drogi życiowej) pozwala le-

piej i dokładniej opisać jej orientację przyszłościową oraz cele, pla-

ny i postawy życiowe. Może być przydatne również w poradnictwie

edukacyjno-zawodowym dla młodych ludzi – zarówno indywidual-

nym, jak i w pracy z grupą (cele poznawcze) oraz do udoskonalania

programów studiów i dostosowywania ich do zmieniającej się rze-

czywistości. Na podstawie badań można również opracować teore-

tyczny model wizji przyszłej kariery absolwentów (cel teoretyczny)

oraz zbiór praktycznych wskazówek, porad – mówiących o tym, jak

osiągnąć karierę, jak radzić sobie na rynku pracy we współczesnym

świecie (cel praktyczny).

Głównymi celami przeprowadzonych badań było poznanie:

– wizji kariery zawodowej absolwentów wydziału elektrycznego,

– modelu kariery zawodowej preferowanej przez absolwentów,

– oceny wystawionej uczelni przez absolwentów w zakresie przy-

gotowania do zawodu,

– nastawienia absolwentów do wiedzy i jej poszerzania,

– wartości preferowanych przez absolwentów.

Charakterystyka respondentów

Osoby ankietowane to studenci V roku wydziału elektrycznego

Politechniki wrocławskiej. badania przeprowadzono w czerwcu,

wiec uzasadnione jest nazywanie studentów absolwentami. łącznie

zbadano 131 osób.

w badaniach brali udział absolwenci następujących kierunków

studiów: elektrotechnika (43%), automatyka i robotyka (57%).

w badaniu udział wzięło 128 mężczyzn i 3 kobiety. większość

respondentów to osoby stanu wolnego (92%). zdecydowana

większość (81%) to osoby pochodzące z miasta. wszystkie oso-

by biorące udział w badaniu kończą studia w systemie dzien-

nym.

Prezentacja wyników badań

Opinia absolwentów o wiedzy otrzymanej w czasie studiów

Połowa z ankietowanych jest jedynie częściowo zadowolona

z ukończonych studiów. w uzasadnieniu większość absolwentów

stwierdza, że zbyt mało czasu poświęca się na ciekawe i bardzo

przydatne zajęcia praktyczne, a zbyt dużo jest niepotrzebnych za-

jęć teoretycznych. całkowicie niezadowolonych ze studiów jest 2%

badanych, tutaj najczęściej podawaną przyczyną jest nietrafny bądź

przypadkowy wybór studiów. zadowolonych z ukończonego kie-

runku jest 48% respondentów.

Dr inż. Grzegorz Kosobudzki – Instytut Maszyn, Napędów i Pomiarów

Elektrycznych Politechniki Wrocławskiej

mgr inż. Monika Kosobudzka – Zespół Szkół w Miękini

Rok LXXVI 2008 nr 2

KSZTAŁCENIE ELEKTRYKÓW

Odpowiedzi ankietowanych na pytanie „ Jak oceniasz wyniesione

ze studiów przygotowanie do pracy zawodowej ?” wskazują, że ab-

solwenci najwyżej oceniają teoretyczne przygotowanie do zawodu,

które wynoszą z uczelni, zaś dość słabo oceniane są inne dziedzi-

ny, takie jak praktyka, rozwiązywanie problemów zawodowych itp.

z powyższych danych wynika, że w opinii absolwentów programy

nauczania powinny umożliwić studentom więcej zajęć praktycznych

(laboratoria, projekty), przydatnych w późniejszej pracy zawodo-

wej. z drugiej strony, uczelnia/wydział nie jest w stanie prowadzić

zajęć obejmujących szeroki zakres branż elektrotechniki, automaty-

ki, robotyki, elektroniki.

szczegółową ocenę wyniesionego ze studiów przygotowania do

pracy przedstawiono na rysunku 1 i w tabeli. w tabeli przedsta-

wiono też dane mówiące o tym, jaki procent badanych przypisywał

daną ocenę konkretnej dziedzinie – średnia ocen znajduje się na

rysunku 1.

większość (74%) ankietowanych absolwentów czuje się gotowa

do wkroczenia na rynek pracy, ale zaskakujący jest fakt, że aż 26%

młodych ludzi, którzy ukończyli studia, uważa że jeszcze nie jest

gotowa do zaistnienia na rynku pracy. Prawdopodobnie ma to zwią-

zek z niepewnością własnych umiejętności w dziedzinie praktyki,

kierowaniu zespołem, rozwiązywaniu sytuacji konliktowych i prob-

lemów zawodowych. sytuacja ta może zostać zmieniona przez roz-

szerzenie programów nauczania o większą liczbę zajęć praktycznych

oraz kursów z dziedzin słabo ocenianych przez ankietowanych.

Aktywność zawodowa absolwentów w czasie studiów

większość absolwentów uczestniczyła w różnego rodzaju formach

aktywności zawodowej w czasie studiów. ankietowani absolwenci

są bardzo aktywni i kreatywni. uczestniczyli w praktykach w kra-

ju (70%), pracowali dorywczo (71%), w czasie wakacji wyjeżdżali

do pracy za granicą (30%), pracowali również w pełnym wymiarze

czasu pracy (7%), co wiązało się z ogromnym wysiłkiem i poświę-

ceniem.

Rys. 2. Formy aktywności zawodowej podejmowanej w czasie studiów

każdemu studentowi zależy na karierze, dlatego warto wpisać do

cV nawet najmniejsze doświadczenie, ponieważ pracodawcy łaska-

wym okiem patrzą na kogoś, kto był na stypendium, odbył staż, pra-

cował w czasie studiów i zdobył cenne doświadczenie zawodowe.

Rys. 1. Ocena wyniesionego ze studiów

przygotowania do pracy zawodowej (średnia ocen)

Sposób zdobywania doświadczenia zawodowego po studiach

absolwenci doświadczenie zawodowe pragną zdobywać podej-

mując stałą pracę, ale również staże (60%) i praktyki (60%). Nie

cieszy się zainteresowaniem absolwentów wolontariat (5%) i pro-

wadzenie własnej działalności gospodarczej (19%).

Dzisiejszy absolwent doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że wy-

kształcenie jakie zdobył, to nie wszystko. co więcej – to za mało, by

być wartościowym, kompetentnym i cenionym pracownikiem.

studia stanowią bazę w poszukiwaniu pracy, ale nie stanowią już

wartości samej w sobie i nie dają na ogół specjalistycznych umie-

jętności potrzebnych do zdobycia i wykonywania atrakcyjnej pracy,

na miarę własnych ambicji i potrzeb. Dlatego też niemalże wszyscy

respondenci (93%) pragną się dokształcać, poszerzać swoje kwalii-

kacje i doskonalić umiejętności.

Ocena wyniesionego ze studiów przygotowania do pracy zawodowej

Ocena

teoria

Praktyka

kierowanie

zespołem

Rozwiązywanie

sytuacji

konliktowych

Rozwiązywanie

problemów

zawodowych

Przygotowanie

przewyższa potrzeby

irmy

brak oceny

0,0%

0,8%

2,3%

15,3%

Niedostateczna

0,0%

13,7%

9,2%

10,7%

5,3%

19,8%

mierna

0,0%

22,9%

24,4%

17,6%

11,5%

19,1%

Dostateczna

13,0%

38,2%

27,5%

22,9%

26,0%

22,1%

dobra

49,6%

20,6%

26,0%

30,5%

38,9%

16,8%

bardzo dobra

32,1%

4,6%

9,9%

12,2%

14,5%

4,6%

celująca

5,3%

0,0%

2,3%

5,3%

1,5%

Rok LXXVI 2008 nr 2

KSZTAŁCENIE ELEKTRYKÓW

Duży procent badanych zamierza rozpocząć studia podyplomowe

(27%) lub drugi kierunek studiów (22%). są też tacy, którzy wybie-

rają karierę naukową, deklarując rozpoczęcie studiów doktoranckich

(11%). wielu ankietowanych zamierza poszerzać lub już poszerza

swoje kwaliikacje, uczestnicząc w kursach języków obcych (76%),

w kursach programowania (15%), innych kursach dokształcających,

specjalistycznych (np. na kwaliikacje zawodowe eksploatacji sieci

elektrycznych, tzw. uprawnienia seP – 48%).

wynagrodzenia (np. samochód, telefon – 2%) czy układami w ir-

mie (3%). Okazuje się, że absolwenci nie zadowalają się „pierwszą,

lepszą” pracą. są ambitni i poszukują interesującej pracy – nie tylko

dającej pieniądze, ale również umożliwiającej ciągły rozwój i dobre

samopoczucie.

Wizja kariery

Jednym z kluczowych pytań, które zadano badanym, to „ Jak wy-

obrażasz sobie swoją przyszłą karierę zawodową ?” z odpowiedzi

udzielonych przez respondentów wynika, jaki model kariery zawo-

dowej preferują absolwenci wydziału elektrycznego. Model z po-

ziomą ścieżką rozwoju zawodowego, czyli angażowanie się w licz-

ne projekty, wymagające przystosowania, elastyczności i ciągłego

podnoszenia swoich kwaliikacji wybrało 42% badanych. Model

spełniania życiowych marzeń, realizowania własnych pasji wybrało

34% ankietowanych. tradycyjny (pionowy) model kariery zawodo-

wej, tzn. wspinanie się po szczeblach – zdobywanie coraz wyższych

stanowisk – wybrało 24% badanych.

Na podstawie otrzymanych danych można zauważyć fakt, że dzi-

siaj młodzi ludzie wchodzący na rynek pracy odchodzą od tradycyj-

nego modelu kariery zawodowej, tzn. wspinania się po szczeblach

na coraz wyższe stanowiska. Nie obce jest im życie pełne epizo-

dów, krótkich kadrów, przemijających faktów, wymagające ciągłej

zmiany, przystosowania, elastyczności, chęci do działania, uczenia

się, doskonalenia swoich umiejętności, a wszystko po to, aby móc

sprostać wymaganiom licznych, ciągle nowych projektów, w które

się angażują.

Rys. 3. sposoby poszerzenia kwaliikacji przez absolwentów

badani wykazują również zainteresowanie szkoleniami z zakre-

su umiejętności interpersonalnych, tzn. komunikacją (46%), krea-

tywnością (33%), kierowaniem zespołem (42%), autoprezentacją

(35%), asertywnością (17%), negocjacjami (42%). wyniki świadczą

o tym, że ankietowani zdają sobie sprawę z tego, że nabycie i dosko-

nalenie umiejętności interpersonalnych jest bardzo ważne i stanowi

uzupełnienie wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych wy-

korzystywanych w życiu i pracy zawodowej.

Poszukiwanie dobrej pracy to bardzo żmudne i trudne zajęcie, wy-

magające od każdego absolwenta dużo wytrwałości, wiary w siebie,

chęci i zaangażowania. wielu respondentów na pytanie o receptę

na sukces, w którym mogli wybrać tylko jedną odpowiedź, uzna-

ło że „dobre chęci” (36%) oraz „wiara w siebie” (28%) prowadzą

do zamierzonego celu. Mniej liczni twierdzą, że receptą na sukces

są: „bycie pewnym siebie” (15%) oraz „układy i znajomości” (9%).

Pozostałe odpowiedzi znajdują się na rysunku 4. każda z wymienia-

nych cech wydaje się pożądana w poszukiwaniu pracy i osiągnięciu

sukcesu w karierze zawodowej.

interesujące mogą być odpowiedzi na powyższe pytanie udziela-

ne przez osoby w wieku przedemerytalnym i emerytów. czy odpo-

wiedź „ najważniejsze to chcieć ” także byłaby najczęstsza? szerzej

zagadnienia edukacji całożyciowej omawiane są w [4, 5, 6].

Przy podejmowaniu pracy zawodowej według badanych należy kie-

rować się możliwością rozwoju zawodowego (68%), wysokością

wynagrodzenia (64%) oraz dobrą atmosferą w irmie (42%). te trzy

kryteria zostały wybrane przez największą liczbę respondentów.

Dużą popularnością w wyborze cieszyły się również: prestiż ir-

my (37%), praca zgodna z wykształceniem (35%), ciekawa praca,

umożliwiająca rozwój i samorealizację (30%). znacznie mniej osób

przy podejmowaniu pracy kieruje się atrakcyjnym programem szko-

leń (14%), chęcią pozostania w mieście, w którym ukończyło studia

(13%), względami rodzinnymi (4%), atrakcyjnymi dodatkami do

Rys. 4. Recepta na sukces

Respondenci twierdzą także, że kolejnym, bardzo ważnym czynni-

kiem wpływającym na karierę zawodową, jest życie rodzinne. aż 66%

osób twierdzi, że życie rodzinne ogranicza możliwości robienia kariery,

31% uważa, że sprzyja karierze, a 3% sądzi, że uniemożliwia robienie

kariery. Młodzi ludzie – zafascynowani pędem życia, robieniem karie-

ry, samorealizacją – mają świadomość, że założenie rodziny, posiadanie

dzieci, trud związany z ich wychowywaniem itp. utrudniają robienie

kariery. Posiadanie rodziny wiąże się z odpowiedzialnością i ogromną

ilością obowiązków, które ograniczają możliwości zawodowe.

Pogląd na temat wpływu życia rodzinnego na karierę zawodo-

wą nie zależy od płci. Rozkład odpowiedzi na powyższe pytanie

w sondażu przeprowadzonym w 2006 roku, w którym 52% ankie-

towanych to kobiety [6], jest prawie identyczny (dla 67% rodzina

ogranicza karierę, 31% – sprzyja, 2% – uniemożliwia).

Rok LXXVI 2008 nr 2

KSZTAŁCENIE

Podsumowanie

z przeprowadzonych analiz wyła-

nia się obraz absolwenta zaangażo-

wanego w poszukiwanie ciekawej

pracy, dającej możliwości samorea-

lizacji. absolwenta gotowego podjąć

wyzwania, niebojącego się zmian,

niepewności jutra. Obraz człowieka

pełnego zapału i chęci do poszukiwa-

nia swojej drogi, ceniącego zarówno

wartości, pracę, jak i karierę zawodo-

wą. z badań wynika, że absolwenci

przy wyborze zawodu, pracy kierują

się głównie własnymi zainteresowa-

niami, wewnętrznymi przekonaniami,

że w czymś mogą być dobrzy, najlep-

si, oryginalni – inni niż pozostali.

absolwenci są gotowi do wkrocze-

nia na rynek pracy, pomimo niskiej

oceny swoich umiejętności prak-

tycznych, które otrzymali w czasie

studiów. wierzą w osiągnięcie suk-

cesu. Pewność siebie wynika z dużej

wiedzy teoretycznej, ogólnej, która

umożliwia łatwe i szybkie wdrożenie

absolwenta do pracy i daje elastycz-

ność na rynku pracy. absolwenci

chcą zdobywać doświadczenie w cza-

sie pracy zawodowej oraz planują po-

wrót na uczelnię – na studia podyplo-

mowe oraz doktoranckie.

Przeprowadzone badania mogą być

przydatne władzom uczelni/wydziału

w skutecznej rekrutacji na studia po-

dyplomowe o proilach odpowiadają-

cych wymaganiom człowieka wspi-

nającego się po szczeblach kariery

zawodowej.

LIteratura

[1] wojtasik M.: Releksyjne konstruowa-

nie kariery życiowej w ponowoczesnej

codzienności. Teraźniejszość – Człowiek

– Edukacja 2003 numer specjalny

[2] babbie e.: badania społeczne w praktyce,

pWn, Warszawa 2003

[3] łobocki: Metody i techniki badań peda-

gogicznych. Oicyna wydawnicza impuls,

kraków 2000

[4] kargul J.: Obszary pozaformalnej i niefor-

malnej edukacji dorosłych. Przesłanki do

budowy teorii edukacji całożyciowej. wy-

dawnictwo Dswe, wrocław 2001

[5] Malewski M.: edukacja dorosłych w poję-

ciowym zgiełku. Próba rekonstrukcji zmie-

niającej się racjonalności andragogiki. Te-

raźniejszość – Człowiek – Edukacja 2001

nr 2

[6] kosobudzka M.: wizja kariery zawodowej

absolwentów wrocławskich uczelni. Praca

magisterska, Dolnośląska szkoła wyższa

edukacji towarzystwa wiedzy Powszech-

nej we wrocławiu, 2006

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: