Boguszewski Rafał - Opinia społeczna o eutanazji.pdf - Eutanazja - dancistino

Warszawa, październik 2009

BS/142/2009

OPINIA SPOŁECZNA O EUTANAZJI

Kwestia eutanazji i jej dopuszczalności jest niewątpliwie trudnym i złożonym

zagadnieniem o charakterze etycznym. Z jednej strony pojawiają się argumenty na rzecz

życia jako najwyższej wartości oraz obowiązku jego poszanowania od poczęcia do naturalnej

śmierci, z drugiej natomiast przywoływane są uzasadnienia dotyczące wolnej woli człowieka

oraz jego prawa do „godnej” śmierci − bez zbędnych cierpień i podtrzymywania życia, mimo

licznych uciążliwości oraz beznadziejnych rokowań medycznych.

W Polsce eutanazja jest prawnie zabroniona i traktowana jako przestępstwo zagrożone

karą pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat. Co jakiś czas jednak − po

nagłośnieniu przez media konkretnych przypadków − powraca dyskusja na temat złagodzenia

bądź zaostrzenia prawa w tym zakresie. Zwolennicy tzw. dobrej śmierci domagają się

przyzwolenia na pewne działania eutanatyczne, tak jak to ma miejsce na przykład w Holandii,

Belgii czy Luksemburgu, z kolei przeciwnicy chcą jeszcze ostrzejszego karania tego typu

praktyk, traktując je jako zwykłe zabójstwa, oraz domagają się wpisania zakazu eutanazji

do Konstytucji RP.

W październikowym badaniu 1 po raz kolejny zapytaliśmy Polaków o ich stosunek

do eutanazji oraz opinie na temat prawnych regulacji w tym zakresie.

Ś MIERĆ NA ŻYCZENIE ?

Zdaniem blisko połowy Polaków (48%) lekarze powinni spełniać wolę cierpiących,

nieuleczalnie chorych, którzy domagają się podania im środków powodujących śmierć.

Przeciwną opinię wyraża niespełna dwie piąte badanych (39%), natomiast co ósmy (13%)

nie ma wyrobionego poglądu na ten temat.

1 Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (233) zrealizowano w dniach 1−6 października 2009 roku

na liczącej 1096 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.

- 2 -

CBOS

RYS. 1. CZY, PANA(I) ZDANIEM, LEKARZE POWINNI SPEŁNIAĆ WOLĘ CIERPIĄCYCH,

NIEULECZALNIE CHORYCH, KTÓRZY DOMAGAJĄ SIĘ PODANIA IM ŚRODKÓW

POWODUJĄCYCH ŚMIERĆ?

Nie

39%

48%

Tak

13%

Trudno powiedzieć

Poziom akceptacji śmierci na życzenie nieuleczalnie chorych i cierpiących zależy

od wieku, religijności oraz poglądów politycznych respondentów. Zdecydowanie najwyższy

jest wśród najmłodszych badanych, osób nieuczestniczących w praktykach religijnych oraz

deklarujących przekonania lewicowe. Spełniania w tym względzie woli nieuleczalnie chorych

stosunkowo częściej niż inni domagają się też mieszkańcy największych miejscowości

(powyżej 500 tys. ludności), a w grupach społeczno-zawodowych – prywatni przedsiębiorcy,

pracownicy usług, uczniowie i studenci oraz bezrobotni. Zwolennikami śmierci na życzenie

wyraźnie częściej są mężczyźni niż kobiety (zob. tabele aneksowe).

W elektoratach partyjnych z opinią, że lekarze powinni spełniać wolę osób

nieuleczalnie chorych, domagających się podania im środków powodujących śmierć,

najczęściej zgadzają się zwolennicy SLD (58%) i PO (54%). Przeciwnikami tego typu

rozwiązania są przede wszystkim potencjalni wyborcy PiS (67%).

Tabela 1

Potencjalne

elektoraty

Czy, Pana(i) zdaniem, lekarze powinni spełniać wolę cierpiących, nieuleczalnie chorych,

którzy domagają się podania im środków powodujących śmierć?

Tak

Nie

Trudno powiedzieć

w procentach

PO 54 31 15

PiS 25 67 8

SLD 58 37 5

PSL* 35 56 9

Niezdecydowani 48 37 15

Niegłosujący 49 40 11

* Dane dotyczące tej partii należy traktować z ostrożnością ze względu na niewielką liczebność potencjalnych jej

wyborców w badanej próbie

- 3 -

Po istotnym spadku przyzwolenia na przyspieszanie śmierci – odnotowanym dwa lata

temu przy okazji medialnej dyskusji na temat wpisania zakazu aborcji do Konstytucji RP −

obecnie obserwujemy powrót do notowań z 2001 roku. W porównaniu z poprzednim

pomiarem liczba zwolenników tzw. wspomaganego samobójstwa wzrosła o 11 punktów

procentowych, a odsetek przeciwników zmniejszył się o 7 punktów.

Tabela 2

Czy, Pana(i) zdaniem, lekarze powinni

spełniać wolę cierpiących, nieuleczalnie

chorych, którzy domagają się podania

im środków powodujących śmierć?

Wskazania respondentów według terminów badań

IX 1988

VII 1999

IV 2001

V 2007

X 2009

w procentach

Tak

Nie

Trudno powiedzieć

P RAWO A EUTANAZJA

Jeśli chodzi o prawną regulację eutanazji, większość badanych (61%) uważa, że

w przypadku nieuleczalnie chorego, którego cierpieniom nie można ulżyć, prawo powinno

zezwalać, aby na prośbę jego i jego rodziny lekarz mógł skrócić życie pacjenta za pomocą

bezbolesnych środków. Co czwarty dorosły Polak (26%) nie ma co do tego żadnych

wątpliwości. Przeciwnego zdania jest niespełna jedna trzecia ankietowanych (31%), w tym

17% wyraża je w sposób zdecydowany.

CBOS

RYS. 2. CZY W PRZYPADKU NIEULECZALNIE CHOREGO, KTÓREGO CIERPIENIOM NIE

MOŻNA ULŻYĆ, PRAWO POWINNO ZEZWALAĆ NA TO, ABY NA PROŚBĘ JEGO

I JEGO RODZINY LEKARZ MÓGŁ SKRÓCIĆ ŻYCIE PACJENTA ZA POMOCĄ

BEZBOLESNYCH ŚRODKÓW, CZY TEŻ NIE POWINNO?

Zdecydowanie powinno

Raczej powinno

26%

35%

14%

17%

Trudno powiedzieć

Raczej nie powinno

Zdecydowanie nie powinno

- 4 -

W porównaniu z rokiem 2005 poparcie dla legalizacji eutanazji rozumianej jako

przyspieszenie śmierci na prośbę osoby nieuleczalnie chorej, której cierpieniom nie można

ulżyć, wzrosło aż o 13 punktów procentowych. Odsetek przeciwników tego pomysłu

zmniejszył się w tym czasie o 6 punktów. Trzeba zaznaczyć, że obecnie odsetek osób

opowiadających się za prawnym przyzwoleniem na tzw. wspomagane samobójstwo jest

najwyższy od czasu, kiedy monitorujemy tę kwestię.

W ciągu ostatnich czterech lat niemal o połowę zmalała (z 15% do 8%) liczba osób,

które nie mają sprecyzowanej opinii na temat tego, czy prawo powinno pozwalać lekarzom

na skracanie życia nieuleczalnie chorym na ich prośbę czy też nie powinno. Może

to oznaczać, że obecnie − z różnych względów − Polacy nieco częściej niż kiedyś

zastanawiają się nad problemami natury etycznej i zajmują wobec nich określone postawy.

Tabela 3

Czy w przypadku nieuleczalnie chorego,

którego cierpieniom nie można ulżyć, prawo

powinno zezwalać na to, aby na prośbę jego

i jego rodziny lekarz mógł skrócić życie

pacjenta za pomocą bezbolesnych środków,

czy też nie powinno?

Wskazania respondentów według terminów badań

VII 1999

IV 2001

XI 2001

V 2005

X 2009

w procentach

Zdecydowanie powinno

Raczej powinno

Raczej nie powinno

Zdecydowanie nie powinno

Trudno powiedzieć

Zwolennicy legalizacji eutanazji jako śmierci na życzenie to przede wszystkim osoby

w wieku od 18 do 24 lat (75%), mieszkańcy największych miast (74%), respondenci

niepraktykujący religijnie (87%) oraz deklarujący lewicowe poglądy polityczne (79%),

zwłaszcza potencjalni wyborcy SLD (81%).

Tabela 4

Potencjalne

elektoraty

Czy w przypadku nieuleczalnie chorego, którego cierpieniom nie można ulżyć, prawo

powinno zezwalać na to, aby na prośbę jego i jego rodziny lekarz mógł skrócić życie

pacjenta za pomocą bezbolesnych środków, czy też nie powinno?

Powinno

Nie powinno

Trudno powiedzieć

w procentach

PO 69 22 9

PiS 38 60 2

SLD 81 13 6

PSL* 48 49 3

Niezdecydowani 53 36 11

Niegłosujący 63 29 8

* Dane dotyczące tej partii należy traktować z ostrożnością ze względu na niewielką liczebność potencjalnych jej

wyborców w badanej próbie

Boguszewski Rafał - Opinia społeczna o eutanazji.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: