ROZWOJ DZIECKA 1 – 18 MIESIAC ZYCIA
Złożony proces rozwoju psychomotorycznego dziecka od urodzenia do wieku młodzieńczego uwarunkowany jest działaniem różnorodnych czynników sciśle ze sobą powiązanych. Decydujący wpływ na prawidłowy rozwój dziecka mają czynniki genetyczne, wpływ środowiska, aktywność dziecka oraz czynniki wychowawcze. Oceniając aktualny rozwój psychomotoryczny dziecka należy dodatkowo znać warunki, w jakich dziecko wzrasta i stan jego zdrowia w chwili urodzenia.
Już po urodzeniu dziecka każda matka z niecierpliwością pragnie wiedzieć czy jej pociecha jest prawidłowo zbudowana i czy rozwój dziecka zarówno psychiczny jak i fizyczny przebiega w sposób prawidłowy. Rozwój każdego dziecka jest bardzo indywidualny i określenie, że dziecko nie rozwija się prawidłowo powinno być stawiane z bardzo dużą ostrożnością. Należy brać pod uwagę dynamikę rozwoju pozostałych dzieci w rodzinie czy indywidualny rozwój matki i ojca w dzieciństwie. Aby nie przeoczyć nieprawidłowośći w rozwoju dziecka konieczne w pierwszym roku życia, co miesięczne badanie u lekarza pediatry.
Zdrowo wychowywane w odpowiednich warunkach niemowlę opanowuje poszczególne czynności unoszenie głowy, siadanie, chodzenie etc. w odpowiednich tygodniach życia. Ważniejsza jest kolejność zdobycia przez dziecko poszczególnych umiejętności niż czas, w którym dana cecha pojawiła się. Poniżej przedstawiamy jak powinien wyglądać prawidłowy rozwój dziecka w omawianym wieku.
Rozwój dziecka - 1 miesiąc
Rozwoj ruchowy
Dziecko w pozycji leżącej na brzuchu unosi głowę i utrzymuje ją przez co najmniej 10 sekund a podtrzymywane w pozycji siedzącej trzyma głowę prosto przynajmniej przez 5 sekund. Przy umieszczenu przedmiotu w dłoni zaciska ją, jednak później włożony przedmiot natychmiast wypuszcza. Dłonie miewa coraz częściej otwarte.
Rozwoj procesow poznawczych
Dziecko reaguje na dźwięk. Skupia wzrok na przedmiotach i osobach oraz śledzi przedmioty poruszające się w polu widzenia.
Rozwoj mowy
Noworodek wydaje gardłowe, krótkie dźwięki.
Rozwoj kontaktow społecznych
Dziecko samodzielnie wykonuje ruchy ssania przed zetknięciem z pokarmem. W okresie tym przestaje płakać na widok człowieka lub słysząc jego głos. Ustala się rytm snu i czuwania.
Rozwój dziecka - 2 miesiąc
Rozwój ruchowy
Dziecko w pozycji na brzuchu unosi głowę i ramiona na wysokość 5 cm i utrzymuje ją w tej pozycji przez co najmniej 1 minutę. W pozycji pionowej utrzymuje chwiejnie wyprostowaną postawę a podtrzymywane w pozycji pionowej dobrze kontroluje ustawienie głowy. Dotykając podłoża ugina nogi, samodzielnie przewraca się z boku na plecy. Dziecko zaczepia zawieszone w zasięgu rąk zabawki i niekiedy udaje mu się utrzymać przedmiot włożony mu przez dorosłego do ręki.
Rozwój procesów poznawczych
W okresie tym dziecko śledzi w sposób ciągły osoby, przedmioty poruszające się na łuku 180°. Odwraca głowę w kierunku dźwięku. Reaguje na głos ludzki. Dziecko uważnie obserwuje swoje rączki.
Rozwój mowy
Wydaje zróżnicowane dźwięki, zaczyna się okres gruchania.
Rozwój kontaktów społecznych
Dziecko ożywia się kiedy widzi ludzi oraz kiedy jest przygotowywane do karmienia. Zaczyna reagować mimiką na widok twarzy i tonu głosu ludzkiego.
Rozwój dziecka - 3 miesiąc
Dziecko w pozycji na brzuszku unosi głowe i utrzymuję ją w tej pozycji przez pewien czas. Leży na brzuszku ze zgiętymi nóżkami w pozycji tzw żabki. W pozycji siedzącej podtrzymywane utrzymuje głowę prosto z lekkm pochyleniem do przodu, natomiast podtrzymywane pod pachami na lekko zgiętych nogach w stawach kolanowych i biodrowych opiera się o podłoże. Utrzymuje przez moment przedmiot włożony do ręki.
Dziecko śledzi przedmiot oddalający się z pola widzenia, przypadkowo zaczepia zawieszone przedmioty nad łożeczkiem. Wzrokiem śledzi oddalający się z pola widzenia przedmiot oraz szuka wzrokiem źródła dźwieku. Przygląda się swoim rączkom.
Dziecko w tym okresie grucha czli wokalizuje, wydaje dźwięki artykułowane. Wydaje różny krzyk zależnie od przyczyny.
Reaguje ożywieniem ruchowym, uśmiechem, wydawaniem dźwięków na kontakt z ludźmi. Bawi się rękami, ogląda je.
Rozwój dziecka - 4 miesiąc
Dziecko leży na brzuszku z nogami półwyprostowanymi lub wyprostowanymi a podciągane do pozycji siedzącej unosi głowę i ramiona. W pozycji na brzuszku unosi głowę porstopadle do podłoża i utrzymuje się swobodnie unosząc jednocześnie górną część tułowia.
Dziecko odwraca głowę by spojrzeć na osobę, która go woła. Dotyka, obmacuje, chwyta i ogląda zawieszone nad łóżeczkiem zabawki. Sięga po zabawki oburącz i niepewnie, a włożoną do ręki zabawkę prowadzi do ust i potrząsa nię. W czasie kąpieli uderza rękami w wodę, rozbryzgując ją. Często bawi się swoimi rękami.
Dziecko w tym okresie grucha gdy się do niego przemawia
Dziecko odróżnia znany głos, znaną twarz. Spogląda na zabawkę położoną na stole, śmieje się głośno i gaworzy gdy dorosły do niego mówi.
Rozwój dziecka - 5 miesiąc
Dziecko w pozycji na brzuchu leży z wyprostowanymi nogami i obraca się na boki. Leżąc na brzuszku stara się oprzeć na dłoniach i unieść górną część tułowia.
Dziecko reaguje na swoje odbicie w lustrze, rozróżnia twarze obce i znajome reagując na ton głosu i mimikę dorosłego. Odwraca głowę w kierunku źródła dźwięku. Sięga spontanicznie po przedmioty, które wiedzi i manipuluje nimi, potrząsa, ogląda, obmacuje i wkłada do ust.
Wydaje okrzyki radości, wymawia samogłoski i spółgłoski.
Dziecko reaguje na melodię i intonację głosu dorosłej osoby. Reaguje na ton pieszczotliwy oraz ton surowy rodzica.
Rozwój dziecka - 6 miesiąc
Dziecko w pozycji na brzuchu opiera się na dłoniach i kolanach unosząc tułów. Siada podciągane za obie ręce. W tym wieku dziecko jeszcze nie siedzi samodzielnie. Trzymając się podpory siada trzymając się rąk dorosłego. Podtrzymywane pod pachami pewnie stoi na wyprostowanych nogach w stawach biodrowych i kolanowych. Utrzymuje pewnie głowę podtrzymywane w pozycji siedzącej. Dziecko przewraca się z pleców na brzuszek i na odwrót. Chwyta przedmiot całą dłonią i wyprostowanym kciukiem.
Sięga i pewnie chwyta przedmioty, którymi wykonuje pewne manipulacje, przekładając z ręki do ręki.
Dziecko w tym okresie spontanicznie gaworzy, wydaje dźwięki sylabowe. gaworzy śpiewnie.
Dziecko odróżnia osoby obce od znajomych, może w tym czasie reagować lękowo na obce osoby. W pozycji na plecach chwyta ręką stopy i bawi się palcami u nóg.
Rozwój dziecka - 7 miesiąc
W okresie tym w pozycji na brzuszku próbuje pełzać do tyłu, natomiast leżąc na brzuszku jedną rękę unosi jednocześnie podpierając się o drugą. Siedzi samo krótko, niepewnie opierając się rękami. Utrzymuje jednocześnie po jednym przedmiocie w każdej ręce. Postujuje zabawką o stół lub barierkę kojca.
Dziecko ogląda się w lustrze i wyciąga rękę do swojego odbicia. Śledzi wzrokiem upadające przedmiot i szuka schowanej przez dorosłego zabawki. Uważnie obserwuje osoby mu bliskie.
Gaworzy, wydaje dźwięki sylabowe. Powtarza wielokrotnie te same sylaby np ma-ma, ba-ba.
Na obce osoby reaguje lękiem. W pozycji na plecach prowadzi stopę do ust. Okazuje oznaki niezadowolenia gdy rodzić lub inny dorosły odchodzi lub gdy przestaje do niego mówić. Dziecko wyciąga ręce do osoby dorosłej.
Rozwój dziecka - 8 miesiąc
Dziecko samodzielnie siedzi bez oparcia przez kilka minut. Podtrzymywane za obie ręce lub trzymając się podpory stoi. W pozycji na brzuszku posuwa się okrężnie i pełza do przodu. Stara chwytać mały przedmiot między kciuk i wyprostowany palec wskazujący. Trzymając się podpory chodzi bokiem. Chwyta jednocześnie trzema palcami: kciukiem, wskazującym i środkowym (chwyt nożycowy).
Trzymając dwa przedmioty po jednym w każdej ręce postukuje jednym o drugi. Szuka przedmiotu, który upadł. Interesuje się przedmiotami, bada je wszystkimi zmysłami, ogląda, bierze do ust, wyrzuca na podłogę.
Gaworzy wymawiając szereg różnych sylab
Zwraca na siebie uwagę dorosłego pociągając go za ubranie lub w inny sposób. Samodzielność je herbatnik trzymając go w ręce. Dziecko w tym wieku lękiem reaguje na obce osoby, jest niestałe w uczuciach, nagle przechodzi od śmiechu do płaczu.
Rozwój dziecka - 9 miesiąc
Dziecko w tym wieku siada samodzielnie i siedzi pewnie swobodnie a z pozycji siedzącej przechodzi do pozycji na brzuszku. Dziecko raczkuje w sposób nieskoordynowany. Trzymane pod pachami wykonuje ruchy chodzenia. Samo opierając się o pręty w łóżeczku staje. Dziecko chwyta przedmioty przy udziale kciuka i palca wskazującego (chwyt pensetowy).
Dziecko w tym wieku rozumie znaczenie niektórych słów i szuka wzrokiem przedmiotu nazwanego przez dorosłego. Wyrzuca z wózka , kojca, łóżka przedmity i obserwuje jak spadają.
Dziecko gaworzy, wymawiając szereg różnych sylab. Wymawia pierwsze słowa dwusylabowe początkowo nie rozumiejąc co mówi.
Samodzielność zaczyna siadać na nocniku. Gaworzy w celu zwrócenia na siebię uwagi dorosłych. Bawi się z dorosłym w grę "a-ku-ku". Szuka odebranych lub schowanych przez dorosłych przedmiotów
Rozwój dziecka - 10 miesiąc
Dziecko stąpa bokiem trzymając się za poręcz. Dziecko samo sprawnie raczkuje. Dziecko chwyta małe przedmioty między kciuk i wyprostowany palec wskazujący. Dziecko samodzielnie wkłada i wyjmuje klocek z garnuszka jak również wkłada palec w otwory.
Dziecko wyjmuje mniejszy przedmiot z większego, a wkładając nie wypuszcza go z reki.
Naśladuje proste sylaby i powtarza je na polecenie. Powtarza wielokrotnie usłyszane dźwięki: kaszel, cmokanie, chrząkanie. sylaby. Rozumie kilka prostych zleceń i je wykonuje np daj, weź.
Rozumie prosty zakaz poparty gestem. Zatrzymuje na chwilę swą czynność. Naśladuje proste czynności pokazane przez dorosłych np. pa-pa, kosi-kosi. Rozumie prosty zakaz poparty przez dorosłego gestem.
Rozwój dziecka - 11 miesiąc
Dziecko chodzi pewnie do przodu trzymane za obie ręce. Staje samodzielnie sprawnie. W pozycji siedzącej obraca się wokół własnej osi. Dziecko schyla się i pochyla trzymając jedną ręką poręczy.
Dziecko wkłada, wyjmuje lub wysypuje drobne przedmioty z większych.
Wymawia ze zrozumieniem pierwsze dwusylabowe słowa. Naśladuje dźwięki.
Podaje zabawkę na prośbę dorosłego popartą gestem.
Rozwój dziecka - 12 miesiąc
Dziecko samodzielnie próbuje stawiać pierwsze kroki. Trzymane za jedną rękę chodzi. Dziecko chwyta dwa małe przedmioty jedną ręką, zaczyna posługiwanie się przedmiotami zgodnie z ich budową i funkcją.
Próbuje chwycić przedmiot, mimo iż w obu dłoniach trzyma już dwa przedmioty. Buduje wieżę zestawiając 2 klocki razem, burzy wieżę ustawioną przez dorosłego. Dziecko potrafi skupić uwagę przez 5-10 minut.
Wymawia ze zrozumieniem pierwsze dwa lub trzy słowa z powtarzaną sylabą np.ma-ma, ba-ba, ta-ta.
Rozumie kilka prostych poleceń w znanych sytuacjach i wykonuje je np. przy jedzeniu "otwórz buzię", "podaj rączkę".
Rozwój dziecka - 15 miesiąc
Dzieco chodzi chodzi samo niepewnie, często się przewraca. Raczkuje po schodach wchodząc tylko na górę.
Otwiera i zamyka pudełka i szufladki, ściąga, gromadzi i rozrzuca różne przedmioty wokół siebie. Dziecko buduje wieżę z 2 klocków. Naśladuje bazgranie ołówkiem.
Zaczyna używać słów dźwiękonaśladowczych na przykład "hau-hau", "pi-pi". Mówi ze zrozumieniem kilka słów dwusylabowych.
Dziecko wykonuje różne proste polecenia. Sygnalizuje o swoich potrzebach fizjologicznych najczęściej po fakcie. Zwarac uwagę na auto przejeżdżające obok.
Rozwój dziecka - 18 miesiąc
Dziecko w tym okresie jest bardzo ruchliwe, wszystkiego dotyka, może zniszczyć różne przedmioty przez nieuwagę. Chodzi i biega dość sztywno. Wchodzi po schodach z pomocą dorosłej osoby, samodzielnie wspina się na niskie przedmioty (krzesła, tapczan). Przenosi zabawki z miejsca na miejsce. Odwraca kartki z książki. Bazgrze spontanicznie ołówkiem po papierze.
Jest bardzo ruchliwe, interesuje się otoczeniem, wszystko dotyka, ściąga. Przenosi, lub przewozi klocki z miejsca na miejsce. Ciągnie za sobą zabawki na sznurku. Przewraca kartki książki po kilka i zwraca uwagę na obrazki.
Wypowiada kilkanaście wyrazów w tym wyrazy dźwiękonaśladowcze, na przykład tik-tak, hau-hau. Wyraża żądanie gestem lub słowem (dalej, nie, to). Pokazuje różne części ciała na lalce.
Sygnalizuje swoje potrzeby fizjologiczne, woła że chce zrobić siusu. Zwraca uwagę na przechodniów, samoloty. Próbuje samodzielnie posługiwać się łyżką.
4
chomiczkaAnka