Dziecko jak gąbka - Fetal Alcohol Syndrome.pdf

(63 KB) Pobierz
Psychologia.edu.pl :: portal psychologiczny
Psychologia.edu.pl :: portal psychologiczny
http://www.ipz.edu.pl/index.php?dz=czytelnia&op=opis&id=64
Dziecko jak gĢbka - Fetal Alcohol Syndrome
Beata Laskowska
Rok:
Wydawnictwo:
Miejsce wydania:
CiĢŇa i picie alkoholu
Jak wiadomo, najniebezpieczniejszym dla pþodu okresem jest pierwszy trymestr ciĢŇy. Wtedy to
ma miejsce szybki rozwj dziecka, powstajĢ narzĢdy, zaczyna pracowaę serce i mzg.
Jakiekolwiek, nawet najmniejsze zakþcenia funkcjonowania mogĢ byę tragiczne i prowadzię do
nieodwracalnych zmian. WþaĻnie dlatego lekarze tak bardzo uczulajĢ kobiety na to, by w tym
czasie dbaþy bardziej o higienħ Ňycia. Nie wszystkie sĢ na tyle dojrzaþe, aby zdaę sobie sprawħ z
tego, Ňe odpowiedzialnoĻę za przyszþe Ňycie dziecka juŇ wtedy leŇy w ich rħkach. Tak wþaĻnie
postħpujĢ kobiety, ktre nie przestajĢ spoŇywaę napojw alkoholowych pomimo, Ňe wiedzĢ o
swojej ciĢŇy.
Ludzki pþd ma zredukowanĢ zdolnoĻę eliminacji alkoholu i dlatego koncentruje siħ on dþuŇej w
macicy niŇ w innych czħĻciach organizmu. Po kaŇdym kieliszku matki pþd jest pijany dþuŇej niŇ
ona. Gdy poziom alkoholu przekroczy iloĻę, jakĢ moŇe pomieĻcię wĢtroba kobiety, zaczyna on
krĢŇyę po caþym organizmie. MoŇe zakþcię rwnowagħ hormonalnĢ, zdolnoĻę þoŇyska do
przenoszenie tlenu, albo doprowadzię do uszkodzenia mzgu dziecka. Alkohol wpþywa
odwadniajĢco na organizm, niszczy Ļcianki tkanek i moŇliwe, Ňe dlatego mzg niemowlħcia,
ktrego matka piþa, jest wysuszony i mniejszy. Woda zostaje wyssana z rozwijajĢcych siħ
komrek. Alkohol zabija je, bĢdŅ uszkadza ich dziaþanie. Pþyn rdzeniowy staje siħ zbiornikiem
alkoholowym. Z badaı analizy mzgu wynika, Ňe u osb, u ktrych rozpoznano alkoholowy
zespþ pþodowy (Fetal Alcohol Syndrome - FAS), wystħpujĢ zaburzenia w rozwoju komrek oraz
zawsze zaatakowane jest podwzgrze odpowiedzialne za intelekt, osiĢgniħcia i zdolnoĻci do
nauki.
Sþusznie zatem uwaŇa siħ alkohol za tarotogen, (gr. robiĢcy potwory). Noworodki z FAS mogĢ
byę roztrzħsione, podenerwowane, mogĢ przesadnie reagowaę na dŅwiħk i mieę trudnoĻci w
zasypianiu oraz sþaby odruch ssania.
Fetal Alcohol Syndrome
Alkoholowy zespþ pþodowy (czyli FAS) rozpoznaje siħ po:
1. prenatalnych i pourodzeniowych zaburzeniach rozwoju;
2. zmniejszeniu wzrostu i wagi ciaþa zarwno po urodzeniu, jak i w pŅniejszych okresach
rozwoju;
3. deformacji gþowy i twarzy - maþogþowie, maþe oczy, zwħŇenie szpar powiekowych,
cienka grna warga, skrcenie nosa, spþaszczenie twarzy, cofniħta broda, niesymetryczne
uszy;
4. uszkodzeniu obwodowego ukþadu nerwowego, przejawiajĢcym siħ opŅnionym
rozwojem, zaburzeniami emocjonalnymi i obniŇonym poziomem intelektu.
Psychologia.edu.pl :: portal psychologiczny
http://www.ipz.edu.pl/index.php?dz=czytelnia&op=opis&id=64
Uznano, Ňe FAS wystħpuje u kobiet w ciĢŇy, ktre bĢdŅ naduŇywaþy alkoholu, bĢdŅ byþy od niego
uzaleŇnione. ZauwaŇono teŇ pewien wpþyw sporadycznego picia alkoholu w okresie najbardziej
dla pþodu niebezpiecznym, czyli w pierwszym trymestrze ciĢŇy. Nie udaþo siħ jednak do tej pory
zdecydowanie okreĻlię, jaka iloĻę alkoholu wpþywa na powstawanie FAS. ZaleŇy to od genetyki,
metabolizmu i odpornoĻci organizmu kobiety. Wiadomo, Ňe najbardziej naraŇone sĢ naþogowe
alkoholiczki. MoŇna jednak zauwaŇyę rŇnice pomiħdzy dzieęmi, ktrych matki piþy w czasie
ciĢŇy, a tymi, ktrych rodzicielki zdecydowaþy siħ zaprzestaę spoŇywania alkoholu lub piþy
sporadycznie. Dzieci alkoholiczek wykazujĢ zdecydowanie wiħksze opŅnienie rozwojowe i
kþopoty w zachowaniach spoþecznych. Byþy teŇ zdecydowanie mniejsze i bardziej znieksztaþcone.
Natomiast dzieci matek pijĢcych sporadycznie w pierwszych trzech miesiĢcach ciĢŇy byþy co
prawda mniejsze i sþabsze, ale u Ňadnego z nich nie zaobserwowano wszystkich objaww FAS.
W tym momencie naleŇy zdecydowanie powiedzieę, Ňe mimo Ňe to przede wszystkim matka
odpowiedzialna jest za to, czy dziecko bħdzie siħ dobrze rozwijaę, to jednak czħĻę tej
odpowiedzialnoĻci spoczywa na ojcu. Do upoĻledzenia dziecka prowadzĢ nie tylko patologiczne
zmia ny w genach i organizmie kobiety. Picie przez ojca - naþogowe lub okazjonalne - rwnieŇ
moŇe prowadzię do zmian genetycznych w organizmie dziecka. W wyniku nadmiernego
spoŇywania alkoholu rwnieŇ jego plemniki zaczynajĢ byę patologiczne i nie tak ruchliwe, jak u
zdrowego mħŇczyzny. Tak wiħc picie ojca - naþogowe lub okazjonalne - rwnieŇ moŇe prowadzię
do zmian genetycznych w organizmie dziecka.
Zmiany wywoþane przez alkohol a funkcjonowanie dziecka
Najbardziej widoczne sĢ ograniczenia w zakresie zachowania i uczenia siħ. Dzieci i doroĻli z
pojedynczymi elementami FAS trudniej przyswajajĢ tabliczkħ mnoŇenia, majĢ kþopoty z
okreĻleniem czasu, zachowywaniem siħ zgodnie z przyjħtymi w spoþeczeıstwie normami. Ich
upoĻledzenie przejawia siħ ciĢgþym kiwaniem gþowĢ lub caþym ciaþem i niezgrabnoĻciĢ sylwetki.
Osoby dotkniħte caþym zespoþem nie potrafiĢ ocenię sytuacji i odpowiednio siħ w niej zachowaę.
Czħsto powtarzajĢ bþħdy, ktre negatywnie skutkowaþy w przeszþoĻci. Nie potrafiĢ samodzielnie
kiero waę swoim Ňyciem. Zdarza siħ, Ňe uŇywajĢ sþw, ktrych nie rozumiejĢ i przez to mogĢ
wydawaę siħ zdolniejsze niŇ sĢ w rzeczywistoĻci. MajĢ ogromne trudnoĻci w nawiĢzywaniu
poprawnych kontaktw z innymi, a poniewaŇ þatwo ulegajĢ wpþywom, nie potrafiĢ odmawiaę.
JeĻli ich stan jest na tyle dobry, Ňe mogĢ uczestniczyę w zajħciach szkolnych, nigdy nie robiĢ
wiħcej niŇ siħ od nich wymaga. Brakuje im motywacji i woli skoıczenia wykonywanego zadania.
Bardzo czħsto majĢ problemy z opanowaniem podstaw pisania i czytania, wielu jest
analfabetami.
Nauczyciele tych dzieci odbierajĢ je jako osoby bardzo sympatyczne i przymilne, ale
wymagajĢce specjalnego dozoru ze wzglħdu na skþonnoĻci do wþczħgostwa. Dzieci te majĢ
sþabĢ pamiħę i niezdolnoĻę dþuŇszego skupienia uwagi. Nadal trudno jest jednak okreĻlię, jaki
etap rozwoju mogĢ osiĢgnĢę osoby dotkniħte FAS. Wiele tych dzieci, nie potrafiĢc trwale
zapamiħtaę przekazywanych im treĻci ksiĢŇkowych, uczħszcza do szkþ przetrwania, gdzie
poznajĢ codzienne umiejħtnoĻci i uczĢ siħ Ňyę z wþasnymi ograniczeniami.
Warto zatem zastanowię siħ, w ktrym momencie powinna rozpoczĢę siħ interwencja pedagogw
i lekarzy. Czy spoþeczeıstwo musi dopuszczaę do tego, Ňe kolejne jego pokolenia rodzĢ siħ coraz
sþabsze? Najtragiczniejsze w tym wszystkim jest to, Ňe dzieci z FAS w niczym nie zawiniþy.
PonoszĢ one konsekwencje nieodpowiedzialnoĻci swoich rodzicw. Powstaje zatem pytanie, czy
nie naleŇaþoby interweniowaę jeszcze przed porodem?
Psychologia.edu.pl :: portal psychologiczny
http://www.ipz.edu.pl/index.php?dz=czytelnia&op=opis&id=64
nie naleŇaþoby interweniowaę jeszcze przed porodem?
Profilaktyka wĻrd kobiet
W literaturze podejmujĢcej temat FAS zamieszczono propozycjħ komunikatu, jaki mgþby byę
rozpowszechniany wĻrd kobiet. Brzmi on nastħpujĢco:
JeĻli myĻlisz, Ňe moŇesz zajĻę w ciĢŇħ, nie pij piwa, wina, napojw chþodzqcych z
alkoholem ani likieru. JeĻli jesteĻ w ciĢŇy lub jesteĻ karmiĢcĢ matkĢ, nie pij niczego, co
zawiera alkohol. JeĻli dotĢd piþaĻ, to przestaı niezaleŇnie od etapu ciĢŇy, a jeĻli nie
moŇesz przestaę, to zacznij siħ ograniczaę. KaŇda iloĻę alkoholu, ktrej nie spoŇyjesz,
zwiħksza twoje szanse na zdrowe dziecko. Nawet pord jest bezpieczniejszy, kiedy
pozostajesz trzeŅwa.
Z terapeutycznego punktu widzenia nigdy nie jest za pŅno, aby przestaę pię. Przypuszczalnie
jednak tego typu komunikat nie rozwiĢzaþby ogþu problemw zwiĢzanych z FAS. Nie wystarczy
powiedzieę kobietom, Ňe jeĻli nie przestanĢ pię, to szanse ich dziecka na normalne Ňycie sĢ
mniejsze. JeĻli kobieta Ňyje w patologicznym otoczeniu, a mimo to chce zerwaę z alkoholem,
trzeba wyjĻę naprzeciw jej problemom.
Na zakoıczenie warto jeszcze raz powtrzyę, Ňe problem FAS jest niezwykle istotny i nie
powinien zostaę niezauwaŇony. Nie naleŇy go lekcewaŇyę, gdyŇ jego konsekwencje sĢ
nieodwracalne. Nie moŇna wychodzię z zaþoŇenia, Ňe kaŇda kobieta ma prawo decydowaę o
swoim zachowaniu, bez wzglħdu na to jak zþe byþoby ono dla dziecka.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin