Tynki zewnetrzne.pdf

Dom i otoczenie

wskazówek producenta materiału, z którego

wymurowana została ściana, oraz dokładnie

zapoznać się z kartą techniczną danej zapra-

wy tynkarskiej. Powinniśmy znaleźć w niej in-

formacje o klasie reakcji na ogień, przyczep-

ności, absorpcji wody, trwałości oraz wartości

współczynnika przepuszczalności pary wodnej

i współczynnika przewodzenia ciepła.

Wysokie ceny surowców energetycznych

skłaniają do podejmowania kroków mających

na celu ograniczenie strat energii. Coraz czę-

ściej przeprowadza się termomodernizację

budynków. Najbardziej popularna jest me-

toda ocieplania BSO, polegająca na przymo-

cowaniu do elewacji płyt styropianowych lub

wełny mineralnej, nałożeniu na nie zaprawy

wzmocnionej siatką z włókna szklanego (tzw.

warstwy zbrojonej) oraz warstwy tynku. Dla-

tego dużym zainteresowaniem cieszą się tynki

cienkowarstwowe, nazywane często szlachet-

nymi wyprawami tynkarskimi. Układa się je

zwykle warstwą grubości 1–4 mm. Zawierają

w swoim składzie kruszywa tzw. „fakturujące”,

które podczas układania i zacierania wydoby-

wają rysunek faktury (np. baranek, kornik).

Ze względu na niewielką grubość nakładanej

warstwy oraz zawartość kruszyw fakturujących,

wymagają dobrze przygotowanego i w miarę

równego podłoża. Do najpopularniejszych tyn-

ków cienkowarstwowych należą tynki mineral-

ne, silikatowe, silikonowe i akrylowe.

teriałami może powodować powstawanie na

wykończonych nimi powierzchniach przebar-

wień i wykwitów solnych. W trakcie eksplo-

atacji tynki mineralne doskonale sprawdzają

się na elewacjach o koniecznej dobrej dyfu-

zji pary wodnej oraz w miejscach pozbawio-

nych nadmiernych zanieczyszczeń przemysło-

wych. Tynki te są odporne na promieniowanie

UV i ozon, jednak z uwagi na swój charakter

chemiczny i dość małą elastyczność są mniej

odporne na uszkodzenia mechaniczne i np.

mycie myjkami wysokociśnieniowymi. Tynki

mineralne ze względu na stosowany rodzaj

spoiwa (cement) dojrzewają i nabierają wy-

trzymałości w czasie. Występują w ograniczo-

nej liczbie kolorów – zwykle są to tynki bia-

łe lub jasne, pastelowe.

potasowe szkło wodne, które nadaje im

właściwości klejące, wiążące i impregnu-

jące. Dzięki zastosowaniu takiego spoiwa

tynki silikatowe są wyprawami dobrze pa-

roprzepuszczalnymi i odpornymi na po-

rażenie mikrobiologiczne (mchy, glony,

porosty). Doskonale sprawdzają się w re-

jonach uprzemysłowionych, ponieważ re-

agują z dwutlenkiem węgla i są odpor-

ne na zanieczyszczenia środowiska. Przy

stosowaniu tynków silikatowych (tak jak

i mineralnych) bardzo ważne jest właści-

we zabezpieczenie elewacji przed szkodli-

wym wpływem czynników atmosferycznych

nie tylko w trakcie wykonywania prac, ale

również w trakcie wiązania i wysychania.

Tynki na bazie spoiw mineralnych (tynki

mineralne i silikatowe) mają wyższą wodo-

chłonność, ale jednocześnie znacznie szyb-

ciej oddają wilgoć na zewnątrz, co przy-

spiesza ich wysychanie.

TYNKI

Tomasz Wojtynek

Tynki mineralne

Często za wyborem tego rodzaju tynków

stoją argumenty ekonomiczne, gdyż są one naj-

tańsze spośród tynków cienkowarstwowych.

Produkowane w postaci suchej mieszanki spo-

iwa i kruszyw, wymagają przygotowania na bu-

dowie poprzez zarobienie wodą i wymieszanie,

są zatem – w porównaniu z innymi rodzajami

tynków – bardziej pracochłonne. Wymagają

również ściślejszego reżimu technologiczne-

go (dokładne dozowanie wody, odpowiednie

warunki atmosferyczne) – dotyczy to zwłasz-

cza tynków kolorowych. Niestosowanie się do

technologii prowadzenia prac z tego typu ma-

ZEWNĘTRZNE

Tynki silikatowe (krzemianowe)

Tynki te produkuje się z powodzeniem

od ponad stu lat. Spoiwem jest w nich

Odpowiednie wykończenie elewacji budynku jest jednym z ważniejszych zadań

podczas budowy lub remontu domu. Dobrze dobrany tynk zewnętrzny nie tylko

decyduje o estetyce, lecz także pełni funkcję ochronną dla budynku.

dlatego zależnie od składu charakteryzują

się różnymi parametrami i różnorodnym

przeznaczeniem. Mają przede wszystkim za-

bezpieczać elewację przed szkodliwym wpły-

wem warunków atmosferycznych, uszkodze-

niami mechanicznymi, chemicznymi i ogniem.

Tynki lekkie i tynki ocieplające poprawiają wła-

ściwości termoizolacyjne ścian zewnętrznych.

Odpowiednio dobrane, pomagają w utrzymy-

waniu dobrego mikroklimatu wewnątrz po-

mieszczeń lub spełnianiu wymagań specjalnych,

dotyczących np. ekranowania fal radiowych,

zabezpieczenia przed promieniowaniem rent-

genowskim, wyciszenia pomieszczeń, zabez-

pieczenia przed wykraplaniem się pary wod-

nej na elementach budowlanych.

Tynki zewnętrzne można klasyfikować na

różne sposoby. Najbardziej popularny jest po-

dział ze względu na skład i właściwości. Wy-

konawcy coraz rzadziej decydują się na wła-

snoręczne przygotowywanie tynków poprzez

mieszanie wapna, piasku i cementu. Obec-

nie tynki są oferowane w postaci gotowych

lub półgotowych mieszanek, które należy

przygotować i użyć zgodnie z instrukcją po-

daną na opakowaniu. Stosowanie gotowych

tynków, często udoskonalonych przez wpro-

wadzanie nowych technologii i materiałów,

zdecydowanie skraca czas robót oraz pozwa-

la prowadzić prace w trudniejszych warun-

kach pogodowych, np. przy niskiej tempera-

turze. Oczywiście zawsze trzeba przestrzegać

Tynki cienkowarstwowe od dawna stosowane są jako warstwa wykończeniowa w systemach ocieplenia domu wełną (z lewej) lub styropianem (z prawej).

Nakładane cienką warstwą nie obciążają dodatkowo izolacji, jak tynki tradycyjne. Nakłada się je szybciej, są dostępne w wielu kolorach i fakturach.

T ynki produkuje się z różnych surowców,

Dom i otoczenie

Tynki silikonowe (krzemoorganiczne)

Tynki silikonowe należą do najnowszej ge-

neracji wypraw tynkarskich, gotowych do uży-

cia. Ich spoiwem jest żywica silikonowa nie-

znacznie modyfikowana spoiwem akrylowym.

Nie pełni roli lepiszcza, jak żywica akrylowa

(tynki akrylowe), lecz zwiększa dyfuzyjność

powłoki, ogranicza wodochłonność, a dzięki

swojej mikrostrukturze i nietworzeniu na jej

powierzchni ładunków elektrostatycznych uła-

twia usuwanie wszelkich zabrudzeń już pod

wpływem choćby opadów atmosferycznych

(tzw. efekt samooczyszczania). Tynki siliko-

nowe są bardzo odporne na wiele czynników

chemicznych (spaliny, ozon, kwaśne deszcze,

pary amoniaku, tlenki siarki i fosforu), dlate-

go z powodzeniem stosuje się je w rejonach

uprzemysłowionych i o znacznym zanieczysz-

czeniu atmosfery. Są znacznie „szczelniejsze”

i bardziej elastyczne od tynków mineralnych

oraz mają bardzo dobrą przyczepność, zwłasz-

cza do gładkich podłoży. Ze względu na moż-

liwość stosowania zarówno pigmentów orga-

nicznych, jak i nieorganicznych, paleta barw

tynków silikonowych jest bardzo szeroka.

Zależnie od wielkości kruszywa zastosowanego w tynku oraz techniki nakładania można uzyskać różne faktury tynku, np. kornik (1), kaszkę (2)

lub nieregularną (3). Bardzo efektowne są tynki mozaikowe (4) zawierające kolorowe kruszywo.

rą wystarczy wymieszać przed nakładaniem.

W efekcie ich wykonanie jest łatwiejsze, mniej

pracochłonne, a i ryzyko popełnienia błędów

technologicznych jest mniejsze. W porówna-

niu z mineralnymi, tynki akrylowe są również

bardziej odporne na przebarwienia spowodo-

wane zmiennymi warunkami podczas wiąza-

nia wyprawy. Wadą jest podatność na zabru-

dzenia oraz mniejsza trwałość, spowodowana

przede wszystkim starzeniem pod wpływem

czynników atmosferycznych i promieniowa-

nia ultrafioletowego.

W czasie nakładania tynków cienkowar-

stwowych nie powinno się używać narzędzi

i naczyń ze zwykłej stali węglowej, tylko ze

stali kwasoodpornej. Na elewacji mogą bo-

wiem powstać rdzawe plamy lub smugi, któ-

rych nie da się usunąć. Elewacje z tynków

cienkowarstwowych zmywa się czystą wodą

lub wodą z dodatkiem środków myjących; wy-

prawy polimerowe można nawet lekko szoro-

wać. Warto też pamiętać, że na brudzenie się

tynku wpływa również rodzaj faktury; im bar-

dziej chropowata, tym mocniej tynk się bru-

dzi. Ewentualne ubytki tynku wypełnia się

masą tynkarską lub nakłada nową warstwę

tynku. Tynkami cienkowarstwowymi wykań-

cza się zazwyczaj termoizolację ścian budyn-

ków, choć nie ma żadnych przeciwwskazań,

by układać tego typu materiały bezpośred-

nio na murze, np. z bloczków z betonu ko-

mórkowego.

tradycyjnych rozwiązań lub mniej zamożni

inwestorzy pozostawiają często elewację wy-

kończoną tynkiem kategorii III, ograniczając

się jedynie do pomalowania go. Czynią tak

również właściciele domów narażonych na in-

tensywne brudzenie. Uważa się bowiem, że

gładkiej elewacji brud „nie chwyta” tak, jak

strukturalnej. Po trzecie, nowoczesne tynki

cienkowarstwowe wymagają równego pod-

łoża, a takie można uzyskać stosując, jako

podkład, właśnie tradycyjne tynki cemento-

we lub cementowo-wapienne. Mogą być one

przygotowywane na placu budowy, ale lepiej

stosować fabrycznie przygotowane mieszanki

tynkarskie do wymieszania z wodą. Gotowe

mieszanki są droższe, ale mają zdecydowa-

nie lepsze parametry techniczne i pozwa-

lają na użycie agregatu do nakładania tyn-

ku. Zaprawę powinno się układać w kilku

warstwach, z których pierwsza jest tzw. ob-

rzutką, a ostatnią zaciera się różnymi narzę-

dziami, zależnie od wymaganego stopnia jej

„gładkości”. Zaprawę nakładamy równo-

miernie kielnią lub maszynowo agregatem

tynkarskim. Tynki zawierające wapno są je-

dynymi, w których występuje efekt samole-

czenia, czyli zasklepiania się mikropęknięć

tynku, powstających w wyniku odkształceń

muru. A jeśli mur uległ zawilgoceniu, tynki

powinny pozwalać na usunięcie wody z pod-

łoża. Również w tym procesie wapno odgry-

wa niezmiernie istotną rolę.

Tynki gliniane

Glina jest materiałem budowlanym uży-

wanym od tysięcy lat. Najważniejszą zaletą

tynków glinianych jest to, że w każdej chwi-

li można je usunąć na mokro ze ściany i po

ponownym rozrobieniu ułożyć w innym miej-

scu. W ten sam sposób można zmieniać ich

wygląd i uzyskiwać faktury od gładkich do

strukturalnych. Poza tym tynki gliniane są

paroprzepuszczalne, odporne na grzyby ple-

śniowe i domowe, dobrze akumulują ciepło

i tłumią dźwięki. Mają także zdolność pochła-

niania nieprzyjemnych zapachów – np. dymu

z papierosów. Są dostępne jako gotowe, fa-

brycznie przygotowywane mieszanki tynkar-

skie. Można je składować przez nieograniczo-

ny czas, a jeśli nawet zamokną w workach, to

po wysuszeniu w dalszym ciągu nadają się do

użytku. Tynki gliniane układa się na siatkach

podtynkowych z juty lub trzciny.

Tynki renowacyjne i konserwatorskie

Zawilgocone i zasolone ściany można wy-

kończyć tynkami zaporowymi, które nie prze-

puszczają wilgoci lub jedno- i wielowarstwo-

wymi tynkami kompresowymi, stanowiącymi

barierę dla soli mineralnych. W przypadku

prac renowacyjnych obowiązuje główna zasa-

da mówiąca, że wszelkie warstwy nawierzch-

niowe (tynki, powłoki malarskie itp.) nie po-

winny utrudniać dyfuzji pary wodnej, powinny

natomiast ograniczać wodochłonność (po-

chłanianie wody np. opadowej).

Dobierając rodzaj tynku należy pamię-

tać nie tylko o e s tetyce, ale przede wszystkim

o jego trwałości. Duże znaczenie ma stopień

zanieczyszczenia powietrza i nasłonecznienia

elewacji. Pamiętajmy, że im bardziej chropo-

wata powierzchnia, tym większa podatność na

zabrudzenia i osiadanie kurzu. Bliskość te-

renów zielonych oraz miejsc o większej wil-

gotności powietrza (pobliże rzek, jezior, sta-

wów, łąk) sprzyja powstawaniu zazielenionych

plam na elewacjach, tzw. korozji biologicz-

nej. Dobrze dobrane i poprawnie wykonane

tynki zapewnią dostateczną i długą ochronę

budynku przed szkodliwymi warunkami ze-

wnętrznymi. Dlatego decyzja o doborze ro-

dzaju tynku, podejmowana przez projektan-

ta i inwestora, jest jedną z ważniejszych przy

budowie i wykończeniu domu.

Tynki akrylowe

Tynki akrylowe są oparte na spoiwie po-

limerowym w postaci wodnej zawiesiny. Za-

stosowana żywica akrylowa z jednej strony

nadaje materiałowi dużą elastyczność i ma-

łą nasiąkliwość wodną, z drugiej zaś strony –

co jest bardzo ważne w przypadku tego spo-

iwa – znacząco zmniejsza dyfuzję pary wodnej

i dwutlenku węgla. Właśnie te parametry są

szczególnie odpowiedzialne za powstawanie

wykropleń pod warstwą tynku i powodowa-

nie szkód, np. spękań i odspojeń od podłoży.

Wyklucza to stosowanie tych tynków w obiek-

tach zabytkowych i budynkach o konstrukcji

ścian paroprzepuszczalnych, np. ocieplonych

wełną mineralną. Tynki akrylowe są dostęp-

ne w bardzo bogatej ofercie kolorystycznej

i sprzedawane w postaci gotowej masy, któ-

Lekkie tynki ciepłochronne

Od tradycyjnych tynków różnią się jedy-

nie kruszywem, którym najczęściej jest perlit

(lekkie kruszywo, posiadające bardzo dobre

właściwości termiczne). Tynki ciepłochronne

w pewnym stopniu polepszają parametry ciepl-

ne przegrody, np. ograniczając wpływ most-

ków termicznych. Same również mają dobre,

jak na tynki, parametry izolacyjne.

Tynki tradycyjne – cementowe,

cementowo-wapienne i wapienne

Wydawałoby się, że pojawienie się wie-

lu nowych technologii będzie równoznaczne

z drastycznym spadkiem zapotrzebowania na

tradycyjne zaprawy tynkarskie. Nie jest tak

z kilku powodów. Po pierwsze, zwolennicy

Cementowe gładzie zewnętrzne

Gładź kojarzy się przede wszystkim z nie-

zwykle popularną gipsową masą szpachlową.

Tej jednak nie można zastosować na zewnątrz.

Efekt podobny do gipsu na ścianach zewnętrz-

nych można uzyskać, stosując drobnokruszy-

wowe gładzie cementowe. Zawartość drobne-

go kruszywa (do 1 mm średnicy) pozwala na

uzyskanie powierzchni o delikatnej strukturze

ziarna – warstwy o grubości od 2 do 10 mm.

Takie zaprawy należy też stosować wewnątrz

pomieszczeń o podwyższonej wilgotności po-

wietrza, np. w łazienkach. Prace wykonuje się

podobnie jak w przypadku gipsu. Przygotowa-

ną masę nakłada się pacą na podłoże, a po wy-

schnięciu można ją szlifować pacą z siatką bądź

papierem ściernym. Tak wykonaną gładź ma-

lujemy dowolną farbą elewacyjną.

Cechy wybranych rodzajów tynków

Cecha tynku

Wyprawy tynkarskie

mineralne akrylowe silikatowe silikonowe

spoiwo

cement

żywica akrylowa szkło wodne, dyspersja

żywic

żywica silikonowa,

dyspersja żywic

paroprzepuszczalność wysoka

niska

wysoka

wodochłonność wysoka

niska

średnia

niska

Tynki Lymestone firmy Dryvit Systems to połączenie

naturalnych minerałów i pigmentów ze 100%

polimerem akrylu. Mają podwyższoną odporność

na algi i grzyby oraz bardzo wysoką odporność na

uderzenia i uszkodzenia mechaniczne oraz czynniki

atmosferyczne. Nakłada się je pacą, uzyskując

gładką powierzchnię, przypominającą tradycyjny

piaskowiec.

podatność

na zabrudzenia

wysoka

niska

b. niska

rodzaje pigmentów nieorganiczne nieorganiczne,

organiczne

nieorganiczne nieorganiczne,

organiczne

elastyczność średnia

wysoka

średnia

wysoka

odporność na UV wysoka

niska

wysoka

www.karcher.com.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: