TEORIA DEBIUTÓW

OBRONA FRANCUSKA

Celem ruchu 1. ... e7-e6 jest przygo­towanie następnego: d7-d5, aby pod­jąć walkę o centrum bez stosowanego w partiach otwartych e7-e5.

Ruch ten jednak ma dość poważną wa­dę: zamyka drogę gońcowi c8.

1. e2-e4      e7-e6

2. d2-d4     d7-d5

3. Sbl-c3

Najczęściej stosowany ruch w partii francuskiej. Inne możliwości są następu­jące:

3. Sbl-d2. Ruchem tym unikają białe ew. zwią-zania skoczka c3 przez Gf8-b4. Zamyka on jednak własnego Gel i wy­wiera niniejsze działanie na centrum niż ruch Sbl-c3. Główna gra w wariancie po 3. Sbl-d2 jest następująca: 3. ... c7-c5 4. e4:d5, e6:d5 (nie można 4. ... cd4 z powodu 5. Gb5+, Gd7 6. de6! G:b5 7. ef7+, K:f7 8. Hh5+ i 9. H:b5, po czym białe mają na czysto dwa pionki więcej)

5. Sgl-f3, Sg8-f6 6. Gfl-b5+, Gc8-d7 (niekorzystne dla czarnych jest 6. ... Sc6 z powodu 7. 0-0, Ge7

8. dc5, G:c5 9. Sb3 i nast. Sbd4 z doskonalą pozycją białych) 7. Gb5:d7+, Sb8:d7 8. 0-0, Gf8-e7 9. d4:c5, Sd7:c5. W tym wariancie czarne nie mają kłopo­tów z gońcem c8, zostaje im jednak jako słabość izolowany pionek d5.

3. e4-e5. Ruch ten, częsty w dalszym przebiegu partii francuskiej, jest w trze­cim posunięciu nieco przedwczesny. Na­stępuje 3. ... c7-c5 (można też

3. ... b6, aby grać następnie Ga6 i pozbyć się kłopotów z tym gońcem przez wymianę) 4. c2-c3, Hd8-b6 5. Sgl-f3, Sb8-c6 (albo 5. ... Gd7 z. nast. Gb5 i wymiana gońców) 6. Gf l -e2 (albo 6. Gd3

i czarne nie mogą bić pionka: 6. ... cd4 7. cd4 S:d4? 8. S:d4, H:d4?? 9. Gb5+ ze zdobyciem czarnego hetmana) 6. ... Sg8-h6 (ten skoczek zdąża na pole f5, aby wzmóc nacisk na pionka d4) 7. b2-b3 (roszada byłaby przedwczesna: 7. 0-0, cd4 8. cd4, Sf5 9. Ge3, H:b2. Wy­miana 7. G:h6, gh6 otwiera linię „g", po czym krótka roszada byłaby dla bia-łych ryzykowna) 7. ... c5:d4 8. c3:d4, Sh6-f5 9. Gcl-b2, Gf8-b4+ i teraz konieczne jest 10. Kel-fl. Białe straciły prawo do roszady, po 10. ... 0-0 czarne stoją bardzo dobrze.

Wariant wymienny

3. e4:d5, e6:d5 usuwa kłopoty czarnych z gońcem c8. Po 4. Gfl-d3, Sb8-c6 5. Sgl-f3, Gc8-g4 6. c2-c3, Hd8-d7 7. 0-0, 0-0-0 czarne uzyskują wyrównanie.

Na ruch 3. Sbl-c3 czarne mogą odpo­wiedzieć.

Wariant A)  

3....             Gf8-b4

Złe jest 3. ... c7-c5 z powodu 4. e4:d5, e6:d5

5. d4:c5, Gf8:c5 6. Hdl:d5.

4. e4-e5       Sg8-e7

Pionek e5 ścieśnia grę czarnych,  ale wymaga stałej uwagi i wzmożonej obrony.

5. a2-a3

Atak 5. Hdl-g4 odpierają czarne przez 5. ... c7-c5, po czym 6. Hg4:g7? jest błędem wobec 6. ... Wh8-g8 7. Hg7: h7, c5:d4 8. a2-a3, Hd8-a5 9. Wal-b1, d4:c3 10. a3:b4, Ha5-a2 z wy­graną czarnych.

5. ...            Gb4:c3 +

6. b2:c3      c7-c5

7. a3-a4

Uniemożliwia próbę wymiany bialopolowych gońców (Gc8-d7-b5) otwiera­jąc natomiast drogę własnemu gońcowi na a3. Można również grać

7. Hdl-g4.

7. ...            Sb8-c6

8. Sgl-f3     Gc8-d7

9. Gfl-e2     Hd8-a5

Pozycja jest nieco lepsza dla białych, które mają ważny punkt e5, choć nie jest on łatwy do utrzy-mania. Czarne mają na­dal kłopot z „uruchomie-niem" swego gońca.

Wariant B)   

3. ...            Sg8-f6

4. Gcl-g5    Gf8-e7

5. e4-e5

To posunięcie wykonujemy dopiero te­raz, aby doprowadzić do wymiany czarnopolowych gońców

5. ...             Sf6-d7

Niekorzystne jest 5. ... Sf6-e4 z po­wodu 6.Sc3:e4, Ge7:g5 (6. ... de4 7. G:e7, H:e7 8. He2) 7. Se4:g5, Hd8: g5 8. g2-g3, c7-c5 9. f2-f4, Hg5-e7 10. c2-c3

z doskonałą pozycją białych.

6. Gg5:e7

Grywa się tu również 6. h2-h4. Za cenę pionka białe chcą otworzyć linię „h" (6. ... G:g5 7. hg5, H:g5). Przyjęcie tej propozycji jest jednak dla czarnych dość ryzykowne; na 6. h2-h4 odpowia­dają więc zwykle 6. ... h7-h6 (7. Ge3, c5).

6...             Hd8:e7

7. f2-f4      0-0

Teraz 7. ... c7-c5 byłoby błędem wobec 8. Sc3-b5 z groźbami 9. Sb5-c7+ i 9. Sb5-d6+.

8. Sgl-f3     c7-c5

Białe mają dość wyraźną przewagę pozycyjną.

Opracował: P.Łosiewicz

Literatura: „ABC Szachisty” T.Czarnecki