Art. 6. Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne wiadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikajšce z ustawy podatkowej. Konstrukcja podatku : okrelenie podmiotu opodatkowania, okrelenie przedmiotu opodatkowania i powstania obowišzku podatkowego, okrelenie podstawy opodatkowania, okrelenie stawek podatkowych. stawka podatku : ilociowe okrelenie wysokoci podatku w zależnoci od podstawy opodatkowania, a zatem jest to stosunek pomiędzy wysokociš obcišżenia podatkowego a wielkociš podstawy opodatkowania. Wyróżnia się: stawki kwotowe i stawki procentowe. Stawki regresywne, degresywne, progresywne. Podatki porednie, bezposredenie i majštkowe. Liniowe, progresywne, degresywne. Opłata pobierana jest w zwišzku z konkretnymi czynnociami organów państwowych lub samorzšdowych bšd też za konkretne usługi - indywidualna zapłata za zindywidualizowane wiadczenie Nakładanie podatków, innych danin publicznych, okrelanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Zasada wyłšcznoci ustawy w kształtowaniu obowišzków podatkowych : ustawa podatkowa nie może powierzać przepisom wykonawczym takich treci, które dotyczš istoty obowišzku podatkowego w aktach wykonawczych nie mogš znajdować się rozwišzania, które z mocy art. 217 Konstytucji zastrzeżone sš do wyłšcznoci regulacji ustawowej przepisy wykonawcze nie mogš regulować zakresu przedmiotowego, podmiotowego, podstaw opodatkowania i stawek podatkowych zarzut naruszenia art. 217 Konstytucji jest uzasadniony zawsze wówczas, gdy przepis rozporzšdzenia wykonawczego wkracza w sferę wyłšcznoci regulacji ustawowej w polskim porzšdku konstytucyjnym obowišzuje zasada regulowania treci obowišzków podatkowych wyłšcznie w aktach prawnych rangi ustawy Zasada zakazu retroaktywnoci prawapodatkowego: prawo podatkowe powinno regulować sytuacje przyszłe, a nie przeszłe. prawo podatkowe nie może stawać się swoistš pułapkš dla podatnika, podatnik musi mieć gwarancję, że układajšc bieg swoich spraw, nie naraża się na skutki prawne, których nie mógł przewidzieć w chwili podejmowania decyzji, działania podjęte przez podatnika pod rzšdami obowišzujšcego prawa podatkowego i wszelkie zwišzane z nimi następstwa będš także i póniej uznane przez nowy porzšdek prawny, następstwa zdarzeń prawnych, które zaistniały pod rzšdami dawnych przepisów podatkowych, należy oceniać według tych przepisów, ale gdy przepisy podatkowe uległy zmianie a następstwa trwajš nadal, to od czasu zmiany następstwa należy oceniać według norm nowej ustawy podatkowej, naruszenie zakazu działania prawa wstecz przez przepisy ustawy powoduje, co do zasady, uznanie takich przepisów za niekonstytucyjne. Zasada zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa podatkowego: Vacatio legis.Prawo podatkowe nie powinno zaskakiwać podatników nowš regulacjš. Prawo podatkowe musi być znane podatnikowi ze stosownym wyprzedzeniem. podatnik musi mieć zarówno czas na przystosowanie się do zmienionych regulacji podatkowych, jak i czas na bezpieczne podjęcie decyzji co do dalszego postępowania Zasada ochrony praw niewadliwie nabytych Przez interesy w toku rozumie się przedsięwzięcia finansowe bšd gospodarcze, rozpoczęte przez podatnika pod rzšdami przepisów podatkowych poprzednio obowišzujšcych. Zasada zaufania podatnika do państwa nakłada na ustawodawcę podatkowego obowišzek formułowania nowych przepisów podatkowych w taki sposób, by możliwe było uszanowanie interesów w toku - państwo bowiem stanowišc prawo podatkowe, musi przestrzegać zasady lojalnego zachowania wobec podatnika. Zasada sprawiedliwoci opodatkowania. Zakaz zmian prawa podatkowego w trybie przewidzianym dla ustawy budżetowej. brak jest normatywnych podstaw do zamieszczania w ustawie budżetowej regulacji z zakresu prawa podatkowego, prawo podatkowe należy stanowić w innym trybie aniżeli ten, który jest przewidziany dla ustawy budżetowej, niekonstytucyjne sš regulacje podatkowe zamieszczone w ustawie budżetowej Regresja liniowa, przypieszona, opóniona. Globalna, szczeblowa. Efekt zimnej progresji. Zasady podatkowe fiskalne (Owsiak) Zasada wydajnoci - państwo powinno sięgać do takiego przedmiotu opodatkowania (rzecz, zdarzenie), który dostarczy dochodów niezbędnych do realizacji funkcji i zadań państwa oraz samorzšdu terytorialnego. postulat, by nie wprowadzać takich podatków, które przynoszš niewielkie dochody, a których realizacja może pocišgać znaczne koszty i ryzyko polityczne. Zasada - elastycznoci - podatek powinien reagować na zmieniajšce się procesy i zdarzenia gospodarcze oraz społeczne .Podatki powinny być tak skonstruowane (skale podatkowe), żeby uwzględniały różnš w różnym czasie sytuację podatników, jak i całej gospodarki. koncepcja automatycznych stabilizatorów koniunktury (reagowanie skal podatkowych w podatku dochodowym na przebieg cyklu kiunkturalnego) Zasada Stałoci - koniecznoć ograniczonych zmian w systemie podatkowym (w tym wprowadzania nowych podatków, zmian w podatkach już istniejšcych) częste zmiany w systemie podatkowym wywołujš negatywne skutki w gospodarce, sš niebezpieczne ze względów sołecznych i politycznych (destabilizujš panujšcy ład społeczny) fluktuacja systemu podatkowego. Zasady ekonomiczne zasada nienaruszalnoci majštku podatnika - z bieżšcych dochodów Mentalnoć podatkowa okrela się jako postawę lub nastawienie wobec podatków i opodatkowania reprezentowanš przez grupę społecznš, z którš podatnik utożsamia się i do której należy. nazewnictwo podatkowe jest pozytywnie nacechowane (np. duty-obowišzek, powinnoć), a pejoratywnie okrela się osoby uchylajšce się od podatku, spychajšc je na margines społeczny. Założenie że w płn. Europie przyjšł się nawyk płacenia podatków jest złudne. Wywišzywanie się z obowišzków podatkowych zapewnia bowiem sprawna administracja podatkowa. -południowš: nazewnictwo podatkowe jest negatywnie nacechowane( np. We Francji poborca podatkowy jest okrelany tak samo jak oszust lub lichwiarz). Notuje się dużš liczbę oszustw podatkowych i niewywišzywania się z obowišzków podatkowych. Widoczna jest także społeczna aprobata dla uchylania się od płacenia podatków. Np. w Grecji 50% ogółu nie płaci podatków. Opór podatkowy : nadrobienie podatku (przystosowanie się do podatku, zrzucanie podatku- zwiększenie przez podatnika dochodów w taki sposób, byutrzymać ten sam poziom dochodu sprzed opodatkowania), przerzucanie podatku na inne podmioty (ciężar ekonomiczny podatku będzie ponosił inny podmiot), oszczędzanie podatkowe (tax saving postępowanie polegajšce na powstrzymywaniu się od działań, które podlegajš opodatkowaniu) lubinaczej anachoretyzm podatkowy, odmowa zapłaty podatku (bunt podatkowy),uchylanie się od opodatkowania (ukrycie się przed podatkiem - tax evasion) i unikanie opodatkowania (tax avoidance) Uchylanie się od opodatkowania - sprzeczne z prawem. Unikanie opodatkowania - legalnie.
E-nauka